Xάνουν τις μισές αποδοχές τους όσοι λάβουν προσωρινή σύνταξη

Του Δημήτρη Κατσαγάνη

Στην καλύτερη περίπτωση με τα μισά χρήματα σε σχέση με όσα έπαιρναν ως μισθό ή εισόδημα από επαγγελματική δραστηριότητα πριν βγουν στη σύνταξη θα πρέπει να επιβιώσουν όσοι ζητήσουν να λάβουν προσωρινή σύνταξη μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με όσα επισημαίνει εγκύκλιος την οποία εξέδωσε ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, κ. Αναστάσιος Πετρόπουλος, βάσει του νέου Ασφαλιστικού που ισχύει από 12.5.2016 και αφορά όσους ασφαλισμένους αιτηθούν σύνταξη από τη συγκεκριμένη

ημερομηνία και έπειτα:

* ένας μισθωτός θα δικαιούται το 50% των μέσων μηνιαίων αποδοχών που ελάμβανε κατά το τελευταίο 12μηνο της απασχόλησης τους ως προσωρινή σύνταξη (εντός 2 μηνών από την συνταξιοδότησης του), αφού φυσικά καταθέσει τα δικαιολογητικά του για σύνταξη.

* σε ό,τι αφορά τους αυταπασχολούμενους, ελευθέρους επαγγελματίες και αγρότες δικαιούνται ως προσωρινή σύνταξη το 50% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των 12 τελευταίων μηνών ασφάλισης που προηγούνται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Ως μέσο μηνιαίο εισόδημα νοείται το πηλίκο του συνόλου των τρεχουσών εισφορών κύριας ασφάλισης που καταβλήθηκαν κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο ασφάλισης, διαιρουμένου δια του 20 % και στη συνέχεια δια του 12.

Η προσωρινή σύνταξη καταβάλλεται κατά απόλυτη προτεραιότητα στους δικαιούχους που είναι άτομα με αναπηρία (τουλάχιστον 50%), με χρόνιες παθήσεις και στους γονείς και νόμιμους κηδεμόνες που προστατεύουν άτομα με αναπηρία ή για όσους συνταξιοδοτούνται με βάση τις διατάξεις του ν.612/1977.

Κατώτατο πλαφόν τα 384 ευρώ - ανώτατο πλαφόν τα 768 ευρώ. Τι ισχύει για συντάξεις θανάτου, πρόωρες συντάξεις, συντάξεις ΟΓΑ 

Η προσωρινή σύνταξη που θα καταβληθεί σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ποσού της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε 20 έτη ασφάλισης (384 ευρώ), ούτε και να υπερβαίνει το διπλάσιο αυτής (768 ευρώ).

* Συνεπώς, σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος τα ποσά των euro;384 και euro;768 μειώνονται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, εάν υπολείπονται 60 μήνες, η μείωση ανέρχεται σε 60/200 και τα ανωτέρω ποσά διαμορφώνονται σε euro;268,80 και euro;537,60 αντίστοιχα.

* Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω αναπηρίας, για παράδειγμα με βαθμό

αναπηρίας 70%, το κατώτατο και ανώτατο όριο προσωρινής σύνταξης διαμορφώνεται σε euro;288 και euro;576 αντίστοιχα.

* Στις περιπτώσεις υποβολής αίτησης για συνταξιοδότηση λόγω θανάτου, όπου η προσωρινή σύνταξη καθορίζεται στο ποσοστό 50 % της προκύπτουσας προσωρινής σύνταξης, το κατώτατο και ανώτατο όριο της προσωρινής σύνταξης διαμορφώνεται σε euro;192 και euro;384 αντίστοιχα.

* Ειδικά για τους υπαγόμενους στην ασφάλιση του ΟΓΑ, το ποσό της προσωρινής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στο 80% της Εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή του ποσού των euro;307,20. Σε περίπτωση λήψης μειωμένης σύνταξης, το ανωτέρω ποσό μειώνεται κατά το ποσοστό της κατά περίπτωση προβλεπόμενης μείωσης. Ως προς το ανώτατο όριο προσωρινής σύνταξης εφαρμόζονται και για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ τα προβλεπόμενα για τους λοιπούς φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Τι γίνεται στην περίπτωση που ένας ασφαλισμένος δεν είχε σταθερό εισόδημα κατά το τελευταίο 12μηνο της απασχόλησης του

* Σε περίπτωση που κατά το δωδεκάμηνο που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης από ένα μισθωτό υπάρχουν κενοί μήνες ασφάλισης (δηλαδή μήνες χωρίς καμία ημέρα ασφάλισης) επεκτείνεται κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα των μηνών στους οποίους υφίσταται ασφάλιση μέχρι τη συμπλήρωση του 12μηνου.

