Η µεγάλη αντίφαση

Δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές οι έλληνες πολίτες εξακολουθούν να προβληματίζονται για το τι θα ψηφίσουν, παρ’ ότι γνωρίζουν πολύ καλά τι θα ήθελαν να βγάλει η κάλπη. Το 70%-75% των Ελλήνων θέλουν την επομένη των εκλογών να δουν μια κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ ΝΔ και ΠαΣοΚ που θα διασφαλίσει την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Παρ΄ όλα αυτά, δηλώνουν πως δεν θα ψηφίσουν τα κόμματα που θέλουν να δουν στην κυβέρνηση αλλά κόμματα που εκφράζουν την αντίθεσή τους στο μνημόνιο, τα οποία κινούνται είτε στην Αριστερά είτε στις παρυφές της Ακροδεξιάς.

Η κραυγαλέα αυτή αντίφαση δημιουργεί ένα τόσο ρευστό πολιτικό σκηνικό που όμοιό του δεν έχει ξαναζήσει η χώρα, τουλάχιστον μετά τη Μεταπολίτευση. Στις έξι δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν την Παρασκευή – τελευταία ημέρα που ο νόμος επέτρεπε τη δημοσιότητα για έρευνες κοινής γνώμης – τα κεντρικά συμπεράσματα είναι κοινά: το ΠαΣοΚ και η ΝΔ εμφανίζουν τη χαμηλότερη συσπείρωση των τελευταίων δεκαετιών σε προεκλογική περίοδο, ενώ άλλα οκτώ κόμματα διεκδικούν την είσοδό τους στη Βουλή συνθέτοντας ένα σκηνικό ακυβερνησίας και βίαιου μετασχηματισμού για το πολιτικό σύστημα.

Οπως τονίζουν στο «Βήμα» κορυφαίοι αναλυτές, η συσπείρωση της ΝΔ κινείται αυτή την περίοδο μεταξύ 50% και 55%, ενώ σε άλλες εποχές το κόμμα που εμφανιζόταν πρώτο στις δημοσκοπήσεις εμφάνιζε συσπείρωση που υπερέβαινε το 80%. Ταυτόχρονα το ΠαΣοΚ, παρά την αλλαγή της ηγεσίας του, εμφανίζει τα χαμηλότερα ποσοστά συσπείρωσης των οπαδών του αδυνατώντας προς το παρόν να ανακάμψει.

Και τα δύο αυτά φαινόμενα έχουν την εξήγησή τους. Οι ψηφοφόροι της ΝΔ φαίνονται ακόμη επιφυλακτικοί με τις συνεχείς αλλαγές στην οικονομική πολιτική του κόμματός τους, ενώ ένα ποσοστό τουλάχιστον 2% φαίνεται ότι απομακρύνθηκε από την παράταξή του μόλις πληροφορήθηκε ότι θα είναι υποψήφιος ο κ. Γ. Συμπιλίδης. Μάλιστα μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας Συμπιλίδη (η οποία τελικώς αποσύρθηκε την Παρασκευή) η Δημοκρατική Συμμαχία της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη φαίνεται να ενισχύθηκε ξαφνικά με ένα ποσοστό της τάξεως του 1%. Οι συνεχείς αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της ΝΔ αλλά και οι θολές θέσεις για το κυβερνητικό πρόγραμμα του κόμματος συντηρούν τη δυσπιστία των Ελλήνων απέναντί του, ενώ ένα τμήμα της κοινής γνώμης εξακολουθεί να το θεωρεί συνυπεύθυνο για την κακή κατάσταση της οικονομίας.

Από την άλλη πλευρά, η προφυλάκιση του κ. Ακη Τσοχατζόπουλου ανέκοψε τη δυναμική που άρχισε να αναπτύσσει το ΠαΣοΚ μετά την εκλογή του κ. Ευ. Βενιζέλου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως για το πρώτο κόμμα των προηγουμένων εκλογών είναι ότι πληρώνει το κόστος των διαδοχικών οικονομικών μέτρων, τα οποία μάλιστα έπληξαν κατά κανόνα κατηγορίες ψηφοφόρων στις οποίες το ΠαΣοΚ είχε σημαντικό προβάδισμα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο το ΠαΣοΚ όσο και η ΝΔ κατακρημνίζονται στη Β' Αθηνών όπου άλλοτε κυριαρχούσαν, αλλά και γενικότερα στα αστικά κέντρα, όπου κάποτε αντλούσαν τη μεγαλύτερη δύναμή τους. Ταυτόχρονα τα δύο μεγαλύτερα κόμματα βλέπουν να κινδυνεύουν παραδοσιακά εκλογικά τους «κάστρα», όπου είναι εντονότερα τα προβλήματα που προκαλούν παράνομοι μετανάστες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΝΔ εμφανίζει σημαντική πτώση ακόμη και στην Α' Αθηνών, όπου κάποτε συγκέντρωνε ποσοστά που άγγιζαν το 50%, αλλά και σε νομούς της Μακεδονίας και της Θράκης.

Κορυφαία στελέχη των δύο μεγαλύτερων κομμάτων υποστηρίζουν πάντως ότι η συσπείρωση του ΠαΣοΚ και της ΝΔ θα αυξηθεί σημαντικά την τελευταία εβδομάδα των εκλογών και το συνολικό ποσοστό που θα καταλάβουν στις εκλογές θα αγγίξει το 55% διασφαλίζοντας (και τα δύο κόμματα μαζί) περισσότερες από 180 έδρες στη νέα Βουλή. Αν συμβεί αυτό, τότε και οι ευρωπαίοι εταίροι μας θα θεωρήσουν ότι επιδοκιμάζεται η πολιτική τήρησης του μνημονίου.

Η εκτίμησή τους βασίζεται σε δύο ενδείξεις που ανιχνεύονται στις δημοσκοπήσεις. Η πρώτη είναι ότι η δημοτικότητα του κ. Βενιζέλου έχει αυξηθεί κατά τέσσερις μονάδες τον τελευταίο μήνα και του κ. Αντ. Σαμαρά κατά πέντε μονάδες, την ίδια ώρα που οι ψηφοφόροι δείχνουν να γυρνούν την πλάτη στα μεγάλα κόμματα. Ταυτόχρονα το 80% όσων συμμετέχουν σε δημοσκοπήσεις δηλώνουν ότι επιθυμούν να παραμείνει η χώρα μας στην ευρωζώνη και συνεπώς κάποια στιγμή θα αποφασίσουν να στηρίξουν κόμματα που υπηρετούν αυτή την πολιτική.

Παρ' όλα αυτά, όσο πλησιάζουμε στις εκλογές αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο και η δημοτικότητα του κ. Λουκά Παπαδήμου, καθώς οι πολίτες δείχνουν ότι θα προτιμούσαν να παραμείνει πρωθυπουργός στην περίπτωση που κανένα κόμμα δεν μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, σύμφωνα με τις μετρήσεις της περασμένης εβδομάδας, η ΝΔ διατηρούσε ένα προβάδισμα έναντι του ΠαΣοΚ που κατά μέσον όρο ήταν περίπου πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Με τα ως τώρα δεδομένα όμως (και εφόσον οι πολιτικές εντυπώσεις δεν μεταβληθούν σημαντικά τις επόμενες δύο εβδομάδες από τις συγκεντρώσεις των κομμάτων, τις τηλεοπτικές αναμετρήσεις και τις πολιτικές εξελίξεις) η ΝΔ βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από τον στόχο της αυτοδυναμίας, όπως και το ΠαΣοΚ από τον στόχο επίτευξης ενός ποσοστού κοντά στο 30%.

Ενας στους τέσσερις αναποφάσιστος
Για πρώτη φορά οι αναποφάσιστοι παραμένουν σε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά δεκαπέντε ημέρες πριν από τις εκλογές. Σύμφωνα και με τις πέντε δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν τις δύο τελευταίες ημέρες, αναποφάσιστος δηλώνει ένας στους τέσσερις ή ένας στους τρεις ψηφοφόρους, καθώς κανένα κόμμα δεν έχει ακόμη κατορθώσει να τους εκφράσει.

Ενώ συνήθως το μεγαλύτερο τμήμα των αναποφάσιστων ψηφοφόρων στρέφεται τις τελευταίες ημέρες προς τα μεγαλύτερα κόμματα, δεν είναι βέβαιον ότι το φαινόμενο αυτό θα επαναληφθεί στις 6 Μαΐου, καθώς στις προτιμήσεις τους οι αναποφάσιστοι δηλώνουν ακόμη ότι ενδεχομένως να προτιμήσουν κόμματα της Αριστεράς ή νέα κόμματα που προέκυψαν από την πολυδιάσπαση της Κεντροδεξιάς.

Το ΠαΣοΚ φαίνεται να έχει ακόμη σημαντικές διαρροές προς τη ΔΗΜΑΡ και τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η ΝΔ εμφανίζεται να χάνει παραδοσιακούς ψηφοφόρους της που στρέφονται κυρίως προς τους Ανεξάρτητους Ελληνες και προς τη Χρυσή Αυγή.Με τα ως τώρα δεδομένα ενισχύονται σημαντικά ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητοι Ελληνες, ενώ η ΔΗΜΑΡ φαίνεται ότι εξασφαλίζει την είσοδό της στη Βουλή, αλλά η δύναμή της μειώνεται όσο πλησιάζουμε στις κάλπες. Για πρώτη φορά φαίνεται ότι έχει εξασφαλίσει την είσοδό της στη Βουλή η Χρυσή Αυγή, ενώ η μάχη των Οικολόγων και της Δημοκρατικής Συμμαχίας για να μπουν στη Βουλή θα κριθεί στις λεπτομέρειες.

TO BHMA online