ΓΝΩΜΗ H λάθος κρίση

Πέρασε διάφορες φάσεις η πολιτική και επικοινωνιακή διαχείριση αυτής της κρίσης, που µας τρώει τα σωθικά.

Πρώτα ήταν η φάση «άλλα λόγια ν’ αγαπιόµαστε».

Ηταν τότε που η «νέα διακυβέρνηση» (τουςθυµάστε;) µας διαβεβαίωνε ότι η οικονοµία µας είναι «θωρακισµένη» και την άφηνε να κατρακυλά ανενόχλητη προς την άβυσσο της χρεοκοπίας, ενώ η ίδια έψαχνε στα µουλωχτά µια ευκαιρία για πρόωρες εκλογές. Επειτα µπήκαµε στη φάση «γουέστερν».

Ηταν τότε που η φρέσκια κυβέρνηση Παπανδρέου αγωνιζόταν να απεγκλωβιστεί από τον προεκλογικό της λόγο και µας διηγιόταν την κρίση ως αναµέτρηση, σε ένα φανταστικό OK Corral, µιας αθώας χώρας µε τους κακούς κερδοσκόπους που τις επιτίθενται, ανεβάζουν τα spreads και την αποκόπτουν από τις αγορές. Κι εκείνη απαντούσε βάζοντας εξίσου φανταστικά «πιστόλια στο τραπέζι».

Κι έπειτα ήρθε ηφάση «σωθήκαµε -no problem». Oπου τα 110 δισ. του Μνηµονίου εµφανίζονταν όχι ως επαχθής δανειακή σύµβαση αλλά ως κάτι σαν βοήθεια της ΟΥΝΡΑ, και όπου η βασική αφήγηση του µέλλοντός µας ήταν µια αισιόδοξη, χαµογελαστή διαβεβαίωση πως αν είµαστε καλά και φρόνιµα παιδιά, τηρούµε όλες τις εκ του Μνηµονίου υποχρεώσεις µας και δεν γκρινιάζουµε, οι πιστωτές µας και οι αγορές θα µας αγαπήσουν ξανά, θα µας ανοίξουν την αγκαλιά και το πουγκί τους και θα αρχίσουµε από το 2012 να δανειζόµαστε ξανά, όπως πρώτα...

Η φάση αυτή τελείωσε, λοιπόν. Η επίσηµη αφήγηση της κρίσης αποδεικνύεται τώρα ότι υποτιµούσε και τις δυσκολίες εφαρµογής του Μνηµονίου και το βασικό του πρόβληµα – πως ακόµη κι αν όλα πήγαιναν περίφηµα και τα ελλείµµατα κατέβαιναν από το 16% στο 3%, το χρέος θα εξακολουθούσε να µεγαλώνει και να είναι (σε ύψη άνω του 150% του ΑΕΠ) στα µάτια όλων µη διαχειρίσιµο.

∆εν ήταν απλώς λάθος επικοινωνιακής διαχείρισης του προβλήµατος. Ηταν λάθος η αντίληψη για το πρόβληµα το ίδιο. Ως εάν το πρόβληµά µας ήταννα βρούµε κάποιον να µας δανείσει προσωρινά, µέχρι «να ηρεµήσουν οι αγορές» και να συνεχίσουν να µας δανείζουν, όπως παλιά, αφού στο µεταξύ εµείς κάνουµε το χατίρι τους και «κόψουµε κράτος», εφαρµόζοντας την αγαπηµένη τους συνταγή.

Η αντίληψη αυτή ήταν εξίσου λάθος µε την άλλη, την ηθική ερµηνεία της κρίσης, που κυριάρχησε για πολύ στον δηµόσιο λόγο.

Και που έβλεπε την κρίση ως συνέπεια µιας «αµαρτίας». Πως υποφέρουµε επειδή κάποιοι «έφαγαν τα λεφτά» (οι πολιτικοί µόνοι τους ή οι συντεχνίες των βολεµένων ή, κατά Πάγκαλον, «όλοι µαζί»). Και συνεπώς η σωτηρία µας θα πρέπει να είναι το φραγγέλιο για τους αµαρτωλούς (να βάλουµε στη φυλακή τούς πολιτικούς ή να αποκεφαλίσουµε τις προνοµιούχες συντεχνίες ή να αυτοµαστιγωθούµε, διά των βασάνων του Μνηµονίου, «όλοι µαζί», που τα φάγαµε)...

Μ’ αυτά καιµ’ αυτά, ψάχνοντας αµαρτωλούς να τιµωρήσουµε ή δανειστές να καλοπιάσουµε, αντιµετωπίζαµε τη λάθος κρίση. Και αφήναµε άλυτο το βασικό µας πρόβληµα _ την υπερδεκαετή παρακµή της πραγµατικής οικονοµίας, τον παραγωγικό µαρασµό της χώρας _ που εξακολουθεί να επιδεινώνεται, ραγδαία µάλιστα.

Και το χειρότερο είναιότι στη νέα φάση όπου µπήκαµε, τη φάση «στα ξένα χέρια», η τύχη µας εναποτίθεται σεµια γερµανική ηγεσία που και αυτή αντιµετωπίζει τη λάθος κρίση. Εξακολουθεί ναθεωρεί ότι το πρόβληµαείναι πρόβληµαδηµοσιονοµικής ανευθυνότητας, της περίφηµης «ασωτίας του Νότου», και έλλειψης ανταγωνιστικότητας (δηλαδή, πολύ ψηλών µισθών) και πάει νατο λύσει διά της γενικής, αυστηρής καιεπ’ αόριστον λιτότητας. Αφήνοντας άλυτο στο µεταξύ το αληθινό πρόβληµα της Ευρώπης (που εξακολουθεί να είναι µια βαθιάτραπεζική κρίση) και επιδεινώνοντας το πρόβληµα της ανάπτυξης των πιο αδύναµων κρίκων της, εκεί στον Νότο... Αφήσαµε άλυτο το βασικό µας πρόβληµα - την υπερδεκαετή παρακµή της οικονοµίας, τον παραγωγικό µαρασµό της χώρας - που εξακολουθεί να επιδεινώνεται, ραγδαία µάλιστα

ta nea online