Σε κάθε ταυτότητα αντιστοιχεί μια ετερότητα. Bασική συνιστώσα διαφοροποίησης των μεταναστών ή των Ελλήνων πολιτών διαφορετικής πολιτισμικής ή θρησκευτικής ταυτότητας, είναι σίγουρα το φύλο. Αν η μουσουλμάνα για παράδειγμα, εκπροσωπεί την ετερότητα στη γηγενή ταυτότητα, η μουσουλμάνα Ρομά αποτελεί για πολλούς την ετερότητα της ετερότητας.
Τα πρόσφατα γεγονότα με τη ματαιωμένη υποψηφιότητα της ακτιβίστριας Σαμπιχά Σουλεϊμάν, μας δίνουν μια πικρή γεύση για το πού βρίσκεται ακόμη η υπόθεση των δικαιωμάτων των γυναικών μουσουλμάνων Ρομά. Η περίπτωση αυτή αποτελεί αφορμή για να αναρωτηθούμε τι συμβαίνει και με μουσουλμάνες από αραβικές και
ασιατικές χώρες που, ενώ διαμένουν στα αστικά κέντρα, ο ρόλος που είχαν στον τόπο καταγωγής τους δεν μεταβάλλεται, λόγω των θρησκευτικών και ηθικών κανόνων που διέπουν την συμπεριφορά τους σε καθημερινό επίπεδο. Η επαφή αυτών των γυναικών με τον ντόπιο πληθυσμό είναι σχεδόν εξολοκλήρου μεσολαβημένη από συζύγους, προστάτες, ή γονείς και η συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας συγκριτικά μικρή.
Αν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αρκετά από αυτά τα ζητήματα έχουν διερευνηθεί ενδελεχώς, οδηγώντας σταδιακά στη χάραξη μιας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, που επιθυμεί να χαρακτηρίζεται από την κοινωνική ευαισθησία της, θα ήταν λάθος να θεωρηθεί ότι κάποια από τα δύσκολα ερωτήματα, που αφορούν στην καθημερινότητα των χιλιάδων γυναικών που λόγω θρησκεύματος, συνηθειών, ή γενικότερης συμπεριφοράς τους, μοιάζει να μην έχουν «ενταχθεί« επαρκώς στο πολιτισμικό πλαίσιο μιας δυτικής κοινωνίας, όπως είναι η ελληνική, έχουν απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο. Ένας από τους λόγους που τα ερωτήματα αυτά παραμένουν αναπάντητα είναι ότι συχνά η καταπιεστική, και ενίοτε βάναυση συμπεριφορά των αντρών απέναντι στις γυναίκες μιας κοινότητας, «δικαιολογείται» μέσω της επίκλησης της θρησκευτικής, ή πολιτισμικής ταυτότητας αυτών των γυναικών, μιας ταυτότητας που οι ίδιες οι γυναίκες φαίνεται να προκρίνουν.
Είναι ενδεικτικό των προβλημάτων που ενέχει η αμερόληπτη πραγμάτευση αυτού του θέματος στη χώρα μας, ότι είναι σπάνια, αν όχι ανύπαρκτη έως τώρα, η παρουσία μουσουλμάνων γυναικών σε κάποιο από τα ρεπορτάζ ή τα απειράριθμα πάνελ ή παράθυρα που κατακλύζουν την τηλεοπτική ειδησεογραφία, ακόμη κι όταν αυτή έχει ως αντικείμενό της τη ζωή τους.
Όταν ζούσα στη Βρετανία, είχα αρκετές φορές διαβάσει ή παρακολουθήσει συνεντεύξεις μουσουλμάνων γυναικών, που υποστήριζαν ότι ο τρόπος ζωής τους είναι προσωπική τους επιλογή που κανείς δεν τους τον έχει επιβάλει. Στο πανεπιστήμιο, στο νοσοκομείο και στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, όπου εργαζόμουν, γνώρισα μουσουλμάνες που έλεγαν ακριβώς τα ίδια, τονίζοντας πόσο ευτυχισμένες, ήρεμες και ισορροπημένες ένιωθαν ζώντας υπό τις επιταγές του Ισλάμ. Οι περισσότερες νεαρές μουσουλμάνες χρησιμοποιούσαν συχνά, ως απόδειξη των όσων έλεγαν, το γεγονός ότι η ακαδημαϊκή μόρφωση και η εργασία τους, όχι μόνο δεν είχε μεταβάλει τον τρόπο σκέψης τους, αλλά είχε αντίθετα ενδυναμώσει τις πεποιθήσεις τους και την απέχθειά τους για πολλές από τις συνήθειες της αγγλικής, καταναλωτικής κοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια του δημόσιου διαλόγου πολλοί Βρετανοί πολιτικοί και ερευνητές αναρωτιόνταν πώς είναι δυνατόν αντί να επαναστατούν, αρκετές από τις μουσουλμάνες να διατείνονται ότι είναι απόλυτα ευτυχισμένες και να επιδίδονται μάλιστα σε μία ήπια μορφή προσηλυτισμού που έχει ως στόχο να παρουσιάσει ως ελκυστικό τον τρόπο ζωής τους σε μη-μουσουλμάνες γυναίκες.
Δεν είναι εύκολο να κατανοήσει κάποιος που έχει γαλουχηθεί με τα δυτικά πρότυπα πώς είναι δυνατόν η επιβεβλημένη ομοιομορφία στη συμπεριφορά και στην εμφάνιση, τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά καταναγκαστικών γάμων, ο απόλυτος έλεγχος των πράξεων και των επαφών της γυναίκας, που συχνά οδηγεί σε ανηλεή βία, ακόμα και στον θάνατο, ή ο ουσιαστικός αποκλεισμός από την πολιτική ζωή, μπορεί να αποτελούν επιλογές των ίδιων των γυναικών.
Τι συμβαίνει όμως με τις Ελληνίδες μουσουλμάνες, τις Ρομά, αλλά και τις μετανάστριες στη χώρα μας; Είναι η περίπτωση της Σαμπιχά Σουλεϊμάν μια ακόμα χαμένη ευκαιρία να ακουστεί ευρύτερα η φωνή τους; Αν στερούνται πρόσβαση σε στοιχειώδεις μορφές κοινωνικών, πολιτικών κι επαγγελματικών δραστηριοτήτων, αν η εμφάνιση, τα χαρακτηριστικά τους και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους τις καθιστούν παρίες, οι γυναίκες αυτές -παραγκωνισμένες λόγω των νόμων του Ισλάμ, του εγχώριου κοινωνικού ρατσισμού και της αδιαφορίας του κράτους-, θα παραμείνουν «φαντάσματα» των σύγχρονων πόλεων.
http://www.protagon.gr/
Τα πρόσφατα γεγονότα με τη ματαιωμένη υποψηφιότητα της ακτιβίστριας Σαμπιχά Σουλεϊμάν, μας δίνουν μια πικρή γεύση για το πού βρίσκεται ακόμη η υπόθεση των δικαιωμάτων των γυναικών μουσουλμάνων Ρομά. Η περίπτωση αυτή αποτελεί αφορμή για να αναρωτηθούμε τι συμβαίνει και με μουσουλμάνες από αραβικές και
ασιατικές χώρες που, ενώ διαμένουν στα αστικά κέντρα, ο ρόλος που είχαν στον τόπο καταγωγής τους δεν μεταβάλλεται, λόγω των θρησκευτικών και ηθικών κανόνων που διέπουν την συμπεριφορά τους σε καθημερινό επίπεδο. Η επαφή αυτών των γυναικών με τον ντόπιο πληθυσμό είναι σχεδόν εξολοκλήρου μεσολαβημένη από συζύγους, προστάτες, ή γονείς και η συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας συγκριτικά μικρή.
Αν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αρκετά από αυτά τα ζητήματα έχουν διερευνηθεί ενδελεχώς, οδηγώντας σταδιακά στη χάραξη μιας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, που επιθυμεί να χαρακτηρίζεται από την κοινωνική ευαισθησία της, θα ήταν λάθος να θεωρηθεί ότι κάποια από τα δύσκολα ερωτήματα, που αφορούν στην καθημερινότητα των χιλιάδων γυναικών που λόγω θρησκεύματος, συνηθειών, ή γενικότερης συμπεριφοράς τους, μοιάζει να μην έχουν «ενταχθεί« επαρκώς στο πολιτισμικό πλαίσιο μιας δυτικής κοινωνίας, όπως είναι η ελληνική, έχουν απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο. Ένας από τους λόγους που τα ερωτήματα αυτά παραμένουν αναπάντητα είναι ότι συχνά η καταπιεστική, και ενίοτε βάναυση συμπεριφορά των αντρών απέναντι στις γυναίκες μιας κοινότητας, «δικαιολογείται» μέσω της επίκλησης της θρησκευτικής, ή πολιτισμικής ταυτότητας αυτών των γυναικών, μιας ταυτότητας που οι ίδιες οι γυναίκες φαίνεται να προκρίνουν.
Είναι ενδεικτικό των προβλημάτων που ενέχει η αμερόληπτη πραγμάτευση αυτού του θέματος στη χώρα μας, ότι είναι σπάνια, αν όχι ανύπαρκτη έως τώρα, η παρουσία μουσουλμάνων γυναικών σε κάποιο από τα ρεπορτάζ ή τα απειράριθμα πάνελ ή παράθυρα που κατακλύζουν την τηλεοπτική ειδησεογραφία, ακόμη κι όταν αυτή έχει ως αντικείμενό της τη ζωή τους.
Όταν ζούσα στη Βρετανία, είχα αρκετές φορές διαβάσει ή παρακολουθήσει συνεντεύξεις μουσουλμάνων γυναικών, που υποστήριζαν ότι ο τρόπος ζωής τους είναι προσωπική τους επιλογή που κανείς δεν τους τον έχει επιβάλει. Στο πανεπιστήμιο, στο νοσοκομείο και στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, όπου εργαζόμουν, γνώρισα μουσουλμάνες που έλεγαν ακριβώς τα ίδια, τονίζοντας πόσο ευτυχισμένες, ήρεμες και ισορροπημένες ένιωθαν ζώντας υπό τις επιταγές του Ισλάμ. Οι περισσότερες νεαρές μουσουλμάνες χρησιμοποιούσαν συχνά, ως απόδειξη των όσων έλεγαν, το γεγονός ότι η ακαδημαϊκή μόρφωση και η εργασία τους, όχι μόνο δεν είχε μεταβάλει τον τρόπο σκέψης τους, αλλά είχε αντίθετα ενδυναμώσει τις πεποιθήσεις τους και την απέχθειά τους για πολλές από τις συνήθειες της αγγλικής, καταναλωτικής κοινωνίας.
Κατά τη διάρκεια του δημόσιου διαλόγου πολλοί Βρετανοί πολιτικοί και ερευνητές αναρωτιόνταν πώς είναι δυνατόν αντί να επαναστατούν, αρκετές από τις μουσουλμάνες να διατείνονται ότι είναι απόλυτα ευτυχισμένες και να επιδίδονται μάλιστα σε μία ήπια μορφή προσηλυτισμού που έχει ως στόχο να παρουσιάσει ως ελκυστικό τον τρόπο ζωής τους σε μη-μουσουλμάνες γυναίκες.
Δεν είναι εύκολο να κατανοήσει κάποιος που έχει γαλουχηθεί με τα δυτικά πρότυπα πώς είναι δυνατόν η επιβεβλημένη ομοιομορφία στη συμπεριφορά και στην εμφάνιση, τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά καταναγκαστικών γάμων, ο απόλυτος έλεγχος των πράξεων και των επαφών της γυναίκας, που συχνά οδηγεί σε ανηλεή βία, ακόμα και στον θάνατο, ή ο ουσιαστικός αποκλεισμός από την πολιτική ζωή, μπορεί να αποτελούν επιλογές των ίδιων των γυναικών.
Τι συμβαίνει όμως με τις Ελληνίδες μουσουλμάνες, τις Ρομά, αλλά και τις μετανάστριες στη χώρα μας; Είναι η περίπτωση της Σαμπιχά Σουλεϊμάν μια ακόμα χαμένη ευκαιρία να ακουστεί ευρύτερα η φωνή τους; Αν στερούνται πρόσβαση σε στοιχειώδεις μορφές κοινωνικών, πολιτικών κι επαγγελματικών δραστηριοτήτων, αν η εμφάνιση, τα χαρακτηριστικά τους και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους τις καθιστούν παρίες, οι γυναίκες αυτές -παραγκωνισμένες λόγω των νόμων του Ισλάμ, του εγχώριου κοινωνικού ρατσισμού και της αδιαφορίας του κράτους-, θα παραμείνουν «φαντάσματα» των σύγχρονων πόλεων.
http://www.protagon.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου