Παραδέχτηκε την αλυσιτέλεια της απλής αναλογικής, αλλά τη συνέδεσε με την άρνηση των προοδευτικών δυνάμεων να συνεργαστούν μαζί του. Την ημιπαραδέχτηκε, δηλαδή. Υπογράμμισε την κακή προεκλογική εικόνα και την έλλειψη συγκρότησης του κόμματος, ενώ δεν άφησε κανέναν άλλο σύνεδρο να μιλήσει.
Η ειρωνεία τού διέφυγε. Το επιστέγασμα του αντιφατικού απολογισμού ήταν και αυτό μια αντίφαση: «Οφείλουμε να αλλάξουμε δραστικά, ριζικά, άμεσα», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, για να γίνει γνωστό λίγο αργότερα ότι η προεκλογική προώθηση του κόμματος ανατέθηκε σε μια νέα ομάδα επίλεκτων προσώπων και ότι κάθε εμφάνιση των μελών της παράταξης στα κανάλια θα πρέπει να εγκρίνεται από το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Η αλλαγή του ΣΥΡΙΖΑ μετά τον κόλαφο της 21ης Μαΐου δεν είναι αλλαγή περιεχομένου, αλλά επικοινωνίας: δεν έχουν σημασία οι απόψεις και οι θέσεις, σημασία έχουν τα πρόσωπα· δεν έχει σημασία τι λέγεται ιδιωτικά, αλλά τι εκφράζεται δημοσίως· δεν έχει σημασία το αληθινό πρόγραμμα, αλλά η συναισθηματική διαχείριση των εντυπώσεών του.
Επικοινωνία στην ουσία
Δεν έχει άδικο ο ΣΥΡΙΖΑ που αναδιατάσσει τα επικοινωνιακά του εργαλεία, κι ας χλεύαζε παλαιότερα τη Ν.Δ. για την τάση της να «υπερεπικοινωνεί»· κι ας απομείωνε τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε δημοσιοσχετίστα. Η αλήθεια είναι ότι η επικοινωνία στην πολιτική παίζει κομβικό ρόλο, όχι ως προπαγανδιστική δύναμη, αλλά ως μέσο διαφάνειας, ως μέθοδος κατάργησης των τεχνικών προσκομμάτων που ανακύπτουν στη διαδικασία κατανόησης πολύπλοκων θεμάτων. Οι πολίτες δεν έχουν την υποχρέωση να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, να αποκρυπτογραφούν νομοσχέδια και να συνάγουν μετά κόπων και βασάνων την ουσία από έναν σύνθετο σωρό ασάφειας. Η ουσία πρέπει να τους δίνεται στο πιάτο – γι’ αυτόν τον λόγο πληρώνουν τους αντιπροσώπους τους στη Βουλή. Επομένως, ναι, αν οι πολιτευτές του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύονται τόσο πολύ να αποφεύγουν τις επικίνδυνες ανακρίβειες στην τηλεόραση, καλό είναι κάποιος να φιλτράρει την πρόσβασή τους στον δημόσιο διάλογο· αν κάποιοι, εκτός από την ατζέντα της παράταξής τους, υπηρετούν και την ιδιωτική τους, καλό είναι να μην έχουν το ελεύθερο να προκαλούν σύγχυση σε εν δυνάμει ψηφοφόρους.
Κομματική πολυγλωσσία
Το πρόβλημα, ωστόσο, με τη νέα επικοινωνιακή τακτική που λανσάρει ο ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στην ειλικρίνειά της. Ποιος είναι ο στόχος άραγε; Να μην ακούγονται αναλήθειες εκ μέρους των εκπροσώπων της παράταξης ή να μην ακούγονται αλήθειες που δεν συμφέρει να ακουστούν; Παρακολουθούμε μια θεμιτή προσπάθεια εξορθολογισμού του κομματικού λόγου ή μια απόπειρα φίμωσης των άβολα ειλικρινών στελεχών; Πρόκειται για θέμα ουσίας: αν ο Κατρούγκαλος, ο Τσακαλώτος και η Φωτίου διατύπωσαν το προηγούμενο διάστημα θέσεις που δεν αντιπροσωπεύουν τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό πρέπει να γίνει σαφές. Αν διατύπωσαν θέσεις αποδεκτές, που απλώς τη δεδομένη στιγμή δεν εξυπηρετούν το εκλογικό συμφέρον του κόμματος, πρέπει και αυτό να διευκρινιστεί επαρκώς. Οι πολίτες δεν ψηφίζουν σχήματα που αυτοδιαψεύδονται, ψηφίζουν στη βάση σταθερών αρχών και περιμένουν συνέπεια σε αυτές. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναρωτηθεί πόσες ετερότητες χωρούν κάτω από την ίδια στέγη και πότε το σιωπητήριο γίνεται τσιρότο σε τραύμα από πυροβολισμό.
Φουσκωμένο εγώ
Κι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να έχει εισέλθει στην τροχιά μιας οιονεί μεταμέλειας, το ΠΑΣΟΚ έχει αφήσει τα εκλογικά του κέρδη να φουσκώσουν τον αυτοθαυμασμό του δυσανάλογα πολύ. Οι εξαγγελίες στελεχών του σχετικά με σχέδια φορολόγησης των επιχειρήσεων αποσκοπούν μάλλον στην ενεργοποίηση αντανακλαστικών κοινωνικής δικαιοσύνης. Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ σταμάτησε να πείθει ως αντικαπιταλιστικός-φιλολαϊκός πόλος, κάποιοι θεώρησαν ότι υπάρχει χώρος για μια πιο λελογισμένη αμφισβήτηση των «κατεστημένων» δυνάμεων, που μπορεί να προσληφθεί από τους πολίτες ως βιώσιμα σοσιαλιστική και δίκαιη. Ομως, αν κάποτε οι πολίτες έβλεπαν τη φορολόγηση «του κεφαλαίου» με καλό μάτι, σήμερα έχουν το δικό τους κεφάλαιο καχυποψίας να τους συμβουλεύει. Σήμερα γνωρίζουν ότι η οικονομία αποτελείται από συγκοινωνούντα δοχεία· ότι το πλήγμα στον μεγάλο συνεπάγεται πλήγμα και στον μικρό· ότι η έννοια του μεγάλου και του μικρού είναι πολλές φορές σχετική· ότι οι εν πολλοίς άσχετοι με την αγορά πολιτικοί συχνά αγνοούν το πραγματικό κόστος μιας οικονομικής πολιτικής, την οποία, μες στη θεωρητική τους ασφάλεια, οι ίδιοι προεξοφλούν ως επωφελή.
Η κανονικότητα ξανά
Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να επινοήσει το ηθικό πλεονέκτημα της μετά ΣΥΡΙΖΑ εποχής και να το περιβάλει με ένα πειστικό αφήγημα: η μεγάλη παράταξη του λαού ανακάμπτει ηρωικά για να συνδράμει τους κατατρεγμένους που περιφρονεί ο φίλος των ισχυρών, Μητσοτάκης. Η πραγματικότητα, βέβαια, τείνει να είναι πιο περίπλοκη από αυτό. Η κανονικότητα δεν είναι απλώς ένας όρος από το τετράδιο στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη: είναι ένα βίωμα που όταν το προσεγγίζουν, οι πολίτες δύσκολα το αλλάζουν. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για περιπέτειες.
Επικοινωνία στην ουσία
Δεν έχει άδικο ο ΣΥΡΙΖΑ που αναδιατάσσει τα επικοινωνιακά του εργαλεία, κι ας χλεύαζε παλαιότερα τη Ν.Δ. για την τάση της να «υπερεπικοινωνεί»· κι ας απομείωνε τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε δημοσιοσχετίστα. Η αλήθεια είναι ότι η επικοινωνία στην πολιτική παίζει κομβικό ρόλο, όχι ως προπαγανδιστική δύναμη, αλλά ως μέσο διαφάνειας, ως μέθοδος κατάργησης των τεχνικών προσκομμάτων που ανακύπτουν στη διαδικασία κατανόησης πολύπλοκων θεμάτων. Οι πολίτες δεν έχουν την υποχρέωση να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, να αποκρυπτογραφούν νομοσχέδια και να συνάγουν μετά κόπων και βασάνων την ουσία από έναν σύνθετο σωρό ασάφειας. Η ουσία πρέπει να τους δίνεται στο πιάτο – γι’ αυτόν τον λόγο πληρώνουν τους αντιπροσώπους τους στη Βουλή. Επομένως, ναι, αν οι πολιτευτές του ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύονται τόσο πολύ να αποφεύγουν τις επικίνδυνες ανακρίβειες στην τηλεόραση, καλό είναι κάποιος να φιλτράρει την πρόσβασή τους στον δημόσιο διάλογο· αν κάποιοι, εκτός από την ατζέντα της παράταξής τους, υπηρετούν και την ιδιωτική τους, καλό είναι να μην έχουν το ελεύθερο να προκαλούν σύγχυση σε εν δυνάμει ψηφοφόρους.
Κομματική πολυγλωσσία
Το πρόβλημα, ωστόσο, με τη νέα επικοινωνιακή τακτική που λανσάρει ο ΣΥΡΙΖΑ έγκειται στην ειλικρίνειά της. Ποιος είναι ο στόχος άραγε; Να μην ακούγονται αναλήθειες εκ μέρους των εκπροσώπων της παράταξης ή να μην ακούγονται αλήθειες που δεν συμφέρει να ακουστούν; Παρακολουθούμε μια θεμιτή προσπάθεια εξορθολογισμού του κομματικού λόγου ή μια απόπειρα φίμωσης των άβολα ειλικρινών στελεχών; Πρόκειται για θέμα ουσίας: αν ο Κατρούγκαλος, ο Τσακαλώτος και η Φωτίου διατύπωσαν το προηγούμενο διάστημα θέσεις που δεν αντιπροσωπεύουν τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό πρέπει να γίνει σαφές. Αν διατύπωσαν θέσεις αποδεκτές, που απλώς τη δεδομένη στιγμή δεν εξυπηρετούν το εκλογικό συμφέρον του κόμματος, πρέπει και αυτό να διευκρινιστεί επαρκώς. Οι πολίτες δεν ψηφίζουν σχήματα που αυτοδιαψεύδονται, ψηφίζουν στη βάση σταθερών αρχών και περιμένουν συνέπεια σε αυτές. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναρωτηθεί πόσες ετερότητες χωρούν κάτω από την ίδια στέγη και πότε το σιωπητήριο γίνεται τσιρότο σε τραύμα από πυροβολισμό.
Φουσκωμένο εγώ
Κι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να έχει εισέλθει στην τροχιά μιας οιονεί μεταμέλειας, το ΠΑΣΟΚ έχει αφήσει τα εκλογικά του κέρδη να φουσκώσουν τον αυτοθαυμασμό του δυσανάλογα πολύ. Οι εξαγγελίες στελεχών του σχετικά με σχέδια φορολόγησης των επιχειρήσεων αποσκοπούν μάλλον στην ενεργοποίηση αντανακλαστικών κοινωνικής δικαιοσύνης. Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ σταμάτησε να πείθει ως αντικαπιταλιστικός-φιλολαϊκός πόλος, κάποιοι θεώρησαν ότι υπάρχει χώρος για μια πιο λελογισμένη αμφισβήτηση των «κατεστημένων» δυνάμεων, που μπορεί να προσληφθεί από τους πολίτες ως βιώσιμα σοσιαλιστική και δίκαιη. Ομως, αν κάποτε οι πολίτες έβλεπαν τη φορολόγηση «του κεφαλαίου» με καλό μάτι, σήμερα έχουν το δικό τους κεφάλαιο καχυποψίας να τους συμβουλεύει. Σήμερα γνωρίζουν ότι η οικονομία αποτελείται από συγκοινωνούντα δοχεία· ότι το πλήγμα στον μεγάλο συνεπάγεται πλήγμα και στον μικρό· ότι η έννοια του μεγάλου και του μικρού είναι πολλές φορές σχετική· ότι οι εν πολλοίς άσχετοι με την αγορά πολιτικοί συχνά αγνοούν το πραγματικό κόστος μιας οικονομικής πολιτικής, την οποία, μες στη θεωρητική τους ασφάλεια, οι ίδιοι προεξοφλούν ως επωφελή.
Η κανονικότητα ξανά
Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να επινοήσει το ηθικό πλεονέκτημα της μετά ΣΥΡΙΖΑ εποχής και να το περιβάλει με ένα πειστικό αφήγημα: η μεγάλη παράταξη του λαού ανακάμπτει ηρωικά για να συνδράμει τους κατατρεγμένους που περιφρονεί ο φίλος των ισχυρών, Μητσοτάκης. Η πραγματικότητα, βέβαια, τείνει να είναι πιο περίπλοκη από αυτό. Η κανονικότητα δεν είναι απλώς ένας όρος από το τετράδιο στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη: είναι ένα βίωμα που όταν το προσεγγίζουν, οι πολίτες δύσκολα το αλλάζουν. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για περιπέτειες.
https://www.kathimerini.gr/opinion/562451830/eklogika-kai-nai-kai-ochi/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου