Οι κραυγές των πολιτικών κατά των «άδικων αγορών»

Οι κραυγές των πολιτικών κατά των «άδικων αγορών» καλλιεργούν στους λαούς των χρεωµένων χωρών µια αυταπάτη, που κρύβει τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργεί, τρέφεται και θεριεύει ένα ολόκληρο σύστηµα.


Στις χώρεs
… που κινδυνεύουν µε χρεοκοπία, πριν ακόµη συµβεί αυτό που διαισθάνεται κάθε απλός άνθρωπος και που φοβάται κάθε κυβερνήτης, καλλιεργείται στον λαό η µυθολογία πως η χρεωµένη χώρα έχει απλώς ένα βραχυπρόθεσµο χρηµατοδοτικό πρόβληµα και πως µε πολλή δουλειά και περισσότερη καλή θέληση θα τα καταφέρει να βγει από την κρίση. Προτείνονται διάφορες διαρθρωτικές «λύσεις», που αυξάνουν κι άλλο το χρέος και αποσταθεροποιούν ακόµη περισσότερο την οικονοµία της χώρας, κάνοντας την τελική λύση ακόµη πιο δύσκολη και πιο δαπανηρή. Μια τέτοια «λύση» ήταν της Αργεντινής το 2001, που αύξησε δραµατικά τις συνολικές υποχρεώσεις της χώρας, µόνο και µόνο µε τη µυθολογία πως θα τα κατάφερνε τελικά να σηκώσει το ασήκωτο βάρος του χρέους της. Τουλάχιστον τρεις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες «είναι προφανές πωςδεν θα τακαταφέρουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους», λέει ο Μάικλ Πέτις, καθηγητής των Οικονοµικών στο Πανεπιστήµιο του Πεκίνου. «Αναπόφευκτα θα χρεοκοπήσουν. Και µόνο όταν θα απαλλαγούν από ένα µέρος του χρέους τους θα µπορέσουν να ξανασταθούν στα πόδια τους. Οσο όµως θα υποκρίνονται πως θα µπορέσουν να το ξεπληρώσουν στο ακέραιο, η οικονοµία θα υφίσταται στρεβλώσεις, τα επιχειρηµατικά κεφάλαια θα φεύγουν και η χώρα δεν θα αναπτύσσεται».

Το δύσκολο…
… για µια χώρα είναι να την αφήσουν να χρεοκοπήσει. Επειδή τα χρέη είναι συγκεντρωµένα κυρίως στο τραπεζικό σύστηµα και οι τράπεζες δεν µπορούν να αποδεχτούν την απώλειά τους χωρίς να χρεοκοπήσουν κι αυτές. Η κρίση χρέους των αναπτυσσόµενων χωρών το 1980 µαινόταν µία δεκαετία µε στάσεις πληρωµών, φυγή κεφαλαίων και µηδενική ανάπτυξη, ώσπου οι δανειστές τους να αποδεχτούν πως έπρεπε να διαγράψουν µέρος των χρεών τους. Αυτό έγινε επισήµως µε το σχέδιο Μπρέιντι στο Μεξικό το 1990. Οι περισσότερες χώρες επέστρεψαν στην ανάπτυξη µόνο όταν έγινε πια σαφές πως θα διαγραφόταν µέρος των χρεών τους. Γιατί τόσο αργά; Ηταν οι τραπεζίτες ανόητοι; Οχι. Ηδη από το 1980 οιτραπεζίτες είχαν πλήρη επίγνωση πως δεν θα έπαιρναν πίσω όλα τα λεφτά τους. Οµως, ώσπου να αποδεχτούν το προφανές, χρειάστηκε να περιµένουν µια δεκαετία προκειµένου να αποκτήσουν την κεφαλαιακή βάση που θα τους επέτρεπε να απορροφήσουν τις απώλειες. Αυτό ακριβώς συµβαίνει σήµερα στην Ευρώπη (και το λέµε «µηχανισµό σταθεροποίησης»).

Οι λαοί…
… των πιο χρεωµένων χωρών είναι καταδικασµένοι να εργάζονται σκληρά χωρίς αντίκρυσµα, ενώ η τελική λύση της κρίσης τους θα αναβάλλεται διαρκώς, για όσο ακόµη οι τράπεζες θα ξαναχτίζουν την κεφαλαιακή βάση τους (για να ξεκινήσουν κατόπιν για νέες περιπέτειες σαν κι αυτή που µας οδήγησε στην τρέχουσα κρίση). Μέχρι τότε, οι χώρες και οι πολιτικές ηγεσίες τους θα εξακολουθούν να υποκρίνονται πως δεν είναι χρεοκοπηµένες.
politismos politis