Περί κουρέματος

Αναρωτιέμαι τι είναι ή πως νιώθουν; Υπεύθυνοι, ανεύθυνοι, μάγκες, τσάμπα μάγκες ή Πόντιοι Πιλάτοι; Στις διοικήσεις και τα Διοικητικά Συμβούλια όσων ελληνικών ασφαλιστικών ταμείων αρνήθηκαν να μπουν στην διαδικασία εθελοντικού κουρέματος των ομολόγων τους, αναφέρομαι. Δύσκολο ν’ απαντήσει κανείς, καθώς η πολυπλοκότητα του ζητήματος δεν επιδέχεται απλοϊκές αναλύσεις. Θεωρώντας πάντως ότι το PSI πέτυχε τους στόχους του (το κείμενο γράφεται με βάση βραδινές δημοσιογραφικές πληροφορίες περί επιτυχίας του), προσπαθώ ν’ αντιληφθώ πώς σκέφτηκαν όσοι αρνήθηκαν να συναινέσουν δια της ψήφου τους σ’ αυτή τη διαδικασία, πριν ακόμα ξεκαθαριστεί αν η ιστορία οδεύει επιτυχώς ή όχι.

Η μία πιθανότητα είναι να θεώρησαν δεδομένο πως όλοι οι υπόλοιποι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων ανά την υφήλιο θα αποδέχονταν το κούρεμα των ομολόγων που κατείχαν. Άρα η συνολική διαδικασία θα στεφόταν ούτως ή άλλως μ’ επιτυχία, η χώρα δεν θα φαλίριζε, η χρηματοδότηση της οικονομίας θα συνεχιζόταν και συνεπώς μέσα σ’ αυτό το ευνοϊκό πλαίσιο αυτοί θα έχουν εξασφαλίσει το 100% της απόδοσης των ομολόγων που είχαν στα χέρια τους. Αυτό προϋπέθετε βέβαια την πεποίθηση τους ότι η συνολική πορεία του PSI δεν επηρεαζόταν από τη δική τους άρνηση.

Η δεύτερη πιθανότητα είναι να αρνήθηκαν την υπογραφή τους κάτω από μια τέτοια απόφαση, θεωρώντας ότι δυνητικά στο μέλλον μπορεί να τους οδηγήσει σε ποινικές περιπέτειες, παρά την κάλυψη νομιμότητας που έχει προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση με τρεις διαδοχικούς νόμους. Υπάρχει και προϊστορία σ’ αυτό, με τα τοξικά ομόλογα. Η πολιτική εξουσία τους έβαλε τότε να συναινέσουν σε μια ακατανόητη γι’ αυτούς διαδικασία, τα αποθεματικά των ταμείων χάθηκαν, κάποιοι (προφανώς) οικονόμησαν και τελικά στα δικαστήρια σύρθηκαν όσοι έβαλαν την υπογραφή τους. Η σημερινή ένσταση τους λοιπόν ακούγεται λογική, στηρίζεται όμως πάλι σε μια ιδιόμορφη παραδοχή, εφόσον επίσημα χείλη εξηγούσαν πως μια συνολική αποτυχία θα οδηγούσε σε μηδενισμό της αξίας των ελληνικών ομολόγων. Ότι κάποιος που θα αποδεχόταν 50% μείωση μπορεί να είχε ευθύνη (επειδή έβαλε την υπογραφή του), ενώ δεν θα είχε καμία ευθύνη (επειδή δεν υπάρχει πουθενά υπογραφή του) αν με την άρνηση του οδηγούσε στην απώλεια του 100% της αξίας του ομολόγου.

Η τρίτη πιθανότητα είναι να θεωρούσαν ότι το κούρεμα έπρεπε να το κάνει η κυβέρνηση για λογαριασμό τους, με το υποχρεωτικό τρόπο που ορίζει η δεύτερη φάση. Αυτή η περιβόητη ενεργοποίηση της ρήτρας συλλογικής δράσης, μεταφέρει την τελική ευθύνη στην κεντρική εξουσία και απαλλάσσει τους παρακάτω από ποινικές ή πολιτικές ευθύνες, ενώ τους δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσουν τον καταγγελτικό τους λόγο. Αυτό όμως είχε πάλι ως προϋπόθεση τη βεβαιότητα ότι υπήρχαν εκείνοι που θα έμπαιναν εθελοντικά στη πρώτη φάση, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του αρχικού 75% που απαιτείται για να ενεργοποιηθεί η δεύτερη φάση.

Η τέταρτη πιθανότητα είναι να το έκαναν για λόγους καθαρά ιδεολογικούς και πολιτικούς. Να πίστευαν δηλαδή με ειλικρίνεια ότι το σύνολο της διαδικασίας του PSI είναι καταστροφική για τη χώρα και συνεπώς να προσπάθησαν να την οδηγήσουν σε αποτυχία, από το σημείο ευθύνης που έτυχε να βρεθούν οι ίδιοι. Αρνήθηκαν συνεπώς να πάρουν μέρος στη διαδικασία και έστειλαν αρνητικά μηνύματα όπου μπόρεσαν, με στόχο να τη σαμποτάρουν. Αυτό τους μετέτρεψε σε εν δυνάμει μικρούς πρωθυπουργούς. Από πού όμως είχαν λάβει την πολιτική νομιμοποίηση για να αναλάβουν τέτοια ευθύνη;

Η πέμπτη και έσχατη πιθανότητα είναι να μην είχαν καταλάβει τίποτα, να τους φαίνονταν όλα αυτά εξαιρετικά πολύπλοκα για τις δυνατότητες και το διαχειριστικό βεληνεκές τους, οπότε να κατέβασαν ρολά μέσα από μια εύκολη άρνηση. Στο κάτω-κάτω, κομματικοί κολλητοί και συνδικαλιστές που εκλέγονται σε σωματεία διότι έχουν καλή πρόσβαση στις διοικήσεις και κάνουν μεταθέσεις, βρίσκονται ξαφνικά ως ex officio μέλη σε διοικητικά συμβούλια ασφαλιστικών ταμείων με τερατώδη διαχειριστικά και πολιτικά προβλήματα. Τι να ξέρουν κι αυτοί.

Όλα αυτά θα λυθούν τις επόμενες μέρες. Απλώς προβληματίζομαι, προσπαθώντας να μπω στα μυαλά τους. Λειτουργούν συντεχνιακά ως κωλοπετσωμένοι φύλακες των στενών επαγγελματικών συμφερόντων του κλάδου τους, θεωρώντας τους άλλους λιγότερο ικανούς φύλακες των δικών τους συμφερόντων; Λειτουργούν ως πολιτικοί ινστρούχτορες που αποφασίζουν μόνοι τους τι συμφέρει τη χώρα μέσα στην κρίση, ανεξάρτητα από το τι λένε η βουλή και η κυβέρνηση; Λειτουργούν ως υπεύθυνοι άνθρωποι που έτυχε να βρεθούν σε μια πολύ κρίσιμη θέση την πιο κρίσιμη στιγμή ή ως ανεύθυνοι που προσπαθούν να φυλάξουν μόνο τα νώτα τους; Λειτουργούν μέσα στην κρατική διοίκηση ως μοχλοί των κομμάτων που αρνούνται επισήμως τη διαδικασία του PSI; Λειτουργούν ως κατά περίπτωση αναλυτές, που όσο κατέχουν ένα ομόλογο του ελληνικού δημοσίου διαφυλάττουν την αξία του ως κόρη οφθαλμού, αλλά μόλις αυτό πετάξει σε μια Γερμανική τράπεζα το θεωρούν αποδεικτικό διεθνούς τοκογλυφίας και ζητούν επιτακτικά όχι μόνο να κουρευτεί, αλλά και να μην πληρωθεί καν; Μακάρι να ήξερα, όμως θαρρώ πως συμβαίνουν όλα αυτά μαζί.

ένα άρθρο των πρωταγωνιστών

protagon.gr