Το φάντασμα του Μάη

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ

Τίποτε δεν φωτίζει την αλήθεια καλύτερα από μια πυρπολημένη πόλη. Οποιος αμφιβάλλει, μπορεί να ρίξει μια ματιά στη Γαλλία των τελευταίων εβδομάδων.

Ανάστροφα αυτοκίνητα στις φλόγες, σειρήνες και σιδερόφρακτοι των μονάδων καταστολής να γεμίζουν κλούβες με συλληφθέντες, καταλήψεις σχολείων, πανεπιστημίων, λιμανιών και αποθηκών πετρελαίου, εκατοντάδες απεργίες και διαδηλώσεις, νεολαίοι στο πλευρό των γονιών τους με πανό «άνεργοι στα 25, ξεζουμισμένοι στα 65 - όχι!». Εικόνες που αποκαλύπτουν τη γαλλική πραγματικότητα της βίαιης εκτόνωσης των μη προνομιούχων, έπειτα από χρόνια πιέσεων που έφεραν συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, ανισότητες και αβεβαιότητα για το μέλλον.
Με αιτήματα για μια θέση στον εργασιακό παράδεισο και εξασφαλισμένη σύνταξη στα γεράματα, αυτή η βίαιη εκτόνωση παίρνει λίγο από το άρωμα του Μάη του '68 αλλά -και πάλι- απέχει πολύ από αυτόν. Διότι τώρα το πραγματικό πεδίο σύγκρουσης δεν βρίσκεται «στη διεκδίκηση του αδύνατου» αλλά «στην αναζήτηση μιας χρυσής τομής ανάμεσα στις συγκρουόμενες προτεραιότητες του κράτους πρόνοιας που τόσο αγαπούν οι Γάλλοι, και της νεοφιλελεύθερης οικονομικής ανάπτυξης του Σαρκοζί» όπως επισημαίνει σε πρόσφατα άρθρο του ο Γκι Σορμάν, εκπρόσωπος του κλασικού φιλελευθερισμού, οικονομολόγος και συγγραφέας.
Το προοίμιο
Οι τωρινές απεργίες, διαδηλώσεις και βίαιες συγκρούσεις δεν είναι παρά το προοίμιο αυτών των αναμενόμενων ταραχών, που δεν θα αποτελέσουν γαλλικό προνόμιο αλλά «απεργιακή παλίρροια στην Ευρώπη και αναδίπλωση της αστικής δημοκρατίας παντού» κατά την ιστοσελίδα της Διεθνούς Επιτροπής της Τετάρτης Διεθνούς (ICFI), που οι εκτιμήσεις της συμπίπτουν με τις εκτιμήσεις πολλών αριστερών αναλυτών -οι φλόγες των συγκρούσεων στις γαλλικές πόλεις είναι «το φωτεινό παράδειγμα δράσης» της εργατικής τάξης εναντίον της λαίλαπας των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων, των περικοπών και της εργασιακής ανασφάλειας.
Παραδειγματική -και διδακτική- όμως είναι και η στάση των μεγάλων εργατικών συνδικάτων, που ούτε λίγο ούτε πολύ εμφανίζονται ως θεσμικοί συμβουλάτορες του Σαρκοζί: «Οι βιαιότητες εξασθενίζουν τα συνδικάτα, τα οποία δεν θέλουν τη βία που προκαλούν αναρχικά στοιχεία εντός των συνδικαλιστικών κόλπων, με σκοπό τον εκτροχιασμό των διαβουλεύσεων με την κυβέρνηση» εξηγεί ο Μπερνάρ Βιβιέ, διευθυντής του παρισινού Ανώτατου Ινστιτούτου Εργασίας.
Την ίδια στιγμή ο Μπερνάρ Ντιμπό, γενικός γραμματέας της CGT (του μεγαλύτερου συνδικάτου στη χώρα), απευθύνεται στον Σαρκοζί λέγοντας «λογικευτείτε παρακαλώ, δεχτείτε να συζητήσετε με τα συνδικάτα, μην τα αποκλείετε», θυμίζοντας ότι όλες οι οργανωμένες απεργιακές κινητοποιήσεις υπήρξαν ειρηνικές. Και το κερασάκι στην τούρτα ήταν η προτροπή της Γαλλικής Δημοκρατικής Εργατικής Συνομοσπονδίας (CFDT) προς τους ταραχοποιούς, ότι αν συνεχίσουν έτσι, «δεν θα μπορούμε να υποστηρίζουμε επ' αόριστον τις κινητοποιήσεις».
Τα συνδικάτα, που αρνούνται να αυξηθεί το όριο συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62 (παλαιότερα ήταν 68 αλλά ο σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν το 1983 είχε κατεβάσει το όριο στα 60), κρατούν αποστάσεις από τους ταραχοποιούς, αντιπροτείνοντας αντί της συνεχούς γενικής απεργίας, κυλιόμενες 24ωρες κινητοποιήσεις, ώστε να επιτευχθούν «εξωραϊστικές διορθώσεις» της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης.
Αντίθετα, τα μικρότερα συνδικάτα -όπως ήδη φάνηκε στις Αρδένες και στα εργοστάσια της Peugeot- δεν έχουν πρόβλημα με τη συνεχή απεργία ή με το μαχητικό μέρος της εργατικής τάξης και επισημαίνουν με νόημα ότι για τα μεγάλα συνδικάτα η συνέχιση των απεργιών και την επόμενη εβδομάδα «θα αδειάσει τα ταμεία τους επειδή ήδη τα κόστη της διοργάνωσης κινητοποιήσεων ξεπέρασαν τον ετήσιο προϋπολογισμό τους».
Σαρκοζί κατά πλειοψηφίας
Από την μεριά του, το γαλλικό κράτος έχει και χρήμα και τρόπους να μπλοκάρει τους διαδηλωτές, καθώς μάλιστα το 70% της κοινής γνώμης δηλώνει ότι στηρίζει τις ειρηνικές κινητοποιήσεις: καταφεύγει σε «έμμεσες επιτάξεις» εργαζομένων, όπως το έκανε στη Μασσαλία απειλώντας τους απεργούς με φυλακίσεις πέντε ετών, ενώ ο τύπος δημοσιεύει άρθρα για τις νομικές συνέπειες που θα έχουν οι ταραχοποιοί -διαγραφή από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, τριετείς φυλακίσεις και πρόστιμα 45.000 ευρώ για όσους συλλαμβάνονται σε βίαια επεισόδια.
Πάνω από 3 εκατομμύρια απεργοί, καταλήψεις 1.200 σχολείων (από το σύνολο των 4.302) και 10 πανεπιστημίων, κλείσιμο 219 αποθηκών πετρελαίου και 4.000 βενζινάδικων (από το σύνολο των 12.500), είναι η απάντηση των εργαζομένων στην κρατική τρομοκρατία.
Μια απάντηση που μεταφράζεται σε βεβαιότητα ότι το πέρασμα των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων στη Γαλλία δεν βάζει τέλος στις κινητοποιήσεις όπως διαδίδουν οι συντηρητικοί κύκλοι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά, αντίθετα, εγγυάται τη συνέχισή τους.