Πότε η απόλυση είναι παράνομη και καταχρηστική

 

Μη καταβολή της αποζημίωσης μαζί με έγγραφο της απόλυσης: α) Όταν δεν καταβληθεί ολόκληρη η νόμιμη αποζημίωση, μαζί με την έγγραφη κοινοποίηση της απόλυσης στον εργαζόμενο και β) σε περίπτωση μη καταβολής της αποζημίωσης στις προβλεπόμενες από τον νόμο δόσεις, δηλαδή αν έχουμε καθυστέρηση μιας δόσης, επέρχεται ακυρότητα της απόλυσης.
2. Καταχρηστική απόλυση
Απόλυση που γίνεται για την ικανοποίηση από τον εργοδότη αισθήματος εκδίκησης προς τον εργαζόμενο που είναι άσχετο με την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας. Καταχρηστικές είναι και οι απολύσεις που γίνονται λόγω νόμιμης συνδικαλιστικής δράσης του εργαζομένου ή λόγω δικαστικής διεκδίκησης των αξιώσεών του ή λόγω αρνήσεώς του να δεχθεί παράνομη απαίτηση του εργοδότη ή για πολιτικούς λόγους κ.λπ.

Καταχρηστική έχει κριθεί επίσης η προσφυγή από τον εργοδότη στο δυσμενέστερο για τον εργαζόμενο μέσο, την απόλυση, για πειθαρχική παράβαση, ενώ ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί με ηπιότερα μέτρα.

Γενικά καταχρηστική είναι κάθε απόλυση που δεν δικαιολογείται από το καλώς εννοούμενο συμφέρον του εργοδότη ή από άλλες αντισυμβατικές ενέργειες του εργαζομένου, από τις οποίες επηρεάζεται ο κανονικός ρυθμός της εργασίας.
3. Απόλυση αντίθετη με απαγορευτικές διατάξεις

Σε ορισμένες περιπτώσεις η νομοθεσία απαγορεύει ρητά την απόλυση. Τέτοιες περιπτώσεις είναι και οι εξής:
◆ Έγκυες εργαζόμενες: Απαγορεύεται η απόλυση των εγκύων τόσο κατά τη διάρκεια της κύησης, όσο και για χρονικό διάστημα 1 έτους μετά τον τοκετό, ή κατά την απουσία τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα λόγω ασθενείας. Επιτρέπεται μόνο για σπουδαίο λόγο. Τέτοιος λόγος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί η μειωμένη απόδοση λόγω εγκυμοσύνης.
◆ Αδειούχοι εργαζόμενοι: Είναι άκυρη η απόλυση εργαζομένου που έγινε κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας αναπαύσεως που του χορηγήθηκε.
Η νομολογία

Καταχρηστική και συνεπώς άκυρη είναι η απόλυση του εργαζομένου όταν γίνεται επειδή αντέδρασε στη μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του, επειδή διεκδίκησε τις νόμιμες αποδοχές του καταφεύγοντας στην Επιθεώρηση Εργασίας ή επειδή ανέπτυξε νόμιμη συνδικαλιστική δράση, συμμετέχοντας σε νόμιμη απεργία και παροτρύνοντας και άλλους να κάνουν το ίδιο.
Ο Άρειος Πάγος έχει δεχτεί ότι η αντίδραση του εργαζομένου στην υποβάθμισή του (π.χ. τοποθέτηση σε υποδεέστερη θέση, μείωση αποδοχών κ.λπ., χωρίς νόμιμη αιτιολογία) αποτελεί νόμιμη ενέργεια, όπως επίσης η σχετική καταγγελία του στις αρμόδιες αρχές και η πραγματοποίηση απεργίας και συνεπώς η απόλυσή του για τους λόγους αυτούς συνιστά εκδικητική πράξη του εργοδότη (84/10).
Μια τέτοια καταγγελία σύμβασης είναι αντίθετη στην καλή πίστη και τα χρηστά ήθη και εφόσον έγινε υπό συνθήκες που οδηγούν σε προσβολή της προσωπικότητας του εργαζομένου (π.χ. έπειτα από μακρόχρονη και ευδόκιμη υπηρεσία που επιχειρείται να εμφανιστεί από τον εργοδότη ως δήθεν προβληματική), τότε δικαιούται να αξιώσει εκτός από τους μισθούς υπερημερίας για την άκυρη απόλυση, επιπλέον αποζημίωση για την ηθική βλάβη την οποία υπέστη.
Σε άλλες περιπτώσεις ο Α.Π. ακύρωσε ως καταχρηστικές απολύσεις που έγιναν γιατί εργαζόμενοι συμμετείχαν ή/και ανέπτυξαν νόμιμη συνδικαλιστική δραστηριότητα, συμμετέχοντας σε νόμιμη απεργία με σκοπό τη διαφύλαξη εργασιακών και οικονομικών τους δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των αποφάσεων του Α.Π., η απόλυση είναι άκυρη ως εκδικητική, αφού δεν υπήρξε κάποιο εργασιακό πρόβλημα απόδοσης, συμπεριφοράς κ.λπ., αλλά αιτία ήταν η ανάπτυξη νόμιμης συνδικαλιστικής δράσης (713/10), αφού ο εργαζόμενος συμμετείχε σε απεργίες κρατώντας πανό (φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν και στον Τύπο), παρότρυνε και άλλους να συμμετάσχουν, ενώ κατέφυγε στην Επιθεώρηση Εργασίας επειδή δεν του δινόταν το υπόλοιπο της αδείας του.
to pontiki