Süddeutsche Zeitung: Πέντε σενάρια για την οικονομική κρίση

 

Πέντε είναι τα πιθανά σενάρια για την έκβαση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη, σύμφωνα με δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung με τίτλο «Κατάρρευση ή διάσωση: Η Ευρώπη σε δημοσιονομική κρίση». 


«Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε κίνδυνο, ορισμένα μέλη είναι υπερχρεωμένα. Τα επιτόκια των ελληνικών ομόλογων έφτασαν χθες σε ύψος – ρεκόρ. Αυτό δείχνει ότι η διάσωση δεν έχει αποτέλεσμα. Μεθαύριο πραγματοποιείται έκτακτη συνάντηση των ηγετών της Ευρωζώνης, μέχρι τα τέλη Μαρτίου αναμένεται να έχει βρεθεί λύση εξόδου από την κρίση χρέους. Το πιθανότερο σενάριο είναι να υπάρξει μόνιμη βοήθεια προς υπερχρεωμένα κράτη, αν και πολλοί οικονομολόγοι προτιμούν την επιλογή της αναδιάρθρωσης», γράφει η εφημερίδα.
Σύμφωνα με τη Süddeutsche Zeitung, 5 είναι τα πιθανά σενάρια για την έκβαση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη: 


1. Παροχή βοήθειας χωρίς τέλος

Πρόκειται για το σενάριο που θέλει την Ευρωζώνη να μετατρέπεται ουσιαστικά σε ένωση μεταφοράς χρημάτων. Η φράση της Γερμανίδας καγκελαρίου: «Κανένα κράτος στην Ευρώπη δεν θα αφεθεί να καταρρεύσει. Η Ευρώπη θα πετύχει ενωμένη», είναι ήδη ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Η βοήθεια είναι μέχρι στιγμής ορισμένη, όμως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μπορεί να ενισχυθεί. Σε αντάλλαγμα για την παρεχόμενη βοήθεια με ευνοϊκούς όρους, οι αποδέκτες εφαρμόζουν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Το πλεονέκτημα της λύσης αυτής είναι ότι είναι μακροπρόθεσμη και πολιτικά ρεαλιστική. Τα μειονεκτήματα της είναι ότι την τελική ευθύνη φέρει ο Γερμανός φορολογούμενος και ότι αυξάνεται το κόστος χρηματοδότησης κρατών με σταθερές οικονομίες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Προπάντων, όμως, η ένωση μεταφοράς χρημάτων θέτει λάθος κίνητρα. Οικονομολόγοι μιλούν για «ηθικό κίνδυνο»: Τα υπερχρεωμένα κράτη στηρίζονται στον μηχανισμό παροχής βοήθειας, ενώ οι ιδιώτες επενδυτές μένουν στο απυρόβλητο.



2. Αναδιάρθρωση χρέους

Το σενάριο αυτό, που θέλει τους πιστωτές να παραιτούνται τμήματος των απαιτήσεών τους, εμφανίζεται με αρκετές παραλλαγές: Επιμήκυνση χρόνου αποπληρωμής «επικίνδυνων» ομολόγων, μείωση επιτοκίων ή διαγραφή μέρους του χρέους.
Στην τελευταία περίπτωση το ιδανικότερο θα ήταν μία τόσο μεγάλη διαγραφή, ώστε το δημόσιο χρέος χωρών, όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία, να φτάσει στο 60% ΑΕΠ (το ανώτατο όριο που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας). Θα επρόκειτο για διαγραφή τεραστίων διαστάσεων, δεδομένου ότι το ελληνικό χρέος θα αγγίξει του χρόνου το 150% του ΑΕΠ (ένα τόσο μεγάλο χρέος είναι μακροπρόθεσμα μη διαχειρίσιμο).
Στην Ευρώπη θα μπορούσε να επαναληφθεί μία παραλλαγή των περίφημων Brady Bonds, που χρησιμοποιήθηκαν στη δεκαετία του ’80 για την αναδιάρθρωση χρέους χωρών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής.
Το πλεονέκτημα του σεναρίου αυτού είναι ότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του. Χώρες, όπως η Ελλάδα, θα μπορέσουν να απαλλαγούν από τμήμα του χρέους τους και να σταθούν και πάλι στα πόδια τους. Επικριτές της λύσης αυτής σημειώνουν ότι θα επιβαρύνονταν υπερβολικά πολλές τράπεζες της Ευρώπης. Μόνο γαλλικές και γερμανικές τράπεζες έχουν δανείσει σε Αθήνα και Δουβλίνο 174 δισ. Ευρώ. Οι επενδυτές θα ήταν πιο προσεχτικοί στο μέλλον στις κινήσεις τους με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η δημοσιονομική πειθαρχία. 


