Οι φάσεις της κατασκευής του έθνους, του Erich Hobsbawm

«Τα εθνη ως φυσικος, ελεω θεου τροπος ταξινομησης των ανθρωπων, ως κληρονομικο… πολιτικο πεπρωμενο, ειναι μυθος. Ο εθνικισμος… μερικες φορες παιρνει προϋπαρχοντες πολιτισμους και τους μετατρεπει σε εθνη, αλλες φορες τους επινοει, και συχνα εξαλειφει τους προϋπαρχοντες πολιτισμους: αυτο ειναι μια πραγματικοτητα. (Gellner, Nations and Nationalism)»

«...Συνοπτικα, για τους σκοπους της αναλυσης, ο εθνικισμος ερχεται πριν απο τα εθνη. Δεν ειναι τα εθνη που δημιουργουν κρατη και εθνικισμους, αλλα το αντιθετο.(…)
Δυο σημεια της εξοχης αναλυσης του Miroslav Hroch ενσωματωνονται στη δικη μου. Πρωτον, η εθνικη συνειδηση αναπτυσσεται ανισα αναμεσα στις κοινωνικες ομαδες και περιοχες μιας χωρας (…) Οποιαδηποτε κι αν ειναι η φυση των κοινωνικων ομαδων που κατεληφθησαν πρωτες απο την ‘‘εθνικη συνειδηση’’, οι λαϊκες μαζες ―εργατες, υπηρετες, χωρικοι― ειναι οι τελευταιες που επηρεαζονται απ’αυτη.
Δευτερον ακολουθω τη χρησιμη διαιρεση της ιστοριας των εθνικων κινηματων σε τρεις φασεις, οπως προτεινει ο Hroch. Στην Ευρωπη του 19ου αιωνα… η φαση Α ηταν καθαρα πολιτιστικη, λογοτεχνικη και λαογραφικη· δεν περιειχε ιδιαιτερα πολιτικες ή ακομη εθνικες νυξεις.(…)
Στη φαση Β διακρινουμε ενα σωμα πρωτοπορων και υπερμαχων της ‘‘εθνικης ιδεας’’ καθως και τις απαρχες αναπτυξης της πολιτικης προπαγανδας για την προωθηση της [Κατα τη φαση Γ] τα εθνικιστικα προγραμματα αποκτουν μαζικη υποστηριξη, ή τουλαχιστον καποιο μερος απο τη μαζικη υποστηριξη που οι εθνικιστες ισχυριζονται οτι εκπροσωπουν.
Η μεταβαση απο τη φαση Β στη φαση Γ ειναι προφανως μια καθοριστικη στιγμη στην πορεια αναπτυξης των εθνικων κινηματων. Μερικες φορες, οπως στην Ιρλανδια, αυτο συμβαινει πριν απο τη δημιουργια ενος εθνικου κρατους. Πολυ συχνοτερα δε, [η μαζικη υποστηριξη εμφανιζεται] κατοπιν, ως συνεπεια της δημιουργιας του. Μερικες φορες, οπως στην περιπτωση του αποκαλουμενου Τριτου Κοσμου, δεν συμβαινει ουτε και τοτε...»
tvxs.gr