Λιτότητα: φάρμακο ή φαρμάκι; του Ρούσσου Βρανά

Αν η λιτότητα ήταν ένα φάρµακο για όλους, θα την κατάπιναν ευχαρίστως. Επειδή όµως χορηγείται µόνο στους φτωχούς και κάνει καλόµόνο στους πλούσιους, γι’αυτό επιβάλλεται πάντα µε το µαστίγιο. Και µάλιστα προληπτικά, όπως αποφασίστηκε στην πρόσφατη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής. Η Ιστορία όµως έχει δείξει πως η λιτότητα δεν είναι φάρµακο αλλά φαρµάκι. Σχεδόν πάντα καταλήγει στα χειρότερα: οικονοµική καταστροφή, βία και καταστολή.

Το παράδειγµα της Γερµανίας του καγκελάριου Μπρούνινγκ είναι χαρακτηριστικό. Το 1930, η ύφεση εξαπλωνόταν στον κόσµο. Εξωθούµενος από τους γερµανούς µεγαλοβιοµήχανους, ο Μπρούνινγκ πίστεψε πως η χώρα του θα σωζόταν µόνο µε ένα σκληρό νόµισµα και µε µηδενικά ελλείµµατα µέσω περικοπών των µισθών και των συντάξεων. Είχε θητεύσει στις θεωρίες της λιτότητας ως µεταπτυχιακός φοιτητής στην Οικονοµική Σχολή του Λονδίνου, που εξέτρεφε και τότε υπέρµαχους της ελευθερίας των αγορών όπως τον Φρίντριχ φον Χάγιεκ, τον οποίο οι σηµερινοί φιλελεύθεροι και σοσιαλφιλελεύθεροι έχουν κάνει σηµαία τους.
Ο Μπρούνινγκ χορήγησε το φάρµακο του φον Χάγιεκ στους Γερµανούς. Και η αποτυχία του ήταν τόση, που έφτασε να βάλει στον γύψο την κοινοβουλευτική δηµοκρατία και να κυβερνά µε διατάγµατα (δίνοντας έτσι το παράδειγµα και σε εκείνον που αργότερα τον διαδέχτηκε στην εξουσία). Υστερα από δύο χρόνια λιτότητας, η γερµανική οικονοµία κατέρρευσε: η ανεργία διπλασιάστηκε από 15% το 1930 σε 30% το 1932, οι ταραχές πολλαπλασιάστηκαν και τελικά ο Μπρούνινγκ αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Υστερα από µόλις δύο χρόνια λιτότητας, οι Γερµανοί ήταν πια πρόθυµοι να κυβερνηθούν από οποιοδήποτε άλλον εκτός από τους πολιτικούς της «δηµοκρατικής λιτότητας». Ετσι, στις εκλογές του 1932, οι ναζί και οι κοµµουνιστές αναδείχτηκαν τα δύο πρώτα κόµµατα. Και το 1933, ο Χίτλερ έβαζε την ταφόπλακα στη δηµοκρατία.
Η ταφόπλακα, ύστερα από όλα αυτά, θα έπρεπε σήµερα πια ναείχε µπει στη λιτότητα. Οµως, ο φον Χάγιεκ και οι δικοί του, όπως εξηγεί ο συγγραφέας Μαρκ Εϊµς, αναθεώρησαν εντελώς την Ιστορία. Από την Αγγλία και τις ΗΠΑ, όπου είχαν βρει άσυλο και χρηµατοδότηση από το µεγάλο κεφάλαιο, άρχισαν να αναθεωρούν τα ιστορικά γεγονότα που κατέληξαν στην κατάρρευση της ∆ηµοκρατίας της Βαϊµάρης, αποδίδοντάς την όχι πια στα µέτρα λιτότητας αλλά στις υποτιθέµενες παροχές της τελευταίας κυβέρνησης προς τους εργαζόµενους. Αποφάσισαν δηλαδή πως ο καγκελάριος Μπρούνινγκ δεν είχε υπάρξει ποτέ. Και πως ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία επειδή η κυβέρνηση µοίραζε λεφτά µολονότι ο Μπρούνινγκ έκανε µαζικές περικοπές και πως οι Γερµανοί ήταν κακοµαθηµένοι από τα κοινωνικά επιδόµατα µολονότι λιµοκτονούσαν τόσο εξαιτίας της λιτότητας, που έδωσαν τελικά την εξουσία σε ένανναζί ο οποίος άναψε τα κρεµατόρια και εξαπέλυσε έναν παγκόσµιο πόλεµο.

Γι’ αυτούς που την έχουν ανάγκη, η λιτότητα ποτέ δεν είναι αρκετή. Ούτε σήµερα, µολονότι ένας εµπορικός, ένας νοµισµατικός, ένας πετρελαϊκός και ένας κοινωνικός πόλεµος αρχίζουν να συγκλίνουν σε έναν ευρύτερο που θα µπορούσε να αποδειχτεί µεγάλος.
tvxs.gr