Πώς όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία 15 χρόνια έκαναν μονόδρομο την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας
Ούτε μονόδρομος ούτε συνηθισμένη ευρωπαϊκή τακτική ήταν η διάσπαση της ΔΕΗ και η δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ», που πρόκειται να πωληθεί σε ιδιώτες. Στελέχη της ενεργειακής αγοράς επισημαίνουν επίσης πως τα οφέλη για τους καταναλωτές (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) εξαρτώνται από σειρά άλλους παράγοντες και όχι από το αν οι «παίκτες» στην αγορά ενέργειας θα είναι τέσσερις, πέντε ή έξι.
Η δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ» έγινε μονόδρομος επειδή επί σχεδόν 15 χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν προχώρησαν σε ουσιαστικά μέτρα ανοίγματος της ενεργειακής αγοράς, ώστε να
γίνουν σοβαρές επενδύσεις από ιδιώτες και να δημιουργηθεί πραγματικός ανταγωνισμός που θα ωφελήσει τους καταναλωτές. Αντίθετα, οι πολιτικοί που σήμερα κόπτονται για τα συμφέροντα των καταναλωτών κορόιδευαν τους κοινοτικούς αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, χωρίς να προχωρούν σε άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα χάιδευαν τα αυτιά των συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ, τους οποίους σήμερα καταγγέλλουν.
Ετσι δημιουργήθηκε ένα ιδιόμορφο καθεστώς λειτουργίας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπου έγιναν ελάχιστες επενδύσεις από ιδιώτες (οι οποίοι δεν δραστηριοποιούνται στη λιανική, δηλαδή δεν πωλούν στα νοικοκυριά), ενώ ταυτόχρονα η ΔΕΗ βούλιαξε υπό το βάρος της κρίσης και των παράλογων ρυθμίσεων. Στην ουσία, οι συνδικαλιστές που στήριξαν μαζί με τους πολιτικούς προστάτες τους το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης της αγοράς «έβαλαν τα χέρια τους και έβγαλαν τα μάτια τους».
Επειδή δεν δημιουργήθηκαν καθετοποιημένες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη (παρά τις προσπάθειες που είχαν καταβληθεί την προηγούμενη δεκαετία), επειδή δεν επετράπη σε ιδιώτες να έχουν πρόσβαση σε λιγνιτωρυχεία ή να επενδύσουν σε μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά, η Ελλάδα έχασε εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, υπήρξε χώρος για τη δράση αετονύχηδων, όπως συνέβη στην περίπτωση των Hellas Power και Energa, οι υπεύθυνοι των οποίων διώκονται επειδή ενθυλάκωσαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Οι τελευταίοι αγόραζαν ρεύμα «στη χονδρική» και το μεταπωλούσαν στα νοικοκυριά εν μέσω ενός δαιδαλώδους ρυθμιστικού καθεστώτος που εν πολλοίς ισχύει και σήμερα.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας άνοιξαν, με αποτέλεσμα να γίνουν νέες επενδύσεις, να δημιουργηθούν νέοι όμιλοι και να υπάρξει ουσιαστικός ανταγωνισμός. Μια από τις εξαιρέσεις είναι η Ιταλία, όπου στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας υπήρξε διάσπαση του πρώην μονοπωλίου, της ENEL, με δημιουργία τριών νέων μικρότερων εταιριών. Επειδή εκείνη την περίοδο οι αγορές κάλπαζαν, η ENEL εκμεταλλεύτηκε τα κεφάλαια που πήρε, για να καταστεί μέσα σε λίγα χρόνια η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε.
Αντίθετα, η ΔΕΗ βρισκόταν εν υπνώσει επί χρόνια, με αποτέλεσμα να μην εκμεταλλευτεί την καλή συγκυρία στις αγορές για να επεκταθεί στα γειτονικά Βαλκάνια. Τώρα, ακόμα κι αν πάρει τα κεφάλαια από την πώληση της «μικρής ΔΕΗ», σημαντικό τμήμα θα πάει για αποπληρωμή χρεών και για κατασκευή / συντήρηση των μονάδων στην Ελλάδα, όπως η νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα 5».
Οι καταναλωτές: Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζονται, η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» δεν οδηγεί αυτόματα σε οφέλη για τους καταναλωτές. Η τελική επιβάρυνση για τα νοικοκυριά δεν συνδέεται μόνο με τον ανταγωνισμό που θα φέρει η παρουσία της «μικρής ΔΕΗ». Συνδέεται και με τα διάφορα τέλη, φόρους και άλλες επιβαρύνσεις που προσθέτει το Δημόσιο. Για παράδειγμα, επειδή οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών δεν προχώρησαν την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, τα νοικοκυριά επιβαρύνονται με περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως μέσω των περίφημων ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) που πληρώνουν με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Κομισιόν, στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ενώ οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος μειώθηκαν την τελευταία πενταετία, οι λογαριασμοί που λαμβάνουν τα νοικοκυριά είναι «φουσκωμένοι» από τέλη και φόρους που επιβάλλουν οι κυβερνήσεις.
Οι ανάγκες στις απαρχαιωμένες μονάδες δεν είναι φιλοτιμία του επενδυτή
Επειδή στη «μικρή ΔΕΗ» μεταβιβάζονται αρκετές απαρχαιωμένες μονάδες, είναι αυτονόητο πως ο ιδιώτης επενδυτής αναγκαστικά θα προχωρήσει σε επενδύσεις για την αναβάθμισή τους. Οπότε είναι άστοχο να εμφανίζεται η ανάγκη ως φιλοτιμία. Βέβαια, στην κυβέρνηση υποστηρίζουν πως θα «πριμοδοτηθούν» οι υποψήφιοι για τη «μικρή ΔΕΗ» που θα επενδύσουν και σε νέες μονάδες, όπως π.χ. η μονάδα «Μελίτης ΙΙ» στη Φλώρινα. Απαιτούνται όμως και πρόσθετες μονάδες επένδυσης στα λιγνιτωρυχεία, ώστε να προμηθεύεται πρώτη ύλη. Με δεδομένο τον απαρχαιωμένο «στόλο» μονάδων και τις πολύ μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται, θεωρείται δύσκολη η προσέλκυση επενδυτών, παρά τον θόρυβο που δημιουργείται.
Στη νέα εταιρία θα μεταβιβαστεί το 30% του παραγωγικού δυναμικού και της πελατείας της ΔΕΗ, προκειμένου στη συνέχεια να πωληθεί σε ιδιώτες. Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο νόμου, στη νέα εταιρία εισφέρεται σειρά μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και συγκεκριμένα: Η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Αμύνταιο Ι & ΙΙ, ισχύος 600 MW, η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Μελίτη Ι, ισχύoς 330 MW, καθώς και άδεια ηλεκτροπαραγωγής για τον νέο σταθμό παραγωγής Μελίτη ΙΙ, ισχύος 450 MW, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης πέντε ορυχείων που συνδέονται με τις παραπάνω λιγνιτικές μονάδες (Αμύνταιου συμπεριλαμβανόμενου του ορυχείου Λακκιάς, Κλειδιού, Λόφων Μελίτης, Κομνηνών Ι & ΙΙ και Βεύη).
Στη νέα εταιρία μεταφέρονται και πέντε υδροηλεκτρικές μονάδες (ΥΗΣ Πλατανόβρυση, ισχύος 116 MW, ΥΗΣ Θησαυρού, ισχύος 384 MW, ΥΗΣ Αγρας, ισχύος 50 MW, ΥΗΣ Εδεσσαίος, ισχύος 19 MW, ΥΗΣ Πουρνάρι Ι και ΙΙ, συνολικής ισχύος 334 MW), καθώς και η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο ΑΗΣ Κομοτηνής, ισχύος 485 MW. Στη «μικρή ΔΕΗ» μεταβιβάζονται και συμβάσεις προμήθειας ενέργειας οι οποίες αντιστοιχούν κατά προσέγγιση στο 30% του συνολικού αριθμού συμβάσεων ανά κατηγορία πελατών (οικιακοί, μέση τάση, υψηλή τάση κ.λπ.). Οι καταναλωτές που θα περάσουν στη «μικρή ΔΕΗ» δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή για τέσσερις μήνες, με βάση την αρχική έκδοση του σχεδίου νόμου. Ο τρόπος με τον οποίο θα επιλεγούν οι καταναλωτές δεν ξεκαθαρίζεται από τον νόμο. Μεταφέρονται επίσης και οι εργαζόμενοι των μονάδων (περίπου 3.000), αλλά και οι υποχρεώσεις που συνοδεύουν τις εν λόγω συμβάσεις προμήθειας.
Οι αλλαγές στο σχέδιο
Οι αλλαγές που θα φέρει η κυβέρνηση στο σχέδιο νόμου θα προβλέπουν, όπως έχει κυκλοφορήσει, άρθρο περί «καθολικής διαδοχής», δηλαδή της πλήρους μεταφοράς εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων από τη ΔΕΗ στη «μικρή ΔΕΗ», με παράλληλη διατήρηση των συλλογικών συμβάσεων. Επιπλέον, θα προστεθούν όροι σύμφωνα με τους οποίους οι υδάτινοι πόροι της ΔΕΗ θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται από τους αγρότες για την άρδευση. Θα περιλαμβάνεται επίσης όρος για πενταετή ρήτρα απασχόλησης για το προσωπικό της ΔΕΗ που θα μεταφερθεί στη «μικρή ΔΕΗ». Μετά την παρέλευση του συγκεκριμένου διαστήματος ο νέος ιδιοκτήτης θα έχει όμως τη δυνατότητα να τους απολύσει
http://www.dimokratianews.gr/
Η δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ» έγινε μονόδρομος επειδή επί σχεδόν 15 χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν προχώρησαν σε ουσιαστικά μέτρα ανοίγματος της ενεργειακής αγοράς, ώστε να
γίνουν σοβαρές επενδύσεις από ιδιώτες και να δημιουργηθεί πραγματικός ανταγωνισμός που θα ωφελήσει τους καταναλωτές. Αντίθετα, οι πολιτικοί που σήμερα κόπτονται για τα συμφέροντα των καταναλωτών κορόιδευαν τους κοινοτικούς αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, χωρίς να προχωρούν σε άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα χάιδευαν τα αυτιά των συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ, τους οποίους σήμερα καταγγέλλουν.
Ετσι δημιουργήθηκε ένα ιδιόμορφο καθεστώς λειτουργίας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπου έγιναν ελάχιστες επενδύσεις από ιδιώτες (οι οποίοι δεν δραστηριοποιούνται στη λιανική, δηλαδή δεν πωλούν στα νοικοκυριά), ενώ ταυτόχρονα η ΔΕΗ βούλιαξε υπό το βάρος της κρίσης και των παράλογων ρυθμίσεων. Στην ουσία, οι συνδικαλιστές που στήριξαν μαζί με τους πολιτικούς προστάτες τους το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης της αγοράς «έβαλαν τα χέρια τους και έβγαλαν τα μάτια τους».
Επειδή δεν δημιουργήθηκαν καθετοποιημένες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη (παρά τις προσπάθειες που είχαν καταβληθεί την προηγούμενη δεκαετία), επειδή δεν επετράπη σε ιδιώτες να έχουν πρόσβαση σε λιγνιτωρυχεία ή να επενδύσουν σε μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά, η Ελλάδα έχασε εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, υπήρξε χώρος για τη δράση αετονύχηδων, όπως συνέβη στην περίπτωση των Hellas Power και Energa, οι υπεύθυνοι των οποίων διώκονται επειδή ενθυλάκωσαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Οι τελευταίοι αγόραζαν ρεύμα «στη χονδρική» και το μεταπωλούσαν στα νοικοκυριά εν μέσω ενός δαιδαλώδους ρυθμιστικού καθεστώτος που εν πολλοίς ισχύει και σήμερα.
Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας άνοιξαν, με αποτέλεσμα να γίνουν νέες επενδύσεις, να δημιουργηθούν νέοι όμιλοι και να υπάρξει ουσιαστικός ανταγωνισμός. Μια από τις εξαιρέσεις είναι η Ιταλία, όπου στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας υπήρξε διάσπαση του πρώην μονοπωλίου, της ENEL, με δημιουργία τριών νέων μικρότερων εταιριών. Επειδή εκείνη την περίοδο οι αγορές κάλπαζαν, η ENEL εκμεταλλεύτηκε τα κεφάλαια που πήρε, για να καταστεί μέσα σε λίγα χρόνια η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε.
Αντίθετα, η ΔΕΗ βρισκόταν εν υπνώσει επί χρόνια, με αποτέλεσμα να μην εκμεταλλευτεί την καλή συγκυρία στις αγορές για να επεκταθεί στα γειτονικά Βαλκάνια. Τώρα, ακόμα κι αν πάρει τα κεφάλαια από την πώληση της «μικρής ΔΕΗ», σημαντικό τμήμα θα πάει για αποπληρωμή χρεών και για κατασκευή / συντήρηση των μονάδων στην Ελλάδα, όπως η νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα 5».
Οι καταναλωτές: Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζονται, η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» δεν οδηγεί αυτόματα σε οφέλη για τους καταναλωτές. Η τελική επιβάρυνση για τα νοικοκυριά δεν συνδέεται μόνο με τον ανταγωνισμό που θα φέρει η παρουσία της «μικρής ΔΕΗ». Συνδέεται και με τα διάφορα τέλη, φόρους και άλλες επιβαρύνσεις που προσθέτει το Δημόσιο. Για παράδειγμα, επειδή οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών δεν προχώρησαν την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, τα νοικοκυριά επιβαρύνονται με περίπου ένα δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως μέσω των περίφημων ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) που πληρώνουν με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Κομισιόν, στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ενώ οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος μειώθηκαν την τελευταία πενταετία, οι λογαριασμοί που λαμβάνουν τα νοικοκυριά είναι «φουσκωμένοι» από τέλη και φόρους που επιβάλλουν οι κυβερνήσεις.
Οι ανάγκες στις απαρχαιωμένες μονάδες δεν είναι φιλοτιμία του επενδυτή
Επειδή στη «μικρή ΔΕΗ» μεταβιβάζονται αρκετές απαρχαιωμένες μονάδες, είναι αυτονόητο πως ο ιδιώτης επενδυτής αναγκαστικά θα προχωρήσει σε επενδύσεις για την αναβάθμισή τους. Οπότε είναι άστοχο να εμφανίζεται η ανάγκη ως φιλοτιμία. Βέβαια, στην κυβέρνηση υποστηρίζουν πως θα «πριμοδοτηθούν» οι υποψήφιοι για τη «μικρή ΔΕΗ» που θα επενδύσουν και σε νέες μονάδες, όπως π.χ. η μονάδα «Μελίτης ΙΙ» στη Φλώρινα. Απαιτούνται όμως και πρόσθετες μονάδες επένδυσης στα λιγνιτωρυχεία, ώστε να προμηθεύεται πρώτη ύλη. Με δεδομένο τον απαρχαιωμένο «στόλο» μονάδων και τις πολύ μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται, θεωρείται δύσκολη η προσέλκυση επενδυτών, παρά τον θόρυβο που δημιουργείται.
Στη νέα εταιρία θα μεταβιβαστεί το 30% του παραγωγικού δυναμικού και της πελατείας της ΔΕΗ, προκειμένου στη συνέχεια να πωληθεί σε ιδιώτες. Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο νόμου, στη νέα εταιρία εισφέρεται σειρά μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και συγκεκριμένα: Η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Αμύνταιο Ι & ΙΙ, ισχύος 600 MW, η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ΑΗΣ Μελίτη Ι, ισχύoς 330 MW, καθώς και άδεια ηλεκτροπαραγωγής για τον νέο σταθμό παραγωγής Μελίτη ΙΙ, ισχύος 450 MW, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης πέντε ορυχείων που συνδέονται με τις παραπάνω λιγνιτικές μονάδες (Αμύνταιου συμπεριλαμβανόμενου του ορυχείου Λακκιάς, Κλειδιού, Λόφων Μελίτης, Κομνηνών Ι & ΙΙ και Βεύη).
Στη νέα εταιρία μεταφέρονται και πέντε υδροηλεκτρικές μονάδες (ΥΗΣ Πλατανόβρυση, ισχύος 116 MW, ΥΗΣ Θησαυρού, ισχύος 384 MW, ΥΗΣ Αγρας, ισχύος 50 MW, ΥΗΣ Εδεσσαίος, ισχύος 19 MW, ΥΗΣ Πουρνάρι Ι και ΙΙ, συνολικής ισχύος 334 MW), καθώς και η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο ΑΗΣ Κομοτηνής, ισχύος 485 MW. Στη «μικρή ΔΕΗ» μεταβιβάζονται και συμβάσεις προμήθειας ενέργειας οι οποίες αντιστοιχούν κατά προσέγγιση στο 30% του συνολικού αριθμού συμβάσεων ανά κατηγορία πελατών (οικιακοί, μέση τάση, υψηλή τάση κ.λπ.). Οι καταναλωτές που θα περάσουν στη «μικρή ΔΕΗ» δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή για τέσσερις μήνες, με βάση την αρχική έκδοση του σχεδίου νόμου. Ο τρόπος με τον οποίο θα επιλεγούν οι καταναλωτές δεν ξεκαθαρίζεται από τον νόμο. Μεταφέρονται επίσης και οι εργαζόμενοι των μονάδων (περίπου 3.000), αλλά και οι υποχρεώσεις που συνοδεύουν τις εν λόγω συμβάσεις προμήθειας.
Οι αλλαγές στο σχέδιο
Οι αλλαγές που θα φέρει η κυβέρνηση στο σχέδιο νόμου θα προβλέπουν, όπως έχει κυκλοφορήσει, άρθρο περί «καθολικής διαδοχής», δηλαδή της πλήρους μεταφοράς εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων από τη ΔΕΗ στη «μικρή ΔΕΗ», με παράλληλη διατήρηση των συλλογικών συμβάσεων. Επιπλέον, θα προστεθούν όροι σύμφωνα με τους οποίους οι υδάτινοι πόροι της ΔΕΗ θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται από τους αγρότες για την άρδευση. Θα περιλαμβάνεται επίσης όρος για πενταετή ρήτρα απασχόλησης για το προσωπικό της ΔΕΗ που θα μεταφερθεί στη «μικρή ΔΕΗ». Μετά την παρέλευση του συγκεκριμένου διαστήματος ο νέος ιδιοκτήτης θα έχει όμως τη δυνατότητα να τους απολύσει
http://www.dimokratianews.gr/
.webp)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου