Κούρεμα θα γίνει έτσι κι αλλιώς

Παρατείνεται η αβεβαιότητα καθώς η υλοποίηση της συμφωνίας του Eurogroup της περασμένης Δευτέρας συνδέεται με το αποτέλεσμα της επαναγοράς χρέους (buyback) που θα επιχειρήσει η κυβέρνηση ως τις 13 Δεκεμβρίου. Αν και πήραμε βαθιά ανάσα με το πράσινο φως που άναψε για την εκταμίευση των δόσεων του 2012 συνολικού ύψους 43,7 δισ. ευρώ, το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους που παραμένει άλυτο υπονομεύει τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας. Το ΔΝΤ πάντως που πιέζει για οριστική λύση δεν ανησυχεί καθώς θεωρεί ότι, αν η επαναγορά δεν αποδώσει τα αναμενόμενα, θα οδηγήσει σε «κούρεμα» των δανείων που μας έχουν χορηγήσει οι Ευρωπαίοι, ο επίσημος τομέας (OSI), όπως αποκαλείται, κάτι όμως που η Γερμανία δεν
επιθυμεί να συμβεί πριν από τις γερμανικές εκλογές, στις αρχές του προσεχούς φθινοπώρου.

Η επιτυχία του buyback δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της δόσης. Οπως προβλέπεται στη συμφωνία, η δόση θα απελευθερωθεί όταν η συμφωνία του Eurogroup εγκριθεί από τα κοινοβούλια της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας, της Σλοβενίας, της  Εσθονίας, της Ισπανίας και της Μάλτας. Η αρχή έγινε από την Μπούντεσταγκ, τη γερμανική Βουλή που έδωσε το ΟΚ την Παρασκευή, και αναμένεται ως τις 13 Δεκεμβρίου να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα κοινοβούλια.

Από εκεί και πέρα όμως το πακέτο των μέτρων στα οποία συμφώνησαν οι εταίροι μας και το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων μείωση επιτοκίων, περίοδο χάριτος στην καταβολή των τόκων και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων συνδέεται με το αποτέλεσμα του buyback. Και τούτο διότι τα μέτρα που θα απαιτηθούν για να υποχωρήσει το χρέος στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και στο 110% το 2022 εξαρτώνται από το ποσό που θα διαγραφεί μέσω του buyback. Αλλα μέτρα θα χρειαστούν αν διαγραφεί χρέος 20 δισ. ευρώ και άλλα αν διαγραφούν 40 δισ. ευρώ.

Αλλά και το ΔΝΤ περιμένει το αποτέλεσμα του buyback για να αποφασίσει. Οπως εξηγούν κορυφαίες πηγές του Ταμείου από την Ουάσιγκτον, «το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ δεν μπορεί να λάβει απόφαση αν δεν υπάρχει μελέτη βιωσιμότητας του χρέους». Αν λοιπόν το buyback δεν καταφέρει να κάνει βιώσιμο το χρέος, η Κριστίν Λαγκάρντ δεν μπορεί να υποστηρίξει την απόφαση του Εurogroup στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου.

Οπως κατηγορηματικά εξηγούν οι ίδιες πηγές, «σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα αν αποτύχει το buyback». Μπορεί σε αυτή την περίπτωση το Ταμείο να μην καταβάλει τη συμμετοχή του στη δόση, η οποία είναι μικρή, της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ, θα συνεχίσει όμως να εργάζεται προς την κατεύθυνση να καταστήσει βιώσιμο το χρέος ώστε να είναι σε θέση να χρηματοδοτεί την Ελλάδα.

«Το ΔΝΤ δεν θα αποχωρήσει. Δεν τίθεται θέμα παραμονής ή όχι στο πρόγραμμα. Στόχος του Ταμείου και των Ευρωπαίων είναι να στηρίξουμε την Ελλάδα. Να την επαναφέρουμε σε αναπτυξιακή τροχιά. Και για να το πετύχουμε αυτό η χώρα πρέπει να ανακτήσει την αξιοπιστία της ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές και να προσελκύσει και πάλι επενδύσεις. Είναι όμως πολύ δύσκολο να το πετύχεις αυτό όταν κρέμεται πάνω από το κεφάλι σου ένα υπέρογκο χρέος. Γι' αυτό επιμένουμε στην ανάγκη να καταστεί το χρέος βιώσιμο. Αν δεν πετύχει το buyback, θα επεξεργαστούμε κάτι άλλο, ένα άλλο σχέδιο. Ενα "κούρεμα" του επίσημου τομέα, ένα είδος OSI, ώστε να γίνει βιώσιμο το χρέος. Αυτή είναι η θέση όλων των εμπλεκομένων, Ευρωπαίων και ΔΝΤ» τονίζουν οι ίδιες πηγές και προσθέτουν: «Δεν μπορούμε να πάμε στο διοικητικό συμβούλιο χωρίς μελέτη βιωσιμότητας του χρέους. Αυτοί είναι οι κανόνες του Ταμείου. Και οι Ευρωπαίοι το γνωρίζουν. Είναι μέρος του Ταμείου, συμμετέχουν στο ΔΝΤ και στο διοικητικό συμβούλιο. Βεβαίως έχουν τους δικούς τους μηχανισμούς που είναι διαφορετικοί. Το ESM είναι καινούργιο, ακόμη δεν λειτουργεί και εμείς είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε» προσθέτουν.

