Περί πολυφαρμακίας

Από αναγνώστη μας φαρμακοποιό λά­βαμε και δημοσιεύουμε την παρακά­τω επιστολή – κατ’ εξαίρεσιν και λό­γω της σοβαρότητας του θέματος:

Αγαπητό Ποντίκι,
Ως φαρμακοποιός νιώθω την ανάγκη να συμβάλω όσο το δυνατόν στην κατανόηση του φαινομένου της πολυφαρμακίας, μιας και πολύς λόγος γίνεται τώρα, αλλά όλοι θυμόμαστε ότι ανάλογες συζητή­σεις γινόντουσαν και παλιότερα και σίγουρος είμαι πως και το μέλλον κάτι ανάλογο μας επιφυ­λάσσει, δηλαδή πολλές συζητήσεις αλλά τίποτα παραπάνω από έπεα πτερόεντα.
Υπάρχει λύση η οποία θα επέτρεπε τον εξορθολογισμό των φαρμακευτικών δαπανών στον χώρο του ιδιωτικού φαρμακείου όπως και του νοσοκομειακού, χωρίς βέβαια η λύση να αποτελεί πανάκεια.
Η μείωση των τιμών φέρνει μόνο πρόσκαιρα απο­τελέσματα και είναι γνωστό ότι οι εταιρείες αποσύ­ρουν ή απλά παύουν να προωθούν τα σκευάσματα των οποίων οι τιμές πέφτουν, και έτσι το πρόβλημα διαιωνίζεται. Άλλωστε αν ρίξεις την τιμή 20% αλλά η ζήτηση ανέβει 30% ποιο το όφελος;
Το να ελέγχονται οι τιμές, η συνταγογράφηση και τα φαρμακεία είναι αναμφισβήτητα απαραίτητα βήματα, αλλά από μόνα τους, κα­τά τη γνώμη μου, δεν είναι αρκε­τά. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι έλεγχοι μπορεί κάποια στιγμή, για λόγους πολιτικούς, να χαλαρώσουν και οι ελεγκτές άνθρωποι επιρρεπείς σε αδυναμίες είναι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αυτό που θα έπρεπε να γίνει είναι η υποχρεωτική συνταγογράφηση με το χημικό όνομα της φαρμα­κευτικής ουσίας και όχι με το εμπορικό όνομα, με το οποίο αυτή κυκλοφορεί στο εμπόριο.
Οι άνθρωποι του χώρου έχουν ήδη καταλάβει τι εννοώ και ξέρουν πόσο σωστό είναι, πρέπει όμως να επιχειρήσω μια απλούστερη προκειμένου να καταλά­βουν και όσοι είναι εκτός χώρου.
Η χημική ουσία ρανιτιδίνη, για παράδειγμα, κυκλο­φορεί στο εμπόριο από διάφορες εταιρείες, κάθε μία από τις οποίες δίνει στο σκεύασμα που την περιέχει διαφορετικό εμπορικό όνομα. Οι ιατρικοί επισκέπτες, υπάλληλοι των διαφόρων αυτών εταιρειών, επισκέ­πτονται τους γιατρούς και τους δελεάζουν ποικιλοτρόπως προκειμένου να προτιμηθεί η δική τους ρανιτιδίνη. Όσοι από τους για­τρούς δεν τιμούν τον όρκο του Ιπποκράτη, και που μπορώ ως επαγγελματίας να σας εγγυηθώ δεν είναι οι περισσότεροι, γιατί η πλειονότητα είναι αξιοπρεπείς επιστήμονες που απλά δεν καταδέχονται, γράφουν όσο το δυνατόν περισσότερα σκευάσματα για να πά ρουν το δωράκι τους με τη μορφή ενός ταξιδιού, ενός ιατρικού μηχανήματος ή ακόμα και με μετρητά.
Διάλεξα τη συγκεκριμένη ουσία, η οποία μειώνει την έκκριση του υδροχλωρικού οξέως στο στομάχι, γιατί είναι εξαιρετικά διαδεδομένη και στο εμπόριο τη βρίσκεις με πάνω από δέκα διαφορετικά εμπορικά ονόματα εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια.
Το ίδιο γίνεται με ουσίες πιο σύγχρονες και πολύ πιο ακριβές, όπως παράδειγμα η ομεπραζόλη, που χρησιμοποιείται στις ίδιες περίπου παθήσεις με τη ρανιτιδίνη, αλλά ισχύει για οποιαδήποτε ουσία, για οποιαδήποτε συνταγή, για οποιαδήποτε πάθηση.
Αν ο φαρμακοποιός εκτελέσει μια συνταγή του τύ­που «20 δισκία ρανιτιδίνης 150 Mg» ας δώσει όποιο σκεύασμα θέλει από αυτά που την περιέχουν, αφού όλα κυκλοφορούν νόμιμα με την έγκριση του ΕΟΦ. Θα έχουμε πετύχει σημαντικά οφέλη γιατί αυτά τα σκευάσματα έχουν ακριβώς την ίδια τιμή και γιατί ο φαρμακοποιός δεν είναι αυτός που καθορίζει την ποσότητα!!! Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά. Αν ο γιατρός γράφει συγκεκριμένη εταιρεία μπαίνει στον πειρασμό να γράψει παραπάνω δισκία, αν γράφει ό­μως τη φαρμακευτική ουσία, τότε δεν έχει λόγο να γράφει παραπάνω.
Για όσους σκεφτούν ότι τότε είναι ο φαρμακοποιός που θα πολιορκείται από τις ε­ταιρείες και θα απολαμβάνει τα όποια πλάγια οφέλη, τους λέω ευθέως ότι έχουν δίκιο! Το θέμα όμως είναι ποσοτικό. Αφού εγώ ως φαρμακοποιός δεν μπορώ να αυξήσω την ποσότητα, το ταμείο, ο ασθενής, η ελληνική κοινωνία ωφελούνται και κανέ­νας δεν νοιάζεται για το αν εγώ διαλέξω το σκεύασμα της ε­ταιρείας Α και όχι της Β γιατί η Α ζητάει εξόφληση με δεκάμηνη επιταγή ενώ η Β είναι πιο αυστηρή.
Ξέρετε γιατί το παραπάνω δεν θα γίνει ποτέ πράξη; Γιατί δεν συμφέρει τους γιατρούς που θέλουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, γιατί δεν συμφέρει τους φαρ­μακοποιούς που προτιμούν να κάνουν τζίρο και να μην μπλέκουν με πολλή επιστήμη, γιατί δεν συμφέρει τις εταιρείες και τους ισχυρούς μετόχους τους.
Ωραία θα ήταν όμως, ε; Ο Ιπποκράτης θα κοιμόταν πιο ήσυχα και ο Επίκουρος, που έλεγε τίποτα δεν είναι αρκετό για όποιον το αρκετό είναι λίγο, θα ήταν περή­φανος για μας.