Η αντάρτισσα της Βραζιλίας

Η Ντίλµα Ρουσέφ είναι το φαβορί για τις αυριανές προεδρικές εκλογές

Μεγάλωσε µε τον Θεό, το πιάνο και τα γαλλικά. Κοριτσάκι, ονειρευόταν (διαδοχικά) να γίνει µπαλαρίνα, πυροσβέστρια και ακροβάτισσα. Οπως συµβαίνει συνήθως βέβαια, η ζωή την πήρε σε άλλα µονοπάτια. Την έκανε µαρξίστρια και αντάρτισσα επί δικτατορίας, δεξί χέρι του Λούις Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα επί δηµοκρατίας και, εκτός απροόπτου, την ισχυρότερη γυναίκα στον κόσµο µετά τον αυριανό, δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βραζιλία.
Η πορεία της Ντίλµα Ρουσέφ προς τον προεδρικό θώκο της όγδοης µεγαλύτερης οικονοµίας παγκοσµίως αποδείχθηκε πιο δύσκολη απ’ όσο προβλεπόταν αρχικά, κι ας την επέλεξε προσωπικά και τη στήριξε ολόψυχα ο Λούλα, που ολοκληρώνει τη δεύτερη θητεία του µε ένα πρωτάκουστο ποσοστό δηµοτικότητας της τάξεως του 82%. Η Ρουσέφ δεν κατάφερε να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο, στις 3 Οκτωβρίου: απέσπασε το 47%, έναντι 32,6% του κεντρώου Ζοζέ Σέρα και 19% της Μαρίνα Σίλβα, της υποψήφιας των Πρασίνων που έκανε τη µεγάλη έκπληξη. Κάτι ένα σκάνδαλο διαφθοράς (η διάδοχος της Ρουσέφ στη θέση της προσωπάρχη του Λούλα υποχρεώθηκε σε παραίτηση έπειτα από καταγγελίες ότι συγγενείς της εισέπρατταν µίζες σε αντάλλαγµα για κυβερνητικά συµβόλαια), κάτι οι απόψεις της Ρουσέφ σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήµατα (βίντεο που ανέβηκαν στο Ιντερνετ την εµφάνιζαν να στηρίζει το δικαίωµα στην άµβλωση, που απαγορεύεται στη βαθιά καθολική Βραζιλία εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων), κάτι και οι µεταφυσικοί προβληµατισµοί της (σε συνέντευξή της το 2007 έδειχνε να αµφισβητεί την ύπαρξη του Θεού), πολλοί ψηφοφόροι προτίµησαν να ψηφίσουν τη βαθιά θρησκευόµενη και παρά ταύτα εναλλακτική Μαρίνα Σίλβα.

Την επαύριον του πρώτου γύρου, οι οιωνοί για τη Ρουσέφ έγιναν ακόµα πιο ανησυχητικοί. Κάποια στιγµή, ο Σέρα, πρώην κυβερνήτης της πολιτείας του Σάο Πάολο και υποψήφιος του Σοσιαλδηµοκρατικού Κόµµατος, έφτασε να υπολείπεται στις δηµοσκοπήσεις µόλις 4%. Κάτι όµως η απόφαση της αποκλεισµένης πια Μαρίνα Σίλβα να µη στηρίξει ανοιχτά κανέναν υποψήφιο στον δεύτερο γύρο, κάτι η έγγραφη διαβεβαίωση της Ρουσέφ πως δεν θα αλλάξει τη νοµοθεσία για την άµβλωση, κάτι και η αποτυχία του Σέρα να ξεπεράσει την εικόνα του «υποψήφιου των πλουσίων», οι περισσότεροι ψηφοφόροι δείχνουν πια αποφασισµένοι να ψηφίσουν αυτούς που ξέρουν και εµπιστεύονται: οι τελευταίες δηµοσκοπήσεις εµφάνιζαν την εκλεκτή του Λούλα να προηγείται µε 10%. Εκτός απροόπτου λοιπόν, η 62χρονη που άκουγε τη δεκαετία του 1960, τότε που συµµετείχε στο αντάρτικο κατά της χούντας, στο όνοµα «Στέλλα», θα αναρριχηθεί του χρόνου στην κορυφή της λίστας του «Forbes» µε τις ισχυρότερες γυναίκες στον κόσµο. Ως αρχηγός κράτους, θα αφήσει πίσω και τη Μέρκελ και τη Χίλαρι και τη Μισέλ Οµπάµα. Αλλωστε, η Βραζιλία δεν είναι ένα οποιοδήποτε κράτος: έχει ρυθµό ανάπτυξης 7% και έναν προσφάτως ανακαλυφθέντα πετρελαϊκό πλούτο που διασφαλίζει τη συντήρησή του.

Η Ρουσέφ υπόσχεται να συνεχίσει το κράµα φιλικών προς την αγορά πολιτικών και γενναιόδωρης κοινωνικής πρόνοιας που έβγαλε, επί Λούλα, 24 εκατοµµύρια Βραζιλιάνους από τη φτώχεια και έκανε τη χώρα αγαπηµένη των ξένων επενδυτών. Οι επικριτές της της χρεώνουν έλλειψη χαρίσµατος και οξυθυµία, λένε πως µε την επιθετική της εκστρατεία τελευταία δηλητηρίασε το πολιτικό κλίµα και αποξένωσε τους επιχειρηµατίες, πως θα τα βρει δύσκολα όταν αναλάβει, τον Ιανουάριο, την προεδρία. Η ζωή της, πάντως, δείχνει πως είναι αγωνίστρια, άνθρωπος που δεν φοβάται τη σκληρή δουλειά και δεν διστάζει, αν χρειαστεί, να πάρει τον δύσκολο δρόµο.

Οι τελευταίες δηµοσκοπήσεις εµφανίζουν την εκλεκτή του Λούλα να προηγείται µε 10% του αντιπάλου της Ζοζέ Σέρα

Από το καθολικό σχολείο σε ακροαριστερή ένοπλη οργάνωση

Η Ρουσέφ µεγάλωσε σε ένα µεσοαστικό σπίτι στο Μπέλο Οριζόντε. Ο πατέρας της, ο µηχανικός και ποιητής Πέντρο (γεννηθείς Πέταρ) Ρουσέφ, ήταν Βούλγαρος και εγκατέλειψε την πατρίδα του το 1929 για να αποφύγει τις πολιτικές διώξεις. Η µητέρα της, Ντίλµα Κοΐµπρα Σίλβα, ήταν δασκάλα. Η Ρουσέφ πήγε οικότροφος σε καθολικό σχολείο µετά τον θάνατο του πατέρα της, όµως το 1961 τα πράγµατα δυσκόλεψαν, το σχολείο έγινε δηµόσιο, στα 16 της ήταν ήδη µέλος της ακροαριστε- ρής οµάδας ΡΟLΟΡ και, αφού κατέλαβαν την εξουσία οι στρατηγοί, το 1964, βρέθηκε στην Ενοπλη Επαναστατική Εµπροσθοφυλακή Ρalmares. Η ίδια επιµένει πως όπλο δεν άγγιξε, ήταν απλώς «συντονίστρια». Το 1970, εντούτοις, συνελήφθη και ρίχτηκε για τρία χρόνια στις φυλακές Τιραντέντες, στο Σάο Πάολο.

Το 1973 µετακόµισε στο Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, σπούδασε Οικονοµικά και από το 1975 άρχισε την πολιτική της καριέρα πρώτα στην τοπική κυβέρνηση και, από το 2000, στο Κόµµα των Εργαζοµένων και την κυβέρνηση του Λούλα.

Το 2003 έγινε η πρώτη υπουργός Ενέργειας και το 2005 προσωπάρχης του Λούλα.

Παντρεύτηκε δύο φορές και της έµειναν δύο διαζύγια και µία κόρη, η 34χρονη σήµερα Πάουλα. Μέχρι πέρυσι ελάχιστοι Βραζιλιάνοι την γνώριζαν. Η προεκλογική της εκστρατεία άρχισε υποτονικά, η Ρουσέφ έδινε εξάλλου τότε µάχη µε τον καρκίνο – είχε διαγνωστεί µε λέµφωµα. Στα 62 της ετοιµάζεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας. Αποµένει να φανεί αν θα καταλήξει υποσηµείωση στην ιστορία του Κόµµατος ή θα γράψει το δικό της λαµπρό κεφάλαιο.