Ή μνημόνια ως το 2060 ή «καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή…»

Γράφει ο Ceteris Paribus

Ποια είναι η είδηση από τις περί το χρέος εξελίξεις; Ότι δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ ΔΝΤ και γερμανικής ηγεσίας; Ότι το Ταμείο δεν θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα; Ότι η Ελλάδα δεν θα βγει στις αγορές πριν τη συγκεκριμενοποίηση μέτρων για το χρέος το 2018; Κατά τη γνώμη μου, τίποτε απ’ όλα αυτά.

Η πρωτεύουσα είδηση είναι μία: ότι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα μετατραπεί σε «ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο» με πρώτο «πελάτη» την Ελλάδα, την οποία θα εποπτεύει μέχρι και το 2060 για ετήσιο πλεόνασμα άνω του 2% του ΑΕΠ!!! Υπάρχουν επίσης «παράγωγες» ειδήσεις: Ότι η Ελλάδα θα μείνει εκτός

ευρωπαϊκής «κανονικότητας» για πάντα, αφού θα εποπτεύεται από έναν μηχανισμό ο οποίος (θα) δρα εκτός ευρωπαϊκών συνθηκών. Ότι η Ελλάδα θα βγει στις αγορές αλλά υπό δρακόντειους όρους, υφιστάμενη τη διπλή εποπτεία τόσο του ESM όσο και των αγορών. Ότι η συμφωνία για το χρέος θα εξυπηρετεί αυτές τις προοπτικές-με τη μεταβατική και όχι «πλήρη» συμμετοχή του ΔΝΤ, που είναι σε αποδρομή από το ελληνικό αλλά και εν γένει από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Αφού ξεκινήσαμε ανάποδα, βάζοντας τα συμπεράσματα στην αρχή, ας μιλήσουμε και για το διπλό πολιτικό συμπέρασμα που προκύπτει: Αφενός, ο Αλέξης Τσίπρας, που αποκλείεται να μη γνώριζε για όλα αυτά (αν δεν γνώριζε, ακόμη χειρότερα γι’ αυτόν…), χρεώνεται πολιτικά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου του Αυγούστου 2015, του παρόντος τέταρτου μνημονίου μέχρι και το 2022, αλλά και ενός μακροχρόνιου μνημονίου 37 ετών (!!!) εκτός ευρωπαϊκής «κανονικότητας» μέχρι το 2060 υπό την εποπτεία του ΕΣΜ. Αφετέρου, το αστικό πολιτικό σύστημα συνολικά χρεώνεται αντικειμενικά τη συνευθύνη για όλα αυτά, καθώς απέτυχε να εξασφαλίσει για τη χώρα μια άλλη προοπτική πέραν αυτής του διεθνούς παρία επί πολλές δεκαετίες.

Ας τα δούμε όλα αυτά με τη σειρά.

ESM: το νέο «μαγαζί» και ο πρώτος «πελάτης»

Πολλοί αναλυτές αποδίδουν στη γερμανική ηγεσία και ιδιαιτέρως στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε «μεταφυσικά» κίνητρα που εκπορεύονται από κάποιου είδους «εκδικητικότητα» ή έμφυτη ροπή προς το «κακό». Θέλει λοιπόν η γερμανική ηγεσία συνολικά και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ειδικά, τα χειρότερα για την Ελλάδα; Κατά τη γνώμη μας οι απαντήσεις βρίσκονται αλλού. Η γερμανική ηγεσία θέλει το μετασχηματισμό της «υπαρκτής Ευρώπης» σε μια ορισμένη κατεύθυνση. Και η Ελλάδα έχει αναδειχθεί στο ιδεώδες «πειραματόζωο» για να επιβάλλεται τμηματικά αυτή η κατεύθυνση -για ποιους λόγους η Ελλάδα και όχι κάποια άλλη χώρα, είναι μια άλλη ιστορία.

Η γερμανική ηγεσία θέλει να ξεφύγει από την ευρωπαϊκή «κανονικότητα» των συνθηκών που είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αλλάξουν ουσιαστικά, των ειδικών πλειοψηφιών και των βέτο, του όποιου θεσμικού ευρωπαϊκού ελέγχου. Όλα αυτά τα θεωρεί κατάλοιπα της «ρομαντικής» περιόδου της ευρωπαϊκής ενοποίησης που πλέον είναι εμπόδιο στη γρήγορη και «αποτελεσματική» αντιμετώπιση «προβληματικών» καταστάσεων. Με το πρώτο ελληνικό μνημόνιο και την πρώτη συμμετοχή του ΔΝΤ σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, εγκαινίασε μια διαδικασία παράκαμψης των ευρωπαϊκών συνθηκών και της ευρωπαϊκής «κανονικότητας». Παραβίασε αυτή την «κανονικότητα» και με άλλους τρόπους: με διακρατικές συνθήκες (όπως το Δημοσιονομικό Σύμφωνο), με «συμμαχίες προθύμων» για διάφορα ζητήματα κ.λπ.

Πιο πρόσφατα, έθεσε επισήμως ζήτημα Ευρώπης πολλών «ταχυτήτων». Από τη μια η κυρία Μέρκελ και από την άλλη ο κ. Σόιμπλε, εντελώς πρόσφατα εξειδίκευσαν αυτή την ιδέα ως εξής: Πρώτον, αντί για «συμπλήρωση» των ευρωπαϊκών συνθηκών και άρα αποκατάσταση της ευρωπαϊκής «κανονικότητας», μετασχηματισμός του ESM σε «ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο» που θα δρα ανεξάρτητα από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα –αυτό το είπε ο κ. Σόιμπλε. Δεύτερον, επάνοδος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στο στενά οριζόμενο αντικείμενό της (νομισματική πολιτική) και αποφυγή του πειρασμού να υποκαθιστά πολιτικές αποφάσεις, όπως με το γιγαντιαίο πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) -αυτό το είπε η κ. Μέρκελ, αποδίδοντας στο QE το «μαλακό» ευρώ, άρα και τα γερμανικά πλεονάσματα!

Αυτό που συμβαίνει λοιπόν είναι απλά το εξής: όπως χωρίς τον κατάλληλο Ευρωπαίο «ασθενή» δεν θα εγκαινιαζόταν μεγαλοπρεπώς η παράκαμψη των ευρωπαϊκών συνθηκών και η είσοδος του ΔΝΤ σε ευρωπαϊκά προγράμματα, έτσι και χωρίς τον κατάλληλο Ευρωπαίο «πελάτη» δεν μπορεί να… ανοίξει το «μαγαζί» που λέγεται «ESM σε ρόλο ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου» με ρόλο ανεξάρτητο και εκτός ευρωπαϊκών –μαγαζιά χωρίς πελάτες δεν αποτελούν πραγματικότητες, αλλά… ιδέες. Δυστυχώς και στη δεύτερη αυτή περίπτωση ο κατάλληλος «πελάτης» είναι η Ελλάδα!

Το χρέος θα «ρυθμιστεί», αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό νέο…

Αν η Ελλάδα είναι ο κατάλληλος «πελάτης», η ρύθμιση του χρέους είναι η κατάλληλη διαδικασία! Αυτός είναι ο λόγος που το χρέος τελικά θα «ρυθμιστεί», αλλά με τρόπο που θα εξυπηρετεί αυτό το γερμανικό σχέδιο. Ο Μακρόν έχει αντιρρήσεις επ’ αυτού, αλλά τι θα μπορούσε να κάνει όταν το ΔΝΤ αποχωρεί σιγά-σιγά και δεν υπάρχει τρόπος χρηματοδότησης των ελληνικών ελλειμμάτων χωρίς τη Γερμανία; Μπορούμε να φανταστούμε την κ. Μέρκελ να απευθύνεται στον νέο Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν κάπως έτσι: «Έχετε μια άλλη ιδέα, κ. Μακρόν; Διαφωνούμε μαζί σας, αλλά δεν έχουμε αντίρρηση να την υλοποιήσετε, εσείς και όποιοι άλλοι πρόθυμοι».

Αυτός είναι ο λόγος που το ΔΝΤ είναι απαραίτητο να μείνει, αλλά «μεταβατικά» μέχρι να φύγει: για να λήξει το τρέχον ελληνικό πρόγραμμα και να ανοίξει η συζήτηση τι κάνουμε παρακάτω με δεδομένο ότι το ΔΝΤ απέρχεται. Και εξακολουθώ να ισχυρίζομαι ότι υπάρχει τέτοιο πολιτικό deal μεταξύ ΔΝΤ και γερμανικής ηγεσίας, αλλιώς θα μιλούσαμε για ένα διεθνές επεισόδιο κρίσης αυτή τη στιγμή -και οι αγορές μόνο πανικοβλημένες δεν φαίνονται…

Αντί για «χαλάρωση», λοιπόν, αντί για «δωράκι» σε αντιστάθμισμα των σκληρών μέτρων, μια «ρύθμιση» του ελληνικού χρέους δρακόντεια, που θα ολοκληρωθεί από τώρα μέχρι και τη λήξη του τρέχοντος ελληνικού προγράμματος το 2018 σε… δόσεις. Μια «ατελή» συμφωνία τώρα, με περισσότερη συγκεκριμενοποίηση αλλά όχι ποσοτικοποίηση μέτρων και τελική συζήτηση στα μέσα του 2018. Μια κάποια συμμετοχή του ΔΝΤ, αλλά κι αυτή ενδεχομένως σε… δόσεις και σε κάθε περίπτωση περιορισμένη και πρόσκαιρη -εξάλλου η πίεση από τη διοίκηση Τραμπ για αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα έχει αρχίσει να γίνεται κάτι παραπάνω από αισθητή.

Ρύθμιση = πλεονάσματα πάνω από 2% και εποπτεία από ESM μέχρι το 2060

Η φόρμουλα «περισσότερη συγκεκριμενοποίηση αλλά όχι ποσοτικοποίηση» έχει γίνει ήδη αποδεκτή από τον «σκληρό» του ΔΝΤ κ. Πολ Τόμσεν. Πέραν της φόρμουλας όμως, που με λίγη… καλή θέληση πάντα βρίσκεται, η τεχνική επεξεργασία στηρίζεται στο συνδυασμό εκτιμήσεων για δύο θεμελιώδη και απολύτως αλληλοσυσχετιζόμενα μεγέθη: τους ρυθμούς ανάπτυξης και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων. Για ποια περίοδο; Κρατηθείτε: για την περίοδο από το 2023 έως και το… 2060! Είναι κάτι που μάθαμε τώρα; Όχι! Μας το αποκάλυπταν όλες οι εκθέσεις του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μέχρι σήμερα: ο χρόνος αναφοράς ήταν το 2060!

Εδώ λοιπόν διαλύεται μια κλασικά ελληνική πολιτική (αυτ)απάτη: η λεγόμενη «ρύθμιση» ή «ελάφρυνση» του ελληνικού χρέους δεν είναι κάποιου είδους «δωράκι» προς την Ελλάδα επειδή πετυχαίνει τους στόχους του προγράμματος, αλλά μια πράξη που αφορά τις εγγυήσεις που προσφέρουν οι δανειστές στις αγορές για να ξαναδανειστεί η Ελλάδα απ’ αυτές.

Διαλύεται επίσης μια δεύτερη αυταπάτη: ο η ρύθμιση του χρέους είναι ταυτόσημη με την έξοδο από τα μνημόνια και τον εκτός ευρωπαϊκής «κανονικότητας» διεθνή οικονομικό έλεγχο. Αντίθετα, η ρύθμιση του χρέους σημαίνει παράταση αυτού του ελέγχου μέχρι και το 2060!

Σύμφωνα με έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών που διέρρευσε, υπάρχουν δύο σενάρια: Το αισιόδοξο, προβλέπει ότι για μείωση του χρέους κάτω από 60% του ΑΕΠ το 2060, απαιτείται μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης τουλάχιστον 1,3% και πρωτογενή πλεονάσματα τουλάχιστον 2,6% -για 37 συνεχόμενα χρόνια!!! Το απαισιόδοξο, που είναι σχεδόν ταυτόσημο με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, προβλέπει ότι με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1% και με ετήσιο πλεόνασμα 1,5%, το 2060 το χρέος θα εκτοξευτεί στο 220% του ΑΕΠ!!!

Αυτοί οι υπολογισμοί περιέχουν υπερβολική ποσότητα μεταφυσικής, αν σκεφτεί κανείς ότι οι εξαμηνιαίες εκθέσεις όλων των διεθνών οργανισμών διορθώνουν συστηματικά τις προβλέψεις τους του προηγούμενου εξαμήνου και εδώ κάποιοι αναλυτές προσπαθούν να μας πουν ότι μπορούν να προβλέψουν πλεονάσματα και ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι και το 2060… Οφείλουν να το κάνουν όμως, για να είναι «τυπικώς εντάξει» με τα καταστατικά τους και για να «κλείσουν το μάτι» στις παγκόσμιες αγορές ότι «έχουσιν γνώσιν οι φύλακες»…

Το απόλυτα κρίσιμο μέγεθος είναι τα πρωτογενή πλεονάσματα. Όπου με πλεονάσματα κάτω από 2% του ΑΕΠ απαιτείται «κούρεμα» του χρέους, ενώ με πλεονάσματα πάνω από 2,6% του ΑΕΠ δεν απαιτείται καμία παρέμβαση στο χρέος! Ο συμβιβασμός για το ύψος των πλεονασμάτων αναζητείται λοιπόν στην περιοχή μεταξύ 2% και 2,6% του ΑΕΠ. Όσο πιο κοντά στο 2,6%, τόσο καλύτερα για τους στόχους της γερμανικής ηγεσίας…

Αυτοί οι στόχοι χρειάζονται επόπτη, ο οποίος θα είναι ο «νέος ESM».

Η θλιβερή ανακεφαλαίωση έχει ως εξής:

-Παράταση του διεθνούς οικονομικού ελέγχου μέχρι και το 2060. Μπορεί τότε να μην υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να υπάρχει αλλά η Ελλάδα να μην είναι μέλος της, μπορεί όμως κάλλιστα να υπάρχει ένα «ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο» – αν όχι, θα υπάρχει πάντα η Λέσχη των Παρισίων, το ΔΝΤ κ.λπ.

-Η Ελλάδα όχι μόνο υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο μέχρι και το 2060, αλλά και εκτός ευρωπαϊκής κανονικότητας… για πάντα. Είναι κι αυτό ένας τρόπος να μένεις στο ευρώ…

-Έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, άρα διπλή επιτήρηση: από τις αγορές και από τον ESM.

-Μακροχρόνια οικονομική καθήλωση, αφού και το αισιόδοξο σενάριο των δανειστών προβλέπει μέσο ρυθμό ανάπτυξης 1,3% για τις επόμενες 4 δεκαετίες!

Αναρωτιέται κανείς αν η κυβέρνηση, που υπογράφει όλα αυτά, συνειδητοποιεί τη σημασία τους. Αναρωτιέται επίσης κανείς αν το αστικό πολιτικό σύστημα στο σύνολό του έχει επίγνωση ότι όλα αυτά έχουν σημασία ιστορική χωρίς ίχνος υπερβολής και πάντως πολύ ευρύτερη του αν θα τα χρεωθεί ο Αλέξης Τσίπρας ή πότε θα γίνουν εκλογές. Πόση σημασία έχει ποιος θα είναι πρωθυπουργός αν ο διεθνής οικονομικός έλεγχος και το πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής «κλειδώσει» για 4 δεκαετίες;…

http://www.rizopoulospost.com/mnhmonia-ws-to-2060/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=daily-newsletter