Μια κοινωνίας που αν και καθημαγμένης από πέντε σκληρά χρόνια λιτότητας, αν και τρομοκρατημένης από ξένο και εγχώριο κατεστημένο για το τι θα συμβεί αν παρεκκλίνει του ευρω-μονόδρομου (χρησιμοποιώντας ως «σκηνές προσεχώς» τα κλειστά ΑΤΜs), τόλμησε να ψηφίσει «ΟΧΙ» στο Δημοψήφισμα της 5/7/2015. Και η λαϊκή πράξη αντίστασης ήταν αυτή ακριβώς που
έκανε ακόμη βαρύτερο το αποτέλεσμα της Συνόδου. Αλλά όχι μόνο αυτή.
Πολλοί μίλησαν για «εικονικό πνιγμό» του Έλληνα Πρωθυπουργού. Προσωπικά θα το χαρακτήριζα μάλλον ως «εικονικό βιασμό» προς γνώση και συμμόρφωση όλων όσων τολμούν να αμφισβητούν το δρόμο «τους». Και μαζί με αυτόν «βιάστηκε» ηθικά και ψυχικά όχι μόνο το 62% του «ΟΧΙ» αλλά ένα πολύ μεγαλύτερο κομμάτι του ελληνικού λαού (εξαιρώ τους νεοφιλελεύθερους - πολιτικούς δημοσιογράφους και «διανοούμενους» - που γυρίζουν περιχαρείς στα κανάλια «χέρι-χέρι» με εκπροσώπους της ηγεσίας του ΚΚΕ διατυμπανίζοντας και οι δύο – από διαφορετικές οπτικές είναι αλήθεια – το «εμείς σας τα λέγαμε»).
Και ο ΣΥΡΙΖΑ φέρει σαφέστατες ευθύνες για αυτό. Γιατί έκανε λάθος εκτιμήσεις για το μέχρι πού ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν οι «εταίροι» και δεν προετοιμάστηκε κατάλληλα, με αποτέλεσμα να δοθεί μια μάχη στον τόπο, στο χρόνο και στις συνθήκες που επέλεξε ο αντίπαλος. Και υπό αυτές τις προϋποθέσεις το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο. Ήρθε μια ήττα, βαριά ήττα. Μια συνθηκολόγηση. Και δεν μπορεί να τη γλυκάνουν με τίποτε οι απώλειες που υπέστη σε ηθικό επίπεδο το αντίπαλο νεοφιλελεύθερο μπλοκ του Σόιμπλε και των πέριξ αυτού, κρίνοντας από τις επικρίσεις που πληθαίνουν στα διεθνή μέσα και την πολιτική σκηνή (το αν αυτές οι επικρίσεις αποτελούν έναν σπόρο αμφισβήτησης που θα «φυτρώσει», όπως πιστεύει ο Πρωθυπουργός, ή όχι θα το δείξει μόνο ο χρόνος).
Και μετά το «ΟΧΙ» της Συνόδου στο «ΟΧΙ» του δημοψηφίσματος, τι;
Ένα κομμάτι της Αριστεράς μιλά για «προδοσία» και καλεί σε ρήξη με την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ένα άλλο κομμάτι υπερασπίζεται – όχι με θέρμη – το νέο Μνημόνιο και, μάλιστα, με επιχειρήματα Σαμαρά Βενιζέλου, Παπανδρέου και λοιπών μνημονιακών υποστηρικτών. Κι ένα τρίτο κομμάτι σωπαίνει από θλίψη και αμηχανία. Η πρώτη γραμμή, της ρήξης δηλαδή, είναι η πιο «ασφαλής» και εν πολλοίς «ανακλαστική» στο χώρο της Αριστεράς. Όταν διαισθάνεσαι ή βιώνεις μια ήττα προσπαθείς να διασώσεις τουλάχιστον την ιδεολογική σου καθαρότητα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει απλά να πέσεις ηρωικά. Η δεύτερη ενέχει τον πολύ μεγάλο κίνδυνο αλλοίωσης, εκμαυλισμού, της Αριστεράς και ενσωμάτωσής της στο «σύστημα». Η τρίτη δεν προσφέρει απολύτως τίποτε ούτε σε αυτούς που τη βιώνουν, ούτε στην υπόλοιπη κοινωνία. Και το κριτήριο της Αριστεράς, αυτή την πολύ δύσκολη για την ίδια και τη χώρα ώρα, πρέπει να είναι η προστασία της κοινωνίας.
