Το χαμένο μονοπώλιο της βίας

Να πυροδοτηθεί «ένας μικρός και ελπίζω όχι αιματηρός εμφύλιος». Αυτή ήταν η ευχή που διατύπωσε ο Άρης Δαβαράκης για τις διαδηλώσεις των ημερών, στο προχθεσινό του άρθρο «ήρθε η ώρα σας αλητάμπουρες!». Η αλήθεια είναι πως δεν έχω ακούσει να μιλούν ποτέ για μικρό ή για αναίμακτο εμφύλιο. Αυτό που ξέρω είναι πως ο εμφύλιος προηγείται της λέξης πόλεμος. Αυτό θέλουμε λοιπόν; Πόλεμο; Τέτοια είναι η απελπισία μας για την κατάντια της χώρας; Θεωρούμε πως ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στη βία;

Η βία δεν είναι δικαίωμα μας. Σε μία συντεταγμένη πολιτεία, είναι αποκλειστικό προνόμιο του κράτους. Σύμφωνα με τον Μαξ Βέμπερ, το κράτος διατηρεί το έννομο μονοπώλιο της βίας. Το μονοπώλιο αυτό, προϊόν δημοκρατικής νομιμοποίησης, είναι και το θεμέλιο της κρατικής εξουσίας. Είναι τόσο ουσιώδες που, αν χαθεί, δεν θα αργήσει να χαθεί και το ίδιο το κράτος.

Η ρητορική του κυρίου Δαβαράκη, σε συνδυασμό με τις χθεσινές ταραχές στο κέντρο της πόλης, αμφισβητεί το κρατικό μονοπώλιο στη βία. Δεν είναι μόνο οι εκτεταμένες ζημιές στην πλατεία, σε ξενοδοχεία, σε μαγαζιά και δρόμους, ή οι δολοφονικές επιθέσεις σε τράπεζες α λα Marfin που με ανησυχούν (πρόλαβαν χθες ευτυχώς και τους απεγκλώβισαν έγκαιρα από τη φλεγόμενη Αγροτική Τράπεζα). Εξίσου, αν όχι περισσότερο, με ανησυχεί πως και αρκετά ΜΜΕ, και αρκετά κόμματα έχουν πια εθιστεί στο να εξισώνουν την άνομη αυτή βία με τη βία της Αστυνομίας. Ίσα κι όμοια. «Συμπλοκές μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών» χαρακτηρίζονται τα επεισόδια. Για αστυνομικό «όργιο βίας και καταστολής» κάνουν λόγο αγανακτισμένοι σε ανακοίνωση τους. Μα η βία και η καταστολή δεν είναι δουλειά της αστυνομίας; Δεν έχει το μονοπώλιο να ασκήσει βία, αν παραβαίνουν το νόμο και διασαλεύεται η έννομη τάξη; Δεν έχει τη δημοκρατική νομιμοποίηση να το κάνει αυτό; Πώς εξισώνουμε τη μολότοφ του κουκουλοφόρου με το δακρυγόνο του αστυνομικού;
Τον Δεκέμβρη του 2008 αμφισβητήθηκε ξανά το κρατικό μονοπώλιο στη βία. Προκάλεσε μεν σοκ. Τότε όμως ο λόγος ήταν η εν ψυχρώ δολοφονία του μικρού Αλέξη από έναν αστυνομικό, η ακραία δηλαδή και στην πράξη απονομιμοποίηση του δικαιώματος του κράτους στη βία. Τώρα;


ΥΓ Τα παραπάνω δεν σημαίνουν πως η Αστυνομία κάνει πάντα, ή έκανε χθες καλά τη δουλειά της. Ήμουν αρκετές ώρες στην πλατεία, μεσημέρι βράδυ, και διαπίστωσα για άλλη μία φορά, από κοντά, τις χρόνιες αδυναμίες της στην αντιμετώπιση των διαδηλωτών και των κουκουλοφόρων. Κουλτούρα αστυνομικής αυθαιρεσίας σε μερικές μονάδες ίσως υπάρχει, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, και πρέπει να εξαλειφθεί. Τα δακρυγόνα τους απλούς διαδηλωτές και τους εξαγριώνουν και τους διώχνουν (οι κουκουλοφόροι συνήθως φορούν μάσκες και δεν πτοούνται). Άλλες λύσεις δεν υπάρχουν; Πιθανόν. Κάποιος μπορεί να ξαναθυμηθεί τον σκουριασμένο «Αίαντα», το πανάκριβο τεθωρακισμένο που με τα κανόνια του θα εκτόξευε νερό και χρώμα, στοχευμένα, κάτι που μάλλον θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό. Κάποιος άλλος μπορεί να προτείνει πλαστικές σφαίρες, άλογα, ή την επανεκπαίδευση των ΜΑΤ. Όλα αυτά μπορούν να συζητηθούν και είναι σημαντικά. Ωστόσο, αυτό που καίει σήμερα είναι το να μην χαθεί το μονοπώλιο του ελληνικού κράτους στη βία. Γιατί τότε, όντως θα είναι πιθανός ένας εμφύλιος. Και φοβάμαι πως δεν θα είναι ούτε μικρός, ούτε αναίμακτος…

protagon.gr