* Σε περίπτωση που η ασφάλιση των αυταπασχολουμένων, ελευθερο-επαγγελματιών και αγροτών έχει διακοπεί σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, για τον υπολογισμό της προσωρινής σύνταξης λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί ή έπρεπε να καταβληθούν κατά το τελευταίο 12μηνο που προηγείται της διακοπής της ασφάλισης. Για παράδειγμα, εάν ασφαλισμένος του

ΟΑΕΕ διέκοψε την ασφάλιση στον φορέα τον Μάρτιο του 2013 και υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Ιούλιο του 2016, για τον υπολογισμό της προσωρινής σύνταξης λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν ή έπρεπε να καταβληθούν από τον Μάρτιο του 2012 έως και τον Φεβρουάριο του 2013.

Παράδειγμα προσωρινής σύνταξης ελευθέρου επαγγελματία

Ελεύθερος επαγγελματίας, υπαγόμενος στην ασφάλιση του

ΕΤΑΑ - ΤΣΑΥ πρόκειται να λάβει σύνταξη σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο ως προς τον υπολογισμό της. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου 12μηνου πριν από την διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας και την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης έχουν καταβληθεί για κύρια ασφάλιση ασφαλιστικές εισφορές ύψους euro;2.256 ( euro;188 μηνιαίως). Βάσει των ανωτέρω, το ποσό των euro;2.256 διαιρείται αρχικά δια του 20% και εν συνεχεία δια του 12, οπότε και προκύπτει το ποσό των euro;940. Ο ασφαλισμένος πρόκειται να λάβει ως προσωρινή σύνταξη το 50% του ανωτέρω ποσού, δηλαδή το ποσό των euro;470.

Στην περίπτωση αυτού του ασφαλισμένου, η προσωρινή σύνταξη θα υπολογιζόταν με τον ίδιο τρόπο, ακόμα και αν αυτός δεν είχε καταβάλει τις αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές, με την προϋπόθεση ότι το σύνολο των οφειλόμενων εισφορών δεν ξεπερνούν το όριο που προβλέπεται από την οικεία νομοθεσία.

Ποσά προσωρινών συντάξεων αναπηρίας - θανάτου

* Σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79,99%, δεδομένου ότι πρόκειται να λάβουν το 75% της Εθνικής σύνταξης, αντίστοιχα θα χορηγείται το 75% της προσωρινής σύνταξης που προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω.

* Σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως και 69,99%, δεδομένου ότι πρόκειται να λάβουν το 50% της Εθνικής σύνταξης, αντίστοιχα θα χορηγείται το 50% της προσωρινής σύνταξης που προκύπτει.

* Στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, η προσωρινή σύνταξη που διαμορφώνεται σύμφωνα με τα ανωτέρω χορηγείται σε ποσοστό 50%, και το ποσό επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης.

Τι γίνεται σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης

Στην περίπτωση ασφαλισμένου με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης στους εντασσόμενους στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( Ε.Φ.Κ.Α.) φορείς (δηλ. για εκείνους που είναι ασφαλισμένοι πχ στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ ταυτόχρονα) ισχύουν τα ακόλουθα:

* Για αιτήσεις μέχρι 31/12/2016 ο έλεγχος, επεξεργασία και απονομή προσωρινής σύνταξης πραγματοποιείται από τον τελευταίο φορέα στον οποίο υπάγεται ο ασφαλισμένος κατά την τελευταία χρονική περίοδο πριν την αίτησή του.

* Για αιτήσεις από 01/01/2017 και εντεύθεν, ο έλεγχος, επεξεργασία και απονομή προσωρινής σύνταξης πραγματοποιείται από τον Ε.Φ.Κ.Α. σύμφωνα με τη νομοθεσία του εντασσόμενου φορέα της τελευταίας απασχόλησης πριν την αίτηση του ασφαλισμένου.

Προκειμένου να δικαιωθεί ασφαλισμένος με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης προσωρινής σύνταξης από τον τελευταίο φορέα έως 31.12.2016 ή από τον Ε.Φ.Κ.Α. από 01.01.2017, πρέπει να διαπιστωθεί ότι από το συνολικό χρόνο ασφάλισης του αιτούντος πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σύμφωνα με τη νομοθεσία του τελευταίου φορέα έως 31.12.2016 ακόμη κι αν δεν καθίσταται αυτός τελικώς απονέμων της οριστικής σύνταξης ή του Ε.Φ.Κ.Α. από 01.01.2017 ακόμη κι αν ο ενδιαφερόμενος δεν συνταξιοδοτηθεί με τη νομοθεσία του τελευταίου εντασσόμενου φορέα.

Στην περίπτωση που για τον υπολογισμό του ποσού της προσωρινής σύνταξης στο διαδοχικά ασφαλισμένο, ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης δεν επαρκεί (12μηνο), λόγω αλλαγής επαγγελματικής κατεύθυνσης του ασφαλισμένου, λαμβάνεται υπόψη και ο διαδοχικά χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί και καταβάλλεται ποσό προσωρινής σύνταξης.

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που, κατά τη διάρκεια του δωδεκαμήνου της τελευταίας απασχόλησης, ο ασφαλισμένος είχε διαδοχικά την ιδιότητα μισθωτού και αυτοαπασχολούμενου, το ύψος της προσωρινής σύνταξης θα αποτελείται από το άθροισμα των ποσών που προκύπτουν από τους δύο τρόπους υπολογισμού , ανάλογα με τους μήνες που διένυσε ο ασφαλισμένος στην κάθε απασχόληση.

Παράδειγμα προσωρινής σύνταξης διαδοχικά ασφαλισμένου

Μισθωτός 5 μήνες με μηνιαίες αποδοχές 900 euro; και αυτοαπασχολούμενος 7 μήνες με μέσο μηνιαίο εισόδημα 800 euro;.

Ο υπολογισμός γίνεται ως εξής:

Α) 900 Χ 50% = 450 euro; Χ 5 μήνες =2250 euro;/12=187,5 euro;

Β) 800 Χ 50% = 400 euro; Χ 7 μήνες = 2800 euro;/12=233,33

Σύνολο: 420,83 euro;

Συμψηφισμός ποσού προσωρινής σύνταξης

Η προσωρινή σύνταξη χορηγείται από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, εκτός αν ο αιτών δηλώσει ότι δεν επιθυμεί την καταβολή προσωρινής σύνταξης. Μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης τα καταβληθέντα ποσά προσωρινής σύνταξης συμψηφίζονται με τις διαφορές που τυχόν προκύπτουν βάσει του ποσού σύνταξης που θα διαμορφωθεί στην απόφαση οριστικής σύνταξης.

Σε περίπτωση που μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών προς έκδοση οριστικής σύνταξης διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, τα ποσά προσωρινής σύνταξης που εισπράχθηκαν αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, χωρίς προσαύξηση σε περίπτωση που δεν προκύπτει υπαιτιότητα του ασφαλισμένου και εντόκως, με επιτόκιο 3%, σε περίπτωση που προκύπτει υπαιτιότητά του.

Όταν υπάρχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα ποσά ( euro;20.000 κατ' ανώτατο όριο για τον ΟΑΕΕ και euro;15.000 κατ' ανώτατο όριο για το ΕΤΑΑ), ο ασφαλισμένος πρέπει καταβάλλει το ποσό της οφειλής που υπερβαίνει τα ανωτέρω όρια εντός της προβλεπόμενης δίμηνης προθεσμίας και έτσι η συνταξιοδότηση του μπορεί να αρχίσει. 

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος, εκτός από οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, έχει οφειλή από αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, αθροιστικά οι οφειλές δεν μπορεί να υπερβαίνουν το ανώτατο ποσό οφειλής, όπως διαμορφώνονται ανά φορέα. Όμως το ποσό της οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές, επιμεριζόμενο σε μηνιαίες δόσεις σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, παρακρατείται από το ποσό της οριστικής σύνταξης και όχι από την προσωρινή σύνταξη.

Παράδειγμα παρακράτησης

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ έχει οφειλή από ασφαλιστικές εισφορές ύψους euro;15.000 και οφειλή από αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ύψους euro;7.200 (μηνιαία δόση euro;300), δηλαδή συνολικά η οφειλή ανέρχεται σε euro;22.200. Προκειμένου να χορηγηθεί προσωρινή σύνταξη, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει εντός διμήνου από τη λήψη της σχετικής ειδοποίησης από τον ΟΑΕΕ, το ποσό της οφειλής που υπερβαίνει τα euro;20.000, δηλαδή το ποσό των euro;2.200.

Από το ποσό της προσωρινής σύνταξης παρακρατείται μόνο η μηνιαία δόση για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης ύψους euro;300. Μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης, παρακρατείται τόσο το υπολειπόμενο ποσό της μηνιαίας δόσης για την αναγνώριση του χρόνου ασφάλισης (εφόσον δεν έχει γίνει εξόφληση της οφειλής), καθώς και η μηνιαία δόση για την εξόφληση της οφειλής από ασφαλιστικές εισφορές.

http://www.capital.gr/