Τα «πειστικά» επιχειρήματα…
Λένε πως «η πίεση της κρατικής μηχανής δεν είναι τίποτε, μπροστά στην πίεση που μπορεί να ασκήσει στον λαό ένα ‘πειστικό’ επιχείρημα». Αλήθεια!
Η σύγχρονη πολιτική ασκείται πια με όρους ψυχολογίας, ενώ χαρακτηρίζεται κι από έντονους συμβολισμούς που συνήθως, «γράφουν» στο συλλογικό υποσυνείδητο. Ένα πραγματικά «πειστικό» επιχείρημα λοιπόν, δομείται πάνω στον φόβο αλλά και σε εικόνες που θα μείνουν για πάντα χαραγμένες ακόμη και στο μυαλό των ψυχραιμότερων παρατηρητών των εξελίξεων.
Και στο θέμα του σκανδάλου των παρακολουθήσεων, πιο «πειστικό» επιχείρημα, από αυτό των αξιωματούχων της NSA που παραδέχθηκαν κυνικά πως «εμείς κατασκοπεύουμε για το καλό των ΗΠΑ και την πρόληψη τρομοκρατικών χτυπημάτων» δεν υπάρχει. Ποιος Αμερικανός – ή Ευρωπαίος – θα ρίσκαρε άλλωστε μια επανέκδοση της 11ης Σεπτεμβρίου;

Στην πραγματικότητα, οι Αμερικανοί ποτέ δεν έκρυψαν την δράση των μυστικών τους υπηρεσιών. Ενώ τις πιο ηρωικές στιγμές των κατασκόπων τους, δεν δίστασαν να τις γυρίσουν και σε ταινία. Δήλωση για… σενάριο ταινίας έκανε πριν λίγο καιρό και ο επικεφαλής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ, Τζον Μπρέναν, ο οποίος ως πρωταγωνιστής χολιγουντιανής υπερπαραγωγής, έλεγε πως «οι άνδρες και οι γυναίκες που εργάζονται για την CIA είναι ο εθνικός μας θησαυρός».
…η ταράτσα…
Σήμερα αν ένας… εξωγήινος, με στοιχειώδεις γνώσεις της σύγχρονης γήινης Ιστορίας στέκονταν καταμεσής της Pariser Platz, μπροστά από την Πύλη του Βραδεμβούργου στο Βερολίνο, μάλλον θα κατέληγε στο συμπέρασμα πως η Γερμανία αναγνωρίζει και με το παραπάνω τις ΗΠΑ ως την «πιο σημαντική και πιο ισχυρή δύναμη» σε ολόκληρο τον κόσμο. Και πώς να μην οδηγούνταν στο συμπέρασμα αυτό, όταν θα έβλεπε την αστερόεσσα «καρφωμένη» στο κτίριο που «βγάζει μάτι» στα αριστερά της Πύλης του Βρανδεμβούργου, να κυματίζει – μόνη μέσα σε τόσες και τόσες γερμανικές – φουσκωμένη από τον βερολινέζικο αέρα.
Από την ταράτσα του κτιρίου της αμερικανικής πρεσβείας στο Βερολίνο, κι αν ορίσει κάποιος ως αφετηρία παρατήρησης την Πύλη του Βρανδεμβούργου κυριολεκτικά μπορεί κανείς να αναβιώσει στην φαντασία του μερικές από τις σημαντικότερες σελίδες της γερμανικής Ιστορίας.
Κάτω από την εντυπωσιακή Πύλη περνούσαν κάποτε οι ηγεμόνες της Πρωσίας, επιστρέφοντας στην πόλη από το κυνήγι στους κήπους του Tiergarten. Στο ίδιο σημείο παρέλασαν κατά το παρελθόν ο Μεγάλος Ναπολέοντας, αλλά και οι Ναζί κρατώντας πυρσούς την παγωμένη νύχτα της 30ης Ιανουαρίου 1933, όταν κατέλαβαν την εξουσία με τους πλούσιους τουρίστες της εποχής να τους κοιτούν από τα μπαλκόνια του ξενοδοχείου Adlon.
Και σήμερα όμως η Πύλη του Βρανδεμβούργου βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας. Γύρω της βρίσκονται σχεδόν όλα τα
υπουργεία της κυβέρνησης, ενώ σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται και το κτίριο που στεγάζει την Bundestag – το γερμανικό κοινοβούλιο. Λίγο πιο πέρα συναντά κανείς και την Καγκελαρία, μέσα στην οποία η Άνγκελα Μέρκελ χαράζει την χριστιανοδημοκρατική της πολιτική.
Ακριβώς απέναντι όμως, διαγωνίως της αμερικανικής πρεσβείας βρίσκεται κι ένα άλλο κτίριο. Εκείνο που στεγάζει τα γραφεία του περιοδικού Der Spiegel στο Βερολίνο. Στην ταράτσα του πρώτου κτιρίου και στα γραφεία του δεύτερου, εκείνου όπου στεγάζεται το Spiegel, γράφτηκε το σπουδαιότερο κεφάλαιο του πιο πρόσφατου κατασκοπικού σκανδάλου.
…και τα ψύχραιμα θύματα των παρακολουθήσεων!
Κατά το δημοσίευμα στην ταράτσα του κτιρίου της αμερικανικής πρεσβείας στο Βερολίνο, βρίσκεται «Η Φωλιά» του κατασκοπικού εξοπλισμού που είχε αναλάβει να στήνει αυτί και στο κινητό της Μέρκελ. Και τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης σοκαρίστηκαν! «Πως είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο;», ήταν το ερώτημα που έθεταν οι δημοσιογράφοι τη στιγμή που η Μέρκελ τοποθετούνταν για το θέμα λέγοντας απλώς… την αλήθεια! Οι αναφορές της Καγκελαρίου στην ηθική αρχή πως «οι φίλοι δεν παρακολουθούν φίλους», καταγγέλλει μεν ως ένα βαθμό την πρακτική, αλλά ταυτόχρονα αποκαλύπτει πως η κατασκοπεία είναι ένα χρησιμότατο εργαλείο άσκησης της πολιτικής. Αν δει κανείς μάλιστα και τις αντιδράσεις άλλων Ευρωπαίων ηγετών κανείς δεν έδειξε να σοκάρετε ιδιαίτερα από το «σκάνδαλο των παρακολουθήσεων». Ούτε οι Βρετανοί, ούτε οι Ιταλοί, ούτε οι Ισπανοί, ενώ και οι Ρώσοι παρέμειναν ψύχραιμοι…
Το παιχνίδι που παίζεται άλλωστε δεν είναι παιχνίδι παραβίασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Προσωπικών Ελευθεριών. Είναι παιχνίδι βαθιά πολιτικό, με πολύ σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις.
Από την πρώτη στιγμή έτσι φαίνεται να το αντιμετωπίζει και η Ουάσιγκτον. Ο Ομπάμα μετά την πρόσφατη οικονομική κρίση που αντιμετώπισε – έστω προσωρινά – τον διαδικτυακό διασυρμό του προγράμματος Obamacare, και τώρα τα καμώματα της NSA που δεν δείχνει διατεθειμένη να αναθεωρήσει τη δράση της, μοιάζει να προσπαθεί να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα. «Βουνό τα προβλήματα για τον Μπαράκ Ομπάμα» έγραφε χαρακτηριστικά η Washington Post. Την ίδια ώρα, στην Γερμανία ο Τύπος της χώρας εξέφραζε την απορία του για τις «χλιαρές αντιδράσεις» της Άνγκελα Μέρκελ. Χλιαρές; Όχι! Μάλλον λογικές θα μπορούσε να τις χαρακτηρίσει κανείς αν εξετάζει τα πράγματα λιγότερο ανθρωπιστικά και περισσότερο τεχνοκρατικά. Ακριβώς δηλαδή με τον τρόπο που οι Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν την κρίση χρέους των φτωχών του ευρωπαϊκού Νότου.
Άλλωστε σε εποχές οικονομικής κρίσης σαν και αυτή που διανύουμε τόσο η Ουάσιγκτον, όσο και οι Βρυξέλλες δεν θα χάλαγαν «για κανένα σκάνδαλο υποκλοπών στον κόσμο» επιχειρηματικά deals πρώτης τάξης, όπως αυτό της δημιουργίας ζώνης ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η κουβέντα τους για το θέμα έχει μείνει στη μέση και αναμένεται να συνεχιστεί κατά το επόμενο διάστημα. Αφού κατακάτσει πρώτα ο κουρνιαχτός που σήκωσε ο Έντουαρντ Σνόουντεν με τις «ενοχλητικές του αποκαλύψεις». Και τα κέρδη αφού πέσουν και οι υπογραφές, προβλέπονται τεράστια. Όσο για το προσωρινό πολιτικό κόστος που προκύπτει από τη δράση των κατασκόπων κάθε πλευράς; Μάλλον μοιάζουν με ψυχροπολεμικό ανέκδοτο…