Αγωνία και ένταση στην κυβέρνηση

Αγωνία και ένταση για την κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα με τα ογκού­μενα απεργιακά κινήματα και τη διάλυ­ση της κοινωνικής ηρεμίας διακατέχει τον πρω­θυπουργό και τα μέλη της κυβέρνησης. Με δε­δομένο ότι παρά τις διαψεύσεις δεν έχει εγκα­ταλειφθεί το σενάριο των εκλογών, η κατάσταση που διαμορφώνεται στη χώρα έχει κινητοποιή­σει τα κυβερνητικά στελέχη, με στόχο να μη χα­θεί οριστικά το παιχνίδι.

Στην αιφνιδιαστική σύσκεψη του επικοινωνι­ακού οργάνου την περασμένη Δευτέρα υπό τον πρωθυπουργό εκτιμήθηκε ότι η πολιτική πρωτοβουλία της κυβέρνησης χάνει καθημερινά έδαφος, ενώ ακόμα και πολιτικές δράσεις με τις οποίες συμφωνεί με μεγάλη πλειοψηφία η κοινωνία, όπως το άνοιγμα των κλειστών επαγ­γελμάτων, δεν… περνάνε θετικά για την κυβέρ­νηση.

Οι συνεχείς συζητήσεις γύρω από την τρόικα και η επιβολή των απόψεων της Γερμανίας στην οικονομική πολιτική της Ευρώπης δημιουργούν μια αίσθηση ότι η κυβέρνηση είναι μόνιμα υπό «ομηρεία», εκτιμήθηκε στη σύσκεψη, και αυτό υπονομεύει την εικόνα της.

Ως αντίδοτο σ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση σκέ­πτεται να προχωρήσει σε διαφημιστική καμπά­νια για να προβάλει το κυβερνητικό έργο. Πολ­λά κυβερνητικά στελέχη όμως επισημαίνουν ότι, μπαίνοντας πια βαθιά μέσα στην κρίση, στην ελ­ληνική κοινωνία υπάρχει μια σαφής συναίσθη­ση του σκοτεινού τούνελ στο οποίο μπήκε η ζωή όλων και αυτό εκφράζεται σε κάθε ευκαιρία.

Συνεργάτες του Γιώργου Παπανδρέου θεω­ρούν ότι η αγωνία και η ένταση που διέκριναν όλοι στο πρόσωπο του πρωθυπουργού τις τελευταίες μέρες δεν είναι τυχαία, αφού η κοινω­νική ηρεμία κρέμεται από ένα λεπτό σχοινί που ανά πάσα στιγμή μπορεί να σπάσει και να υπάρξουν απρόβλεπτες συνέπειες. Κάποιοι επιση­μαίνουν ότι, εν όψει της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου, το γερμανικό σχέδιο σωτηρίας του ελ­ληνικού χρέους θα είναι τόσο σκληρό, που θα πρέπει να έχει προετοιμαστεί αλλά και… αποκοιμηθεί κατάλληλα η ελληνική κοινή γνώμη πριν να είναι αργά.

Στο πλαίσιο των πολύ σκληρών και σε βάθος δεκαετίας αποφάσεων που θα δεσμεύσουν τη χώρα προκειμένου να αποδεχτεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους, κυβερ­νητικά στελέχη επισημαίνουν ότι, ανεξάρτητα από τις συνεχείς διαψεύσεις, ο… κίνδυνος αιφνιδιαστικών εκλογών είναι κάτι παραπάνω από ορατός.

Οι κινήσεις

Δυο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να οδηγηθούμε σε εκλογές, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη του ΠΑΣΟΚ: είτε επειδή το «σχέδιο σωτηρίας» θα υπερβαίνει τόσο πολύ τις κυβερνητικές δυνατότητες και μόνο μια νέα λα­ϊκή εντολή θα μπορεί να το… εγκρίνει είτε για­τί θα συγκροτηθεί ένα τέτοιο μέτωπο από κόμ­ματα και κοινωνικές δυνάμεις, που θα καθιστά αδύνατη τη συνέχιση της διακυβέρνησης.

Ο ίδιος ο Παπανδρέου έδωσε εντολή να διαρ­ρέουν παντού ότι ο ίδιος δεν σκοπεύει να πάει σε εκλογές, γνωρίζοντας ότι μια διάχυτη εκλογολογία στην παρούσα φάση μπορεί να λειτουρ­γήσει διαλυτικά για την κρατική μηχανή και να ενθαρρύνει τη δυναμική των συνδικαλιστικών αγώνων και την πολιτική πίεση των κομμάτων.

Στο εσωτερικό όμως της κυβέρνησης γίνεται μια διεργασία με στόχο την προετοιμασία για εκλογές που θα δίνουν άνετη αυτοδυναμία. Στο ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζουν ότι, παρά τις δυσκολίες και τη μεγάλη αποστροφή των πολιτών από την πολιτική, παραμένουν κυρίαρχη δύναμη, αλλά το ζήτημα είναι αν οι αιφνιδιαστικές εκλογές θα οδηγήσουν σε αυτοδύναμη κυβέρνηση ή θα δη­μιουργήσουν ένα εύθραυστο πολιτικό σκηνικό που θα καταλήξει σε ακυβερνησία.

Για να… ανακάμψουν λοιπόν πολιτικά, εκτός από τη διαφημιστική καμπάνια του κυβερνητι­κού έργου που προετοιμάζεται συστηματικά, προωθούνται και άλλες διαδικασίες ώστε να αλ­λάξει η εικόνα και να ενισχυθούν οι… συμπαθη­τικές δημοσκοπήσεις του τελευταίου καιρού:

◆ Ο Μιχάλης Καρχιμάκης έχει αναλάβει να προετοιμάσει συστηματικά και να υποδείξει ένα πρόγραμμα επισκέψεων του πρωθυπουρ­γού σε… στοχευμένες περιοχές ανά την Ελλά­δα. Εκεί – στο πρότυπο της Κοζάνης – θα πα­ρουσιάζεται ένα πιλοτικό πρόγραμμα ή μια κυ­βερνητική δράση, ενώ η επίσκεψη δεν θα εξα­ντλείται σε εθιμοτυπικές διαδικασίες, αλλά σε αναπτυξιακές προοπτικές…

◆ Η Λούκα Κατσέλη έχει αναλάβει να «τρέ­ξει» πιο γρήγορα προγράμματα καταπολέμη­σης της ανεργίας, αλλά και συνολικά η κυβέρ­νηση μέσω και του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης πιέζεται να αλλάξει την εκτίναξη του ποσοστού των ανέργων στη χώρα, που απο­τελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της χώρας. Η διαπίστωση στην κυβέρνηση είναι απλή: όσο βαθαίνει η ύφεση τόσο γίνεται ανεξέλεγκτη η κατάσταση με τους ανέργους. Ο Γιώργος Πα­πανδρέου, λοιπόν, γνωρίζει ότι είναι ένα θέμα που μπορεί να καταστεί «θρυαλλίδα» της κοι­νωνικής εξέγερσης. Το θέμα όμως είναι αν τα πάσης φύσεως προγράμματα μπορούν να απο­τελέσουν την όποια λύση, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο ή αποτελούν μια επικοινωνιακή φενάκη. Κυβερνητικά στελέχη έλεγαν ότι οι προσπάθειες εντείνονται κυρίως στον τουριστι­κό τομέα, που όλοι προσβλέπουν σε μια καλύ­τερη χρονιά και λόγω της εσωτερικής υποτίμη­σης στις τιμές των υπηρεσιών της χώρας, ώστε από την άνοιξη και μετά να δοθεί η αίσθηση ότι κάτι «κινείται».

◆ Ο Γιάννης Ραγκούσης, ο Χρήστος Παπου­τσής και η Άννα Νταλάρα έχουν αναλάβει να τρέξουν το ζήτημα των μεταναστών, βάζοντας ίσως για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά τό­σο σκληρές «κόκκινες γραμμές». Ο Παπανδρέ­ου έχει δώσει εντολή ώστε να εξεταστούν με βάση τον ΟΗΕ και τα διεθνή ισχύοντα το συντο­μότερο δυνατό οι αιτήσεις για άσυλο και αμέ­σως μετά για όσες απορρίπτονται να προωθεί­ται η διαδικασία απέλασης των αιτούντων. Η Ελλάδα λόγω και των ευρωπαϊκών συμφωνιών που έχει συνυπογράψει δεν μπορεί να περά­σει σε μαζική νομιμοποίηση των μεταναστών, ωστόσο μέχρι τώρα δεν έκανε καμία κίνηση απέλασης όσων κυκλοφορούν χωρίς χαρτιά στη χώρα. Στις συνεχείς συσκέψεις που έχουν γίνει στην κυβέρνηση, έχει αποφασιστεί να ακολου­θήσουν την κοινωνική βούληση, όπως αποτυπώ­νεται στις δημοσκοπήσεις, και να σκληρύνουν τη στάση τους. Κυβερνητικά στελέχη, στις συ­ζητήσεις τους με δημοσιογράφους, εκτιμούν ότι η αντιμετώπιση του θέματος με αυτόν τον τρόπο θα προκαλέσει έντονες τριβές με την Αριστερά, αλλά πιστεύουν ότι θα έχει εκλογικά οφέλη.

Το δίλημμα

Παράλληλα ο πρωθυπουργός έχει δώσει εντο­λή να γίνει μια σειρά από ποιοτικές έρευνες της κοινής γνώμης για να έχει μια σαφή εικόνα για τις εκτιμήσεις της κοινωνίας για την πορεία του κυβερνητικού έργου.

Στόχος του είναι μέσα στις επόμενες 15 μέ­ρες να έχει μια όσο το δυνατόν πιο καθαρή ει­κόνα προκειμένου να λάβει τις κατάλληλες απο­φάσεις. Συνεργάτες του επισημαίνουν ότι με την επιστροφή του το Σάββατο από τις Βρυξέλ­λες και τη Σύνοδο Κορυφής θα έχει εικόνα για το πού πάει η επιχείρηση σωτηρίας των υπερχρεωμένων χωρών του Νότου και ποιο από τα σενάρια που κυκλοφορούν θα ισχύσει, και συ­νεπώς χρόνο να αποφασίσει για τα επόμενα βή­ματα του.

Έτσι χρειάζεται και τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων προκειμένου να κρίνει αν θα μπούμε σε προεκλογική δίνη ή όχι.

Συνεργάτες του μάλιστα επισημαίνουν ότι έχει δώσει εντολές να προωθηθούν όλα τα κυ­βερνητικά σχέδια και να αποκρουστούν κοινω­νικές αντιδράσεις που προκαλούνται από κοι­νωνικούς αγώνες.

Οι αστοχίες

Ήδη η Ν.Δ., που έχει κλιμακώσει την πίεσή της αποδεχόμενη όλα τα αιτήματα των απεργών, δι­αφοροποιώντας πλήρως την ήπια στάση της και στοχεύοντας σε δημοσκοπική ανάκαμψη, θέτει θέμα εκλογών. Ο Αντώνης Σαμαράς διαρρέει σε δημοσιογράφους ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν μπο­ρεί να δεσμεύσει τη χώρα για μια δεκαετία χω­ρίς νωπή λαϊκή εντολή, δίνοντας από τώρα μια γεύση για το τι πρόκειται να συμβεί τις επόμε­νες εβδομάδες.

Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι εν­δεχομένως να ήταν αστοχία να αυξηθούν τα εισιτήρια στις αστικές συγκοινωνίες τη στιγ­μή που οι εργαζόμενοι είναι σε συνεχείς κινη­τοποιήσεις, γιατί αυτό δημιουργεί κοινωνικές αντιδράσεις και δημιουργεί συγκλίσεις μεταξύ του επιβατικού κοινού και των εργαζομένων. Το θέμα είναι ότι η απεργία στις αστικές συ­γκοινωνίες της Αττικής μπορεί να πάρει ανε­ξέλεγκτες κοινωνικές διαστάσεις, αφού ουσι­αστικά παραλύει την οικονομική δραστηριότη­τα στην πόλη και ουσιαστικά στρέφεται κατά του κοινωνικού συνόλου. Παρ’ ότι υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για το αν στο πεδίο αυτό μπορεί να λειτουργήσει οι κοινωνικός αυτομα­τισμός, τα κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση επιστράτευσης των απεργών. Η απάντηση θα είναι οι δικαστι­κές προσφυγές της διοίκησης των οργανισμών κατά των κινητοποιήσεων, αλλά και η διάσπα­ση του μετώπου των εργαζομένων. Το μεγά­λο ερώτημα είναι πώς θα διαμορφωθεί η κα­τάσταση, ενώ στον χορό των κινητοποιήσεων βρίσκονται οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί και οι δικηγόροι, σε μια φάση όπου προωθείται για ψήφιση το νομοσχέδιο για την πλήρη απελευ­θέρωση των κλειστών επαγγελμάτων…

Το Σύνταγμα και η Άνγκελα…

Ο υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε ήδη από τη Δευτέρα σε συνέντευξή του στα «Νέα» ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμιά αντίρρηση να θέσει «φρένο χρέους» στο Σύνταγμα, δηλαδή πρόβλεψη ότι δεν μπορεί το έλλειμμα κάθε χρόνο να ξεπερνά το 3% και, αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, να λαμβάνονται άμεσα μέτρα. Κλείνοντας το μάτι στους Γερμανούς η κυβέρνηση διά του Παπακωνσταντίνου είπε ότι σε πρώτη φάση μπορεί να γίνει νομοθετική ρύθμιση που θα το προβλέπει, κάτι που αποτελεί ένα πρώτο βήμα. Άλλωστε και οι Γερμανοί θέλουν μια δέσμευση αφού γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να γίνει συνταγματική αναθεώρηση από τη μια μέρα στην άλλη. Ειδικά στην Ελλάδα, με τις καλύτερες δυνατές πολιτικές συνθήκες και αν υπάρχει πλειοψηφία, η συνταγματική αλλαγή με τη θέσπιση «φρένου χρέους» δεν θα μπορεί να ενσωματωθεί συνταγματικά πριν από το 2014, με δεδομένο ότι η επόμενη Βουλή θα είναι συνταγματική και θα έχει προλάβει να δεσμευτεί σε ποια άρθρα θα υπάρξει αναθεώρηση. Η Ν.Δ. δεν κρύβει τη διάθεσή της να ψηφίσει ένα τέτοιο μέτρο αν αφορά μια συνταγματική αρχή ενιαία για όλη την Ευρώπη, ενώ υπέρ έχει ταχθεί και η Ντόρα Μπακογιάννη. Επίσης σημειώνουν ότι και ο ΛΑΟΣ ενδεχομένως να ψηφίσει μια τέτοια πρόβλεψη.

to pontiki