Όσο περίεργο και ν’ ακούγεται για Θεσσαλονικιά, πρώτη φορά περιήγηση στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης δεν έκανα παρά πριν λίγα χρόνια, για τις ανάγκες της δουλειάς μου.Έκτοτε, κάθε Σεπτέμβρη χόρταινε το μάτι μου κιτς. Πανελληνίως δραστηριοποιούμενους βλαχομεγαλόσχημους, μεγαλοδημοσιοπαράγοντες, μικροπολιτικούς παράγοντες, κομματικά στελέχη, υπουργούς, κουστωδίες και κολαούζους. Κακοφορεμένα κουστούμια, βλαχομπαρόκ φορέματα, κακοδεμένες γραβάτες, κακοπαθημένα Burberrys’ και προπάντων ύφος. Ύφος εξουσίας. Ξέρετε, αυτό το αυστηρό και θυμωμένο ύφος του τύπου που θέλει να δείχνει πολυάσχολος και φορτωμένος με τα προβλήματα του λαού και της κοινωνίας που σε κάνει να θες να φωνάξεις δημοσίως «Ρε Καραγκιόζη, αφού το ξέρουμε ότι ήρθες με την προσδοκία να περάσεις καλά!!!».
Εκτός από αυτό τον θίασο, η Έκθεση έγινε πόστο για κάθε πικραμένο που μπορεί να διαθέσει ένα ποσό για να συμμετέχει. Διότι, τι σόι Διεθνής Έκθεση είναι αυτή στην οποία δίπλα στον εκθέτη με τα καλύτερα φωτοβολταικά συμμετέχει ο παραγωγός μπατιρόσπορων, κανείς δεν είναι σε θέση να εξηγήσει με ακρίβεια. Να πούμε όμως ότι πέρσι, όπου το κράτος είχε ελαχιστοποιήσει την παρουσία του, οι εκθέτες είχαν κάνει αισθητή τη δική τους, δίνοντας μια αίσθηση «Έκθεσης» αν και, φυσικά, η λέξη Διεθνής ακούγεται ως ευφημισμός
Την τελευταία πριν την κρίση δεκαετία, η Έκθεση συντηρούνταν κυρίως από το δημόσιο, που πλήρωνε αδρά για να επιδεικνύει τα κατορθώματα και τις υπηρεσίες του. Το αποτέλεσμα, φυσικά, ήταν να ατονήσει το ενδιαφέρον για τους επιχειρηματίες, τους εκθέτες που στηρίζουν τις ανάλογες διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Το δημόσιο συντηρούσε πληρώνοντας αδρά την παρακμή του οικοδομήματος που λέγεται Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και που κάποτε υπήρξε μια πραγματική τομή για την πόλη και σημαντικός οικονομικός πυλώνας της.
Μετά το 2004 οι διοικήσεις έκαναν το παν για να προσελκύσουν όποιον μπορούσε να πληρώσει. Κι εσείς στη θέση τους, το ίδιο θα κάνατε. Προκειμένου να προσελκύσουν και κοινό, επιστράτευσανσ μια σειρά άσχετων εκδηλώσεων όπως παζάρι αυτοκινήτου, παιχνίδια για παιδιά και συναυλίες Ελλήνων καλλιτεχνών. Βεβαίως, τέτοιου είδους εκδηλώσεις υπήρχαν ανέκαθεν στη ΔΕΘ, ακόμη και στις χρυσές της εποχές. Μόνο από το τότε ως το σήμερα έχουν περάσει δεκαετίες, οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί, οι παραστάσεις του κοινού έχουν αλλάξει αλλά για την Έκθεση άλλαξαν μόνο τα ονόματα, Έτσι, το Trio Guitar (Paco De Lucia, Al Di Meola, John Mc Laughlin) έχει αντικατασταθεί από την Σάρα, τη Μάρα και το Κακό Συναπάντημα.
Τα περίπτερα έχουν μείνει ίδια! Διάσπαρτα, ατάκτως εριμμένα αλλά πλήρως κατάλληλα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της Δημοτικής Επιχείρησης Κάτω Μαγουλονίτσας και του Συλλόγου Φίλων της Νύχτας «Ο Καραμπουζουκλής». Ας μη μιλήσουμε για την ενόχληση από την αστυνομία, το κλείσιμο των δρόμων, την αναστάτωση για την πόλη. Ακόμη κι οι γάμοι στις εκκλησίες του κέντρου, ακυρώθηκαν! Πέρσι το σαββατοκύριακο των εγκαινίων κόπηκαν τα λιγότερα εισιτήρια από ποτέ. Φυσικά, αφού για δυο μέρες το κέντρο θύμιζε εμπόλεμη ζώνη, λίγο πριν ή λίγο μετά. Το τελευταίο επιχείρημα περί «τόνωσης της οικονομίας της πόλης» πήγε περίπατο.
Αυτό το μοντέλο της ΔΕΘ πέθανε. Και το ξέρουν όλοι. Το ξέρουμε όλοι. Και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη να το θάψει. Η μετακίνηση στη Σίνδο που ανακοινώθηκε με φανφάρες πριν λίγα χρόνια πάγωσε, όπως και η μελέτη του Καλατράβα για την διαμόρφωση του χώρου μετά την παγωμένη, πλέον, μετακίνηση.
Ευτυχώς όμως που υπάρχουν και οι μη Θεσσαλονικείς που δεν έχουν ενδοιασμούς για να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Στην πόλη μας ζουν δυο αρχιτέκτονες που δεν γεννήθηκαν Θεσσαλονικιοί αλλά έγιναν. Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης και ο Bernard Cuomo. Σχεδίασαν την ανάπλαση της Νέας Παραλίας καθώς και πολλά ακόμη δημόσια κτίρια, δίνοντας ένα εξωστρεφές στίγμα στην σαλονικιώτικη μπαγιατίλα που πολλές φορές επιδεικνύουμε.
Αυτή τη φορά δεν περίμεναν κανένα διαγωνισμό, κανένα Δήμο και καμιά διοίκηση να τους αναθέσει τη δουλειά. Έκατσαν και σχεδίασαν από μόνοι τους ένα project σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ο πελώριος χώρος της ΔΕΘ που βρίσκεται σε εξαιρετικό σημείο στο κέντρο της πόλης, με τρόπο ώστε και να εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας σύγχρονης Διεθνούς Έκθεσης αλλά και να αποδοθεί στην πόλη. Διότι, αν δεν το ξέρετε, ο χώρος της Έκθεσης δεν χρησιμοποιείται από την πόλη, παρά μόνο για να στεγάσει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (θαυμάσιο!) και το Παλαί Ντε Σπορ. Α ναι, και για καφέ, στον Πύργο του ΟΤΕ. Τι να σε λλέω, δηλλαδή…
Το σχέδιο των Νικηφορίδη – Cuomo είναι πολύ έξυπνο. Φτιάχνουν ένα πάρκο και στα έγκατά του υπάρχουν σύγχρονοι εκθεσιακοί χώροι. Η πομφόλυγα «Ο χώρος της ΔΕΘ να γίνει Μητροπολιτικό Πάρκο» ακούγεται εδώ και χρόνια στην πόλη. Έρχεται ο Νικηφορίδης με τον Cuomo και λένε: «Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια Μητροπολιτικό Πάρκο; Μπορούμε να μιλάμε σήμερα με όρους 19ου αιώνα; Μήπως να μιλήσουμε για αστικό πάρκο; Μήπως να επαναπροσδιορίσουμε και τι σημαίνει Έκθεση στον 21ο αιώνα; Μήπως να συνδέαμε αυτά τα δυο;»
Κάπως έτσι προέκυψε η πρωτότυπη ιδέα τους. Με αφορμή «τις ανησυχίες μας», όπως λένε. Το σχεδίασαν και άρχισαν τις επισκέψεις στους φορείς για να το παρουσιάσουν. Κάποιοι τους άκουσαν, κάποιοι θα τους ακούσουν. «Καλή η ιδέα, θα τα πούμε» είναι η γενική εντύπωση που τους μεταφέρθηκε. «Από πού θα μπαίνουν τα φορτηγά;» προβληματίστηκε κάποιος πρακτικός παράγοντας. Α καλά, άμα είναι να σου δείχνουν τον ουρανό με τα άστρα κι εσύ μένεις να κοιτάς το δάχτυλο, ΟΚ…
Η Θεσσαλονίκη είναι η πιο μελετημένη πόλη της χώρας, ίσως και του κόσμου. Μελέτες, οργανισμοί, επιτροπές κι υποεπιτροπές έχουν σημειώσει κι επισημάνει τα πάντα. Εκτός από ένα: την ταυτότητά της. Η ΔΕΘ της έδινε για χρόνια μια υπόσταση. Πλέον, της δίνει μια ενόχληση κι ένα κιτς που δεν το αξίζει.
Εκεί που η πολιτική αδρανεί, έρχεται η δημιουργικότητα να δώσει ιδέα. Θα τολμήσει, άραγε η πολιτική ή θα περάσουμε τα επόμενα χρόνια με το όραμα του μικροπαραγωγού σαλιγκαριών και του κατασκευαστή κοσμημάτων από χάντρες που πιθανόν να μπορούν να δώσει πέντε φράγκα για να συμμετέχει στη ΔΕΘ όταν τελειώνουν τα όργανα και τα παρατράγουδα των εγκαινίων;
protagon.gr
Μετά το 2004 οι διοικήσεις έκαναν το παν για να προσελκύσουν όποιον μπορούσε να πληρώσει. Κι εσείς στη θέση τους, το ίδιο θα κάνατε. Προκειμένου να προσελκύσουν και κοινό, επιστράτευσανσ μια σειρά άσχετων εκδηλώσεων όπως παζάρι αυτοκινήτου, παιχνίδια για παιδιά και συναυλίες Ελλήνων καλλιτεχνών. Βεβαίως, τέτοιου είδους εκδηλώσεις υπήρχαν ανέκαθεν στη ΔΕΘ, ακόμη και στις χρυσές της εποχές. Μόνο από το τότε ως το σήμερα έχουν περάσει δεκαετίες, οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί, οι παραστάσεις του κοινού έχουν αλλάξει αλλά για την Έκθεση άλλαξαν μόνο τα ονόματα, Έτσι, το Trio Guitar (Paco De Lucia, Al Di Meola, John Mc Laughlin) έχει αντικατασταθεί από την Σάρα, τη Μάρα και το Κακό Συναπάντημα.
Τα περίπτερα έχουν μείνει ίδια! Διάσπαρτα, ατάκτως εριμμένα αλλά πλήρως κατάλληλα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της Δημοτικής Επιχείρησης Κάτω Μαγουλονίτσας και του Συλλόγου Φίλων της Νύχτας «Ο Καραμπουζουκλής». Ας μη μιλήσουμε για την ενόχληση από την αστυνομία, το κλείσιμο των δρόμων, την αναστάτωση για την πόλη. Ακόμη κι οι γάμοι στις εκκλησίες του κέντρου, ακυρώθηκαν! Πέρσι το σαββατοκύριακο των εγκαινίων κόπηκαν τα λιγότερα εισιτήρια από ποτέ. Φυσικά, αφού για δυο μέρες το κέντρο θύμιζε εμπόλεμη ζώνη, λίγο πριν ή λίγο μετά. Το τελευταίο επιχείρημα περί «τόνωσης της οικονομίας της πόλης» πήγε περίπατο.
Αυτό το μοντέλο της ΔΕΘ πέθανε. Και το ξέρουν όλοι. Το ξέρουμε όλοι. Και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη να το θάψει. Η μετακίνηση στη Σίνδο που ανακοινώθηκε με φανφάρες πριν λίγα χρόνια πάγωσε, όπως και η μελέτη του Καλατράβα για την διαμόρφωση του χώρου μετά την παγωμένη, πλέον, μετακίνηση.
Ευτυχώς όμως που υπάρχουν και οι μη Θεσσαλονικείς που δεν έχουν ενδοιασμούς για να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Στην πόλη μας ζουν δυο αρχιτέκτονες που δεν γεννήθηκαν Θεσσαλονικιοί αλλά έγιναν. Ο Πρόδρομος Νικηφορίδης και ο Bernard Cuomo. Σχεδίασαν την ανάπλαση της Νέας Παραλίας καθώς και πολλά ακόμη δημόσια κτίρια, δίνοντας ένα εξωστρεφές στίγμα στην σαλονικιώτικη μπαγιατίλα που πολλές φορές επιδεικνύουμε.
Αυτή τη φορά δεν περίμεναν κανένα διαγωνισμό, κανένα Δήμο και καμιά διοίκηση να τους αναθέσει τη δουλειά. Έκατσαν και σχεδίασαν από μόνοι τους ένα project σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ο πελώριος χώρος της ΔΕΘ που βρίσκεται σε εξαιρετικό σημείο στο κέντρο της πόλης, με τρόπο ώστε και να εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας σύγχρονης Διεθνούς Έκθεσης αλλά και να αποδοθεί στην πόλη. Διότι, αν δεν το ξέρετε, ο χώρος της Έκθεσης δεν χρησιμοποιείται από την πόλη, παρά μόνο για να στεγάσει το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (θαυμάσιο!) και το Παλαί Ντε Σπορ. Α ναι, και για καφέ, στον Πύργο του ΟΤΕ. Τι να σε λλέω, δηλλαδή…
Το σχέδιο των Νικηφορίδη – Cuomo είναι πολύ έξυπνο. Φτιάχνουν ένα πάρκο και στα έγκατά του υπάρχουν σύγχρονοι εκθεσιακοί χώροι. Η πομφόλυγα «Ο χώρος της ΔΕΘ να γίνει Μητροπολιτικό Πάρκο» ακούγεται εδώ και χρόνια στην πόλη. Έρχεται ο Νικηφορίδης με τον Cuomo και λένε: «Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια Μητροπολιτικό Πάρκο; Μπορούμε να μιλάμε σήμερα με όρους 19ου αιώνα; Μήπως να μιλήσουμε για αστικό πάρκο; Μήπως να επαναπροσδιορίσουμε και τι σημαίνει Έκθεση στον 21ο αιώνα; Μήπως να συνδέαμε αυτά τα δυο;»
Κάπως έτσι προέκυψε η πρωτότυπη ιδέα τους. Με αφορμή «τις ανησυχίες μας», όπως λένε. Το σχεδίασαν και άρχισαν τις επισκέψεις στους φορείς για να το παρουσιάσουν. Κάποιοι τους άκουσαν, κάποιοι θα τους ακούσουν. «Καλή η ιδέα, θα τα πούμε» είναι η γενική εντύπωση που τους μεταφέρθηκε. «Από πού θα μπαίνουν τα φορτηγά;» προβληματίστηκε κάποιος πρακτικός παράγοντας. Α καλά, άμα είναι να σου δείχνουν τον ουρανό με τα άστρα κι εσύ μένεις να κοιτάς το δάχτυλο, ΟΚ…
Η Θεσσαλονίκη είναι η πιο μελετημένη πόλη της χώρας, ίσως και του κόσμου. Μελέτες, οργανισμοί, επιτροπές κι υποεπιτροπές έχουν σημειώσει κι επισημάνει τα πάντα. Εκτός από ένα: την ταυτότητά της. Η ΔΕΘ της έδινε για χρόνια μια υπόσταση. Πλέον, της δίνει μια ενόχληση κι ένα κιτς που δεν το αξίζει.
Εκεί που η πολιτική αδρανεί, έρχεται η δημιουργικότητα να δώσει ιδέα. Θα τολμήσει, άραγε η πολιτική ή θα περάσουμε τα επόμενα χρόνια με το όραμα του μικροπαραγωγού σαλιγκαριών και του κατασκευαστή κοσμημάτων από χάντρες που πιθανόν να μπορούν να δώσει πέντε φράγκα για να συμμετέχει στη ΔΕΘ όταν τελειώνουν τα όργανα και τα παρατράγουδα των εγκαινίων;
protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου