Το καλό, το κακό και το καταστροφικό σενάριο για το 2015

του Γιώργου Μητράκη

Καλή χρονιά σε όλους!
Το 2015 θα είναι εξ’ ορισμού έτος καθοριστικών εξελίξεων για την ελληνική οικονομία. Αφενός οι επικείμενες εκλογές και αφετέρου οι προθεσμίες που λήγουν καθιστούν τις εξελίξεις όχι μόνο αναπόφευκτες, αλλά και πιεστικές, με μόνο βέβαιο το δίλλημα αν η χώρα θα καταφέρει να πορευθεί συγκροτημένα ή θα υποχρεωθεί να πλεύσει σε… αχαρτογράφητα νερά. Σε κάθε περίπτωση η οικονομία και η κοινωνία έχουν μπροστά τους και άλλα σοκ, η ένταση των οποίων έχει διαβαθμίσεις, ανάλογα την περίπτωση.
Ποια είναι τα αντικειμενικά δεδομένα μέχρι αυτή τη στιγμή: Σύμφωνα με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) την περίοδο 2015 – 2020, δηλαδή μέσα σε έξι χρόνια, η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει 52,246 δισ. ευρώ σε χρεολύσια και 37,93 δισ. ευρώ σε τόκους, δηλαδή συνολικά 90,17 δισ. ευρώ. Την επόμενη δεκαετία 2021 – 2030 η χώρα θα πρέπει να καταβάλει 86,6 δισ. Ευρώ σε χρεολύσια και 114,4 δισ. ευρώ σε τόκους. Παράλληλα ο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπολογίζει τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για τη διετία 2015 – 2016 στα 25 δισ. ευρώ, εκ των οποίων στο 2015 αναλογούν περί τα 18 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ.Αντίθετα, οι ανάγκες μειώνονται σημαντικά το 2016, σε περίπου επτά δισ. ευρώ (4,3% του ΑΕΠ), λόγω συρρίκνωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος και του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους.
Με αυτή την εικόνα -που θεωρείται βέβαιο ότι θα αλλάξει, αλλά παραμένει άγνωστο το πώς, πόσο και προς τα πού- τα σενάρια που διαμορφώνονται είναι τα ακόλουθα:
Το καλό σενάριο. Η επόμενη κυβέρνηση ολοκληρώνει τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα –εννοείται ότι θα ληφθούν νέα μέτρα, ηπιότερα πάντως από το παρελθόν- και με «όπλο» την προληπτική πιστωτική γραμμή από την Ευρωπαϊκή Ένωση βγαίνει στις αγορές να δανείζεται με λογικό επιτόκιο. Επιστρέφει, δηλαδή, βήμα βήμα στην κανονικότητα και εξέρχεται του Μνημονίου στα τέλη του 2015. Στο μεταξύ ανοίγει στα σοβαρά η συζήτηση για την ελάφρυνση του δημοσίου χρέους με πιθανή επιμήκυνση δεκαετιών και χαμηλότερο επιτόκιο. Σιγά σιγά η ανάπτυξη αυξάνεται, με ό,τι θετικό σημαίνει αυτό για τα πλεονάσματα, τα δημόσια έσοδα και την απασχόληση.
Το κακό σενάριο. Η επόμενη κυβέρνηση ολοκληρώνει με άγχος τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, αλλά οι αγορές δεν πείθονται να τη δανείσουν. Έτσι «επιστρατεύονται» πάλι οι εταίροι και η χώρα επιβιώνει με νέο Μνημόνιο, νέα μέτρα και διαρθρωτικές αλλαγές που μέχρι στιγμής το σύστημα αρνείται να αποδεχθεί. Και σε αυτή την περίπτωση η συζήτηση για το δημόσιο χρέος θα ανοίξει, αλλά με χειρότερους όρους για την Ελλάδα.
Το καταστροφικό σενάριο. Η επόμενη κυβέρνηση δεν τα βρίσκει με την τρόικα και αποφασίζει να λειτουργήσει μονομερώς εν ονόματι του «κυρίαρχου λαού». Σε αυτή την περίπτωση, ακόμη κι αν τεχνηέντως αποφευχθεί το πιστωτικό γεγονός, η χώρα χρεοκοπεί, αφού δεν θα υπάρχουν χρήματα για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις της και καλείται να καλύψει εκ των ενόντων τις ανάγκες της. Σε αυτό το ενδεχόμενο τα γεγονότα δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια, σε αντίθεση με τις συνέπειες που θα είναι η περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ, άρα και η υποβάθμιση της καθημερινότητας, ενώ πιθανότατα θα υπάρξουν εξελίξεις στο νομισματικό πεδίο.
Επί της ουσίας, το επόμενο διάστημα –αρχής γενομένης από τις εκλογές της 25^ης Ιανουαρίου- η Ελλάδα θα κινηθεί εναγωνίως μεταξύ της ευρωπαϊκής οικογένειας των ανεπτυγμένων κρατών και της πλήρους βαλκανιοποίησης.
http://www.voria.gr/