Ο καπιταλισμός των ζόμπι και η αναβίωση του αντί–διαφωτισμού, του Στ. Καπάκου

Ο Κρούγκμαν σε ένα από τα πρόσφατα άρθρα του στους Times της Νέας Υόρκης εξανίσταται με την στάση του Ομπάμα, ο οποίος με πρόσχημα την κρίση υποχώρησε στους ρεπουμπλικάνους δίνοντας παράταση στις φορολογικές ελαφρύνσεις των πλουσίων. Όλο το τελευταίο διάστημα ο γνωστός νομπελίστας ασκεί κριτική στον Ομπάμα επειδή ενδίδει στις πιέσεις της αμερικανικής δεξιάς εγκαταλείποντας το αίτημα της αλλαγής. Στο ίδιο άρθρο ο Κρούγκμαν αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν ο Ομπάμα να λέει καλά λόγια για τον Ρήγκαν, ότι δηλαδή ενίσχυσε τον δυναμισμό των ΗΠΑ, ενώ αντίθετα ουδείς ρεπουμπλικανός δεν βρέθηκε ποτέ να πει μια καλή κουβέντα για τον Ρούσβελτ, ο οποίος θεμελίωσε το "new deal" και έβγαλε την Αμερική από τη βαθιά κρίση του ΄30, όταν βρέθηκε ένα βήμα πριν από την κατάρρευση. Όπως δείχνουν τα πράγματα δεν έχουμε να κάνουμε με μια κίνηση τακτικής προς την αμερικανική δεξιά, αλλά με μια συνολική στροφή, που ξεκινάει από τις ΗΠΑ και θα έχει διεθνείς επιπτώσεις.

Ο ΡΗΓΚΑΝ δεν ήταν απλώς πρόδρομο υβρίδιο του Μπους ούτε το αντίστοιχο της Θάτσερ στις ΗΠΑ δηλαδή ο ενσαρκωτής του νεοφιλελευθερισμού και της πολιτικής της ισχύος. Ήταν ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος, που συνάρθρωσε σε πολιτικό επίπεδο την αμερικανική δεξιά με τον ακραίο μανιχαϊσμό και τις ιδεοληψίες του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, ο οποίος έβρισκε μεν από παλιά γόνιμο έδαφος στις ΗΠΑ, λειτουργούσε δε χωριστά από την πολιτική εξουσία. Η "σκοτεινή συνάρθρωση" ρεπουμπλικανών και φονταμενταλιστών οικοδομήθηκε στο έδαφος ενός πρωτοφανούς κύματος αντιδιαφωτισμού. Στη σημερινή συγκυρία της κρίσης ο νέος θρησκευτικός φονταμενταλισμός μαζί και το αποκαλούμενο "tea party", δηλαδή ο μανιχαϊσμός των φελλών και των αφελών, έχοντας στη διάθεσή του τα μέσα του Μέρντοχ και ιδιαίτερα το τηλεοπτικό δίκτυο Fox news, επιχειρεί και πάλι να επικρατήσει στο ρεπουμπλικανικό κόμμα και να αναρριχηθεί στην πολιτική εξουσία.
ΔΙΚΑΙΩΣ ο Κρούγκμαν εγκαλεί τον Ομπάμα για τις επιλογές του. Η υπαναχώρηση από τις ιδέες ενός νεοκεϋνσιανού οικονομικού μοντέλου και η υποβάθμιση της επαγγελίας της πολιτικής αλλαγής ανοίγει εκ νέου τον δρόμο για την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, πιο αρπακτικού, πιο άπληστου, πιο ταξικού και πιο ανάλγητου από ποτέ, ενώ η πιθανή συνάρθρωσή του με τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό μέσω του ρεπουμπλικανικού κόμματος κάνει την προοπτική αυτή πιο εφιαλτική.
Τηρουμένων των αναλογιών ανάλογη περίοδο περνά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ενισχύονται αντί να εξοστρακίζονται οι πολιτικές των ζόμπι της οικονομίας, που προκάλεσαν την κρίση ενώ συνεχίζουν να οξύνουν τις επιπτώσεις με τις συνταγές-σοκ που εφαρμόζουν, σε βάρος του πιο παραγωγικού τμήματος της οικονομίας. Παντού περικοπές στις δαπάνες του κοινωνικού κράτους, το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν ήταν στην καλύτερή του περίοδο, και απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Το σαράκι του νεοφιλελευθερισμού κατατρώει τα σωθικά της Ευρώπης και των λαών της με πρόσχημα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Ακόμη και ο Economist διατυπώνει τις ενστάσεις του: "η Ευρώπη το παρακάνει, οι περικοπές θα επιφέρουν καίριο πλήγμα στην ανάκαμψη" γράφει το περιοδικό, που δεν φημίζεται -κάθε άλλο-για τον κεϋνσιανισμό του.
ΤΑ ΖΟΜΠΙ της οικονομικής πολιτικής προκειμένου να κυριαρχήσουν εκ νέου, αδιαφορώντας για το κοινωνικό κόστος, που προκαλεί η πολιτική τους, πρέπει πρώτα να επαναθεμελιώσουν την ιδεολογική τους κυριαρχία. Όταν τα ζόμπι σου "τρώνε" το μυαλό, λέει ο Κρούγκμαν, προειδοποιώντας τον Ομπάμα και μέσω αυτού τους ηγέτες-λογιστές της Ευρώπης, θα έρθει η στιγμή που θα επιβάλλουν εκ νέου την οικονομική τους πολιτική σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας.
ΠΟΛΛΑ πρέπει να αλλάξουν στο κράτος ιδιαίτερα στο ελληνικό, με τη μακρά παράδοση πελατειακής συγκρότησης και λειτουργίας. Στη διοίκηση και στον κοινωνικό του ρόλο υπάρχουν ανορθολογικές πλευρές όπως και τομείς, που πρέπει να μειώσει τον ρόλο του και άλλες, που πρέπει να διατηρήσει και να ενισχύσει υπερβαίνοντας την πελατειακή του βάση στην προοπτική του μετασχηματισμού του. Ο "πόλεμος" συλλήβδην σε κάθε τι το δημόσιο έτσι όπως γίνεται σήμερα κρύβει μια σφοδρή επίθεση σε ό,τι σημαίνει δημόσιο συμφέρον και δημόσια αγαθά. Πλήττει καίρια την αλληλεγγύη και τη συλλογικότητα και τελικά οδηγεί μέσω του κοινωνικού σοκ σε κρίση νομιμοποίησης των κρατικών λειτουργιών. Τα ζόμπι της ευρωπαϊκής ηγετικής ομάδας δεν φαίνεται να πολυκαταλαβαίνουν από την "κοινωνική Ευρώπη", που ιστορικά αποτέλεσε κατάκτηση έπειτα από την σκοτεινή περίοδο διαιρέσεων και αιματηρών συγκρούσεων. Η απάντηση στην οικονομία της εξαθλίωσης και της λογικής του "ο σώζων εαυτόν σωθήτω" οφείλει να είναι ευρωπαϊκή, στο έδαφος της αλληλεγγύης και της ισότητας, που κληροδότησε η γαλλική επανάσταση. Στην κατεύθυνση αυτή ενδεχομένως θα απαιτηθεί και η επαναθεμελίωση ενός νέου διαφωτισμού ως απάντηση στη βαρβαρότητα των ζόμπι της οικονομίας.
tvxs.gr