«Tο μνημόνιο δεν δουλεύει» λέει ο Κρούγκμαν και προτείνει σαν παράδειγμα την Αργεντινή

 

Διστακτικός απέναντι στην προοπτική μιας «ηρωικής εξόδου» της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ εμφανίζεται ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν. Σε σύντομο σχόλιο του στην προσωπική ιστοσελίδα του, ο διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος ασκεί κριτική σε άρθρο του συναδέλφου του Μαρκ Βάισμπροτ, ο οποίος προτείνει ανοιχτά την ελληνική αποχώρηση από το ευρώ, παραθέτοντας μάλιστα το προηγούμενο της Αργεντινής ως παράδειγμα προς μίμηση για την Αθήνα.
«Συμφωνώ με πολλά από όσα λέει [ο Βάισμπροτ], αλλά δεν είμαι έτοιμος να συστήσω αυτό το βήμα, για δύο λόγους», γράφει ο Κρούγκμαν. «Πρώτον, ενώ συμφωνώ στον παραλληλισμό Ελλάδας και Αργεντινής, δεν πιστεύω ότι πρόκειται για τέλεια παράλληλο: αν και η Αργεντινή είχε «κλειδώσει» το πέσο με το δολάριο, εξακολουθούσε να συναλλάσσεται με πέσος. Αυτό σημαίνει πως το ”ξεκλείδωμα” από το δολάριο ήταν πολύ ευκολότερο, από πρακτικής άποψης, από ότι θα ήταν μια έξοδος από το ευρώ. Και η πρακτική πλευρά της εξόδου μετράει πολύ: μπορεί να κάνει την διαφορά ανάμεσα σε μια σύντομη περίοδο σοκ, και μια παρατεταμένη χρηματοπιστωτική διάλυση».
«Δεύτερον, η Ελλάδα είναι μια συγκριτικά φτωχή χώρα, με ιστορικό εύθραυστης διακυβέρνησης… Έχει λοιπόν πολλά να κερδίσει από την συνέχιση της συμμετοχής της στο ευρωπαϊκό σχέδιο –συγκεκριμένα οφέλη όπως η βοήθεια από τα ταμεία συνοχής, αλλά και λιγότερο συγκεκριμένα, όπως η γενικότερη οικονομική και πολιτική σταθερότητα που προκύπτει από την συμμετοχή σε μια μεγάλη δημοκρατική συμμαχία. Μια έξοδος από το ευρώ θα έκανε πολύ μεγαλύτερη ζημιά στην Ελλάδα, από εκείνη που υπέστη η Αργεντινή υποτιμώντας το πέσο», συμπληρώνει ο Κρούγκμαν.
Κατά τα άλλα όμως συμφωνεί πλήρως με τον συνάδελφο του: «Ο Βάισμπροτ έχει δίκιο όταν λέει πως το πρόγραμμα σωτηρίας της Ελλάδας δεν λειτουργεί, και δεν υπάρχει περίπτωση να λειτουργήσει. Το λιγότερο που πρέπει να γίνει είναι μια αναδιάρθρωση του χρέους που να οδηγεί σε πραγματική συρρίκνωση του, και όχι απλά σε χρονική επιμήκυνση. Όσο περισσότερο η κατάσταση αυτή παραμένει ανεπίλυτη, τόσο λιγότερες ελπίδες έχω πως η Ελλάδα θα καταφέρει να μείνει στο ευρώ, ακόμη και αν το επιθυμεί», καταλήγει ο Κρούγκμαν.
Να σημειωθεί εδώ ότι, κατά τον Βάισμπροτ, η απειλή της ελληνικής κυβέρνησης να φύγει μονομερώς από το ευρώ (την οποία αντιμετωπίζει ως δεδομένη, με βάση το ρεπορτάζ του Spiegel) είναι «το καλύτερο για τους Έλληνες πολίτες». Κατά την γνώμη του μάλιστα η απειλή «θα έπρεπε να είχε διατυπωθεί από καιρό», και η ελληνική κυβέρνηση «πρέπει να είναι προετοιμασμένη για να την υλοποιήσει… Όσο κι αν κοστίσει μια τέτοια κίνηση βραχυπρόθεσμα στην Ελλάδα, είναι πολύ απίθανο πως το κόστος αυτό θα είναι μεγαλύτερο από τα πολλά χρόνια ύφεσης, στασιμότητας και υψηλής ανεργίας που της ”προσφέρουν” σήμερα οι Ευρωπαίοι».
Χρησιμοποιώντας το αργεντίνικο παράδειγμα, ο Βάισμπροτ επιχειρηματολογεί πως μια Ελλάδα χωρίς ευρώ θα μπορούσε να επιστρέψει στην ανάπτυξη πολύ ταχύτερα και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της, ενώ τονίζει πως το επιχείρημα της μεγάλης αύξησης του χρέους, λόγω της υποτίμησης, δεν παίζει κανένα ρόλο, αφού όπως η Αργεντινή, έτσι και η Ελλάδα δεν πρόκειται τελικά να πληρώσει παρά μόνον ένα μικρό κλάσμα των σημερινών υποχρεώσεων της: το Μπουένος Αίρες συγκεκριμένα πλήρωσε μόνον το εν τρίτον του χρέους που είχε σωρεύσει προ της στάσης πληρωμών.
Ο Βάισμπροτ, που διευθύνει το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών (CEPR), επιτίθεται με σκληρότητα στην «αντίληψη των πιστωτών, που έχουν υιοθετήσει και οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι μια χώρα που έχει σωρεύσει πάρα πολλά χρέη πρέπει να ”τιμωρηθεί”, ώστε να μην ενθαρρύνεται η ”κακή συμπεριφορά”. Όμως η συλλογική τιμωρία μιας ολόκληρης χώρας για τα παρελθόντα λάθη των ηγετών τους, μπορεί να ικανοποιεί κάποιους από ηθικής πλευράς, αλλά σίγουρα δεν είναι στέρεη βάση πολιτικής», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Εξίσου απορριπτικός είναι ο αναλυτής και με την θεωρία της διάσωσης της Ελλάδας, όπως και της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, διά της «εσωτερικής υποτίμησης» – δηλαδή την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω των μαζικών απολύσεων και της μείωσης των μισθών. «Το κοινωνικό κόστος είναι υπερβολικά υψηλό, και η συνταγή σπάνια δουλεύει: η ανεργία διπλασιάστηκε στην Ελλάδα, υπέρ-διπλασιάστηκε στην Ισπανία και υπέρ-τριπλασιάστηκε στην Ιρλανδία, κι όμως η οικονομική ανάκαμψη παραμένει άπιαστο όνειρο», τονίζει.
Antinews