Συρία: Πόλεμος που δεν κερδίζεται

Καθώς οι Μουσουλμάνοι γέμιζαν τα τζαμιά χθες το απόγευμα στη Συρία για να προσευχηθούν, ο χρόνος μετρούσε ήδη αντίστροφα. Η προσωπική μου αίσθηση, είναι ότι αποτελεί πλέον ζήτημα 24ώρων η έναρξη της αμερικανο-συμμαχικής (;) επέμβασης. Δεν είναι θέμα το «αν» - είναι θέμα το πότε. Και είναι μία επιχείρηση που δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία προηγούμενη. Η απόφαση του Ομπάμα να κάνει αυτό το βήμα, ίσως είναι η δυσκολότερη που έχει λάβει μέχρι σήμερα. Οι Αμερικανοί μιλούν για «επιχείρηση», αλλά για τον Άσαντ είναι πόλεμος μέχρι τελικής πτώσεως. Ακόμη και αν η επέμβαση δεν έχει ως στόχο να τον ανατρέψει, εκ των πραγμάτων θα έρθει να ανατρέψει τις ισορροπίες στον συριακό εμφύλιο, όπου το καθεστώς κέρδιζε σταθερά έδαφος τους τελευταίους μήνες, εφαρμόζοντας με αδίστακτο τρόπο
τακτικές γενοκτονίας. Το ίδιο ακριβώς έκαναν και οι αντικαθεστωτικοί, με αποτέλεσμα να ξεπεραστούν όλα τα όρια...

Τώρα ο Ομπάμα θα ανοίξει ένα νέο μέτωπο, που σε καμία περίπτωση δεν είχε πρόθεση να δημιουργήσει, με έναν απρόβλεπτο αντίπαλο, που εκ των πραγμάτων θα συνεχίσει να μάχεται μέχρις εσχάτων – και μάλιστα με τρίτους «παίκτες» να καιροφυλακτούν για να μπουν στο «κάδρο». Η περίπτωση της Συρίας δεν μπορεί να συγκριθεί, ασφαλώς, ούτε με τα Βαλκάνια, ούτε με τα προηγούμενα μέτωπα που άνοιξαν οι Αμερικανοί στη Μέση Ανατολή.
Είναι μία μεγάλη χώρα, ακριβώς στη μέση της πλέον διακεκαυμένης ζώνης του πλανήτη, με εμφύλιο πόλεμο σε πλήρη εξέλιξη. Και είναι δεδομένο ότι, ανεξαρτήτως της έκβασης που θα έχει η επέμβαση, αυτοί που έχουν ισχυρά συμφέροντα στην περιοχή θα συνεχίσουν να τα διεκδικούν και την επόμενη ημέρα, γνωρίζοντας ότι η βία είναι μονόδρομος για να επιβάλουν το δικό τους νόμο. Ο Ομπάμα, που βρέθηκε μπλεγμένος από την ώρα που ανέκυψε χρήση χημικών όπλων, θα ήθελε να ξεφύγει το συντομότερο δυνατό και με την ελάχιστη δυνατή εμπλοκή. Και ενώ υλοποίησε τις εξαγγελίες του, απομακρύνοντας τεράστιο αριθμό Αμερικανών στρατιωτών από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, τώρα κινδυνεύει να επιστρέψει εκεί από όπου ξεκίνησε – και ακόμη χειρότερα. Γιατί στην περίπτωση της Συρίας, δεν γνωρίζει ούτε σε ποιον βαθμό θα χρειαστεί να εμπλακεί, ούτε πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να πετύχει τον αντικειμενικό του σκοπό. Και, αλήθεια, ποιος είναι αυτός;
Ιδού δύο εκδοχές. Η πρώτη, από τον Marc Jacobson, βετεράνο του Αφγανιστάν, στο German Marshall Fund (28 Αυγούστου 2013): «Ο επιχειρησιακός σκοπός είναι να διασφαλιστεί ότι οι (αμερικανικές) επιθέσεις θα αποδειχθούν αρκετά σημαντικές, ώστε να ακυρώσουν τη δυνατότητα του Άσαντ να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα, χωρίς να τον στριμώξουν στη γωνία, όπου θα αισθανθεί ότι δεν έχει καμία άλλη λύση από το να τα χρησιμοποιήσει...».
