Στο Άρωμα Γυναίκας, μια από τις καλύτερες ταινίες για την εκπαίδευση όλων των εποχών, ο Ντε Νίρο σηκώνεται προς το τέλος για να υπερασπιστεί το νεαρό αγόρι που τον βοηθά, και σε μια κατάμεστη αίθουσα από στραβομουτσουνιασμένους πανεπιστημιακούς έτοιμους να χαντακώσουν το παλληκαράκι για «ένα λάθος», θυμίζει πως σκοπός της παίδευσης ήταν να δημιουργήσει έναν αξιοπρεπή άνθρωπο, που θα λέει και θα υπερασπίζεται τις αξίες που θεωρούνται πανανθρώπινες, ακόμη (ιδίως) κι όταν γνωρίζει πως αυτό θα αποβεί εις βάρος του. Της Ελένη Καρασαββίδου
Βέβαια η τέχνη (κι ανάμεσα στα είδη της και ο κινηματογράφος) αντανακλά θραύσματα της ζωής για
να σου δώσει την αισιοδοξία πως μπορείς κάποτε τα όρια της να τα ξεπεράσεις. Δεν τα ανατρέπει. Στην ταινία (αλλά μόνο στην ταινία) ο νεαρός δικαιώνεται.
Στην πράξη, όσον αφορά την θεσμοθετημένη «αγωγή» κι όχι το άρωμα όλων των ανθρώπων που την «υπηρετούν» (ακόμα) ισχύει το γνωστό: το σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος. Κι όσοι δεν υπακούν τους ξερνάει απέξω. Ό,τι ισχύει όμως για την διδασκαλία ισχύει και για την αξιολόγηση που ετοιμάζονται να εφαρμόσουν στον χώρο της Παιδείας.
Προσωπικά δεν είμαι ενάντια στην αυτοαξιολόγηση ούτε στην αξιολόγηση. Ούτε υπερασπίζομαι αυτό που υπήρχε πριν λίγα χρόνια στην υγεία, στην εκπαίδευση κλπ, όπου από το κράτος της καταστολής στο οποίο αναδεικνύονταν οι υπάκουες και κυνικές (κραυγές; Ποιες κραυγές;!) μετριότητες είχαμε φτάσει στο κράτος της ασύδοτης γελοιότητας, στο οποίο αναδεικνύονταν πάλι οι γλυψιματίες.
Αξιολογώ μάλιστα ότι η διδασκαλία του συστήματος φρόντισε όταν έπρεπε να δημιουργηθεί μια με ευμάρεια μεσαία τάξη ως ανάχωμα στα κινήματα και στον (δήθεν) υπαρκτό, που θα εκμεταλλευόταν (αλλά λιγότερο) το τελευταίο τρίτο της κοινωνίας ώστε να μην μιλά ενώ μασά, και διέχυσε αυτόν τον ανοργάνωτο στρατό των «συμμετεχόντων» σε όλες ανεξαιρέτως τις παρατάξεις και τις ιδεολογίες, ως τον συνεκτικό ιστό (ως μπετόν αρμέ) ενός γεμάτου ρωγμές συστήματος. (Στην πραγματικότητα, παρά τις καφρίλες τους μπροστά στην κριτική, αυτοί που αντιστάθηκαν στο συγκεκριμένο περισσότερο, ήταν προς τιμήν τους η βάση του ΚΚΕ).
Έτσι, από ό,τι τόσο σχηματικά αλλά όχι ψεύτικα αποκαλούμε «η μεταπολίτευση» και μετά, στα ΑΕΙ και στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης η παιδεία αποτύγχανε και πάλι, αφού από το φοιτητικό της ασφάλειας (ξανάρχεται κι αυτό;;) φτάσαμε στο φοιτητικό δίχως κανένα δίχτυ ασφαλείας (φυσιολογικά μέχρι ενός βαθμού αφού το εκκρεμές τραβιόταν επί δεκαετίες προς τη μια μεριά κι έπρεπε να βρεθεί σε μια νέα κατάσταση δυναμικής ισορροπίας). Το αμόλα καλούμπα, τα προγράμματα (στα οποία ελάχιστοι ναι θέλησαν κι έπρεπε να κάνουν κάτι) στην λογοκλοπή (ακόμη και τώρα κατηγορούμε κομπλεξικά σ’ αυτήν την χώρα ως επιδειξία όποιον ή όποιαν αναφέρει πηγές στα ιντερνετικά πχ κείμενα, πηγές με τις οποίες μπορεί και να διαφωνείς αλλά θα τις αναφέρεις!) στην αριστερή φρασεολογία αλλά στη δεξιά συμπεριφορά και τσέπη, θριάμβευσε ο απίστευτα ναρκισσιστικός, ψεύτικος στις ποικίλες μάσκες του ατομισμός, που ριγμένος σαν σπορά εγκόλπωσης κι εκτόνωσης από το σύστημα έδωσε χαζά προνόμια για να αφαιρέσει σιγά σιγά σημαντικά δικαιώματα.
Θρίαμβος της δεξιάς αντίληψης του κόσμου πίσω από κάθε χρώμα υπήρξε η μεταπολίτευση. Η ελευθερία προβλήθηκε ως έννοια καταναλωτική όπως και η προοδευτική νοοτροπία (καταναλώνω συνθήματα και πουλάω συνθήματα, καταναλώνω ιδέες και πουλάω ιδέες, καταναλώνω «τσαμπουκά» και πουλάω «τσαμπουκά» -ή τουμπεκί… μην ξεχνάμε! Τα σύνθετα θεατρικά έχουν όλους τους ρόλους-, καταναλώνω «προνόμια» και πουλάω προνόμια) ενώ παραμένουν έννοιες βαθιά λειτουργικές, έννοιες συνυφασμένες με την επώδυνη σκέψη και πράξη. «Έχουν όλους τους τρόπους αυτοί… μας την έχουνε από παντού στημένη», που έγραψε κι η Γώγου παιδιάστικα, γι’ αυτό ίσως αληθινά, μες στην γόνιμη παραφορά της.
Αλλά ακριβώς επειδή αξιολογώ έτσι τα πράγματα δεν μπορώ λεπτό να εμπιστευτώ την αξιολόγηση ενός συστήματος που χρησιμοποιεί στην ηθικίστικη ρητορική του τα τρωτά που το ίδιο με την βοήθεια μας δημιούργησε για να συντρίψει όχι αυτά τα τρωτά (αφού στους κύκλους του πολλαπλάσια τα αναπαράγει καλύπτοντας τα και στους δικούς μας κύκλους έχει ανάγκη να τα αφήνει ώστε να τα χρησιμοποιεί ενίοτε, όπως τώρα προεκλογικά με τις μκο τσουβαλιάζοντας το σύμπαν!) μα ό,τι έχει απομείνει ακόμη ως καλό: Τα ελάχιστα μας δικαιώματα δηλαδή.
Γιατί ξέρουμε όλοι, κι αυτοί μαζί, πως ο φοβισμένος δεν μπορεί ποτέ να είναι καλύτερος εκπαιδευτικός (γιατρός, ηλεκτρολόγος, πολίτης). Γιατί ξέρουμε όλοι, κι αυτοί μαζί, πως ο πεινασμένος, δεν μπορεί ποτέ να είναι καλύτερος δάσκαλος (δικηγόρος, γεωργός, πολίτης). Γιατί ξέρουμε όλοι, κι αυτοί μαζί, (μόνο η «καθαρή» λέει «αριστερά» το ξεχνάει αρνούμενη στρατηγικές συμμαχίες…) πως ο πεινασμένος κι ο φοβισμένος δεν ανατρέπουν συστήματα, τα στηρίζουν πιο βαθιά, φέρνοντας με όλους τους τρόπους στην επιφάνεια, όταν έρθει η ώρα, τις πιο συντηρητικές, τις πιο μαύρες εναλλακτικές που έχουν ήδη επεξεργαστεί (όπως και στο τόσο γνωστό ιστορικό παρελθόν) όσοι (θεσμολάγνοι στην δημόσια ρητορική τους κατά τα άλλα!) θυσιάζουν όχι μόνο ανθρώπους μα και θεσμούς, για να μην χάσουν μια στάλα από «πολύτιμο» κέρδος…
Η αξιολόγηση αργά και σταθερά που στέλνεται ήδη στις μονάδες της εκπαίδευσης έχει λοιπόν μια σειρά από χαρακτηριστικά που αποπλαισιωποιούν την πράξη από την ιστορική συγκυρία για να δημιουργήσουν το τόσο πολύτιμο ανθρώπινο στοκ που θα οδεύσει στην αγχόνη της απόλυσης. Πρέπει να αναζητάς πχ πόρους σε σχολεία που δεν θ ανήκουν στην ατζέντα των φορολογούμενων αν θέλουν να χουν θέρμανση τα παιδιά τους (πάντα coca cola! Και Τράπεζα Πειραιώς! Τα κάνει όλα αλλιώς! Ή «στούντιο» το Καλό πήδημα! Μην το γελάτε!) πρέπει επίσης και υποχρεωτικά (σύμφωνα με το μοντέλο της Microsoft που είτε πριν είτε μετά τις εκλογές, είτε με δευτερεύουσες αλλαγές είτε ως έχει) προωθεί το ΥΠΕΣ κι ο ανειδίκευτος δημόσιος υπάλληλος Κυριάκος Μητσοτάκης κάποιοι να παίρνουν κάτω από την βάση ώστε να κόβονται…
