Η πραγματική τραγωδία της Ελλάδας: οι άπληστοι ολιγάρχες της, του Μίσα Γκλένι

 

«Ιδιότροπος»· «αναξιόπιστος»· «ιδεοληπτικός»· αυτά ήταν μερικά από τα επίθετα που εκτοξεύτηκαν συχνότερα δια του τύπου κατά του Γιώργου Παπανδρέουκατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας της πρωθυπουργικής του θητείας. Πριν εκτιμήσουμε αντικειμενικά αυτές τις επικρίσεις, ας ρίξουμε μια ματιά στα κίνητρα των επικριτών του. Ενώ βρισκόταν αντιμέτωπος με πελώριες πολιτικές αντιπαραθέσεις στη χώρα του και στο εξωτερικό, προσπάθησε παράλληλα με διακριτικότητα να αντιμετωπίσει τα αόρατα αίτια της τραγωδίας της Ελλάδας: το έγκλημα και τη διαφθορά.

Καθώς η νέα ελληνική κυβέρνηση ετοιμάζεται να πείσει τους Ευρωπαίους για το πόσο είναι αποφασισμένη να περικόψει το διογκωμένο δημόσιο τομέα, καλείται επίσης να αποφασίσει αν θα τα βάλει με την πραγματικά σημαντικότερη εσωτερική απειλή για τη σταθερότητα της χώρας: το δίκτυο των οικογενειών της ολιγαρχίας που ελέγχει εν πολλοίς τους τομείς των ελληνικών επιχειρήσεων, των τραπεζών, των μίντια και της πολιτικής.

Από τη στιγμή που ανέλαβε πρωθυπουργός ο κ. Παπανδρέου, η κυβέρνησή του προσπάθησε να πατάξει την ενδημική φοροδιαφυγή. Την Παρασκευή (4/11), σε μια ομιλία του στο κοινοβούλιο, αποκάλυψε πόσο πολύ τον ανησυχούν οι ύποπτες δραστηριότητες μερικών από τις ελληνικές τράπεζες. Μόνη μας ελπίδα είναι πως η εξέτασή τους από την "μπλάκ ροκ", που διέταξε η τρόικα, θα είναι επαρκώς ενδελεχής ώστε να αποκαλύψει τι ακριβώς συμβαίνει στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό
σύστημα.

Στην ίδια ομιλία του, ο κ. Παπανδρέου αποκάλυψε επίσης δραματικές λεπτομέρειες για το διαβαλκανικό δίκτυο λαθρεμπορίου, που εκτιμάται πως κοστίζει στην Ελλάδα 3 δις ετησίως. Αποκάλυψε λεπτομερώς πόσο επιζήμιες είναι αυτές οι δραστηριότητες, παραλείποντας μόνο να κατονομάσει τους βασικούς υπευθύνους του κυκλώματος.

Οι ολιγάρχες αντέδρασαν στις επιθέσεις αυτές με δύο τρόπους:

• Πρώτον, επιτάχυναν τη συνήθη πρακτική τους της εξαγωγής κεφαλαίων από τη χώρα. Τον τελευταίο χρόνο, η αγορά ακινήτων του Λονδίνου κατέγραψε μια σημαντική αύξηση ελληνικών κεφαλαίων.
• Δεύτερον, επιστράτευσαν τα υστερικά μέσα ενημέρωσης που έχουν στην κατοχή τους για να καταγγείλουν και να υπονομεύουν σε κάθε ευκαιρία τον κ. Παπανδρέου, θεωρώντας τον ως τον λιγότερο υποχωρητικό παράγοντα της ελληνικής πολιτικής ελίτ.

Ο στόχος τους είναι σαφής: εποφθαλμιούν να βάλουν στο χέρι την κρατική περιουσία που η ελληνική κυβέρνηση καλείται να ιδιωτικοποιήσει στο πλαίσιο των διαφόρων προγραμμάτων διεθνούς στήριξης της χώρας. Ενώ η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, η χρηματιστηριακή αξία πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου, σαν το δίκτυο ηλεκτροδότησης ή τα κρατικά στοιχήματα, βρίσκεται εδώ και δύο τουλάχιστο χρόνια υπό σταθερή κατάρρευση. Το καλοκαίρι πουλήθηκε στην "ντοιτσε τέλεκομ" το 10% των μετοχών του παροχέα τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών ΟΤΕ για 7 ευρώ ανά μετοχή, σε τιμή δηλαδή 75% χαμηλότερη από την αξία που είχαν τρία χρόνια νωρίτερα.

Οι ολιγάρχες ανυπομονούν να σαρώσουν την κρατική αυτή περιουσία σε τιμή μικρότερη από το 1/5 της πραγματικής της αξίας, σε μια επιχείρηση που θα απέδιδε λίγα στο κράτος, ενώ θα πρόσφερε στους αγοραστές 5-10 χρυσοφόρα χρόνια. Μερικοί ολιγάρχες επιδιώκουν την έξοδο της χώρας από το ευρώ, ώστε να πολλαπλασιάσουν τα κεφάλαια που έχουν εξάγει και να έρθουν να αγοράσουν σε συγκλονιστικά χαμηλές τιμές σε δραχμές.

Αν οι κρίσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας μας διδάσκουν οτιδήποτε, είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέχτηκε την εκτεταμένη διαφθορά, την εγκληματικότητα και την επιβλαβή διακυβέρνηση όχι μόνο στα κράτη της ανατολικής Ευρώπης που ικέτευαν την ένταξή τους σε αυτήν, αλλά και σε μερικά από τα κράτη-μέλη του πυρήνα της. Την ίδια ώρα που εμείς οι Ευρωπαίοι παραδίδουμε μαθήματα περί της σημασίας των ευρωπαϊκών αξιών -της διαφάνειας, της χρηστής διακυβέρνησης και της υγιούς ανταγωνιστικότητας- συχνά κάνουμε τα «στραβά μάτια» στη μονοπώληση των τηλεοπτικών μίντια από τον κ. Μπερλουσκόνι (Berlusconi), την επιρροή της "καμόρα" στην πολιτική ζωή της Καμπανίας και την ενδημική παρεοκρατία που λυμαίνεται την ελληνική οικονομία (για την οποία η βρετανική και η γερμανική κυβέρνηση, για να κατονομάσω μόνον αυτές, είναι πλήρως ενημερωμένες).

Αν μπορεί να υπάρξει κάποιο θετικό αποτέλεσμα από την καταστροφική κατάσταση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, αυτό είναι να σπάσουν οι δομές που διαιωνίζουν αυτήν τη διαφθορά. Διαφορετικά, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Ιταλία θα απελευθερωθούν από τη θεσμική τους διαστροφή που εξασφαλίζει την ευδοκίμηση των παράνομων πρακτικών. Πριν αρχίσουμε να καμαρώνουμε για τις βορειοευρωπαϊκές απαντήσεις σε αυτό το πρόβλημα, ας θυμηθούμε τα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπάνησαν γερμανικές επιχειρήσεις σαν τη "ζίμενς" ή τη"φεροστάαλ" προκειμένου να δωροδοκήσουν τους Έλληνες συνομιλητές τους. Με τον τρόπο αυτό εξασφάλιζαν παχυλά και υπερτιμημένα συμβόλαια, που επιβάρυναν τους συνεπείς Έλληνες πολίτες που αν και κερδίζουν σχετικά λίγα, πληρώνουν τους φόρους τους, σε αντίθεση με τους υπερπλούσιους συμπατριώτες τους.

Το μεγάλο ερώτημα για την Ελλάδα είναι αν, μετά τον Παπανδρέου, θα κατορθώσει να επιδείξει το απαιτούμενο πολιτικό ταλέντο και το όραμα για να επιβάλει ριζικές και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις που θα ανανεώσουν τους διαβρωμένους κρατικούς θεσμούς και θα βάλουν ένα τέλος στη λεηλασία της ελληνικής οικονομίας από τους πλουσιότερους και ισχυρότερους πολίτες της. Οι διεθνείς δανειστές της χώρας θα πρέπει να θέλουν να συμβάλουν σε μια τέτοια εξέλιξη.

Η πρόβλεψή μου είναι πως αυτό κατά πάσα πιθανότητα δε θα συμβεί και οι προσπάθειες τουΠαπανδρέου θα καταγραφούν ως η τελευταία προσπάθεια να διασωθεί η χώρα.
*Ο Misha Glenny είναι συγγραφέας, εξειδικευμένος σε θέματα διαφθοράς και εγκληματικότητας στα Βαλκάνια
tvxs.gr