«Σκέφτομαι θα πει αλλάζω»

Τον τίτλο του σημερινού σημειώματος τον δανειστήκαμε από τη σκέψη του Μπρεχτ («Ιστορίες του κ. Κόυνερ») και την ενδόμυχη ελπίδα (η οποία πάντα πεθαίνει τελευταία) ότι η ελληνική κοινωνία, παρά τα όσα βιώνει, εξακολουθεί να έχει ανοιχτά τα μάτια της, να βλέπει, να αντιλαμβάνεται, να σκέπτεται... Τα προφανή είναι αδιαμφισβήτητα: τα είδε χθες όλη η Ελλάδα και δεν αξίζει να αφιερώσουμε τίποτε περισσότερο από λίγες μόνο λέξεις.
Είδαμε, λοιπόν, ένα νέο άνδρα, πατριώτη και υπέρμαχο των ιδανικών της ελληνικής (Άριας μήπως;) φυλής πρώτα να επιτίθεται σε μια γυναίκα, μετά να δέρνει μια άλλη (να τον χαίρεται, πράγματι, η μανούλα του) και μετά να φεύγει σαν λαγός, για να κρυφτεί σαν απατεώνας του κοινού ποινικού δικαίου.
Ο εν λόγω κύριος, ο αρχηγός του και ο «στρατός» τους, νταήδες εκ του ασφαλούς (συνήθως δέρνουν ομαδικά), είναι μια καλή ευκαιρία (για όλους μας) να σκεφτούμε. Να σκεφτούμε και να αντιληφθούμε τι ακριβώς ζούμε, τι είναι ο φασισμός, τι ακριβώς αντιμετωπίζουμε, τι πρέπει να κάνουμε.
Είναι στοιχειώδες ιστορικό συμπέρασμα ότι σε συνθήκες (παρακμάζοντος καπιταλισμού) σαν αυτές που ζούμε «αρχίζει το ιστορικό έργο του φασισμού. Στήνει στα πόδια τους τις τάξεις που στέκονται αμέσως πάνω από το προλεταριάτο και φοβούνται μήπως κατρακυλήσουν στις γραμμές του, τις οργανώνει και τις στρατιωτικοποιεί». (Τρότσκι, «Και Τώρα;»).
Είναι προφανές ότι η φασιστική δεξαμενή στη σημερινή χρεοκοπημένη Ελλάδα είναι τεράστια:
«Το ανθρώπινο υλικό του ο φασισμός το βρίσκει ιδιαίτερα στους κόλπους της μικροαστικής τάξης, η οποία τελικά καταστρέφεται από το μεγάλο κεφάλαιο. Με τη σημερινή κοινωνική διάρθρωση, δεν υπάρχει σωτηρία γι’ αυτήν. Αλλά και εκείνη δεν βλέπει άλλη διέξοδο. Τη δυσαρέσκειά της, την
εξέγερσή της, την απελπισία της οι φασίστες την αποστρέφουν από το μεγάλο κεφάλαιο και τη στρέφουν εναντίον των εργατών.
Μπορεί κανείς να πει για τον φασισμό ότι είναι μια χειρουργική επέμβαση για εξάρθρωση των εγκεφάλων των μικροαστών προς το συμφέρον των χειρότερων εχθρών τους. Έτσι το μεγάλο κεφάλαιο καταστρέφει πρώτα τις μεσαίες τάξεις και ύστερα, με την βοήθεια των πληρωμένων πρακτόρων του, των δημαγωγών φασιστών, στρέφει την απελπισμένη μικροαστική τάξη εναντίον του προλεταριάτου». (Τρότσκι, «Πού βαδίζει η Γαλλία;»).
Όσοι δεν αισθάνονται οικεία με τη μαρξιστική (υπό την ευρεία έννοια) προσέγγιση του Τρότσκι, ας αναζητήσουν την αμερικανική ματιά του Robert O. Paxton, στο περίφημο βιβλίο του «H Aνατομία του Φασισμού» (εκδόσεις Kέδρος). Παρουσιάζοντας το εν λόγω βιβλίο ο Λέανδρος Μπόλαρης γράφει σχετικά:
«Το βασικό προσόν του βιβλίου είναι η επιμονή του Πάξτον ότι τον φασισμό μπορούμε να τον κατανοήσουμε από τη λειτουργία που επιτελεί. Ο Πάξτον προτείνει μια εξέταση της ανάπτυξης του φασισμού σε πέντε στάδια: Τη δημιουργία του ως κινήματος, το ρίζωμά του στο πολιτικό σύστημα, την κατάληψη της εξουσίας, την άσκηση της εξουσίας και την πορεία του στο βάθος του χρόνου (“ριζοσπαστικοποίηση ή εντροπία”).
Σε κάθε ένα από αυτά τα βήματα, τα φασιστικά κινήματα έρχονται αντιμέτωπα με εντάσεις, διλήμματα και εσωτερικές συγκρούσεις. Χωρίς τη δημιουργία ενός μαζικού κινήματος στους δρόμους, ο φασισμός δεν θα μπορούσε να “ριζώσει” στο πολιτικό σκηνικό. Και πάλι, από το σημείο αυτό μέχρι την κατάληψη της εξουσίας, χρειάζονταν μια σειρά από προϋποθέσεις και επιλογές».
Εδώ βρισκόμαστε, λοιπόν, ως κοινωνία. Βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο όπου ο ελληνικός φασισμός επιχειρεί να ριζώσει στο πολιτικό σκηνικό. Και επιβάλλεται, το οφείλουμε στην ιστορία, στους εαυτούς μας, μα κυρίως στα παιδιά μας και στο μέλλον, να ανοίξουμε τα μάτια, να δούμε, να αντιληφθούμε, να σκεφτούμε...
Δεν είναι τόσο δύσκολο. Αρκεί να θυμηθούμε κάποια άλλα λόγια του Μπρεχτ: «Τι να τον κάνω τον σκοπό σου; Η στάση σου μου αρκεί».
to pontiki