Ήταν σαν σήμερα, 18 Οκτωβρίου 1981, όταν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανέβηκε, για πρώτη φορά στην ιστορία του, στην εξουσία: Ο Ανδρέας Παπανδρέου και το κόμμα του κερδίζουν τις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό 48,06%, έναντι 35,86% της Ν.Δ. και 10,93% του Κ.Κ.Ε.
Τρεις ημέρες νωρίτερα, μιλώντας στο Σύνταγμα της Αθήνας, ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε, ανάμεσα στα άλλα, ότι μια απ’ τις πρώτες δουλειές της κυβέρνησής του θα είναι ο απολογισμός, «θα πούμε στον ελληνικό λαό ακριβώς τι παραλαμβάνουμε. Και είναι βέβαιο ότι αυτά που παραλαμβάνουμε, τα άδεια ταμεία, θα δυσχεράνουν ασφαλώς τα πρώτα μας βήματα». Ανάμεσα στα οράματα-μηνύματα του μεγάλου ηγέτη ήταν και η «ανθηρή ελληνική οικονομία», ενώ στόχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα ήταν η φορολογική δικαιοσύνη, αφού θα παταχθεί η φοροδιαφυγή, και θα αναδιαρθρωθούν, σταδιακά, οι δημόσιες υπηρεσίες.
Εκείνη την Κυριακή 18 Οκτωβρίου 1981, αρκετοί Αθηναίοι είχαμε πάει για μπάνιο πριν ή μετά την εκτέλεση των εκλογικών καθηκόντων μας. Παιδάκι ήμουν και θυμάμαι τα καινοτόμα τότε πλαστικά, πράσινα σημαιάκια που ανέμιζαν περήφανα μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα αυτοκινήτων, στη λεωφόρο Λαυρίου. Εκείνη τη ζεστή, γλυκιά, φθινοπωρινή ημέρα, χαρασσόταν, μια για πάντα, μια βαθιά τομή στα πολιτικά πράγματα, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα κατήγαγε νίκη λαμπρή. Με κυρίαρχο σύνθημα την «Αλλαγή», το μέχρι τότε προσωποκεντρικό κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου, κατακτούσε την εξουσία, η Ελλάδα έμπαινε σε μια άλλη εποχή. Σε μια νέα εποχή. Είναι αλήθεια ότι τα πρώτα χρόνια κάποια πράγματα έγιναν, με δειλά ή με γοργά βήματα, με έμφαση και προσοχή σε πολλά και διαφορετικά θέματα: Από τον αγώνα για τα Μάρμαρα, μέχρι π.χ. την κατάργηση του νόμου περί μοιχείας. Ταυτόχρονα, τα τραύματα του Εμφυλίου επουλώθηκαν, η Εθνική Αντίσταση αναγνωρίστηκε, οι διεθνείς ορίζοντες της χώρας εκτάθηκαν - με διάφορους τρόπους, είναι η αλήθεια - να τα κολλητιλίκια με ξένους ηγέτες, να οι εξαγωγές, οι επενδύσεις, το Ε.Σ.Υ., τα πακέτα Ντελόρ, πασπαλισμένα με ζεϊμπέκικα και μπουζούκια. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που είχε απ’ όλα. Δράση, αγωνία, εγκαίνια με κόκκινες κορδέλες, ανατροπές, συγκρούσεις, ριζοσπαστική συνθηματολογία.
Προσπαθώ να θυμηθώ όλα όσα συνέβησαν και θυμάμαι, μέσω της δουλειάς μου πια, όλη εκείνη την έκδηλη αγωνία των πρωτοκλασάτων του κόμματος, να μη μετατραπεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ., από πλατφόρμα αμφισβήτησης, σε μηχανισμό εξουσίας. Συνήθως, όμως, ότι φοβάσαι το παθαίνεις και, συνήθως, δεν ξέρεις και πώς σου ‘ρθε. Είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσεις ότι ο χαρισματικός, μαχητικός, ο Ανδρέας των ζιβάγκο που γοήτευε τα πλήθη, έφτανε να κόβει τη γαμήλια τούρτα με την τρίτη του σύζυγο. 12 χρόνια πέρασαν, μόλις, αλλά η διαφορά είναι, πρωτίστως, ιδεολογική.
Έγιναν, όλα αυτά τα τριάντα χρόνια, πολλά και μεσολάβησαν άλλα τόσα. «Τσοβόλα, δώστα όλα», θεαματικές διαγραφές στελεχών και βουλευτών, «Βυθίσατε το “Χόρα”», η χώρα βυθίζεται στον Κηφισό προτού τον επιθεωρήσει με το φανταχτερό κολιέ της η Βάσω, ακούσαμε το «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και πεντακόσια εκατομμύρια», ευχηθήκαμε καλορίζικο στο «κωλόσπιτο», στη ροζ βίλα. Ζήσαμε το «βρόμικο ‘89», τον Κοσκωτά, τις εξεταστικές, τα γουνάκια, το «δεν δύναμαι, κύριε Πρόεδρε». Φέραμε τις κάμερες για να θρηνήσουμε τον «πατέρα, έμαθες τα νέα;», ο νέος πρόεδρος, ο Σημίτης, προσάραξε στα αβαθή των Γιάνκις και τους είπε και «ευχαριστώ» για τα Ίμια, αλλά έστησε περήφανους τους S-300.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. πήγε Χρηματιστήριο, έπαιξε κι έχασε, κέρδισε την ΟΝΕ, μπήκε στο ευρώ, συναντήθηκε με τον Οτσαλάν, Κούρδοι-αδέρφια μας, Σέρβοι-αδέρφια μας, όλοι αδέρφια μας. Το κόμμα ήταν εκεί στη σύλληψη της 17Ν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που κατακερματίζεται σε ανεξάρτητα φέουδα - που έκαναν του κεφαλιού τους - έχει πολλούς δελφίνους, έχει το δικό του πολιτικό Ελ Πάσο, με μπόλικες μονομαχίες, κουβαλάει ανθρώπους που πνίγηκαν σε ναυάγια. Έχει κάνει χάι φάιβ με σκάνδαλα – «που, τελικά δεν ήταν, μωρέ, και τόσο σκάνδαλα» - ποια Γκόλντμαν Σακς, ποια Ολυμπιάδα, ποιο C4I, ποια υποβρύχια, ποια Ζίμενς, τι μου λέτε, βάλτε ν’ ακούσουμε λίγο Κάρμινα Μπουράνα να ξεχάσουμε όλα αυτά που έγιναν, με τη σειρά που έγιναν, κι άλλα που, προφανώς, ξεχνάω. Ίσως επειδή δεν θέλω να θυμάμαι...
28 χρονάκια μετά την πρώτη εκλογική νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ., η 18η Οκτωβρίου 2009 έπεφτε, ξανά, Κυριακή και ήταν η ώρα, υπό την ηγεσία του Γιώργου Παπανδρέου, να επιστρέψει στην εξουσία, έπειτα από πεντέμισι χρόνια στην αντιπολίτευση. Επτά μήνες μετά, η Ελλάδα υπέγραφε το Μνημόνιο, η πένα εδόθη δια χειρός της Τρόικα(ς).
Σήμερα, 30 χρόνια έπειτα από το ιστορικό «στις 18, σοσιαλισμός», η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. σβήνει κεράκια, μόνο που τα φλας δεν αστράφτουν, η γιορτή δεν είναι και τόσο γιορτή. Τι γιορτάζουμε, είπαμε;
Το μόνο σίγουρο - όπως λέει ο εαυτός μου ο μπόμπιρας, που κουνούσε τότε το πράσινο σημαιάκι και ονειρευόταν με τις ιδέες του σοσιαλισμού – είναι ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι (ακόμα) εδώ, ενωμένο, δυνατό. Με τέτοιες ωραίες ατάκες, τηλεοπτικές, όπως τότε που γέμιζε η πλατεία, μέγα πλήθος, μέγα πάθος, υπό τας σκηνοθετικάς οδηγίας, περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις. Γιατί η πραγματικότητα του 2011 δεν έχει την κιτς γκλαμουριά του 1981, δεν έχει πια τόση μπόλικη ιδεολογία, έχει μόνο ένα πάθος: Αυτό της επιβίωσης.
Τριάντα χρόνια μετά τη 18η Οκτωβρίου του 1981, η λάμψη της νίκης τρεμόσβησε, οι μέρες δόξης τελείωσαν σαν από καιρό, η Ιλιάδα έριξε αυλαία, η Οδύσσεια της Ελλάδας έχει ήδη ξεκινήσει. Για πολυμήχανους και ηλιθίους...
Τελικά, είναι λίγο στενάχωρο να κάνεις απολογισμούς, να γιορτάζεις ανέξοδες επετείους. Είναι σα να βιάζεσαι να τα βάλεις όλα στο πατάρι, να μην τα βλέπεις. Τα παραπεταμένα της ζωής σου, όμως, είναι πάντα εκεί και είναι η ιστορία σου.
Και 30 χρόνια, πες μου, σε ποιο πατάρι να τα χωρέσεις;
protagon.gr
Τρεις ημέρες νωρίτερα, μιλώντας στο Σύνταγμα της Αθήνας, ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε, ανάμεσα στα άλλα, ότι μια απ’ τις πρώτες δουλειές της κυβέρνησής του θα είναι ο απολογισμός, «θα πούμε στον ελληνικό λαό ακριβώς τι παραλαμβάνουμε. Και είναι βέβαιο ότι αυτά που παραλαμβάνουμε, τα άδεια ταμεία, θα δυσχεράνουν ασφαλώς τα πρώτα μας βήματα». Ανάμεσα στα οράματα-μηνύματα του μεγάλου ηγέτη ήταν και η «ανθηρή ελληνική οικονομία», ενώ στόχος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα ήταν η φορολογική δικαιοσύνη, αφού θα παταχθεί η φοροδιαφυγή, και θα αναδιαρθρωθούν, σταδιακά, οι δημόσιες υπηρεσίες.
Εκείνη την Κυριακή 18 Οκτωβρίου 1981, αρκετοί Αθηναίοι είχαμε πάει για μπάνιο πριν ή μετά την εκτέλεση των εκλογικών καθηκόντων μας. Παιδάκι ήμουν και θυμάμαι τα καινοτόμα τότε πλαστικά, πράσινα σημαιάκια που ανέμιζαν περήφανα μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα αυτοκινήτων, στη λεωφόρο Λαυρίου. Εκείνη τη ζεστή, γλυκιά, φθινοπωρινή ημέρα, χαρασσόταν, μια για πάντα, μια βαθιά τομή στα πολιτικά πράγματα, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα κατήγαγε νίκη λαμπρή. Με κυρίαρχο σύνθημα την «Αλλαγή», το μέχρι τότε προσωποκεντρικό κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου, κατακτούσε την εξουσία, η Ελλάδα έμπαινε σε μια άλλη εποχή. Σε μια νέα εποχή. Είναι αλήθεια ότι τα πρώτα χρόνια κάποια πράγματα έγιναν, με δειλά ή με γοργά βήματα, με έμφαση και προσοχή σε πολλά και διαφορετικά θέματα: Από τον αγώνα για τα Μάρμαρα, μέχρι π.χ. την κατάργηση του νόμου περί μοιχείας. Ταυτόχρονα, τα τραύματα του Εμφυλίου επουλώθηκαν, η Εθνική Αντίσταση αναγνωρίστηκε, οι διεθνείς ορίζοντες της χώρας εκτάθηκαν - με διάφορους τρόπους, είναι η αλήθεια - να τα κολλητιλίκια με ξένους ηγέτες, να οι εξαγωγές, οι επενδύσεις, το Ε.Σ.Υ., τα πακέτα Ντελόρ, πασπαλισμένα με ζεϊμπέκικα και μπουζούκια. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που είχε απ’ όλα. Δράση, αγωνία, εγκαίνια με κόκκινες κορδέλες, ανατροπές, συγκρούσεις, ριζοσπαστική συνθηματολογία.
Προσπαθώ να θυμηθώ όλα όσα συνέβησαν και θυμάμαι, μέσω της δουλειάς μου πια, όλη εκείνη την έκδηλη αγωνία των πρωτοκλασάτων του κόμματος, να μη μετατραπεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ., από πλατφόρμα αμφισβήτησης, σε μηχανισμό εξουσίας. Συνήθως, όμως, ότι φοβάσαι το παθαίνεις και, συνήθως, δεν ξέρεις και πώς σου ‘ρθε. Είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσεις ότι ο χαρισματικός, μαχητικός, ο Ανδρέας των ζιβάγκο που γοήτευε τα πλήθη, έφτανε να κόβει τη γαμήλια τούρτα με την τρίτη του σύζυγο. 12 χρόνια πέρασαν, μόλις, αλλά η διαφορά είναι, πρωτίστως, ιδεολογική.
Έγιναν, όλα αυτά τα τριάντα χρόνια, πολλά και μεσολάβησαν άλλα τόσα. «Τσοβόλα, δώστα όλα», θεαματικές διαγραφές στελεχών και βουλευτών, «Βυθίσατε το “Χόρα”», η χώρα βυθίζεται στον Κηφισό προτού τον επιθεωρήσει με το φανταχτερό κολιέ της η Βάσω, ακούσαμε το «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και πεντακόσια εκατομμύρια», ευχηθήκαμε καλορίζικο στο «κωλόσπιτο», στη ροζ βίλα. Ζήσαμε το «βρόμικο ‘89», τον Κοσκωτά, τις εξεταστικές, τα γουνάκια, το «δεν δύναμαι, κύριε Πρόεδρε». Φέραμε τις κάμερες για να θρηνήσουμε τον «πατέρα, έμαθες τα νέα;», ο νέος πρόεδρος, ο Σημίτης, προσάραξε στα αβαθή των Γιάνκις και τους είπε και «ευχαριστώ» για τα Ίμια, αλλά έστησε περήφανους τους S-300.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. πήγε Χρηματιστήριο, έπαιξε κι έχασε, κέρδισε την ΟΝΕ, μπήκε στο ευρώ, συναντήθηκε με τον Οτσαλάν, Κούρδοι-αδέρφια μας, Σέρβοι-αδέρφια μας, όλοι αδέρφια μας. Το κόμμα ήταν εκεί στη σύλληψη της 17Ν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που κατακερματίζεται σε ανεξάρτητα φέουδα - που έκαναν του κεφαλιού τους - έχει πολλούς δελφίνους, έχει το δικό του πολιτικό Ελ Πάσο, με μπόλικες μονομαχίες, κουβαλάει ανθρώπους που πνίγηκαν σε ναυάγια. Έχει κάνει χάι φάιβ με σκάνδαλα – «που, τελικά δεν ήταν, μωρέ, και τόσο σκάνδαλα» - ποια Γκόλντμαν Σακς, ποια Ολυμπιάδα, ποιο C4I, ποια υποβρύχια, ποια Ζίμενς, τι μου λέτε, βάλτε ν’ ακούσουμε λίγο Κάρμινα Μπουράνα να ξεχάσουμε όλα αυτά που έγιναν, με τη σειρά που έγιναν, κι άλλα που, προφανώς, ξεχνάω. Ίσως επειδή δεν θέλω να θυμάμαι...
28 χρονάκια μετά την πρώτη εκλογική νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ., η 18η Οκτωβρίου 2009 έπεφτε, ξανά, Κυριακή και ήταν η ώρα, υπό την ηγεσία του Γιώργου Παπανδρέου, να επιστρέψει στην εξουσία, έπειτα από πεντέμισι χρόνια στην αντιπολίτευση. Επτά μήνες μετά, η Ελλάδα υπέγραφε το Μνημόνιο, η πένα εδόθη δια χειρός της Τρόικα(ς).
Σήμερα, 30 χρόνια έπειτα από το ιστορικό «στις 18, σοσιαλισμός», η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. σβήνει κεράκια, μόνο που τα φλας δεν αστράφτουν, η γιορτή δεν είναι και τόσο γιορτή. Τι γιορτάζουμε, είπαμε;
Το μόνο σίγουρο - όπως λέει ο εαυτός μου ο μπόμπιρας, που κουνούσε τότε το πράσινο σημαιάκι και ονειρευόταν με τις ιδέες του σοσιαλισμού – είναι ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι (ακόμα) εδώ, ενωμένο, δυνατό. Με τέτοιες ωραίες ατάκες, τηλεοπτικές, όπως τότε που γέμιζε η πλατεία, μέγα πλήθος, μέγα πάθος, υπό τας σκηνοθετικάς οδηγίας, περασμένα μεγαλεία, διηγώντας τα να κλαις. Γιατί η πραγματικότητα του 2011 δεν έχει την κιτς γκλαμουριά του 1981, δεν έχει πια τόση μπόλικη ιδεολογία, έχει μόνο ένα πάθος: Αυτό της επιβίωσης.
Τριάντα χρόνια μετά τη 18η Οκτωβρίου του 1981, η λάμψη της νίκης τρεμόσβησε, οι μέρες δόξης τελείωσαν σαν από καιρό, η Ιλιάδα έριξε αυλαία, η Οδύσσεια της Ελλάδας έχει ήδη ξεκινήσει. Για πολυμήχανους και ηλιθίους...
Τελικά, είναι λίγο στενάχωρο να κάνεις απολογισμούς, να γιορτάζεις ανέξοδες επετείους. Είναι σα να βιάζεσαι να τα βάλεις όλα στο πατάρι, να μην τα βλέπεις. Τα παραπεταμένα της ζωής σου, όμως, είναι πάντα εκεί και είναι η ιστορία σου.
Και 30 χρόνια, πες μου, σε ποιο πατάρι να τα χωρέσεις;
protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου