Αληθινά διλήμματα

Ήταν μια φορά κι ένα καιρό μία προεκλογική περίοδος στην Ελλάδα. Η χώρα όδευε προς την χρεοκοπία. Πολλοί από τους Έλληνες είχαν ήδη χρεοκοπήσει. Άλλοι έμειναν άνεργοι. Άλλοι έκλειναν τα μαγαζιά τους. Άλλοι δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις δόσεις των στεγαστικών δανείων ή των πιστωτικών καρτών τους. Πολλές επιχειρήσεις έκλειναν, επειδή ξέμειναν από πελάτες και έσοδα, ενώ οι φόροι συνέχιζαν να αυξάνονται. Οι Έλληνες έπρεπε να ψηφίσουν, γιατί πλησίαζαν οι εκλογές. Ήταν θυμωμένοι, ή μάλλον οργισμένοι, με τις κυβερνήσεις και τις ηγεσίες που διάλεγαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Καλοτάιζαν μία πολιτική ελίτ που πλούτιζε, βυθιζόταν στην διαφθορά και οικοδομούσε ένα δημόσιο τομέα – έκτρωμα, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή της.

Διόριζε για να εξαγοράζει ψήφους και, όταν δεν μπορούσε να διορίζει, έκανε τα στραβά μάτια μπροστά στα απίστευτα που συνέβαιναν στον κρατικό μηχανισμό. Φυσικά, υπήρχαν και ορισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι που δούλευαν, καθώς και άλλοι που είχαν ξεμείνει χαμηλόμισθοι – τα “κορόϊδα” που δεν είχαν αρκετά ισχυρά συνδικάτα, ή δεν ανήκαν σε προνομιούχες συντεχνίες. Αλλά υπήρχαν και πάρα πολλοί άλλοι, που “τα άρπαζαν”, κατάκλεβαν τη δημόσια περιουσία, ζούσαν παρασιτικά εις βάρος των φορολογουμένων, είχαν στογγυλοκαθίσει σε προνόμια και “κεκτημένα”, είχαν καλές πολιτικές διασυνδέσεις και κανείς δεν τολμούσε (ή δεν ήθελε) να τους πειράξει.

Και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Μόνο που, κάπου εδώ, τελειώνει το παραμύθι και αρχίζει η σκληρή πραγματικότητα. Ωραία τα ποδοσφαιρικά συνθήματα και η ανάλυση επί χάρτου για την κατοχυρωμένη θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη, από όπου ουδείς θα τολμήσει να την κουνήσει. Ωραία τα παραμύθια για το πως φτάσαμε
ως εδώ, αδικημένοι από τους πάντες - αλλά όχι με δική μας ευθύνη για τους μαθητευόμενους μάγους που ψηφίζαμε. Ωραίες και οι θεωρίες περί επιστροφής στη δραχμή, που σε λίγο θα αρχίσουν να μας την εγκωμιάζουν, γιατί ασφαλώς είνα πολύ περισσότερο “εθνικά υπερήφανη” από το ευρώ των εκβιαστών και δανειστών. Ωραία είναι κι όσα μας τάζουν για τους “πλούσιους” που θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερο, ενώ τάχα δεν θα πειράξει κανένας τους “φτωχούς”. Μόνο που αυτά τα έχουμε ξανακούσει. Ειλικρινά, δεν ξέρω γιατί δεν τα θυμούνται όλοι. Στα δικά μου αυτιά, πάντως, αντηχούν ακόμη τα συνθήματα της δεκαετίας του '80 για μία “αλλαγή” που ερχόταν, για μία Ελλάδα που άλλοτε έβγαινε “έξω από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ” και για κάτι “βάσεις του θανάτου” που έφευγαν. Για μία Ελλάδα που “ανήκει στους Ελληνες”, αλλά την έφαγαν – την κατασπάραξαν, τί άλλο να σου κάνει η κακομοίρα;

Θυμάμαι και το “Τσοβόλα δωσ'τα όλα”. Αλλά και, αργότερα, τον Μητσοτάκη να υπόσχεται μεταρρυθμίσεις που ποτέ δεν είδαμε, τον Σημίτη που έμοιαζε εκσυγχρονιστής και έντιμος, αλλά γύρω του έκαναν πάρτι τα “λαμόγια” (τότε μπήκε αυτός ο όρος στη ζωή μας). Χρόνια αργότερα, μάθαμε για την SIEMENS (από την οποία ποτέ δε μάθαμε ποιοί και πόσα πήρανε σε μαύρες σακούλες και λεμονοστίφτες, ούτε βρέθηκαν αποδείξεις για τα δωράκια που μοίρασε ο Χριστοφοράκος σε κόμματα), αλλά και για τα εκατομμύρια που πλήρωσαν οι Ελληνες φορολογούμενοι για να θωρακιστεί αμυντικά η χώρα και τελικά έγιναν... κρόσια στον καναπέ του Ακη και της Βίκυς. Θυμάμαι ακόμη το νεότερο Καραμανλή να εξαγγέλει την “επανίδρυση” του κράτους, ενώ υπουργοί του μας έκαναν μάθημα για το ανήθικο που μπορεί να είναι νόμιμο. Τον θυμάμαι να φωνάζει πως έρχεται κρίση, αλλά δεν κατάλαβα τί ακριβώς έκανε εκείνος για να την προλάβει. Μέσω Βατοπεδίου, περάσαμε στο νεότερο Παπανδρέου, που μας διαβεβαίωνε ότι «λεφτά υπάρχουν», αλλά όταν εξελέγη πρωθυπουργός κατάλαβε κι εκείνος πως υπήρχε κρίση...

Θυμάμαι και τις άλλες χώρες που ανήκαν στην ΕΟΚ – και άλλες ακόμη που μπήκαν αργότερα στην ΕΕ – να ευημερούν, να προοδεύουν και να αναπτύσσονται όλα αυτά τα χρόνια. Γιατί άραγε, μόνο η Ελλάδα – ανεξάρτητα από τα οικονομικά προβλήματα, που ασφαλώς απασχολούν και άλλους σε μικρότερο βαθμό – περπατούσε σημειωτόν όλα αυτά τα χρόνια; Γιατί η Παιδεία, η Υγεία, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός, ο κρατικός μηχανισμός εν γένει, αλλά και το περιβάλλον, ο τουρισμός, όπως και η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα έχουν μείνει τόσο πολύ πίσω, σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης; Γιατί τα κόμματα έπρεπε να είναι σφιχταγκαλιασμένα όλα αυτά τα χρόνια με τα συνδικάτα; Είναι κανονικό αυτό; Γιατί όλα, μα όλα τα κόμματα έμαθαν να μιλούν μόνο με μισόλογα και γρίφους; Ακόμη και τώρα, γράφουν στα παλιά τους παπούτσια την εντολή του λαού για κυβέρνηση συνεργασίας – παρά το γεγονός ότι επί δεκαετίες τα μικρότερα κόμματα μιλούσαν εναντίον των αυτοδύναμων κυβερνήσεων, ενώ τα “παλιά” και τα “νέα” μεγαλύτερα κομματα αρνούνται να εξηγήσουν καθαρά και ξάστερα με ποιούς μπορεί να συνεργαστούν μετεκλογικά και υπό ποιές προϋποθέσεις.

Κι εκείνοι πάλι που δήθεν κομίζουν το “νέο”, αλλάζουν μέρα παρά μέρα τα προγράμματά τους (η “επικαιροποίηση” είναι της μόδας), ενώ κανένα – μα κανένα κόμμα – δεν μας κοιτάζει στα μάτια, να μας πει την αλήθεια: πόσο δύσκολα θα συνεχίσουν να είναι τα πράγματα και η ζωή μας από τις 18 Ιουνίου και τί άλλο θα μας ζητήσουν να πληρώσουμε. Λες και δεν θα καταλάβουμε το προφανές, επειδή εκείνοι δεν το παραδέχονται: ότι κανένας τους δεν διαθέτει ολοκληρωμένο σχέδιο και ότι είναι ανεπαρκή τα κόμματα, οπότε το μόνο που απομένει είναι να καθίσουν όλοι μαζί κάτω, μήπως και αποφύγουμε την απόλυτη καταστροφή.

Για όσους νομίζουν ότι υπερβάλω, αντί επιλόγου έχω ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο που δημοσίευσε για την οικονομική κρίση το Foreign Affairs στις 17 Μαϊου: «Το νέο σύστημα διακυβέρνησης της ευρωζώνης είναι περισσότερο βιώσιμο από το προ της κρίσης καθεστώς, που προβλεπόταν από την συνθήκη του Μάαστριχτ. Θα αντέξει μία ελληνική έξοδο, για παράδειγμα. Αν η Ελλάδα αρνηθεί να ανταποκριθεί στους όρους του πακέτου σωτηρίας και υποχρεωθεί να βγει από την ευρωζώνη τις επόμενες εβδομάδες, η ΕΚΤ πιθανότατα θα παλέψει για να σταματήσει τη μετάδοση της κρίσης, αλλά δε θα βρεθεί αντιμέτωπη με την συνολική κατάρρευση του συστήματος. Στο μεταξύ, με το να κρατήσει σταθερή θέση απέναντι στην Ελλάδα, η ΕΕ θα έχει διακηρύξει ότι οι όροι που επισυνάπτονται στα πακέτα διάσωσης είναι σοβαροί, δίνοντας έτσι ένα κίνητρο στις υπόλοιπες χώρες να επιμείνουν στα πακέτα μεταρρυθμίσεων.»

ΥΓ: Το ξανάγραψα πολύ πρόσφατα και θέλω να το επαναλάβω: Φαντάζονται ότι θα καταπιούμε αμάσητα τα συνθήματα-διλήμματα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» και «ευρώ ή δραχμή», λες και δεν υπάρχει το δίλημμα «ικανοί – ανίκανοι», ή «ακυβερνησία – συνεργασία». Νομίζω ότι αυτά πρέπει να σκεφτόμαστε, όταν ξαναπάμε στις κάλπες σε τρεις εβδομάδες.
protagon.gr