3. Τελευταία διέξοδος: Πληθωρισμός

Η επιλογή του τεχνητού πληθωρισμού (με την Κεντρική Τράπεζα να τυπώνει χρήματα) δεν είναι εύκολη, όταν πρόκειται για κοινό νόμισμα. Από την άλλη, όμως, δεν απαιτείται και πολλή φαντασία για το ακόλουθο σενάριο:
Σε ισχυρές οικονομικά χώρες επιβάλλονται αυτοί που δεν επιθυμούν την ύπαρξη ενός μόνιμου μηχανισμού στήριξης, οι επενδυτές δεν αγοράζουν ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών και η ΕΚΤ αναγκάζεται να επέμβει για να μην χρεωκοπήσει καμία χώρα αγοράζοντας η ίδια τα ομόλογα αυτά.
Η ιστορία δεν έχει αίσιο τέλος, καθώς κάποια στιγμή οι επενδυτές αντιλαμβάνονται την ψευδαίσθηση του χρήματος που έχει δημιουργηθεί. 


4. Τέλος καλό, όλα καλά

Πρόκειται για το ιδανικό σενάριο της δημοσιονομικής εξυγίανσης των οικονομικά αδύναμων χωρών μέσω ανάπτυξης και προγραμμάτων λιτότητας. Ο Michael Heise, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, επισημαίνει ότι το βάρος των τόκων, που έπρεπε να καταβάλει η Ελλάδα, ανέρχονταν το 1995 στο 11% του ΑΕΠ, ενώ το 2010 στο 6%. «Άρα είναι δυνατό να αποτραπεί το πλέον τρομακτικό σενάριο», σχολιάζει.
Στο σενάριο αυτό η Ελλάδα πετυχαίνει όλους τους δημοσιονομικούς της στόχους, επανέρχεται σε τροχιά ανάπτυξης, επανακτά την εμπιστοσύνη των αγορών και αποπληρώνει τα δάνειά της, όπως υποσχέθηκε ο Πρωθυπουργός Παπανδρέου, ενώ η ΕΚΤ μπορεί επιτέλους να ξεφορτωθεί τα ομόλογα περιφερειακών κρατών της Ευρωζώνης, ίσως και με μικρό κέρδος. 


5. Το απόλυτο χάος

Η κρίση κλιμακώνεται. Κράτη και τράπεζες χρεοκοπούν. Στο σενάριο αυτό τα χρέη εκτροχιάζονται και οι αγορές «τρελαίνονται». Τα υπερχρεωμένα κράτη κηρύττουν στάση πληρωμών, οι χρηματιστηριακοί δείκτες κατακρημνίζονται.
Οι επενδυτές αποσύρουν σε κατάσταση πανικού τα χρήματά τους από τις τράπεζες των χωρών αυτών. Τράπεζες καταρρέουν υπό το βάρος δανείων, που δεν θα αποπληρωθούν. Η κρίση είναι μεταδοτική.
Το πρόβλημα ρευστότητας σε Ισπανία και Ιταλία μετατρέπεται σε χρεωκοπία. Κράτη, που βυθίστηκαν ανεξέλεγκτα σε χρεωκοπία, αποκόβονται από τις αγορές για πολλά έτη. Ίσως διαλυθεί και η Ευρωζώνη σε ζώνες του Βορρά και του Νότου. Αυτή είναι τουλάχιστον η πρόβλεψη του πρώην Προέδρου του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων, Hans – Olaf Henkel.
Οι υπερχρεωμένες χώρες υποτιμούν δραστικά το νόμισμά τους και προχωρούν σε διαπραγματεύσεις για αναδιάρθρωση του χρέους τους. Το σενάριο αυτό σημαίνει και το τέλος στις φούσκες των δανείων.
tvxs.gr