Μηδενισμός και Αριστερά. Του Νικόλα Σεβαστάκη

Εδώ και δυο μέρες σκεφτόμουν ένα κείμενο με αφορμή το τρομοκρατικό χτύπημα στο Mall. Γιατί σε αυτό το χτύπημα νομίζω ότι παρουσιάζεται στην απόλυτη γύμνια της η ένοπλη μηδενιστική λογική. Εδώ εκφράζεται με τον πιο αδιάψευστο τρόπο το ηθικό και πολιτισμικό χάσμα που χωρίζει έναν καταφατικό ριζοσπαστισμό «υπέρ του βίου» από κάθε μηδενιστική λογική.

Για αυτό και είναι τουλάχιστον φαιδρές οι καταγγελίες Κεδίκογλου του τύπου: Κάνεις κριτική στις πολεοδομικές και περιβαλλοντικές παρανομίες του Mall και του κάθε Mall; Ε, τότε στρώνεις το χαλί για τους τρομοκράτες. Πρόκειται για απόψεις που υπονοούν αναστολή της διαφωνίας και
υπαγορευμένη ομοιομορφία στις ερμηνείες μας για το τι συνιστά δημόσιο καλό και τι κοινωνικό συμφέρον.
Αλλά ας έλθω στο ζήτημα που αφορά την εκτροφή ενός ένοπλου μηδενισμού τα τελευταία ιδίως χρόνια. Ως προς το πραγματικό του εκτόπισμα το φαινόμενο είναι εξαιρετικά μειοψηφικό. Αλλά εκφράζει διαθέσεις και σύνδρομα που μπορεί να παράγουν δυσανάλογα μεγάλα αποτελέσματα. Εννοώ, βεβαίως, αρνητικά αποτελέσματα. Από τι φτιάχνεται αυτός ο μηδενισμός; Τι στοχεύει;
Προσπερνώ τα αστυνομικά σενάρια και τις πρακτορολογίες, που πιστεύω ότι δεν απαντούν στην ουσία του ζητήματος. Γιατί ουσία του ζητήματος είναι ότι εδώ έχουμε μια άλλη εκδοχή μίσους για τη δημοκρατία. Για τον μηδενιστή τρομοκράτη δεν υφίσταται αντίπαλος, κοινωνικός ή πολιτικός αντίπαλος: υπάρχει ο «εχθρός που πρέπει να εξοντωθεί», όπως έλεγε ο Καρλ Σμιτ. Αυτό που κυρίως ενδιαφέρει είναι η διεξαγωγή του «πολέμου», το παιχνίδι με τον διάχυτο και πανταχού παρόντα εχθρό.
Ο μηδενιστής λέει έτσι: Αφήστε με να κάνω τον πόλεμό μου, δεν με ενδιαφέρετε. Και αυτό το λέει σε όλους τους άλλους, από τους ελευθεριακούς κοινωνιστές έως τους συντηρητικούς πολίτες. Λέει «παρατήστε με» σε κάθε παραλήπτη των μηνυμάτων τα οποία εκπέμπει αυτή η τρομοκρατία: γιατί, απλούστατα, δεν έχει κανένα μήνυμα αφού το να στέλνω κάπου μήνυμα σημαίνει ότι ακούω τους άλλους, ότι με ενδιαφέρει εν τέλει η γνώμη και η κρίση τους.
Η λογική του ένοπλου μηδενισμού είναι όμως βαθιά αδιάφορη και ναρκισσιστική. Ακόμα και όταν επενδύεται σε μια ηθικοπλαστική ρητορική κατά του εμπορεύματος, της αλλοτρίωσης και του καθεστώτος είναι απλώς ένα war game. Για τον ένοπλο μηδενισμό καθετί που μας περιβάλλει, κάθε όψη της καθημερινότητας είναι «αλλοτρίωση». Το να πίνεις τον καφέ σου σε ένα εμπορικό κέντρο, το να χαζεύεις το πλήθος που περνάει, το να έχεις μια οποιαδήποτε παραγωγική ή μη παραγωγική ρουτίνα. Το καθετί πρέπει να είναι σε διαρκή εξέγερση, να τσουρουφλίζεται στη φωτιά μιας επιθετικής κατήχησης κατανέμοντας τους ανθρώπους σε στρατόπεδα και εχθρικούς σχηματισμούς.
Αυτή ωστόσο η περιφρόνηση προς τις αποχρώσεις της ζωής, προς την κόπωση ή την απροθυμία των ανθρώπων «να κάνουν πόλεμο», αυτή η περιφρόνηση είναι ολοκληρωτισμός. Ελάχιστα διαφέρει από τις ιαχές περί «Σατανάδων» έτσι όπως τη συναντούμε στους φανατικούς της τζιχάντ και σε παρόμοιες ομάδες.
Λέω λοιπόν ότι όλα αυτά τα υλικά βρίσκονται στους αντίποδες της πραγματικής κοινωνικής κριτικής, που είναι η άλλη όψη της αγάπης για τη ζωή, αγάπη ακόμα και για τις χαμηλές πτήσεις της καθημερινότητας. Όσοι θέλουν να λυτρώσουν την «αλλοτριωμένη καθημερινότητα» περιφρονώντας τη σάρκα του κόσμου, τις αντοχές και τα ηθικά αισθήματα των ανθρώπων φέρνουν το αντίθετο: προσθέτουν φόβο στον φόβο και περισσότερη απόγνωση σε αυτήν που ήδη έχει σωρευτεί.
tvxs.gr