«Ενότητα ή ιδεολογική καθαρότητα;»

«Ο κόσμος της αριστεράς απαιτεί ξεκάθαρες συνεννοήσεις στον ΣΥΡΙΖΑ και όχι διχασμό»

Ο Αλ. Τσίπρας επί τρεις μέρες βρισκόταν στο Παρίσι και συμμετείχε στις συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς για τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και την αριστερή απάντηση σ' αυτές.

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ εκτιμά ότι «η πορεία που ακολουθείται από το κυρίαρχο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο μας οδηγεί με ταχύτητα στην κατάρρευση της ευρωζώνης και ενδεχομένως και στη διάλυση της Ε.Ε. με τη σημερινή της μορφή». Πιστεύει ότι η χώρα χρειάζεται ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο βιωσιμότητας, που θα μπορούσε να συνοψιστεί στα τέσσερα άλφα: αναδιαπραγμάτευση του χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναδιανομή του πλούτου, ανάπτυξη και απασχόληση.
Ο Αλ. Τσίπρας καλεί τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσουν «αν τους ενδιαφέρει η ενότητα ή η ιδεολογική καθαρότητα. Αν η απάντηση είναι το πρώτο, είμαστε έτοιμοι να συνεννοηθούμε. Αν είναι το δεύτερο, ας κάνει ο καθένας ό,τι νομίζει» σημειώνει.
Τρεις μέρες στο Παρίσι στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς, καταλήξατε τι φταίει και η ευρωπαϊκή αριστερά δείχνει εξαιρετικά αμήχανη στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται;
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια βαθιά δομική κρίση του καπιταλισμού. Το ακραίο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της ανεξέλεγκτης λειτουργίας των αγορών γέννησε ένα χρηματοπιστωτικό τομέα τέρας, που τώρα καταβροχθίζει ό,τι βρει μπροστά του. Ακόμα και τα χέρια που το ταΐζουν. Η επιλογή διάσωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα με άπειρο κρατικό χρήμα, μεταφέρει την κρίση στα δημοσιονομικά. Στην Ευρώπη, όμως, η κρίση του χρέους φανερώνει τη γύμνια του βασιλιά. Το ευρώ οικοδομήθηκε στη βάση του μονεταρισμού, για να εξυπηρετεί τους βαθιά ταξικούς όρους των συμφερόντων του κεφαλαίου και μάλιστα του χρηματοπιστωτικού. Αν αυτό δεν αλλάξει άμεσα, θα καταρρεύσει. Η ευρωπαϊκή αριστερά που πρώτη επισήμανε αυτές τις δομικές αδυναμίες και λοιδορήθηκε, βλέπει τώρα τις προβλέψεις της να δικαιώνονται. Αλλά το ζήτημα δεν είναι να δικαιωθείς επειδή πρόβλεψες τη συντέλεια. Το ζήτημα είναι να την αποτρέψεις.
Μήπως το οπλοστάσιο της ευρωπαϊκής αριστεράς εξαντλείται στην παραδοσιακή αντίληψη της υπεράσπισης δικαιωμάτων, καθιστώντας την απλά φωνή διαμαρτυρίας;
Δεν θεωρώ ότι το να υπερασπίζεσαι δικαιώματα ή να διαμαρτύρεσαι είναι σήμερα ξεπερασμένο. Το αντίθετο μάλιστα. Σήμερα σε ολόκληρη την Ευρώπη, με πρόσχημα την κρίση, κατεδαφίζονται κατακτήσεις δεκαετιών. Το φάρμακο που προτείνουν είναι πολύ πιο επιβλαβές από την ίδια την ασθένεια, αλλά δεν τους ενδιαφέρει. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να διαμορφώσουν τους όρους να μεταφέρουν το κόστος στην εργασία, ώστε να συνεχίζουν να έχουν κέρδη. Είναι μια λογική κοντόφθαλμη και αυτοκαταστροφική. Είναι ώρα, λοιπόν, η ευρωπαϊκή αριστερά όχι μόνο να μη σνομπάρει τη διαμαρτυρία αλλά να επιστρέψει σε αυτό που εσείς ονομάζετε παραδοσιακή αντίληψη. Να εργαστεί για μια συντονισμένη και πανευρωπαϊκή εξέγερση των δυνάμεων της εργασίας. Να αποτρέψει την επερχόμενη καταστροφή και να οργανώσει τους κοινωνικούς αγώνες των λαών της Ευρώπης που θα ανοίξουν δρόμους για τη δημοκρατική της επανίδρυση, στη βάση της οικονομίας των κοινωνικών αναγκών και όχι της ασυδοσίας των αγορών.
Μιλήσατε για επερχόμενη καταστροφή. Ποιο είναι λοιπόν το μέλλον της Ευρώπης εν μέσω κρίσης; Τελειώσαμε με το κράτος πρόνοιας, οδεύουμε προς μια γερμανική οικονομική κυριαρχία, με άλλα λόγια ζούμε το τέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης;
Νομίζω ότι η πορεία που ακολουθείται από το κυρίαρχο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο μάς οδηγεί με ταχύτητα στην κατάρρευση της ευρωζώνης και ενδεχομένως και στη διάλυση της Ε.Ε., τουλάχιστον έτσι όπως υπήρξε έως σήμερα. Δεν βλέπω άλλες δυνατότητες. Ή θα ηττηθεί η πολιτική Μέρκελ ή αλλιώς το σκοινί για τη θηλιά που μέσω ΔΝΤ, φοράνε στις χώρες τις περιφέρειας, θα γίνει κόμπος για όλη την ευρωζώνη. Αν δεν επανασχεδιαστεί ο ρόλος της ΕΚΤ, ώστε να μπορεί να εκδίδει ευρωομόλογα, να αγοράζει τα επισφαλή ομόλογα και να δανείζει απευθείας τις χώρες που έχουν ανάγκη, όσους μηχανισμούς ελεγχόμενης πτώχευσης ή τιμωρίας και να φτιάξουν, δεν πρόκειται να σώσουν το ευρώ. Αντιστοίχως αν δεν αποφασιστεί μια γενναία διαδικασία αναδιανομής με μεταφορά πόρων προς την περιφέρεια που θα εξισορροπεί τις τεράστιες αντιθέσεις, το μοντέλο θα καταρρεύσει και αναρωτιέμαι αν οι Γερμανοί έχουν σκεφτεί πού θα εξάγουν όσα παράγουν.
Στα καθ' ημάς, η κυβέρνηση μάλλον χαίρει για την επιμήκυνση...
Οταν στο πρώτο μνημόνιο είπαμε ότι η κυβέρνηση χωρίς να διαπραγματεύεται πάει και υπογράφει πράγματα που δεν υλοποιούνται, μας απάντησαν ότι η αριστερά δεν έχει ρεαλιστικές προτάσεις. Τώρα ομολογούν τη χρεοκοπία του μνημονίου και αντί να το καταργούν το επιμηκύνουν με ακόμα σκληρότερους όρους. Ο λαός εξέλεξε τον Παπανδρέου με άλλο πρόγραμμα για τέσσερα χρόνια κι αυτός αποφάσισε να εγκλωβίσει το λαό σε ένα φαύλο κύκλο ύφεσης, για δυόμισι γενιές. Αν η κυβέρνησή του χαίρεται γι' αυτό το κατόρθωμα, ο κόσμος που υποφέρει, δεν χαίρεται καθόλου.
Αναφέρεστε προφανώς στο σύμβουλο του πρωθυπουργού που έκανε λόγο για «δεκαπέντε μαύρα χρόνια». Τι θα προτείνατε εσείς ώστε να είναι, αν όχι άσπρα, τουλάχιστον λιγότερο μαύρα;
Η χώρα χρειάζεται αντί για μνημόνια χρεοκοπίας, ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο βιωσιμότητας, που επιγραμματικά θα μπορούσε να συνοψιστεί στα τέσσερα άλφα. Αναδιαπραγμάτευση του χρέους σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με διαγραφή μέρους του αντί για ελεγχόμενη χρεοκοπία. Αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των εργαζομένων αντί της δραματικής συρρίκνωσης του εισοδήματος. Ανάπτυξη και απασχόληση αντί του εφιάλτη της ύφεσης και της ανεργίας.
Στην πρόσφατη Κεντρική Επιτροπή ανεβάσατε τους αντιευρωπαϊκούς τόνους. Θα υποστηρίζατε την έξοδο της χώρας από το ευρώ;
Νομίζω ότι το ερώτημα της εξόδου από το ευρώ είναι ένα λάθος ερώτημα και σε ένα λάθος ερώτημα δεν μπορείς να δώσεις σωστή απάντηση. Και είναι λάθος γιατί το κρίσιμο σήμερα για το ευρώ αλλά και για την Ε.Ε. είναι αν θα αλλάξει ριζικά ή αν θα καταρρεύσει. Αν λοιπόν οδηγηθούμε στη δεύτερη εκδοχή, αυτή της κατάρρευσης, που θα σημάνει ταυτόχρονα και κοινωνική καταστροφή και χρεοκοπία, λίγη σημασία έχει με ποιο νόμισμα θα τη διαχειριστείς. Το κρίσιμο λοιπόν είναι να αποτρέψουμε τη δεύτερη εκδοχή και να αγωνιστούμε για την πρώτη. Οσοι πιστεύουν ότι σε μια παγκόσμια συστημική κρίση μπορεί να δοθεί εθνική λύση, μάλλον δεν έχουν καταλάβει ότι το μοντέλο του Χότζα δεν μπορεί να αποτελεί πρότυπο.
Τι θα κάνετε τελικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα υπάρχει τον επόμενο χρόνο και με ποια μορφή;
Σίγουρα θα υπάρχει, γιατί πέραν των διαφόρων συνιστωσών υπάρχει και ο κόσμος της αριστεράς που απαιτεί να συνεχιστεί η προσπάθεια για την ευρύτερη δυνατή ενότητα της ριζοσπαστικής, οικολογικής και σοσιαλιστικής αριστεράς. Από εκεί και πέρα με τις συνιστώσες, χρειάζονται ξεκάθαρες συνεννοήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτήθηκε για να ενώσει δυνάμεις και όχι για να αποτελεί πεδίο νέων διχασμών και διαιρέσεων. Οφείλουν λοιπόν όλοι να απαντήσουν αν τους ενδιαφέρει η ενότητα ή η ιδεολογική καθαρότητα. Αν η απάντηση είναι το πρώτο, είμαστε έτοιμοι να συνεννοηθούμε. Αν είναι το δεύτερο, ας κάνει ο καθένας ό,τι νομίζει. Και πάλι στους αγώνες μαζί θα είμαστε.
Η Δημοκρατική Αριστερά διά του Φ. Κουβέλη κλείνει την όποια συζήτηση για συνεργασία. Εσείς γιατί επιμένετε;
Η ζωή επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι η ηγεσία της Δ.Α. δεν αποφάσισε την αποχώρηση από τον ΣΥΝ, εν βρασμώ ψυχής, αλλά υλοποίησε ένα σχέδιο που τους βασάνιζε καιρό και αφορά την ύπαρξη μιας αριστεράς συμπληρωματικής δύναμης στη σοσιαλδημοκρατία. Μόνο που στις μέρες μας η σοσιαλδημοκρατία εγκαταλείπει τον εαυτό της και με το μνημόνιο μεταλλάσσεται ραγδαία σε ακραία νεοφιλελεύθερη δύναμη που δεν μπορεί να έχει αναφορά ούτε στις παραδόσεις ούτε στις κοινωνικές δυνάμεις που τη στήριξαν. Αρα το σχέδιο των πρώην συντρόφων μας είναι έωλο. Πολύ γρήγορα θα κληθούν να πάρουν αποφάσεις δύσκολες. Εμείς θα παραμένουμε στη στρατηγική της αυτονομίας του χώρου της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς καθώς και της ευρύτερης δυνατής ενότητας. Αν αποφασίσουν ότι δεν τους βγαίνει το αρχικό σχέδιο, θα είμαστε ανοιχτοί για συνεργασία. Αν πάλι επιχειρήσουν να περάσουν στην απέναντι όχθη, θα έχουμε πάντα ανοιχτές τις πόρτες μας για τον κόσμο τους, που στην πλειοψηφία του δεν πρόκειται να ακολουθήσει το ταξίδι στην κόλαση.