Τετάρτη 25 Απριλίου 2012

Οι δαπάνες της υγείας: Πόσο μπορούμε να τις μειώσουμε και με ποιον τρόπο

Είναι γεγονός ότι οι δαπάνες υγείας τα προηγούμενα χρόνια συνέβαλαν κατά πολύ στο έλλειμμα του δημοσίου τομέα, με δύο τρόπους: α) λόγω υπέρμετρης σπατάλης, πχ. φαρμακευτικές, και εργαστηριακές δαπάνες, δαπάνες για ιατροφαρμακευτικά υλικά και γενικές δαπάνες των νοσοκομείων και β) λόγω της κακής διαχείρισης των ασθενών και της αποσπασματικής τους αντιμετώπισης -δηλαδή οι υπηρεσίες ήταν χαμηλής ποιότητας και αξίας, με συνέπεια να υπάρχουν συχνές επιπλοκές, εισαγωγές και επαναεισαγωγές, εξάρσεις και γρήγορη πρόοδος στην νόσο, με αποτέλεσμα να ξοδεύονται πολλά χρήματα που δεν θα έπρεπε.
Υπολογίζεται ότι το 2012 θα ξοδέψουμε περίπου 17,6 δις για την υγεία, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα τηρηθούν οι προϋπολογισμοί. Το 2009 υπολογίζεται ότι ξοδέψαμε περίπου 24 δις (η αλήθεια είναι ότι δεν πρέπει να ήταν περισσότερα από 22 δις, δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία για τις δαπάνες) -ποσό που κρίνεται εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με την κατά κεφαλή δαπάνη, σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η κατά κεφαλή δαπάνη είναι πολύ πιο αξιόπιστος δείκτης και αντιπροσωπεύει καλύτερα την πραγματικότητα από το ποσοστό στο ΑΕΠ. Το 2009 η Ελλάδα δαπανούσε το 9,6% του ΑΕΠ (πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που ήταν 9%), αλλά η κατά κεφαλή δαπάνη ανερχόταν μόνο σε 2724 $ PPP (κάτω από τον μέσο όρο), όταν η τελευταία από τις ανεπτυγμένες χώρες Ισπανία δαπανούσε 2983, η δε Νορβηγία 5114 (που είναι όμως κάτω από το 9% του ΑΕΠ της!!) και ο μέσος όρος των 12 πρώτων ευρωπαϊκών χωρών ανέρχονταν σε 4683 $ PPP. Κατά συνέπεια, η θέση της Ελλάδας επιδεινώνεται ραγδαία,
μεγαλώνοντας το χάσμα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες διότι και λιγότερα χρήματα θα δαπανά και ταυτόχρονα οι ανάγκες υγείας θα αυξάνονται καθώς, λόγω της κρίσης, αυξάνονται η νοσηρότητα και η θνησιμότητα.
Συμπέρασμα: το μέλλον με το παρόν σύστημα (μοντέλο) των υπηρεσιών διαγράφεται ζοφερό, ο περιορισμός των δαπανών που μπορούν να επιφέρουν οι ρυθμίσεις εξαντλείται και η μόνη λύση που απομένει είναι η ριζική αλλαγή του, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών υψηλής αξίας και ποιότητας με ταυτόχρονη μείωση του κόστους.
Οι κύριες δαπάνες υγείας οφείλονται:
• Στις δημόσιες φαρμακευτικές δαπάνες
Για το 2012 έχει προϋπολογισθεί από τον ΕΟΠΥΥ φαρμακευτική δαπάνη 2,880 δις. Η φαρμακευτική δαπάνη θα μπορούσε να μειωθεί ακόμη περισσότερο, κατά 300-400 εκ., αν οι τιμές των off patent φαρμάκων εξισώνονταν με τις τιμές των γενοσήμων τους, αν το κέρδος των φαρμακοποιών πλησίαζε αυτό των ευρωπαϊκών συναδέλφων τους και αν η πολιτεία –επιτέλους- εξάλειφε τις πλαστές συνταγές με τα κουπόνια που διακινούνται παρανόμως. Όλα αυτά τα μέτρα μπορούν να αποδώσουν άμεσα, διότι είναι μέτρα διοικητικής φύσεως.
• Στο Εθνικό Σύστημα Υγείας
Το ΕΣΥ στοιχίζει περίπου 5,5 δις ευρώ, ενώ έχει μόνο 2,3 δις έσοδα. Περίπου 3 δις είναι η μισθοδοσία του προσωπικού (περισσότεροι από 100.000 υπάλληλοι). Με την αλλαγή νοοτροπίας και διοίκησης και την ενεργό στήριξη των αλλαγών από το ιατρικό σώμα, το ΕΣΥ μπορεί να αυξήσει τα έσοδα, να περιορίσει τα έξοδα και να παρέχει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Μόνο με την ανάδειξη ισχυρής ηγεσίας στο ΕΣΥ και στον ΕΟΠΥΥ και την ανάληψη της διοίκησης των νοσοκομείων και των μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας από ανθρώπους που γνωρίζουν θα υπάρξει εξοικονόμηση τουλάχιστον 1,2 δισ, τα οποία θα προέλθουν από την υλοποίηση των ριζικών αλλαγών που απαιτούνται, εντός χρονικού διαστήματος 18 μηνών. Στις αλλαγές υπολογίζεται και η εξοικονόμηση από την διοικητική αναμόρφωση τόσο των υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας όσο και του ΕΟΠΥΥ.
Το διοικητικό κόστος των Υπηρεσιών του Υπουργείου (εκτός ΕΣΥ) υπολογίζεται σε 500 εκ., ενώ του ΕΟΠΥΥ σε 300 εκ. (μόνο το ενοποιημένο ΙΚΑ είχε διοικητικό κόστος 457 εκ το 2009), κατά συνέπεια μπορούν να εξοικονομηθούν 300 εκ, χωρίς επιβάρυνση στη λειτουργία τους, με μείωση του προσωπικού και την αύξηση της απόδοσης και των αμοιβών, με το σκεπτικό ότι καμία θέση στο δημόσιο δεν διατηρείται αν δεν δικαιολογεί τουλάχιστον τα έξοδά της.
Η αναγκαία αναδιάρθρωση των νοσοκομείων και κλινικών –που περιγράφεται σε επόμενο άρθρο, όχι όπως έχει προταθεί- θα επιφέρει επίσης εξοικονόμηση άλλων 400 εκ.(πχ μείωση μη απαραίτητου προσωπικού κατά 15000 οδηγεί σε εξοικονόμηση 300 εκ και άλλα 100 εκ από την μείωση των λειτουργικών δαπανών). Η εφαρμογή συστήματος αξιολόγησης και δημοσίευσης των αποτελεσμάτων (έκβασης) των παρεχομένων υπηρεσιών από κάθε μονάδα του ΕΣΥ θα οδηγήσει σε αύξηση της ποιότητας των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα περαιτέρω μείωση των δαπανών του ΕΣΥ τουλάχιστον κατά 300 εκ. Επιπλέον 200 εκ θα εξοικονομηθούν από την αποφυγή των εισαγωγών και επαναεισαγωγών που δεν απαιτούνται -εφόσον βέβαια θα λειτουργεί το νέο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Επιπλέον, η σύνδεση της αμοιβής με την απόδοση, η θεσμοθέτηση κινήτρων και η επέκταση του θεσμού των απογευματινών ιατρείων –ελεγχόμενη άσκηση ιδιωτικής ιατρικής εντός του δημοσίου νοσοκομείου- μπορούν, σύμφωνα με μελέτη μας, να αυξήσουν κατά 700 εκ τα έσοδα του ΕΣΥ από την προσέλευση νέων περιστατικών. Αυτό σημαίνει ότι το εισόδημα των νοσοκομειακών γιατρών μπορεί να αυξηθεί κατά 140 εκ., ενώ 105 εκ (το 15% των 700 εκ) θα δοθούν ως bonus στο προσωπικό των νοσοκομείων. Επίσης, η εφαρμογή του μέτρου θα μηδενίσει τις παράνομες πληρωμές των ασθενών (για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις) και θα τις μειώσει από τα 231 εκ σήμερα σε 80 εκ, άρα οι πολίτες θα έχουν καθαρό όφελος 150 εκ. Επιπλέον, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να μειωθούν και οι υπόλοιπες μαύρες πληρωμές στα νοσοκομεία επειδή δεν θα υπάρχει το ισχυρό κίνητρο, ενώ αντίθετα θα υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα. (μείωση άλλα 100 εκ.) Το δημόσιο δεν επιβαρύνεται, διότι θα εισπράττει λόγω φορολογίας το 40% της αμοιβής των γιατρών, το οποίο όμως θα αποδίδει πίσω, ως φοροαπαλλαγή στους ασθενείς.
• Στους γιατροί του ΕΟΠΠΥ και των ελεύθερων επαγγελματιών
Ο ΕΟΠΠΥ πρέπει να δαπανά για τους μόνιμους γιατρούς του (ΙΚΑ κλπ) περίπου 220 εκ, καθώς και άλλα 300 εκ για τις αμοιβές των συμβεβλημένων γιατρών. Οι αριθμοί δεν πρόκειται να αλλάξουν με το υπάρχον σύστημα. Σύμφωνα, όμως, με το νέο μοντέλο πρωτοβάθμιας φροντίδας που έχουμε υποβάλλει, υπολογίζεται ότι μπορεί να εξοικονομηθούν ως και 1,5 δις από τις συνολικές δαπάνες υγείας (δημόσιες και ιδιωτικές,) με ταυτόχρονες υψηλότατες αμοιβές των γιατρών (30.000 γιατροί πρωτοβάθμιας φροντίδας 50- 70.000 ευρώ ετησίως + bonus απόδοσης). Η εξοικονόμηση θα προέλθει από την ανάληψη της συνολικής ευθύνης της πορείας των ασθενών από ομάδες ειδικών γιατρών, ειδικότερα για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, από την σύνδεση της αμοιβής με τα αποτελέσματα, με συνέπεια την μείωση της σπατάλης στην φαρμακευτική δαπάνη και τις εργαστηριακές εξετάσεις, και την αύξηση της ποιότητας των υπηρεσιών που οδηγεί σε περιορισμό του κόστους, μείωση εισαγωγών, επιπλοκών και προόδου στην νόσο.
• Στον Ιδιωτικό νοσοκομειακό- μαιευτικό τομέα και στα διαγνωστικά κέντρα
Σύμφωνα με την ICAP, τα έσοδα σε ιδιωτικά νοσοκομεία (1,16 δις), μαιευτήρια (245 εκ,) και διαγνωστικά εργαστήρια (375 εκ.) ανήλθαν σε 1780 εκ το 2010 (2057 εκ. το 2009). Κατά συνέπεια, υπολογίζεται ότι δεν θα ξεπεράσουν τα 1500 εκ. το 2012, αν εφαρμοσθούν σωστά τα νέα ΚΕΝ. Υπολογίζουμε επίσης ότι υπάρχουν και 3.000-4.000 ακόμη ιδιώτες εργαστηριακοί γιατροί, ακτινολόγοι κλπ με δαπάνες 150 εκ. -σύνολο 1650 εκ για το 2012. Με την εφαρμογή των νέων αλλαγών – και αν δεν αλλάξει ο ιδιωτικός τομέας- υπολογίζεται ότι οι δαπάνες θα περιοριστούν στα 1,2 δις.
• Στις ιδιωτικές δαπάνες υγείας
Σύμφωνα με τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς- η μόνη αξιόπιστη έρευνα- το 2008 οι πολίτες ξόδεψαν 7 δις για δαπάνες υγείας, από τα οποία τα 2 δις αφορούν οδοντιατρικές δαπάνες. Στις δαπάνες υγείας περιλαμβάνονται και οι μαύρες πληρωμές των νοικοκυριών. Υπολογίζουμε ότι λόγω της κρίσης οι δαπάνες υγείας των νοικοκυριών έχουν μειωθεί. Αυτό φαίνεται και από τη μείωση των εσόδων των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, τη μείωση των μαύρων πληρωμών σύμφωνα με εκτιμήσεις, τη μείωση των επισκέψεων σε ιδιώτες γιατρούς και την αύξηση των επισκέψεων σε δημόσια νοσοκομεία. Αντίθετα, λόγω της αυξημένης νοσηρότητας θα έχουμε μια μικρή αύξηση των δαπανών, όπως έχουμε και αξιοσημείωτη επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών λόγω αυξημένων συμμετοχών στην φαρμακευτική και την ιατρική δαπάνη. Υπολογίζουμε ότι το 2012 οι ιδιωτικές δαπάνες δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 6,3 δις, εκ των οποίων 200 εκ. έχουν ήδη υπολογισθεί ως αμοιβές στον ιδιωτικό νοσοκομειακό/εργαστηριακό τομέα. Με την εφαρμογή του νέου μοντέλου μειώνονται σημαντικά οι ανάγκες για ιδιωτικές πληρωμές (1 δις), καθώς επίσης μειώνεται και η παραοικονομία (τουλάχιστον κατά 250 εκ).
Συμπερασματικά, αν αθροίσουμε τις δαπάνες υγείας υπολογίζεται ότι το 2012 θα ξοδέψουμε με το υπάρχον σύστημα 17,6 δις, δίχως καμία σημαντική βελτίωση της ποιότητας και της έκβασης των παρεχομένων υπηρεσιών και με τη συνέχιση των υψηλών ιδιωτικών πληρωμών, της διαφθοράς και της παραοικονομίας.
Αντίθετα, αν εφαρμοσθούν οι απαραίτητες ριζικές αλλαγές τότε θα ξοδέψουμε πολύ λιγότερα, με ταυτόχρονη σύγχρονη ολοκληρωμένη φροντίδα και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας με υψηλές αμοιβές σε αυτούς που τους αξίζουν. Θα ξοδέψουμε μόνο 15,5 δις, ενώ το κράτος θα εισπράξει επιπρόσθετα 470 εκ. νέους φόρους από τα υψηλά πλέον εισοδήματα των γιατρών, και 130 εκ. ασφαλιστικές εισφορές, που σήμερα είναι αναγκασμένο να συνεισφέρει το ίδιο, αφού τουλάχιστον οι 13.000 γιατροί πρωτοβάθμιας φροντίδας (οι των Κέντρων Υγείας, οι νοσοκομειακοί που ασκούν πρωτοβάθμια και οι του ΙΚΑ) είναι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ με το νέο σύστημα θα είναι ιδιώτες. Επιπλέον, κατά 1 δις θα μειωθεί η ιδιωτική δαπάνη υγείας και θα μειωθεί η παραοικονομία, ανακουφίζοντας σημαντικά τα νοικοκυριά.
koinonikos syndesmos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ψηφιακό το κομματικό κράτος

Το «σαρανταενατακατό» είναι ένα από τα καλαμπούρια που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο και μια μεγάλη παγίδα για τη Νέα Δημοκρατία. Το σχεδόν 41% ...