Το κύκλωμα των σχολικών βιβλίων

Ο έρωτας για την… Κατερίνα και τον Αστέρα Ηλιούπολης καταγεγραμμένος δίπλα στα κατορθώματα του Κολοκοτρώνη ή τις ασκήσεις της Αλγεβρας; Ολοι ξέρουμε πως συμβαίνει. Αλλωστε, γιατί να μη μουτζουρώσει τα βιβλία του ο Ελληνας μαθητής όταν κανείς δεν του έχει διδάξει σεβασμό προς το «τζάμπα» βιβλίο και ευρύτερα προς το δημόσιο αγαθό;

Ας είναι καλά ο κρατικός κορβανάς, που φροντίζει κάθε χρόνο να αναπαράγει τα σχολικά εγχειρίδια, διαιωνίζοντας μια στρεβλή κουλτούρα, αλλά και υπηρετώντας τα σκοτεινά σημεία του ελληνικού συστήματος έκδοσης διδακτικών βιβλίων.

Το πρόβλημα με την εκτύπωση των σχολικών βιβλίων που παρουσιάστηκε φέτος αναδεικνύει μία ακόμη περίπτωση κρατικής σπατάλης και αβελτηρίας. Και όχι μόνο… Στην Ελλάδα κάθε χρόνο μοιράζονται στους μαθητές από το δημοτικό έως και το λύκειο περίπου 40 εκατ. καινούργια τεύχη βιβλίων. Ετήσιο κόστος έκδοσης και μεταφοράς τους: 35 εκατ. ευρώ.

Στη Δύση, αντίθετα, οι χώρες αξιοποιούν τα βιβλία στον μέγιστο χρόνο ζωής που αυτά έχουν μετά την ετήσια καθημερινή τους χρήση από τους μαθητές. Τρία έως πέντε χρόνια και στην καλύτερη των περιπτώσεων επτά. Τόσα υπολογίζεται ότι μπορεί να «ζήσει» ένα επαναχρησιμοποιούμενο βιβλίο. Βέβαια, τα χρόνια ζωής συνδέονται και με την κουλτούρα των μαθητών, που προσέχουν τα βιβλία καθώς γνωρίζουν ότι στο τέλος της σχολικής χρονιάς θα πρέπει να επιστρέψουν τα βιβλία τους για να χρησιμοποιηθούν από τους επόμενους. Η διανομή των βιβλίων είναι, συνήθως, δωρεάν. Αυτό, για παράδειγμα, συμβαίνει στη Βρετανία και τη Γαλλία. Εάν οι μαθητές δεν τα επιστρέψουν σε καλή κατάσταση ή στην περίπτωση που επιθυμούν να τα κρατήσουν, οι γονείς τους είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν το αντίτιμο. Το ίδιο συμβαίνει στις ΗΠΑ και τη Γερμανία, όπου η διαχείριση των σχολικών βιβλίων ανήκει στους δήμους. Με τον τρόπο αυτόν, οι μαθητές αναπτύσσουν μία στάση σεβασμού για το δημόσιο αγαθό που καλούνται να χρησιμοποιήσουν. Την ίδια στιγμή, καλλιεργείται η περιβαλλοντική τους συνείδηση, αλλά και το αίσθημα της προσφοράς στο δημόσιο καλό. Πόσω μάλλον που σε αρκετές περιπτώσεις τα βιβλία δίνονται τους μικρότερους μαθητές του ίδιου σχολείου, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα αδέλφια με διαφορά ενός έτους.

Στην Ελλάδα, βέβαια, τα βιβλία «σπαταλιούνται» στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Στην καλύτερη περίπτωση σκονίζονται σε κάποιο πατάρι, στη χειρότερη γίνονται αποκαΐδια, καθώς καίγονται από τους μαθητές σε μία κανιβαλική γιορτή για το τέλος του έτους. Ολα αυτά θα μπορούσαν να
αποδοθούν σε μία απλοχεριά του ελληνικού προϋπολογισμού προς τη μαθητιώσα νεολαία.

Θα ήταν μόνο έτσι, εάν πίσω από την ετήσια ανανέωση των σχολικών βιβλίων δεν κρύβονταν διαφόρων ειδών συμφέροντα. Οπως αυτά που υπηρετούνται από την ανά τακτά διαστήματα εγγραφή νέων βιβλίων με τα σχολικά βοηθήματα που τα συνοδεύουν, όπως αυτά που υποκρύπτουν οι ετήσιοι διαγωνισμοί για την απόκτηση χαρτιού. Πρόκειται για μία φάμπρικα, που διόλου δεν την ενδιαφέρει το δημόσιο συμφέρον. Μία φάμπρικα που όλοι γνωρίζουν και το υπουργείο Παιδείας είναι καιρός να κλείσει.
politismos politis