Το Δημόσιο δεν κάνει κέφι τη «Διαύγεια»

ΕΝΑΣ ΣΤΟΥΣ δύο φορείς του ευρύτερου Δημοσίου δεν δηλώνει τις δαπάνες που κάνει, καθιστώντας τις παράνομες. Ενας στους τρεις δεν κοινοποιεί καμία συναλλαγή και εκατοντάδες άλλοι αμελούν να αναφέρουν το σύνολο των πράξεών τους.

Ευτυχώς το υπουργείο Παιδείας δεν πλήρωσε 52,5 εκατ. ευρώ για κινητά τηλέφωνα. Στην καταχώριση του κωδικού παρεισέφρησαν ορισμένα επιπλέον νούμερα. Το σωστό ποσό είναι 5.256 ευρώ. Από τους 920 περίπου φορείς που, βάσει του νόμου για τη διαφάνεια, υποχρεούνται από τον προηγούμενο Οκτώβριο να κοινοποιούν στην ιστοσελίδα του προγράμματος «Διαύγεια» κάθε πράξη που υπογράφουν, προκειμένου αυτή να είναι νόμιμη, μόνο 714 έχουν «ενεργοποιηθεί», καταγράφοντας έστω και μία πράξη, και μόνο 425 από αυτούς έχουν δηλώσει έστω και μία δαπάνη. Ορισμένοι φορείς λάμπουν διά της απουσίας τους, καθώς δεν έχουν καν καταχωριστεί στο σύστημα, όπως ο ΟΔΙΕ.
Με άλλα λόγια, αν ισχύουν όσα αναρτώνται στην ιστοσελίδα http://et.diavgeia.gov.gr, οι μισοί από τους φορείς του Δημοσίου το τελευταίο τετράμηνο δεν πραγματοποιούν πληρωμές. Ούτε καν για λογαριασμούς κοινής ωφελείας, ασφαλιστικά ταμεία, προμηθευτές ή έστω για έναν καφέ σε κυλικείο για να κεράσουν έναν καλεσμένο τους! Στη λίστα περιέχονται μεταφορικές ΔΕΚΟ, ασφαλιστικά ταμεία, μεγάλα επιμελητήρια, οργανισμοί λιμανιών αλλά και δικαστικοί φορείς.
Αν, από την άλλη πλευρά, δεν ισχύει η εικόνα που φαίνεται στη «Διαύγεια», όσοι φορείς έχουν εγκρίνει δαπάνες, αυτές είναι μη εκτελέσιμες, όπως ορίζεται με σαφήνεια από το άρθρο 4 του σχετικού νόμου 3861/2010. Αν ο φορέας εκτελέσει την απόφαση πληρώνοντας χωρίς δημοσίευση, η πράξη είναι παράτυπη.
Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες πράξεις, όπως αναθέσεις έργων, συμβάσεων, αποφάσεων για μετακινήσεις προσωπικού κ.λπ. Οποιαδήποτε απόφαση δεν δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, πρέπει να αποκτά νομιμότητα μέσω της «Διαύγειας» με την απόκτηση ανάλογου κωδικού (ΑΔΑ, όπως αυτός ονομάζεται).
Το ζήτημα είναι γνωστό σε κυβερνητικούς κύκλους και έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια πολλών στελεχών που βρίσκονται κοντά στον πρωθυπουργό και ζητούν την ανάληψη δράσης: Δηλαδή την ενεργοποίηση του νόμου που απαγορεύει τις πληρωμές αν δεν κοινοποιηθούν, καθώς αυτές θεωρούνται μη νόμιμες.
Οπως εξηγούν οι ίδιοι κύκλοι, είναι προκλητικό η κυβέρνηση να έχει λάβει άδικα μέτρα περικοπής μισθών, συντάξεων και επιβολής φόρων και από την άλλη το ίδιο το Δημόσιο να συνεχίζει να μη δίνει λογαριασμό. Συνδέουν την εμφανιζόμενη... αποστροφή προς τη «Διαύγεια» με μία ακόμη «ανυπακοή» των ίδιων πάνω-κάτω φορέων.
Ενα κρούσμα αυτής της «ανυπακοής» αφορά και τα στοιχεία που πρέπει να κοινοποιούνται προς το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ). Μπορεί να υπάρχει η υποχρέωση να στέλνονται τα στοιχεία για την πορεία των δαπανών και των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά μόνο ένας στους δύο φορείς οέχει στείλει λογαριασμό για το τι οφείλει.
Η απογοητευτική ανταπόκριση προκαλεί τριγμούς στον προϋπολογισμό (είναι πιθανό να έρθουν στην επιφάνεια νέα κρυφά χρέη, αφού οι οφειλές μόνο με βάση όσα δήλωσαν οι μισοί φορείς πλησιάζουν τα 3 δισ. ευρώ). Επίσης, προκαλεί και τη δυσαρέσκεια των εκπροσώπων της τρόικας που ελέγχουν από την προηγούμενη Πέμπτη την κυβέρνηση για την 3η αξιολόγηση του μνημονίου που θα κρίνει την καταβολή της δόσης των 15 δισ. ευρώ αλλά και την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου.
Ανησυχεί η κυβέρνηση
Το ζήτημα, μάλιστα, αποτέλεσε το βασικό θέμα συζήτησης την Πέμπτη. Πολλοί είναι αυτοί και εντός της κυβέρνησης που προτείνουν ριζικά μέτρα: Να ενεργοποιηθεί ο νόμος και, αν οι φορείς δεν δώσουν εντός του Φεβρουαρίου στοιχεία στο ΓΛΚ, να μην πληρωθούν, ενώ για το θέμα της «Διαύγειας» υπάρχει σκέψη να απαγορευτεί στην πράξη η εκτέλεση των αποφάσεων.
Κριτική ασκείται από τα ίδια στελέχη και για την απουσία πλήρους πληροφοριακού συστήματος, με το οποίο να μπορεί να ελεγχθεί κάθε Οργανισμός και να επιμεριστούν οι τυχόν ευθύνες. Ομως το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα ακόμη... ολοκληρώνεται και το εναλλακτικό σχέδιο ΕΥΔΗΜΟΣ, που φτιαχνόταν εντός του ΓΛΚ, μπήκε στο χρονοντούλαπο...
Τα στοιχεία που ήταν αναρτημένα στην ιστοσελίδα της «Διαύγειας» έως την προηγούμενη Πέμπτη είναι χαρακτηριστικά της κατάστασης:
* Από τους 920 φορείς στενού και ευρύτερου Δημοσίου (όλοι εκτός ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού που θα ενταχθούν τον Μάρτιο) που καταγράφονται από τη «Διαύγεια» «ενεργοποιημένοι», έχοντας κάνει έστω μία ανάρτηση, είναι 714. Δηλαδή ένας στους τρεις περίπου φορείς φαίνεται επί 4 μήνες να μην έχει υπογράψει κανενός είδους απόφαση, να βρίσκεται δηλαδή σε πλήρη αδράνεια.
* Δαπάνες φαίνεται να έχουν κάνει πολύ λιγότεροι, 425 περίπου φορείς (σύμφωνα με επεξεργασία των στοιχείων της ιστοσελίδας την προηγούμενη Πέμπτη). Δηλαδή ένας στους δύο φορείς είτε δεν πλήρωσε τίποτα επί 4 μήνες είτε η δαπάνη του είναι άκυρη.
* Ενδιαφέρον έχει επίσης και η συχνότητα των πράξεων. Μόνο 165 φορείς έχουν υπογράψει πάνω από 100 πράξεις, ενώ σε 254 περιπτώσεις ο αριθμός των αποφάσεων είναι μονοψήφιος. Μεγάλοι οργανισμοί και ΔΕΚΟ φέρονται να έχουν πολύ μικρότερη κινητικότητα από μικρούς φορείς και ομάδες.

Ενας θεσμός που έμεινε στις προθέσεις

Το πρόγραμμα «Διαύγεια» (νόμος 3861/2010) έχει στόχο, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα, την επίτευξη της μέγιστης δυνατής δημοσιότητας της κυβερνητικής πολιτικής και της διοικητικής δραστηριότητας, τη διασφάλιση της διαφάνειας και την εμπέδωση της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας από την πλευρά των φορέων άσκησης της δημόσιας εξουσίας.

Με το θεσμό αυτόν εισάγεται πρώτη φορά στην Ελλάδα η υποχρέωση ανάρτησης των αποφάσεων των κυβερνητικών οργάνων και της δημόσιας διοίκησης στο Διαδίκτυο. Κάθε πολίτης μπορεί να έχει πρόσβαση, από ένα σημείο, στο σύνολο των νόμων και αποφάσεων που εκδίδουν τα κυβερνητικά όργανα, οι φορείς του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς και οι ανεξάρτητες Αρχές.
Με βάση το νόμο, καμία απόφαση δεν εκτελείται αν δεν αναρτηθεί στον δικτυακό τόπο et.diavgeia.gov.gr. Με την ολοκλήρωση της ανάρτησης, η κάθε απόφαση αποκτά έναν μοναδικό Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης (ΑΔΑ), ο οποίος την πιστοποιεί.
Σε σχετική εγκύκλιο, που στάλθηκε στους φορείς τον Οκτώβριο, τονίζεται ότι «η καταχώριση και ανάρτηση πρέπει να λαμβάνει χώρα αμελλητί, δηλαδή τάχιστα και χωρίς υπαίτια καθυστέρηση». Επίσης επισημαίνεται ότι η παράβαση της υποχρέωσης για καταχώριση και ανάρτηση των νόμων και των πράξεων στο Διαδίκτυο συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Υ.Κ. (άρθρο 107, περ. ε και στ του ν. 3528/2007).
Enet.gr