Η δεύτερη, από τον George Friedman της STRATFOR (27 Αυγούστου 2013): «Λογικά, ο στόχος θα έπρεπε να είναι η καταστροφή των χημικών όπλων και των συστημάτων εκτόξευσης... αλλά πώς γνωρίζεις ότι έχεις καταστρέψει τα χημικά – και ότι είναι πράγματι εκεί και ότι έχεις καταστρέψει την εγκατάσταση που τα φιλοξενεί; Επιπλέον, υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις και πολλές από αυτές κοντά σε κατοικημένες περιοχές. Οι επιθέσεις μπορεί να αποδειχθούν πιο φονικές από τα χημικά όπλα. Και, εν τέλει, η επίθεση σημαίνει ότι ο Άσαντ θα χάσει το κίνητρο να μη χρησιμοποιήσει τα χημικά όπλα. Αν πληρώνει το κόστος για τη χρήση τους, ίσως και να τα χρησιμοποιήσει...».
Ταυτόχρονα, στην Ουάσινγκτον είναι υποχρεωμένοι να προσμετρήσουν τις απρόβλεπτες «παράπλευρες απώλειες» σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο. Ορισμένες από αυτές είναι εύκολο να προβλεφθούν. Μία ολιγοήμερη επέμβαση είναι εντελώς απίθανο να οδηγήσει στην πολιτική λύση που επιθυμούν οι Αμερικανοί – δηλαδή να υποχρεώσουν τον Άσαντ να καθίσει σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων για να συνομιλήσει με τους αντικαθεστωτικούς, ώστε να συμφωνήσουν σε ειρήνευση και να καθορίσουν από κοινού την πορεία «εκδημοκρατισμού» της χώρας. Ταυτόχρονα, είναι πρόδηλο ότι ακόμη και οι αντικαθεστωτικοί δεν θα αρκεστούν σε ολιγοήμερη επέμβαση, που θα βελτιώσει απλώς το «ισοζύγιο» των δυνάμεων υπέρ τους. Ανάμεσά τους υπάρχουν αναμφίβολα και εκείνοι που δεν θα δίσταζαν να χρησιμοποιήσουν μία προβοκάτσια, προκειμένου να υποχρεώσουν τη Δύση να παρατείνει τις επιχειρήσεις. Και ασφαλώς, θα βγουν να ζητήσουν ουσιαστικότερη παρέμβαση, ενδεχομένως κατηγορώντας τους Αμερικανούς για υποκρισία – κάτι που σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον κινδυνεύει να «τα ακούσει», αντί να της πιστωθεί η «καλή της θέληση». Παράλληλα, οι Αμερικανοί γνωρίζουν και αναμένουν ότι θα δεχθούν βολές από πολλές πλευρές – και όχι μόνο από τη Μόσχα και το Πεκίνο, αλλά ίσως και από το Βερολίνο... - εφόσον επιλέξουν τελικά να κινηθούν, χωρίς να έχουν διασφαλίσει ευρείες πολιτικές συμμαχίες.
Βάζοντας κάτω όλες αυτές τις παραμέτρους και τις πιθανές επιπλοκές, καταλήγει κανείς εύκολα στο συμπέρασμα, ότι τα επιθυμητά «κέρδη» είναι εξαιρετικά αμφίβολα για τους Αμερικανούς, ενώ οι δυσάρεστες παρενέργειες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εκδηλωθούν – και μάλιστα γρήγορα. Η Ιστορία διδάσκει ότι υπάρχουν πόλεμοι που κερδίζονται – όμως υπάρχουν και πόλεμοι που κηρύσσονται με τη βεβαιότητα ότι δεν μπορείς να τους κερδίσεις, αλλά δεν αντέχεις και τους χάσεις. Αυτή την ώρα, φαίνεται πως η Συρία είναι ένας από τους δυσκολότερους πολέμους που θα μπορούσε να φανταστεί η Αμερική. Το πρόβλημα για τον Ομπάμα είναι, ότι τώρα πια δεν μπορεί να μην τον κάνει, αν και γνωρίζει ότι – στην καλύτερη των περιπτώσεων – απλώς δεν θα υποστεί τις μέγιστες απώλειες...
protagon.gr