Παρακολουθώντας με ενδιαφέρον τη συζήτηση για την πρόταση Βαρουφάκη και
ακούγοντας τον Ευκλείδη Τσακαλώτο στη Βουλή, σκέφτηκα ξανά την τραγική αδυναμία
των κοινωνικών επιστημών να δώσουν λύσεις στα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα,
χρησιμοποιώντας με όσο γίνεται καλύτερο τρόπο τα εργαλεία της ανάλυσης. Διότι,
δυστυχώς, η πολιτική οικονομία δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις σε προβλήματα που
είναι κατά κύριο λόγο πολιτικής τάξεως, περιοριζόμενη στα συμπεράσματα της
ανάλυσης.
Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι ο εκτροχιασμός του δημοσίου χρέους αρχικά και εν συνεχεία η αδυναμία δανεισμού της χώρας- κοινώς η χρεωκοπία- και ακολούθως η κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος, το οποίο έπαψε να χρηματοδοτεί την ελληνική οικονομία.
Η πορεία όμως της ελληνικής οικονομίας προς την χρεωκοπία, δεν ήταν μια πορεία την οποία
καθόρισαν οικονομικές, αλλά πολιτικές επιλογές- κυρίως η πλήρης κατάρρευση του κρατικού τομέα, από την αλόγιστη μετατροπή του σε μοναδικό οικονομικό παράγοντα, εξαιτίας των αναγκών του πολιτικού συστήματος. Ο κρατικός τομέας στην Ελλάδα- για λόγους που έχουν ιστορική εξήγηση αλλά δεν είναι της παρούσης- διογκώθηκε σε τέτοιο βαθμό μετά το 1980 και παρήγαγε τόσες πολλές στρεβλώσεις στους τομείς της εργασίας, της παραγωγής, της ανταλλαγής και στη ροή του χρήματος, ώστε είναι πρακτικά αδύνατον να σχεδιαστεί σήμερα η οποιαδήποτε οικονομική πολιτική, χωρίς πρώτα να επανέλθει η ομαλή λειτουργία του κράτους και των μηχανισμών της αγοράς και της φορολογίας.
Το ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι τι μπορεί να γίνει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα επιχειρήματα του Ε. Τσακαλώτου στη Βουλή, όπως επίσης και οι αναλύσεις του Γ. Σταθάκη για τον προϋπολογισμό που κατέθεσε η κυβέρνηση, είναι απολύτως ακριβή: η ύφεση θα είναι μεγαλύτερη, επειδή ο σχετικός πολλαπλασιαστής που προσδιορίζει τις επιπτώσεις στα μεγέθη από την πτώση του ΑΕΠ είναι πολύ μεγάλος, για λόγους που μπορεί να γίνουν κατανοητοί εξαιτίας της ελληνικής ιδιομορφίας. Ως εκ τούτου η ανεργία θα αυξηθεί δραματικά του χρόνου, η ζήτηση θα μειωθεί δραματικά, πέραν του προβλεπομένου, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί περισσότερο απ΄ ότ,ι αναμένεται και τέλος η χρηματοδότηση της οικονομίας θα παραμείνει ανεπαρκής, παρά την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, εξαιτίας της δραματικής αύξησης των επισφαλειών.
Όλα αυτά είναι βέβαιον ότι θα συμβούν και είναι επίσης βέβαιον ότι μια ιδέα, όπως αυτή του Βαρουφάκη, να αλλάξουμε εντελώς πορεία, να σταματήσουμε τον δανεισμό με ταυτόχρονη αλλαγή της περιοριστικής πολιτικής, φαίνεται ως η μόνη λύση. Είναι όμως;
Δυστυχώς όχι. Θα πρέπει να γίνει εντελώς σαφές, ότι η μόνη εναλλακτική δυνατότητα που έχει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η έξοδος από το ευρώ. ‘Ολες οι άλλες προτάσεις, που εκκινούν από λογικές οικονομικού τύπου, δεν είναι ρεαλιστικές διότι εκλαμβάνουν ως δεδομένα, πράγματα που είναι πολιτικώς ζητούμενα: προϋποθέτουν την σύμπραξη των κοινοτικών οργάνων. Εάν η Ελλάδα αρνηθεί το πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση και ασκήσει δική της δημοσιονομική πολιτική, απομακρύνοντας τον αντιπαθέστατο Τόμσεν, τότε προφανώς θα τεθεί εκτός ευρώ, εκ των πραγμάτων. Επ΄αυτού, όποιος επιχειρηματολογεί διαφορετικά μετατρέπει την λογική ανάλυση σε ευχολόγιο.
Επομένως, το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι προφανές: μπορούμε να ασκήσουμε αυτή τη στιγμή δική μας δημοσιονομική πολιτική, κόβοντας νόμισμα και εξερχόμενοι από το ευρώ; Όχι. Διότι κάτι τέτοιο δεν το θέλει σχεδόν κανένας, εκτός ίσως από εκείνους τους επιχειρηματίες που στοχεύουν σε ίδιο όφελος. Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, αυτή τη στιγμή, είναι εντελώς απορριπτέα, για λόγους που επίσης δεν είναι της παρούσης, αλλά είναι νομίζω προφανείς.
Και δυστυχώς, αυτή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της πολιτικής που εκφράζουν οι συνιστώσες της αριστεράς στην Ελλάδα και είναι επίσης το προαπαιτούμενο για την εφαρμογή των προτάσεων του Ε. Τσακαλώτου για αύξηση των κοινωνικών δαπανών και τέλος είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα των προτάσεων Βαρουφάκη, διότι η διακοπή της χρηματοδότησης θα οδηγήσει αυτομάτως σε de facto αποχώρηση από το ευρώ.
Η υπόθεση ότι κάτι τέτοιο τρομοκρατεί τόσο τους γερμανούς, ώστε να δεχθούν τις όποιες απαιτήσεις μας, είναι τόσο αφελής, που δεν νομίζω να χρειάζεται σχόλια. Δυστυχώς οι επιλογές μας είναι δύο: η αναμονή μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης, η συνέχιση της χρηματοδότησης ώστε να λειτουργεί στοιχειωδώς ο δημόσιος τομέας, ενώ ταυτόχρονα η χώρα θα ξεπέφτει σε μεγάλη οικονομική και κοινωνική παρακμή και- εναλλακτικά- η ανάκτηση της δημοσιονομικής μας ελευθερίας, με την έξοδο της χώρας από το ευρώ.
Αυτές είναι οι δύο επιλογές. Τρίτη δεν υπάρχει. Εάν αποτύχουν οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, εάν αποτύχει η κυβέρνηση Σαμαρά δηλαδή, επειδή το κόστος παραμονής στο ευρώ θα είναι δυσβάστακτο ή επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα είναι σε θέση να λύσει το ελληνικό ζήτημα, τότε είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα θα ξεφύγει φυσικά από τα μνημόνια, αλλά το κόστος γι΄ αυτό θα είναι η μοναχική της πορεία στα Βαλκάνια και η δραματική συρρίκνωση του εισοδήματός της για πολλά χρόνια.
protagon.gr
Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι ο εκτροχιασμός του δημοσίου χρέους αρχικά και εν συνεχεία η αδυναμία δανεισμού της χώρας- κοινώς η χρεωκοπία- και ακολούθως η κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος, το οποίο έπαψε να χρηματοδοτεί την ελληνική οικονομία.
Η πορεία όμως της ελληνικής οικονομίας προς την χρεωκοπία, δεν ήταν μια πορεία την οποία
καθόρισαν οικονομικές, αλλά πολιτικές επιλογές- κυρίως η πλήρης κατάρρευση του κρατικού τομέα, από την αλόγιστη μετατροπή του σε μοναδικό οικονομικό παράγοντα, εξαιτίας των αναγκών του πολιτικού συστήματος. Ο κρατικός τομέας στην Ελλάδα- για λόγους που έχουν ιστορική εξήγηση αλλά δεν είναι της παρούσης- διογκώθηκε σε τέτοιο βαθμό μετά το 1980 και παρήγαγε τόσες πολλές στρεβλώσεις στους τομείς της εργασίας, της παραγωγής, της ανταλλαγής και στη ροή του χρήματος, ώστε είναι πρακτικά αδύνατον να σχεδιαστεί σήμερα η οποιαδήποτε οικονομική πολιτική, χωρίς πρώτα να επανέλθει η ομαλή λειτουργία του κράτους και των μηχανισμών της αγοράς και της φορολογίας.
Το ερώτημα αυτή τη στιγμή είναι τι μπορεί να γίνει. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα επιχειρήματα του Ε. Τσακαλώτου στη Βουλή, όπως επίσης και οι αναλύσεις του Γ. Σταθάκη για τον προϋπολογισμό που κατέθεσε η κυβέρνηση, είναι απολύτως ακριβή: η ύφεση θα είναι μεγαλύτερη, επειδή ο σχετικός πολλαπλασιαστής που προσδιορίζει τις επιπτώσεις στα μεγέθη από την πτώση του ΑΕΠ είναι πολύ μεγάλος, για λόγους που μπορεί να γίνουν κατανοητοί εξαιτίας της ελληνικής ιδιομορφίας. Ως εκ τούτου η ανεργία θα αυξηθεί δραματικά του χρόνου, η ζήτηση θα μειωθεί δραματικά, πέραν του προβλεπομένου, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί περισσότερο απ΄ ότ,ι αναμένεται και τέλος η χρηματοδότηση της οικονομίας θα παραμείνει ανεπαρκής, παρά την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, εξαιτίας της δραματικής αύξησης των επισφαλειών.
Όλα αυτά είναι βέβαιον ότι θα συμβούν και είναι επίσης βέβαιον ότι μια ιδέα, όπως αυτή του Βαρουφάκη, να αλλάξουμε εντελώς πορεία, να σταματήσουμε τον δανεισμό με ταυτόχρονη αλλαγή της περιοριστικής πολιτικής, φαίνεται ως η μόνη λύση. Είναι όμως;
Δυστυχώς όχι. Θα πρέπει να γίνει εντελώς σαφές, ότι η μόνη εναλλακτική δυνατότητα που έχει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η έξοδος από το ευρώ. ‘Ολες οι άλλες προτάσεις, που εκκινούν από λογικές οικονομικού τύπου, δεν είναι ρεαλιστικές διότι εκλαμβάνουν ως δεδομένα, πράγματα που είναι πολιτικώς ζητούμενα: προϋποθέτουν την σύμπραξη των κοινοτικών οργάνων. Εάν η Ελλάδα αρνηθεί το πρόγραμμα και τη χρηματοδότηση και ασκήσει δική της δημοσιονομική πολιτική, απομακρύνοντας τον αντιπαθέστατο Τόμσεν, τότε προφανώς θα τεθεί εκτός ευρώ, εκ των πραγμάτων. Επ΄αυτού, όποιος επιχειρηματολογεί διαφορετικά μετατρέπει την λογική ανάλυση σε ευχολόγιο.
Επομένως, το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι προφανές: μπορούμε να ασκήσουμε αυτή τη στιγμή δική μας δημοσιονομική πολιτική, κόβοντας νόμισμα και εξερχόμενοι από το ευρώ; Όχι. Διότι κάτι τέτοιο δεν το θέλει σχεδόν κανένας, εκτός ίσως από εκείνους τους επιχειρηματίες που στοχεύουν σε ίδιο όφελος. Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, αυτή τη στιγμή, είναι εντελώς απορριπτέα, για λόγους που επίσης δεν είναι της παρούσης, αλλά είναι νομίζω προφανείς.
Και δυστυχώς, αυτή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της πολιτικής που εκφράζουν οι συνιστώσες της αριστεράς στην Ελλάδα και είναι επίσης το προαπαιτούμενο για την εφαρμογή των προτάσεων του Ε. Τσακαλώτου για αύξηση των κοινωνικών δαπανών και τέλος είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα των προτάσεων Βαρουφάκη, διότι η διακοπή της χρηματοδότησης θα οδηγήσει αυτομάτως σε de facto αποχώρηση από το ευρώ.
Η υπόθεση ότι κάτι τέτοιο τρομοκρατεί τόσο τους γερμανούς, ώστε να δεχθούν τις όποιες απαιτήσεις μας, είναι τόσο αφελής, που δεν νομίζω να χρειάζεται σχόλια. Δυστυχώς οι επιλογές μας είναι δύο: η αναμονή μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης, η συνέχιση της χρηματοδότησης ώστε να λειτουργεί στοιχειωδώς ο δημόσιος τομέας, ενώ ταυτόχρονα η χώρα θα ξεπέφτει σε μεγάλη οικονομική και κοινωνική παρακμή και- εναλλακτικά- η ανάκτηση της δημοσιονομικής μας ελευθερίας, με την έξοδο της χώρας από το ευρώ.
Αυτές είναι οι δύο επιλογές. Τρίτη δεν υπάρχει. Εάν αποτύχουν οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, εάν αποτύχει η κυβέρνηση Σαμαρά δηλαδή, επειδή το κόστος παραμονής στο ευρώ θα είναι δυσβάστακτο ή επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα είναι σε θέση να λύσει το ελληνικό ζήτημα, τότε είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα θα ξεφύγει φυσικά από τα μνημόνια, αλλά το κόστος γι΄ αυτό θα είναι η μοναχική της πορεία στα Βαλκάνια και η δραματική συρρίκνωση του εισοδήματός της για πολλά χρόνια.
protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου