Πολλοί είναι εκείνοι που προσπαθούν να ερμηνεύσουν με πολύπλοκα εργαλεία τον λόγο που ενώ η ολομέτωπη επίθεση σε κάθε ατομικό και συλλογικό δικαίωμα εντείνεται μέρα με τη μέρα, οι δρόμοι εξακολουθούν να παραμένουν άδειοι. Η απάντηση είναι πολύ απλή. Το “κίνημα” στερείται οράματος.
Το “να φύγει η τρόικα, να πέσει η κυβέρνηση, να τελειώσουν τα μνημόνια”, δεν είναι όραμα. Είναι μια μπούρδα και μισή που δεν συγκίνησε ποτέ τις μάζες. Γιατί και το 2011 που ο κόσμος βγήκε στους δρόμους και τις πλατείες, δεν το έκανε για να διώξει τον Τόμσεν, αλλά γιατί είχε ένα όραμα. Την Άμεση Δημοκρατία*.
Η φράση “να φύγει ο Σαμαράς κι ο Βενιζέλος” δεν πρόκειται να συγκινήσει κανέναν. Στερείται οποιασδήποτε ιδεολογικής βάσης, την λέει και την επαναλαμβάνει η σάρα η μάρα και το κακό συναπάντημα, και στην τελική δεν πρόκειται να εξασφαλίσει καμία λύση. Το 2011 ήταν ο ΓΑΠ
και το 2012 ο Παπαδήμος. Κι οι δύο έφυγαν. Τι άλλαξε αφού τους “φύγαμε”;
Όραμα σημαίνει να δώσεις στον άλλο ελπίδα. Παππούδες και γιαγιάδες που ζήσαν κατοχή και πείνα, εμφύλιο και ξενιτιά στα γερμανικά εργοστάσια, λένε ότι δεν είχαν να φάνε, όμως είχαν ελπίδα. Βασανισμένοι της χούντας κι εξορισμένοι στα ξερονήσια μετρούσαν ένα προς ένα τα σπασμένα κοκάλα απ’ το ξύλο, αλλά όλοι τους είχαν ελπίδα. Κάτι να παλέψουν· να πιστέψουν.
Όσο κι αν ντρέπομαι που το γράφω, η τελευταία μεγάλη πολιτική ελπίδα του μνημονιακού σήμερα που συγκέντρωσε τις μάζες -πολιτικά και μη- ήταν το “λεφτά υπάρχουν”. και πριν από αυτή η “επανεκκίνηση του κράτους”. Κι αυτά λένε πολλά. Όχι για τον ΓΑΠ, τον Καραμανλή, την Νέα Δημοκρατία ή το ΠΑΣΟΚ, αλλά για τον ίδιο τον κόσμο, που χωρίς αυτόν μάζα δεν μπορεί να υπάρξει. Τον συγκίνησε το χρήμα. Έτσι όπως τον συγκινούσε για πολλά χρόνια. Αυτό είναι το όραμα της νέας χιλιετίας. Το χρήμα. Κι αυτό πέθανε.
Κάποτε δεν ήταν έτσι. Πάντοτε υπήρχαν εκείνοι που ήταν διατεθειμένοι να ξεπουλήσουν τη μάνα τους για τα λεφτά, αλλά δεν ήταν όλοι έτσι. Ή τουλάχιστον τόσοι πολλοί όσο είναι τώρα. Γιατί τα δέκα τελευταία χρόνια ο κόσμος ταξίδεψε -εκλογικά- από το χρήμα στον φασισμό. Κι αν του δινόταν μια δεύτερη ευκαιρία, θα ξανάκανε το ίδιο.
Η δικαιοσύνη είναι όραμα. Την αναφέρουν αρκετές φορές όταν χρησιμοποιούν το τσιτάτο “να πληρώσει το κεφάλαιο” ή “να φέρουν πίσω τα κλεμμένα”. Ποιοι; Πώς; Ποια κλεμμένα;
Όταν η συζήτηση ξεπερνάει τον τηλεοπτικό καθωσπρεπισμό, οι γλώσσες καταπίνονται. Πώς έκλεψε ο Χ εφοπλιστής κι ο Ψ καναλάρχης που αναφέρεις ανώνυμα κι αυθαίρετα; Δεν πλήρωσε τα πρόστιμα; Του ακύρωσαν τις δίκες και του ανέθεσαν δημόσιες επενδύσεις; Του νομιμοποιίησαν την υφαρπαγή των συχνοτήτων; Του επιτρέπουν να εκμεταλλεύεται εργαζόμενους – δούλους της νέας ελαστικής πραγματικότητας;
Εσύ που τώρα λες πως αναζητείς το όραμα που θα σε εκτοξεύσει, τι έκανες για όλα αυτά; Επερώτηση στη βουλή; Αναρτήσεις στο κομματικό σου μπλογκ; Γιατί αυτό έκανες. Αλλά και κάτι ακόμη. Φιλοξενήθηκες και φιλοξενείσαι στα κανάλια και τις εφημερίδες τους. Φωτογραφίζεσαι μαζί τους και τους έχεις μόνιμους συνομιλητές. Σε καλούν στα ανοιχτά συνέδρια και τις κλειστές λέσχες κι εσύ πας.
Και μετά αναρωτιέσαι γιατί κανείς δεν έχει καταλάβει το όραμά σου.
Δεν το έχει καταλάβει, γιατί δεν έχεις. Κι επειδή δεν έχεις, δεν μπορείς να απαιτείς από τον άλλον να ξεφτιλιστεί ακόμη περισσότερο. Γιατί αυτό γίνεται τα δύο τελευταία χρόνια. Μια διαρκής ξεφτίλα του κινήματος, που δεν έχει να πιστέψει κάτι, και κυρίως, έχει καταλάβει πολύ καλά ότι χωρίς όραμα δεν πάει πουθενά.
Εδώ έρχεται το εξής κρίσιμο ερώτημα. Η δημοκρατία είναι όραμα; Η απάντηση είναι όχι. Η δημοκρατία από μόνη της δεν είναι όραμα. Ήταν στην κατοχή και τη χούντα. Όχι σήμερα. Γιατί μπορεί να καταστρατηγείται, να ισοπεδώνεται και να λοιδορείται από εκείνους που υποτίθεται ότι την υπηρετούν, όμως δεν έχει καταργηθεί εξ ολοκλήρου ακόμη. Μπορεί να βρίσκεται σε έναν καλό δρόμο προς τα εκεί, όμως ακόμη κάποια στοιχεία της απομένουν.
Τι είναι, λοιπόν όραμα; Όραμα είναι οι Σκουριές και ο αγώνας των κατοίκων για το δικαίωμα στη ζωή και το περιβάλλον. Όραμα ήταν η Κερατέα, για την προστασία των παιδιών τους από την ασυδοσία της σκουπιδο-ανάπτυξης. Όραμα είναι η λαϊκή αντίσταση στη διακοπή της ηλεκτροδότησης του σπιτιού ενός άπορου. Αυτά είναι οράματα. Γιατί προσβλέπουν στην ίδια τη ζωή. Αποδίδουν δικαιοσύνη εκεί που ζει η αδικία. Παλεύουν και συσπειρώνουν.
Ζητείται όραμα, λοιπόν. Όραμα κι ελπίδα. Από εκεί θα ξεκινήσουν όλα. Γιατί το να φύγει ο Σαμαράς δεν είναι αρκετό. Ποτέ δεν ήταν. Κι όταν σε κάθε τι που σου παρουσιάζουν, εσύ το μόνο που ρωτάς είναι “πού θα βρείτε τα λεφτά;”, τότε καλά να πάθεις. Περίμενε από τις αγορές να σου δώσουν αυτοί την χαμένη σου ελπίδα.
*καλώς ή κακώς, αυτό ήταν το όραμα των πρώτων εβδομάδων του Συντάγματος. Στην πορεία μας βγήκαν κι άλλα. Όμως το κάλεσμα αυτό ζητούσε. Δημοκρατία. Δικαιοσύνη. Γι’ αυτό πείραξε πολλούς. Κι ακόμη πειράζει.