Οι ανθρώπινες σχέσεις θα αντικατασταθούν πρώτη φορά τόσο «αδρά» σε χώρο εργασίας από τον κανιβαλισμό, αφού όλοι θα σπρώχνουν προς τα κάτω για να πατώσουν κάποιοι και όχι προς τα πάνω για να δούμε τον ήλιο όλοι μαζί. (Εκεί να δεις τι… νοοτροπία μεταπολίτευσης όπως την αποκαλούν θα δεις από όσους δήθεν την κατακρίνουν για να χτυπήσουν την δημοκρατία και όχι την φαυλοκρατία…) Η ίδια η ανθρώπινη υπόσταση των στελεχών θα καταρρέει όλο και πιο πολύ καλύπτοντας τις φιλοδοξίες τους πίσω από τον «ανεύθυνο» διεκπεραιωτικό τους ρόλο…. («αυτό το λίγο λίγο είναι σου λέω μεγάλη πονηριά»…)
Έτσι είναι τα συστήματα. Δεν έχουν σχέση με το Άρωμα Γυναίκας, με το άρωμα της Παιδείας. Συντρίβουν ηθικά πρώτα τα στελέχη τους που πολλά (ευτυχώς όχι όλα…) νιώθουν βλακωδώς και περήφανα από πάνω. Συντρίβουν ηθικά κι όλους εμάς, δαρμένους ή εκμαυλισμένους από τους προηγούμενους, περισσευάμενους τώρα, και ποιος θα γλύψει καλύτερα μήπως και σωθεί μπροστά στους ψυχικά σκεβρωμένους κριτές όπως στην αρχική μας ταινία...
Γιατί αλήθεια, μια συνάντηση ενός οργάνου των Συμβούλων, μια ανακοίνωση βρε αδερφέ, πως δεν μπορούν να νιώθουν βολικά (ας το πούνε έτσι! Καλή κι η αστική γλώσσα τέτοιες ώρες!) με την σκέψη πως θα συμβάλλουν έμμεσα (και άμεσα), θα συμβάλλουν όμως!, ώστε άνθρωποι να χάσουν την δουλειά τους (πολλοί με στόματα να θρέψουν από πίσω, συνάδελφοι που μπορεί να τους/τις θεωρώ χρόνια μικροαστούς/ές, μα που τώρα ανεξάρτητα που ήταν κοινωνικά ή πολιτικά προηγείται η ανθρώπινη υπόσταση τους, βασικό κομμάτι της οποίας είναι και η εργασιακή, άνθρωποι που λόγω συνθηκών ζωής αξίζουν να δουλεύουν περισσότερο από ό,τι εγώ με τα τυπικά περισσότερα προσόντα… Καλά κι εμείς θα απολυθούμε τελικά αλλά για άλλους λόγους, αφού το μινιμαλιστικό κράτος του αδηφάγου νεοφιλελευθερισμού αποκτά κριτήρια κακής ιδιωτικής επιχείρησης κι αφού η γλώσσα πρέπει να κόβεται).
Φοβάμαι όμως τώρα που ξανάρχεται ο καιρός της αόρατης έστω μπότας πως η βασική ερώτηση του Ντε Νίρο στο λογίδριο της ταινίας παραμένει επίκαιρη κι εδώ. Τι είδους άνθρωποι θα γίνουμε μέσα από μια τέτοια διαδικασία; Τι είδους φιλίες, τι είδους αξίες, τι είδους συμπεριφορές, τι είδους παιδαγωγική δηλαδή, θα αφήσει ως μαρτυρία τούτη η τραγική εποχή; Πως θα κοιτιόμαστε στα μάτια; Πως θα αγγίζουμε βιβλία και παιδικά μυαλά; Ή μήπως αντί για άρωμα θα αφήσει πίσω της (ίσως προμήνυμα και γι’ άλλα χειρότερα που θα ‘ρθουν) μια αδυσώπητη, πολυώνυμη, βρωμερή και παντού παρούσα μυρωδιά;
http://tvxs.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου