Πέμπτη 6 Αυγούστου 2015

Κυβέρνηση στην Ελλάδα - Αντιπολίτευση στην Ευρώπη


Κανονικά τώρα θα έπρεπε να κάνουμε απολογισμό των πέντε μηνών σκληρών διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς. Κανονικά. Όμως δεν ζούμε σε κανονικούς καιρούς. Πολλοί χαρακτηρίζουν τις συνθήκες που βιώνουμε ως κατάσταση εξαίρεσης. Όπως και να το πει κανείς, το βέβαιο είναι ότι ταξιδεύουμε σε αχαρτογράφητα νερά και εκείνο που προέχει είναι να δούμε που βρισκόμαστε και που στοχεύουμε να πάμε. Στην προσπάθειά μας αυτή διαπιστώνουμε ότι τα παλιά εργαλεία αντίληψης της πολιτικής και της οικονομίας δεν επαρκούν.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ που η κυβέρνησή της είναι ταυτόχρονα και αντιπολίτευση. Είναι κυβέρνηση –βεβαίως- στο εσωτερικό, όμως αποτελεί αντιπολιτευόμενη δύναμη εντός της,
ταγμένης στον νεοφιλελευθερισμό, Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είμαστε, όσο κι αν ηχεί παράξενα, πρωτοπόροι. Εύλογο είναι αυτό να μας τρομάζει και να επιθυμούμε να γυρίσουμε σε ένα παρελθόν που φαινόταν προβλέψιμο, αφού έχουμε γαλουχηθεί να ακολουθούμε «τους μεγάλους».
Έχουμε συνηθίσει είτε να λατρεύουμε «τους ξένους» για τα μεγάλα και τρανά επιτεύγματά τους και να οικτίρουμε εαυτούς μας που «δεν είμαστε λαός» και «τίποτα δεν γίνεται στην Ελλάδα », είτε να θυμόμαστε τα αρχαία μεγαλεία και να κοροϊδεύομε τους άλλους ότι όταν εμείς (ποιοι ακριβώς «εμείς» είναι άλλη συζήτηση) χτίζαμε Παρθενώνες, αυτοί τρώγαν βελανίδια. Τα φέρε έτσι όμως η μοίρα και τα χρόνια που πρέπει να ηγηθούμε της αντιπολίτευσης μέσα στην Ευρώπη, χωρίς να αφήσουμε τη χώρα μας ακυβέρνητη και χωρίς να κάνουμε βήμα πίσω.
Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Εδώ ξεκινά η άβυσσος των παρεξηγήσεων αλλά και των συγκαλυμμένων στρατηγικών. Ο ΣΥΡΙΖΑ, το ισχυρότερο κόμμα της συγκυβέρνησης, φαίνεται να σπαράσσεται από εσωκομματικές έριδες. Ας παραδεχθούμε πρώτα απ’ όλα ότι αν αυτό δεν συνέβαινε, θα ήταν το λιγότερο ύποπτο. Πως είναι δυνατόν να κάνεις στροφή 180 μοιρών, να υποχωρείς σχεδόν σε όλα τα πεδία και μετά να περιμένεις ότι αυτό θα περάσει αναίμακτα; Ωστόσο, δεν είναι όλες οι διαφωνίες ίδιες, ούτε καλοπροαίρετες.
Η άρνηση ενός βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσει μνημονιακό νόμο δεν είναι κατ’ ανάγκην αντικυβερνητική ενέργεια, μπορεί μάλιστα, συν τω χρόνω, να αποδειχθεί πράξη σοφή. Φυσικά, η θετική ψήφος ενός βουλευτή του παλαιού καθεστώτος σε έναν έξωθεν επιβεβλημένο νόμο δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην στήριξη στην κυβέρνηση. Σε άλλο θεό πιστεύουν, αλλού λογοδοτούν. Δεν έχεις λόγο να τους χαριστείς ούτε να χαλαρώσεις την άμυνά σου, γιατί το φίδι πάντα δαγκώνει -είναι στη φύση του. Αυτά τα στοιχεία πρέπει να τα λάβει κανείς υπόψη του σοβαρά.
Σε δύσκολες στιγμές πρέπει να μπορείς να διακρίνεις ποιοι είναι οι φίλοι σου, άσχετα αν σε στεναχωρούν. Από τους φίλους μας- ιδιαίτερα όταν ταξιδεύουμε με τον καιρό κόντρα- θέλουμε κριτική και όχι καλά λόγια και κανακέματα, γιατί τότε υπάρχει κίνδυνος να βρεθούμε κυκλωμένοι από κόλακες.
Οι άνθρωποι που από μιας αρχής δήλωναν ότι δεν υπάρχει ελπίδα εντός ευρώ νιώθουν, ως ένα βαθμό, δικαιωμένοι. Είναι εύλογο να υποστηρίζουν με μεγαλύτερο πάθος την στάση πληρωμών, την έξοδο από το ευρώ και πιθανότατα και από την Ένωση. Αυτή η λύση δεν προκρίθηκε από την ελληνική ηγεσία – αν και μετά το ηχηρό ΟΧΙ του δημοψηφίσματος είχε το ελεύθερο να το πράξει- για λόγους γεωπολιτικούς. Προφανώς δεν υπήρχαν οι απαραίτητες διεθνείς συμμαχίες, τα μηνύματα από Κίνα και Ρωσία δεν ήταν αυτά που ελπίζαμε.
Είτε λόγω αδυναμίας, είτε γιατί τους είμαστε πιο χρήσιμοι εντός ευρωζώνης παρά εκτός. Με απολύτως οικονομικούς όρους, αν δηλαδή θεωρήσουμε τις άλλες συνθήκες σταθερές, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει αρκετά τεκμηριωμένα την έξοδο. Η ειλικρινής απάντηση στο ερώτημα μνημόνιο ή χρεοκοπία με πρωτοβουλία δανειζόμενου, είναι «δεν ξέρω». Εκτιμήσεις κάνουμε. Δεν υπάρχει κάτι απτό να βασιστεί κανείς. Ως εκ τούτου είναι απολύτως θεμιτό –αν όχι επιβεβλημένο- οι υποστηρικτές της ρήξης με εκείνους που επιλέγουν την τρέχουσα πολιτική να βρίσκονται κάτω από την ίδια στέγη. Το νέο μνημόνιο έχει καλές πιθανότητες να πετύχει, αλλά αν αυτό δεν συμβεί, πρέπει να υπάρχει έτοιμο σχέδιο, επικαιροποιημένο και επεξεργασμένο στο φως της μέρας τόσο από πολιτικούς και οικονομολόγους, όσο και από παραγωγικούς φορείς, εργαζόμενους, βιοτέχνες, εμπόρους, υπαλλήλους, το οποίο θα τεθεί σε άμεση εφαρμογή χωρίς χρονοτριβή αν οι δανειστές οδηγήσουν τα πράγματα και πάλι στα άκρα. Εννοείται ότι απαιτείται σκληρή και συστηματική δουλειά για τη σύσφιξη των δεσμών με χώρες που προσβλέπουμε να μας στηρίξουν σε ζητήματα άμυνας και ενέργειας αμέσως μετά την έξοδο.
Επιστρέφοντας, στα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διακρίνει κανείς την ήρα απ’ το στάχυ. Είναι άλλο πράγμα να θέτω τις αντιρρήσεις μου και να στηρίζω με θέρμη και πάθος τις απόψεις μου-που λίγο ως πολύ αυτό κάνω μια ζωή-και άλλο να βρίσκω μια σημαία ευκαιρίας για να ασκήσω κριτική, επειδή θέλω να γίνω χαλίφης στη θέση του χαλίφη.
Είναι άλλο να επιθυμώ εδώ και τώρα υλοποίηση ενός σοσιαλιστικού προγράμματος και άλλο να το χρησιμοποιώ αυτό ως προπέτασμα καπνού επειδή κατά βάθος νοσταλγώ ένα παρελθόν τσάμπα αντιπολίτευσης, οπού μπορώ λέω ό,τι θέλω και να εκφράζω μια Αριστερά που κάθεται φρόνιμη στην άκρη του πολιτικού συστήματος, δεν απειλεί κανέναν, ούτε και λύνει κανένα θέμα.
Η κατάσταση αυτή επέτρεπε σε πολλούς να εκτοξεύουν τα επαναστατικά τους λογύδρια και να εισπράττουν απρόσκοπτα τον κομματικό τους μισθό ή τη βουλευτική τους αποζημίωση, διατηρώντας την ακεραιότητα της θεωρίας, χωρίς ποτέ να περνούν από τη δοκιμασία της πράξης. Όμως ο κόσμος σήμερα έχει αλλάξει. Η θεσούλα στη γωνία είναι ήδη κατειλημμένη και ο ΣΥΡΙΖΑ προκρίθηκε ως η Αριστερά της πράξης. Η επιστροφή στο παρελθόν είναι ανέφικτη - όποιος το πιστεύει λογαριάζει χωρίς τον ξενοδόχο, ο οποίος είναι ο ελληνικός λαός, που έχει μπαφιάσει από τα ήξεις αφίξεις και τα μεγάλα λόγια και θα κρίνει από τα έργα και μόνο αυτά. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει τότε θα τον στείλει όχι μόνο εκτός Βουλής αλλά στα «ΛΟΙΠΑ», εκεί όπου ούτε το όνομά σου δεν μνημονεύεται.
Η τρέχουσα συμφωνία, λοιπόν, δίνει χρόνο σε όλους τους καλοπροαίρετους να επεξεργαστούν και να βελτιώσουν τις θέσεις τους ώστε να βοηθήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να έχουμε ένα καλύτερο αύριο. Αρκεί να βρεθεί ένα modus vivendi. Θα μπορούσε λοιπόν να γίνει ένας καταμερισμός εργασίας. Άτυπος ή θεσμοθετημένος, δεν έχει τόση σημασία, όσο το αποτέλεσμα. Στην ευρωπαϊκή αντιπολίτευση ο Γιάνης Βαρουφάκης, για παράδειγμα, θα μπορούσε να αναλάβει υφυπουργός εξωτερικών με αρμοδιότητα την ΕΕ, με μοναδικό στόχο να πληροφορήσει τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς για την κατάσταση στην Ελλάδα, για το τι πραγματικά έχει συμβεί ως τώρα, πού πάνε επιτέλους τα λεφτά του παροιμιώδους «ευρωπαίου φορολογούμενου».
Για το ποιος και με ποιον τρόπο κυβερνά την ΕΕ, για το έλλειμμα δημοκρατίας που υπάρχει και για τους τρόπους να διορθώσουμε ενωμένοι τα κακώς κείμενα. Άλλοι άνθρωποι μπορούν να αναλάβουν την επικοινωνία με τα συνδικάτα, οργανώσεις πολιτών, κινήματα. Άλλοι πρέπει να ενημερώνουν συστηματικά και επίμονα το ευρωκοινοβούλιο-κι ας μην έχει αποφασιστικό χαρακτήρα. Όλα στο φως! Αυτή είναι η δουλειά μιας αριστερής κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης που είναι σάρκα από τη σάρκα του λαού. Μα θα δυσαρεστηθούν οι εταίροι, θα πει κάποιος. Και λοιπόν; Έτσι κι αλλιώς δυσαρεστημένοι θα είναι όσο υπάρχει η φλόγα της αντίστασης ζωντανή. Θα ευχαριστηθούν μόνο αν γκρεμίσουν αυτή την κυβέρνηση. Δεν θέλουν να υπάρχει αντίλογος. Μισούν τα κόμματα τύπου ΣΥΡΙΖΑ και Podemos, οι μεν μερκελιστές από ιδεολογία, οι δε σοσιαλδημοκράτες από ενοχή. Η Μέρκελ κοιτάει στον καθρέφτη και βλέπει τον εαυτό της ως μια νέα Θάτσερ που ηγείται ολόκληρης της Ευρώπης. Δουλειά μας είναι να μην περιμένουμε να πεθάνει για να κάνουμε πάρτι (όπως συνέβη με την ηρωίδα της), αλλά να γκρεμίσουμε τον νέο αυτό επικίνδυνο θατσερισμό στερώντας του κάθε επιχείρημα, κάθε ορθολογική βάση, κάθε λαϊκή στήριξη απ’ άκρου εις άκρο της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση, εδώ τα πράγματα είναι σχετικά πιο εύκολα. Καθώς ελέγχει ελάχιστα την οικονομική πολιτική - όπου μπορεί να δίνει μάχες οπισθοφυλακής μόνο- μένει το θεσμικό πεδίο με πρώτο στόχο τη σύγκρουση με την κλεπτοκρατία και την ολιγαρχία. Η γραμμή των αντιπάλων όπως εκφράζεται από τα κανάλια και τους πολιτικούς τους, είναι σαφής: Είτε πέφτετε και αφήνετε την κυβέρνηση «στους φίλους μας», είτε θα γίνετε ένα με το Παλιό Καθεστώς.
Άρα, οποιοσδήποτε υποστηρίζει κυβερνήσεις «εθνικής ενότητας» , «τεχνοκρατών» και τα τοιαύτα, επιθυμεί να αναστήσει εκ νεκρών το παλαιό μνημονιακό/ κλεπτοκρατικό καθεστώς και θέτει de facto εαυτόν εκτός. Οπότε τα πράγματα είναι απλά για την κυβέρνηση: Οφείλει πρώτα-πρώτα να αποσύρει όλους τους εκπροσώπους της από τα κανάλια της διαπλοκής γιατί «η γυναίκα του καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται». Στη συνέχεια πρέπει να εφαρμοστεί ο νόμος για όλους ανεξαιρέτως. Τα κανάλια να πληρώσουν.
Το λαθρεμπόριο καυσίμων να λάβει τέλος και οι λαθρέμποροι όσο ψηλά και αν βρίσκονται να τιμωρηθούν. Οι εφοπλιστές να στερηθούν όλα τα φορολογικά τους προνόμια και να πληρώσουν αυτό που τους αναλογεί. Οι πολιτικοί που αμνήστευσαν εαυτούς με νομικά τερτίπια, να τιμωρηθούν. Όπου υπάρχει κλειδί, υπάρχει και αντικλείδι. Τα αυθαίρετα της παραλιακής που τα προστάτευε μέχρι χθες ο κόσμος της νύχτας με τις πολιτικές του πλάτες, αλλά και το μεγαλύτερο αυθαίρετο της Ευρώπης, να γκρεμιστούν. Αυτά, όμως, δεν είναι σημαίες ευκαιρίας. Δεν είναι, ούτε πρέπει να γίνουν επικοινωνιακά πυροτεχνήματα. Οφείλουν να είναι στρατηγικές επιλογές που θα υπηρετούνται με συνέπεια και επιμονή.
Μάλιστα η πρόοδος σε αυτούς του τομείς θα πρέπει να διατυμπανίζεται σε όλη την ΕΕ. Να μάθουν οι φίλοι μας έξω- γιατί οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν- ποιος απομυζούσε τον εθνικό μας πλούτο τόσα χρόνια, που πήγαν τα τόσα δανεικά και ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα της χώρας που αφέθηκαν από τους διεφθαρμένους πολιτικούς του εκσυγχρονισμού και τους επιγόνους τους να χρονίσουν. Να αντιληφθούν ότι σήμερα δίνεται μια μάχη για να λυθούν συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών και για το λόγο αυτό ζητάμε τη στήριξη των εταίρων μας.
Ωραία όλα αυτά θα μπορούσε να πει κανείς, αλλά αυτά τα σχέδια απαιτούν προοπτική και συνέχεια, ενώ εδώ πάμε για εκλογές. Περίπου, αλλά όχι ακριβώς: Συζητάμε για εκλογές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα κάνουμε κιόλας. Η κυβέρνηση δεν πέφτει εκτός και αν κατατεθεί πρόταση μομφής εναντίον της και υπερψηφιστεί. Αν περάσει ή όχι ένας μνημονιακός ή άλλος νόμος είναι ένα πρόβλημα σοβαρό μεν, διαχειρίσιμο δε. Δεν είναι λόγος να σταματήσει το έργο της κυβέρνησης ούτε εντός ούτε εκτός της χώρας. Η βελτίωση της υπάρχουσας συμφωνίας εξαρτάται πολύ περισσότερο από το αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών σε Ισπανία και Πορτογαλία, παρά από το τι θα συμβεί στο ελληνικό κοινοβούλιο. Άρα εκεί πρέπει να στρέψει τις δυνάμεις τους όποιος επιθυμεί κάτι τέτοιο.
Το γεγονός ότι η εκτελεστική εξουσία δεν έχει καθυποτάξει τη νομοθετική αποτελεί ευχάριστη ανατροπή μιας πολύ αρνητικής παράδοσης και είναι δείγμα δημοκρατίας όπως και τα δημοψηφίσματα που ελπίζουμε πλέον να γίνονται συχνότερα. Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει τη δουλειά της με προοπτική τετραετίας σεβόμενη το κοινοβούλιο. Δεν είναι βέβαιο ότι θα την εξαντλήσει, αλλά, στους ενδιαφέροντες καιρούς που ζούμε, οι βεβαιότητες δυστυχώς ή ευτυχώς έχουν εκλείψει.
Στο δια ταύτα, τόσο οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων όσο και οι απλοί πολίτες της χώρας μπορούν να πράξουν όπως αυτοί κρίνουν, σύμφωνα με τις αρχές, τις ιδέες τους και τις προτεραιότητες που θέτουν. Έχουν δικαίωμα να συνεννοηθούν ή να συγκρουστούν. Να προκαλέσουν εκλογές ή όχι. Όμως, υπάρχει ένα δικαίωμα που στερούμαστε όλοι μας: Το δικαίωμα στην αυταπάτη.

* O Κώστας Παπαπαναγιώτου είναι Μαθηματικός - υπ. Διδάκτορας Οικονομικών
http://tvxs.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Για ένα νέο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής

Πριν από λίγες μέρες ο Παύλος Γερουλάνος, του ΠΑΣΟΚ, παρουσίασε έναν αριθμό που προκαλεί έκπληξη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν, ανά τη χώρα, 72.0...