Οι παραλλαγές της κωλοτούμπας. Του Χριστόφορου Κάσδαγλη

Είναι έτοιμη η Αριστερά να κυβερνήσει; Το γεγονός ότι η κεντροδεξιά δεν τα καταφέρνει δεν αρκεί. Ναι, εκείνοι δεν είναι επαρκείς — αυτό δεν συνεπάγεται ότι η Αριστερά είναι έτοιμη.
Η αλήθεια είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος, πράγμα αναμενόμενο: έλλειψη πληροφόρησης, ένδεια ώριμου στελεχικού δυναμικού, προγραμματική αμηχανία σε τομείς-κλειδιά, απουσία παραστάσεων από δημόσια διαχείριση. Όλο αυτό το δυσθεώρητο άλμα από το 4% στο 27%!

Κι από κάτω χάσκουν ιδεοληψίες διαχρονικές, σύνδρομα μιας Αριστεράς που έμαθε να ζει ως αντιπολίτευση, σαν ποδοσφαιρική ομάδα που ξέρει καλά μονάχα να αμύνεται, σαν κυνηγημένο ζώο κρυμμένο σε λαγούμι ή, έστω, σαν στρατός που προετοιμάζεται για έφοδο σε χρόνο ουτοπικό.
Εντάξει, κατά τρόπο ειρωνικό, η απώλεια της πρώτης θέσης δίνει χρόνο στην Αριστερά για
προπαρασκευή. Να αφουγκραστεί, να ζυγίσει τα πάντα και να δουλέψει σκληρότερα παρά ποτέ.
Πρέπει όμως συνάμα να εγκαταλείψει την αυταρέσκειά της, να ανανεώσει εκ βάθρων τα εργαλεία της, το πρόγραμμα, τη λειτουργία, την κουλτούρα της. Εγχείρημα δύσκολο, ιδίως κάτω από την αδήριτη πίεση της κρίσης, που την ωθεί να αναλάβει άρον άρον την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Θα πει κάποιος, τι λες, άνθρωπε, ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει! Υπό το πρίσμα όμως της κυβερνητικής προοπτικής, πολλώ δε μάλλον της εξουσίας, η ομάδα δεν κέρδισε — έχασε. Η ωμή αυτή παραδοχή δεν μειώνει τα εκλογικά επιτεύγματα του ΣΥΡΙΖΑ, απλώς υπογραμμίζει το βαθμό δυσκολίας της νέας πίστας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσήλθε στις εκλογές με ατού τη σθεναρή αντιμνημονιακή του στάση κι ένα πρόγραμμα που, παρά τις σταδιακές προσαρμογές και τα μπρος-πίσω, χαρακτηρίζεται από ιδιαιτέρως υψηλούς –ίσως και μαξιμαλιστικούς– στόχους. Αλλά η τελική ορμή προήλθε από δυο άλλους καταλύτες: Τη ρητή δήλωση ότι διεκδικεί τη διακυβέρνηση του τόπου και τη διαβεβαίωση ότι δεν θα κάνει βήμα πίσω από το προεκλογικό του πρόγραμμα.
Στον προθάλαμο της εξουσίας, όμως, παραφυλάει παγίδα: όσο περισσότερο θα ικανοποιείται η συνθήκη του «προωθημένου προγράμματος», τόσο επισφαλής θα καθίσταται η συνθήκη της «συνέπειας».
Θα πεις και τι έγινε, όλα τα κόμματα άλλα υπόσχονται κι άλλα εφαρμόζουν – αυτή μάλιστα η τακτική αξιολογείται από τα ΜΜΕ ως «υπευθυνότητα» και «αγνόηση του πολιτικού κόστους». Εμείς, πάλι με το σταυρό στο χέρι θα πάμε;
ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν παράδοση στο σπορ: Επιζητούν την ψήφο παθητικών ψηφοφόρων (που έχουν προεξοφλήσει την αθέτηση των υποσχέσεων), κι έπειτα τους αρκεί η στοιχειώδης ανοχή ώστε να εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα «σωτηρίας», «ανάπτυξης» ή «νοικοκυρέματος». Υπέρτατος κριτής τους δεν είναι οι ψηφοφόροι αλλά οι ελίτ, οι αγορές, το μιντιακό σύστημα, το βαθύ κράτος — ειδικότερα στις μέρες μας, οι δανειστές, οι εταίροι, η τρόικα.
Η Αριστερά δεν έχει τέτοιες πολυτέλειες. Η εφαρμογή του προγράμματός της προϋποθέτει κινητοποίηση του λαού. Με αυτόν πρωταγωνιστή θα επέλθει η όποια σωτηρία, ανάπτυξη, νοικοκύρεμα. Μονάχα εκείνος θα την υπερασπιστεί στη δεδομένη αντεπίθεση εγχώριων και ξένων κέντρων. Η εμπιστοσύνη σε όλη τη διαδρομή αποτελεί απαράβατο όρο επιτυχίας — δεν πρόκειται απλώς για ένα ηθικό πλεονέκτημα.
Άλλωστε, μέρος όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ δεν το έκαναν επειδή συμφωνούσαν με το πρόγραμμά του. Κι όσο θα μεγαλώνει το επιδιωκόμενο εύρος, τόσο θα εντείνεται η ανάγκη προγραμματικών προσαρμογών. Όχι με τη μορφή λαϊκιστικής συμμόρφωσης στις πρότερες απόψεις των προσερχομένων, αλλά ως αναζήτηση μιας συμμαχίας με συντηρητικότερα στρώματα που δεν ταυτίζονται με την Αριστερά, αλλά η ανάγκη τα σπρώχνει να τη στηρίξουν χάριν υπέρτερων προτεραιοτήτων — ή απλώς επειδή δεν έχουν άλλη λύση. Ως πότε θα του λες του άλλου «ψήφισέ μας κι ας μη συμφωνείς με το πρόγραμμά μας»;
Στόχος της Αριστεράς δεν είναι να υποκλέψει αυτές τις ψήφους. Δεν πρόκειται για κωλοτούμπα, αλλά για έγκαιρη προσαρμογή θέσεων, πολύτιμο απόσταγμα αλληλεπίδρασης με την κοινωνία. Το ζητούμενο είναι να διευκολύνεται η κίνηση κοινωνικών ομάδων προς τα αριστερά, η συνέπεια λόγων και έργων, η αντιστροφή του σπιράλ της ύφεσης. Αλλιώς, παριστάνουμε πως θέλουμε την κυβέρνηση και βολευόμαστε στην αντιπολίτευση.
Ο Αλέξης Τσίπρας απηύθυνε τις προάλλες στη Θεσσαλονίκη «δημοκρατικό και πατριωτικό προσκλητήριο». Σύμφωνοι, αλλά το άνοιγμα πρέπει να αντικατοπτρίζεται και στο πρόγραμμα.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν λογιών δεξιές πολιτικές. Περισσότερο κι από την κωλοτούμπα, προσωπικά φοβάμαι το λαϊκισμό: αριστερόστροφο σόου αλλά δεξιά πολιτική. Κάτι σαν τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη και τα αλλεπάλληλα «συμβόλαια με το λαό».
Υπάρχουν βέβαια και χειρότερα. Το να οδηγήσεις ένα λαό στην ήττα εν ονόματι κάποιας ιδεολογικής καθαρότητας, κι αυτό δεξιά πολιτική είναι. Τα ’χει βιώσει στο πετσί της η ελληνική Αριστερά αυτά…
tvxs.gr