Της Φραγκίσκας Μεγαλούδη
Στις 21 Νοεμβρίου κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός του 2014. Περίπου μια εβδομάδα μετά, στις 29 Νοεμβρίου, η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία δημοσίευσε τα στατιστικά στοιχεία για τον οικογενειακό προϋπολογισμό, τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών και τον κίνδυνο φτώχειας στην Ελλάδα.
Αν και τα στοιχεία αυτά αφορούν στο 2012-που σημαίνει ότι η σημερινή εικόνα είναι μάλλον πιο ζοφερή-αξίζει να τα δούμε αναλυτικά.
Οι αριθμοί λένε την αλήθεια όσο και αν προσπαθεί η κυβέρνηση να ωραιοποιήσει τα στοιχεία ή
να πείσει μέσω των πληρωμένων δημοσιογράφων, ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Μακριά από λαϊκισμούς και υπεραπλουστεύσεις ας αφήσουμε να μιλήσουν οι αριθμοί.
Στην Ελλάδα της ανάπτυξης λοιπόν, το 2012 – μέσα σε ένα χρόνο- τα νοικοκυριά μείωσαν τις μηνιαίες δαπάνες σχεδόν κατά 12% σε σχέση με το 2011.
Η μεγαλύτερη πτώση αφορούσε σε έξοδα ένδυσης και υπόδησης τα οποία οι οικογένειες περιόρισαν κατά 15% -κάτι που καταγράφεται και στις στατιστικές του λιανικού εμπορίου το οποίο συνεχίζει την πτώση του. Τον Σεπτέμβριο του 2013 το λιανικό εμπόριο μειώθηκε κατά 6,4% σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2012. Αν και το 2012 η πτώση ήταν ακόμα μεγαλύτερη (10,4 %) σε σχέση με το 2011, η μικρότερη μείωση ου 2013 δεν οφείλεται σε κάποια στρατηγική ανάπτυξης αλλά στον μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που στο μεσοδιάστημα έκλεισαν. Φυσικά αυτά δεν έχουν καμία απολύτως σημασία, διότι η κυβέρνηση βρήκε τη λύση: τα καταστήματα θα ανοίγουν Κυριακές.
Και μπορεί το διαρκές επιχείρημα όσων έχουν πιάσει στασίδι στα κανάλια να είναι «ότι οι καφετέριες είναι γεμάτες» όμως οι περικοπές των νοικοκυριών σε ότι αφορά εξόδους για καφέ, εστιατόρια, θέατρα, κινηματογράφους κλπ φτάνουν το 30%.
Όσα χρήματα έχουν απομείνει στον οικογενειακό προϋπολογισμό, τα νοικοκυριά τα δαπανούν σε είδη διατροφής, από όπου και πάλι κάνουν περικοπές καθώς οι μηνιαίες δαπάνες για διατροφή έχουν μειωθεί κατά 7,5%. Και αν δούμε αναλυτικά τις δαπάνες αυτές, θα προσέξουμε ότι ενώ η κατανάλωση γαλακτομικών, κρέατος αλλά και στα ψάρια παρουσιάζει σχετική μείωση, αυξάνεται η κατανάλωση ψωμιού και ζυμαρικών. Ευτυχώς δηλαδή που ο Ελληνας περπατάει πιο πολύ, καθώς δεν χρησιμοποιεί τις δημόσιες συγκοινωνίες λόγω των εισιτηρίων (μείωση στη χρήση τους κατά 12,6% μόνο το 2012) και έτσι χάνει τα περιττά κιλά από τα αλεύρια και τα μακαρόνια.
Από το 2008 –που μπαίνουμε σταδιακά στην κρίση μέχρι το 2012, ο οικογενειακός προϋπολογισμός της μέσης ελληνικής μειώθηκε κατά 32%, χάθηκε δηλαδή λίγο παραπάνω από το ένα τρίτο του εισοδήματος των Ελλήνων.
Που πάει λοιπόν αυτό το εισόδημα; Η απάντηση είναι μια: στην εξυπηρέτηση των δανείων και στους τόκους. Ο προϋπολογισμός του 2014, είναι ξεκάθαρος. Σχεδόν το 65% από τις δαπάνες του ετήσιου τακτικού προϋπολογισμού προορίζεται για τόκους και δάνεια.
Αν δούμε τα στοιχεία λίγο πιο αναλυτικά, τότε τα έσοδα για το 2014 είναι 54,694 εκατομμύρια ευρώ. Τα έσοδα αυτά προέρχονται σε ποσοστό πάνω από 80% από άμεσους και έμμεσους φόρους. Δεν έχουμε δηλαδή κάποια στρατηγική ανάπτυξης, αύξηση επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικότητας, δεν υπάρχουν επενδύσεις παρά μόνο φορολογία την οποία επωμίζεται η μεσαία και κατώτερη τάξη αφήνοντας τους ολιγάρχες ανέγγιχτους. Στη σελίδα 87 του κειμένου ο υπουργός αναφέρει ότι οι δαπάνες θα είναιμειωμένες κατά 780 εκατομμύρια ευρώ. Και αυτό όχι επειδή έγινε κάποια ορθολογιστική μείωση δαπανών αλλά επειδή μειώθηκαν μισθοί και συντάξεις (όπως πολύ ξεκάθαρα αναφέρεται και μέσα στο κείμενο του προϋπολογισμού) και κόπηκαν επιδόματα και κοινωνικές παροχές.
Οι συνολικές δαπάνες είναι 116,524 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτά λοιπόν τα 74,199 εκατομμύρια –το 65% δηλαδή- είναι εξυπηρέτηση δανείων και τόκων, και μένουν 42, 325 εκ. για λοιπά έξοδα Έχουμε δηλαδή το εξής παράδοξο, τα χρήματα που πληρώνει η χώρα σε τόκους και δάνεια είναι μιάμιση φορά το ύψος των εσόδων. Και αφού πληρωθούν αυτά μένουν δαπάνες 42 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες με κάποιο τρόπο θα καλυφθούν-πιθανόν με άλλα δάνεια τα οποία θα αποπληρώνουμε μελλοντικά και για πάντα.
Εάν λοιπόν ψάχνετε ανάπτυξη και έξοδο από τη φτώχεια, καλό είναι να μην ψάχνετε πολύ. Η κυβέρνηση έδωσε τις απαντήσεις και το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: θα δουλεύεις για μισθούς πείνας, θα πληρώνεις εξοντωτική φορολογία, θα χρεώνεσαι ιδιωτική ασφάλεια ή θα πεθαίνεις στα νοσοκομεία του Αδωνη, θα μαθαίνουν γράμματα τα παιδιά σου σε σχολεία χωρίς θέρμανση και δασκάλους και θα αργοπεθαίνεις άστεγος ή πεταμένος χρήστης στα σκουπίδια του κέντρου.