Σχετικά με το ύψος του buyback που θα καταστήσει βιώσιμο το χρέος αποφεύγουν να πάρουν θέση. «Οταν τρέχεις ένα πρόγραμμα επαναγοράς δεν ανακοινώνεις ποσά. Δεν μπορούμε να πούμε τίποτα τώρα που διαμορφώνονται οι λεπτομέρειες» σημειώνουν.

Αύριο αναμένεται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) να ανακοινώσει τους όρους της επαναγοράς, τους οποίους η αγορά αναμένει για να εκδηλώσει τις προθέσεις της. Εκτιμάται ότι στόχος του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα είναι να συγκεντρωθούν ομόλογα αξίας 28-32 δισ. ευρώ ώστε δαπανώντας ένα ποσό της τάξεως των 10 δισ. ευρώ να διαγράψει χρέος περί τα 20 δισ. ευρώ. Αλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν το ζητούμενο ποσό στα 40 δισ. ευρώ ώστε να καταστεί βιώσιμο το χρέος.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι συμμετοχή αναμένεται τόσο από τις ελληνικές τράπεζες όσο και από επενδυτικά κεφάλαια του εξωτερικού. Προς το παρόν πάντως όλοι προτιμούν να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους καθώς περιμένουν το εύρος τιμών στο οποίο θα γίνει η επαναγορά. 

Η καταβολή της δόσης και η επιμήκυνση
Με τη συμφωνία της περασμένης Δευτέρας εξασφαλίστηκε η εκταμίευση των δόσεων συνολικού ύψους 43,7 δισ. ευρώ. Στόχος είναι μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία. Σε πρώτη φάση και μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου η Ελλάδα θα λάβει 34,4 δισ. ευρώ. Από αυτά 23,8 θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα υπόλοιπα 10,6 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των αναγκών του Δημοσίου και την εξόφληση ενός μέρους από τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τους ιδιώτες.

Το υπόλοιπο ποσό της βοήθειας για το 2012, ύψους 9,3 δισ. ευρώ, θα καταβληθεί σε τρεις δόσεις, το πρώτο τρίμηνο του 2013, υπό την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθούν τα προαπαιτούμενα.

Το Εurogroup δέχθηκε την επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο χρόνια, έτσι ώστε το πρωτογενές πλεόνασμα να ανέλθει στο 4,5% του ΑΕΠ το 2016 αντί το 2014 .

Αυτό σε συνδυασμό με τη βαθύτερη ύφεση οδηγούν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 144% του ΑΕΠ το 2020 . Για τον λόγο αυτόν το Eurogroup αποφάσισε τη λήψη νέων μέτρων με στόχο τη διαμόρφωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και στο 110% του ΑΕΠ το 2022.

Στο πλαίσιο αυτό αποφασίστηκε:

Πρώτον, μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα (1%) του επιτοκίου στα διμερή δάνεια του πρώτου μνημονίου, τα οποία ανέρχονται σε 52,9 δισ. ευρώ. Ετσι, θα επιτευχθεί μείωση στις πληρωμές τόκων κατά 529 εκατ. ετησίως ή κατά 4,2 δισ. ευρώ στην περίοδο 2013-2020. Επίσης δίνεται παράταση 15 ετών για την αποπληρωμή των χρεολυσίων σε αυτό το χρέος.

Δεύτερον, μείωση των προμηθειών κατά 0,10% στα δάνεια από το ευρωπαϊκό ταμείο EFSF, που σημαίνει συνολική ωφέλεια 1,14 δισ. ευρώ έως το 2020.

Τρίτον, αναβολή πληρωμής τόκων στα δάνεια από το EFSF για 10 χρόνια, που σημαίνει τη μείωση των πληρωμών τόκων κατά περίπου 3,1 δισ. ευρώ ετησίως ή 24,8 δισ. ευρώ έως το 2020. Ωστόσο, οι τόκοι θα κεφαλαιοποιούνται και θα προστίθενται στο χρέος. Επίσης, παρέχεται περίοδος χάριτος 15 ετών για την έναρξη αποπληρωμής των δανείων αυτών.

Τέταρτον, επιστροφή των κερδών που αποκομίζουν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που κατέχει η ΕΚΤ. Τα ποσά αυτά υπολογίζονται σε περίπου 10 δισ. ευρώ και θα μεταφερθούν στον ειδικό λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.

Πέμπτον, εξοικονόμηση πόρων από την κοινοτική συγχρηματοδότηση των έργων του ΕΣΠΑ, η οποία θα συνεχίσει να ανέρχεται στο 95%. Υπολογίζεται ότι από την πηγή αυτή το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες έως το 2020.  

Τέλος, μείωση του χρέους μέσω που προγράμματος επαναγοράς ομολόγων.

TO BHMA online