Η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει δεκαετίες πίσω. Του Σ. Ρομπόλη

Η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει δεκαετίες πίσω και έχει ήδη υποστεί ένα σημαντικό -ίσως και ανεπανόρθωτο- τραύμα, που αντιστοιχεί στο 10% και το οποίο δεν θα μπορέσει να το ανακτήσει ούτε όταν επιστρέψει σε φάση ανάκαμψης, υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην Αυγή της Κυριακής ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Σάββας Ρομπόλης. Ο επικεφαλής του ΙΝΕ αναλύει εμπεριστατωμένα με ποια εναλλακτική πολιτική μπορεί να οδηγηθούμε από το σημερινό οικονομικό και κοινωνικό κραχ στην ανάταξη. Όπως επισημαίνει, το πρώτο αποφασιστικό βήμα που θα δώσει πολλαπλή ώθηση σε μια τέτοια κατεύθυνση είναι η άμεση επιστροφή του κατώτατου μισθού στα επίπεδα του 2009, δηλαδή στα 751 ευρώ μεικτά. Συνέντευξη στον Ανδρέα Πετρόπουλο

* Ποιες είναι οι σημαντικότερες απώλειες που έχει υποστεί η ελληνική οικονομία και η κοινωνία την τελευταία τετραετία του Μνημονίου;
Η χώρα βιώνει μέσω των ασκούμενων πολιτικών, της ύφεσης, της εσωτερικής υποτίμησης και της δραματικής αύξησης της ανεργίας, ένα διπλό "κραχ", οικονομικό και κοινωνικό, όπως αποτυπώνεται και στη φετινή ετήσια έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Ωστόσο, στον τομέα του κεφαλαιακού αποθέματος, δηλαδή των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των μηχανημάτων κ.λπ. κατά την περίοδο 2009-2013 παρουσιάστηκε μια σημαντική μείωση των ακαθάριστων επενδύσεων, σε βαθμό που σήμερα να παρατηρείται το φαινόμενο της αποεπένδυσης. Δηλαδή, η ελληνική οικονομία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει χάσει σημαντικό τμήμα του παραγωγικού της δυναμικού, με αποτέλεσμα το απόθεμα κεφαλαίου της χώρας να συρρικνώνεται σε τέτοιο βαθμό για πρώτη φορά από το τέλος του εμφυλίου πολέμου.
Το μέγεθος αυτό της απώλειας του παραγωγικού δυναμικού της χώρας είναι τέτοιο, που στη φάση ανάκαμψης και αναπτυξιακής ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας, όταν αυτή ξεκινήσει, θα είναι δυνατή η χρησιμοποίηση του παραγωγικού δυναμικού που αντιστοιχεί μόνο στο 15% από το 25% του ΑΕΠ που τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει απωλέσει η ελληνική οικονομία. Το υπόλοιπο 10% του ΑΕΠ, και των 150.000 θέσεων εργασίας που αντιστοιχούν σε αυτό, έχει απωλεσθεί πλήρως και δεν θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να το ανακτήσει.

* Δηλαδή η ελληνική οικονομία έχει γυρίσει δεκαετίες πίσω, ενώ έχει υποστεί ένα σημαντικό παραγωγικό τραύμα.
Η καταστροφή που έχει επέλθει σε όλη την παραγωγική βάση και κατ' επέκταση η υποβάθμιση σε υποδομές και τεχνολογία θυμίζει τα τέλη της δεκαετίας του '50. Παράλληλα, στον κοινωνικό τομέα η μείωση των εισοδημάτων, των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών έχει αποδεκατίσει το κοινωνικό κράτος σε βαθμό που σήμερα να έχει υποστεί μια σοβαρή μετάλλαξη από κράτος πρόνοιας σε κράτος φιλανθρωπίας.

* Στην ετήσια έκθεση αναφέρετε ευθέως ότι οδεύουμε σε ένα μοντέλο με χαρακτηριστικά υπανάπτυξης. Τι ακριβώς εννοείτε;
Αυτό που εννοούμε είναι ότι η ελληνική οικονομία σήμερα έχει αποκτήσει, μεταξύ των άλλων, χαρακτηριστικά και συστατικά στοιχεία ενός υπανάπτυκτου οικονομικού και κοινωνικού σχηματισμού, τα οποία συνίστανται: α) στο νέο πρότυπο κατάλυσης του θεσμικού πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των συμβάσεων εργασίας (πρώτη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας στην Ελλάδα υπεγράφη στις 20/1/1803 μεταξύ των ναυτεργατών και των πλοιοκτητών της νήσου Ύδρας) των εργασιακών σχέσεων και υπονόμευσης των εργασιακών, κοινωνικών και εισοδηματικών δικαιωμάτων, β) στις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, γ) στην πολυεθνική δραστηριότητα σε έργα υποδομών και υδρογονανθράκων, δ) στην αναπτυξιακή επιλογή του διαμετακομιστικού εμπορίου, του τουρισμού και των υπηρεσιών και ε) στην αναδιάρθρωση της κοινωνικής και ταξικής συγκρότησης της ελληνικής κοινωνίας με κινητήρια δύναμη την ένταση των κοινωνικών και εισοδηματικών ανισοτήτων.

* Μετά από αυτήν την κατάσταση όπισθοδρόμησης που έχετε περιγράψει για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, ποια είναι η εναλλακτική πρόταση;
Το ερώτημα που προκύπτει συνίσταται ακριβώς στη διερεύνηση της οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής που θα οδηγήσει την ελληνική οικονομία στο μέλλον, δηλαδή θα ανασχέσει άμεσα την ύφεση, θα δημιουργήσει βραχυπρόθεσμα νέες θέσεις εργασίας και θα ανατάξει και ανασυγκροτήσει (παραγωγικά, τεχνολογικά, κοινωνικά) μεσο-μακροπρόθεσμα την ελληνική οικονομία, επιφέροντας έναν νέο προσδιορισμό των σχέσεών της με τις κοινωνικές ανάγκες.
Η υλοποίηση μιας εναλλακτικής μακροοικονομικής πολιτικής, οικονομικά και κοινωνικά αποτελεσματικής, εμπεριέχει την άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού από 586 ευρώ στα 751 ευρώ, δηλαδή απαιτεί την άμεση κατάργηση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου του Φεβρουαρίου 2012. Μια τέτοια εξέλιξη θα συμβάλει κατά τον πρώτο χρόνο σε αύξηση της εγχώριας ζήτησης κατά 0,75%, του ΑΕΠ κατά 0,5% και της απασχόλησης κατά 7.000 νέες θέσεις εργασίας.
Η ανάσχεση της ύφεσης και η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από τον πρώτο χρόνο διαμέσου της αύξησης του κατώτατου μισθού, ενισχυόμενη από τη δραστική και όχι από την ήπια αναδιάρθρωση του χρέους, τη ρευστότητα της οικονομίας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής και την επενδυντική δραστηριότητα, θα έχει ως επιπρόσθετο αποτέλεσμα την αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,7% τον χρόνο και της απασχόλησης κατά 25.000 νέες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα, η δυναμική των νέων συνθηκών ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας (ενίσχυση της ζήτησης διαμέσου της δημιουργίας εισοδημάτων, της αύξησης των επενδύσεων, της ενεργοποίησης και της ανασυγκρότησης της παραγωγής) θα διεισδύσει στην αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και στην ανασύσταση του κράτους πρόνοιας. Η πορεία αυτή ανάκαμψης (3%-4% τον χρόνο) της ελληνικής οικονομίας, στον ορίζοντα μίας πενταετίας, θα θέσει σε χρήση και το παραγωγικό δυναμικό που σήμερα αργεί και ανέρχεται σε 15% του ΑΕΠ περίπου και θα συμβάλει στην αύξηση της απασχόλησης κατά 7%-10%, δηλαδή κατά 250.000 άτομα, προϋποθέτοντας, ως εκ τούτου, μία εικοσαετία για τη δημιουργία ενός εκατομμυρίου θέσεων εργασίας περίπου, που χάθηκαν την τετραετία 2010-2013, και η δημιουργία των οποίων προϋποθέτει μία δεκαετία με ετήσιους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ 7%-8%.

* Αυτή η εναλλακτική μακροοικονομική πολιτική που προτείνετε στο βάθος ή στο τέλος αυτής της δεκαετίας πώς διαμορφώνει τη νέα κατάσταση της αγοράς εργασίας;
Η πορεία υλοποίησης της εναλλακτικής πολιτικής, δηλαδή της ενίσχυσης της ζήτησης διαμέσου της δημιουργίας εισοδημάτων, της αύξησης των επενδύσεων, της ενεργοποίησης και ανασυγκρότησης της παραγωγής θα συμβάλει σε αύξηση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 2,5%-3% τον χρόνο μέχρι το 2020, θέτοντας σε αξιοποίηση και το παραγωγικό δυναμικό που σήμερα αργεί και ανέρχεται, όπως σας προανέφερα, στο 15% του ΑΕΠ, συμβάλλοντας σε αύξηση της απασχόλησης κατά 7%-10%, δηλαδή κατά 250.000 άτομα. Η αισιόδοξη αυτή εξέλιξη προϋποθέτει μια εικοσαετία για τη δημιουργία 1.000.000 θέσεων εργασίας που η ελληνική οικονομία δημιούργησε από το 1995 έως το 2007 και χάθηκαν την τετραετία 2010-2013.

* Ποιος πιστεύετε ότι μπορεί να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο ανάκαμψης και ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας;
Εμείς ως Ινστιτούτο Εργασίας και ως Συνδικάτα αναλύουμε, τεκμηριώνουμε και διεκδικούμε το "τι" και το "πώς" της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Το ποιος θα το αποφασίσει ο ελληνικός λαός...
tvxs.gr