Η στάση των εταίρων, που μας αντιμετώπισαν ως «εταίρες» (βλέπετε διαθέτουμε και κάποια πνευματικότητα…), έσβησε τις ελπίδες όλων (και του γράφοντος) για την Ευρώπη του Διαφωτισμού, την Ευρώπη των λαών. Μπορεί όχι τελείως. Αλλά κατέστησε απολύτως σαφές, περισσότερο από ποτέ, ότι η Ελλάδα πρέπει να προετοιμάζεται για έναν εναλλακτικό δρόμο, αν η Ευρώπη τελικά δεν αλλάξει. Έναν δρόμο, όμως, που θα τον ακολουθήσει η κοινωνία όταν το επιλέξει η ίδια και όχι όταν θα το επιβάλουν κάποιοι άλλοι. Και η προετοιμασία αυτή προϋποθέτει συνολική ανασυγκρότηση της χώρας: παραγωγική, ηθική, πνευματική, κοινωνική, καταναλωτική.
Και αυτή τη φορά η Αριστερά πρέπει να αποφύγει το λάθος να υποσχεθεί έναν εναλλακτικό δρόμο, μόνο σε οραματικό επίπεδο, χωρίς σαφές και υλοποιήσιμο σχέδιο, χωρίς προετοιμασία του λαού και της χώρας συνολικά. Γιατί η έξοδος «εδώ και τώρα» από το Ευρώ πρέπει πρώτα να απαντήσει πειστικά σε μια σειρά από ερωτήματα και να μην στηριχτεί μόνο στο θυμικό του λαού. Πρέπει να απαντήσει, για παράδειγμα, πώς θα καλυφθούν, άμεσα, οι διατροφικές ανάγκες του λαού όταν στα σιτηρά και σε άλλες αροτραίες καλλιέργειες η εγχώρια παραγωγή αδυνατεί να καλύψει τη ζήτηση. Πρέπει να απαντήσει πώς θα στηριχτεί ο πρωτογενής τομέας, χωρίς αξιόλογα συναλλαγματικά διαθέσιμα, όταν στηρίζεται σε εισαγόμενα καύσιμα, λιπάσματα, αγροτικά μηχανήματα, ακόμη και σπόρους.
Πρέπει να πει τι θα παραχθεί από έναν δευτερογενή τομέα όπου η αποβιομηχανοποίηση, που συντελούταν εδώ και χρόνια, επιταχύνθηκε εν μέσω της οικονομικής κρίσης (οι απώλειες των ακαθάριστων επενδυτικών κεφαλαίων έφτασαν σε ποσοστά άνω του 60%). Εκτός και αν το όραμα της Αριστεράς, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι να στηριχτούμε αποκλειστικά (ή σχεδόν) στον τριτογενή τομέα ή να μετεγκατασταθούμε όλοι στην ύπαιθρο για την τόνωση της αγροτικής παραγωγής με παραδοσιακές χειρωνακτικές μεθόδους. Όποιο και να είναι το σχέδιο της Αριστεράς (και αν δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο οφείλει άμεσα να το διαμορφώσει), πρέπει να το παρουσιάσει, να το υποστηρίξει, να εμπνεύσει και, τελικά, να πείσει το λαό ότι υπάρχει ζωή και χωρίς το Ευρώ.
Απομένει να απαντήσουμε ένα ακόμη ερώτημα: θέλουμε στη διαδρομή προς το στόχο αυτό (που περνά μέσα από ένα Μνημόνιο, να μην ξεχνιόμαστε…) να έχουμε απέναντι μας το Μητσοτάκη ή τον Κατρούγκαλο; Τον Αρβανιτόπουλο ή το Μπαλτά; Το Βορίδη, το Γεωργιάδη, το Λαζαρίδη, τον Κρανιδιώτη, το Σαμαρά ή το Δραγασάκη, το Σακελλαρίδη, τον Παππά, τον Τσακαλώτο, τον Τσίπρα; Η απάντηση αυτή είναι μάλλον εύκολη (χωρίς να σημαίνει «λευκή επιταγή» στην Κυβέρνηση, απουσία κριτικής ή αποχή από κινηματικές δράσεις…).
Εκτός και αν υπερισχύσει το «εγώ (σας τα έλεγα)» μας, η ανάγκη να διασώσουμε την ιδεολογική μας καθαρότητα και η επιθυμία μας για την ύπαρξη «βαρβάρων» απέναντί μας, γιατί αλλιώς τι θα γενούμε χωρίς αυτούς που λέει και ο ποιητής. Με όνειρο, λοιπόν, για έναν άλλο δρόμο και όχι με αυταπάτες για μια άλλη Ευρώπη.
Αλλά και με λογισμό.
* Ο Δημήτρης Δαμίγος, είναι αναπληρωτής Καθηγητής ΕΜΠ
http://tvxs.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου