Η πρώτη δουλειά του Ιβάν ήταν αυτή του εργάτη στην κρατική καπνοβιομηχανία “Donskoy
Tabak”. Όπως έχει πει, δεν ξεχνά ποτέ πως γεννήθηκε φτωχός. Είναι κάτι που δεν θεωρεί ντροπή. “Ντροπή είναι να πεθαίνεις φτωχός”, έχει διευκρινίσει και δεν αναφερόταν μόνο στα ρούβλια/ευρώ/δολάρια του
τραπεζικού λογαριασμού.Tabak”. Όπως έχει πει, δεν ξεχνά ποτέ πως γεννήθηκε φτωχός. Είναι κάτι που δεν θεωρεί ντροπή. “Ντροπή είναι να πεθαίνεις φτωχός”, έχει διευκρινίσει και δεν αναφερόταν μόνο στα ρούβλια/ευρώ/δολάρια του
Το 1977 κατετάγη στον στρατό, το 1980 πήρε το απολυτήριο, επέστρεψε στο καπνεργοστάσιο έφτασε έως τη θέση του υποδιευθυντή. Είχε ήδη γίνει φοιτητής στην οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Δημόσιας Οικονομίας, στο Ροστόφ και το 1988 πήρε πτυχίο, στον τομέα των logistics -είναι διδάκτωρ και έχει δημοσιεύσει 10 επιστημονικές εργασίες. Τρία χρόνια μετά (τον Δεκέμβριο του 1991) ήλθε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εκείνος έγινε ένας εκ των πολλών επιχειρηματιών που ξεπήδησαν, για να αποκτήσουν κομμάτια της κρατικής περιουσίας. Το 1992 η καπνοβιομηχανία ιδιωτικοποιήθηκε, εκείνος, όχι μόνο δεν κουνήθηκε, αλλά το 1993 ήταν ο νέος Γενικός Διευθυντής, θέση που κράτησε για δέκα χρόνια. Το σλόγκαν του ήταν “να ζούμε και να δουλεύουμε υπό τη ρωσική σημαία”.
Η κυρία Ευγενία, ο στρατάρχης Ζούκοφ και οι άνθρωποι της ΕΣΣΔ
Το 1999 η “Don Tabak” “κρατούσε” το 12% της ρωσικής αγοράς και το 70% της ευρύτερης περιοχής. Το 2014 έγινε η Νο4 εταιρία παραγωγής καπνού, στη Ρωσία. Άνηκε ήδη στον Σαββίδη. Για την ακρίβεια, η σύζυγος του είναι η μεγαλομέτοχος της επιχείρησης που παράγει 45 δισεκατομμύρια τσιγάρα το έτος, εκ των οποίων τα 6.05 δισεκατομμύρια εξάγονται σε 31 χώρες -με τα καθαρά κέρδη να πλησιάζουν τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο δίνει περί τα 562.7 εκατ. ευρώ στο ρωσικό κράτος, σε φόρους.
“Η μεταπολεμική γενιά ήταν ιδιαίτερη. Το εργοστάσιο έδινε επίδομα σε περισσότερα από 600 παιδιά που βρίσκονταν στο δρόμο, μετά τον πόλεμο. Θυμάμαι, όταν δούλευα στο εργοστάσιο ήταν η κυρία Ευγενία, μια αδύναμη, μικροκαμωμένη 80χρονη με μεγάλη καρδιά. Μου έλεγε “δεν τρως καλά αγόρι μου, να σου φέρω ένα σάντουιτς”. Θυμάμαι ακόμα τα χέρια της. Θυμάμαι και τα λόγια του Στρατάρχη Ζούκοφ, που έλεγε στους νέους να σέβονται τους βετεράνους. Έλεγε “οι παλιοί στρατιώτες δεν κάνουν παράπονα. Να είστε ο εαυτός σας και να τους συμπεριφέρεστε με ευαισθησία και σεβασμό. Είναι ένα πολύ μικρό τίμημα που οφείλετε να πληρώσετε, για όσα έχουν κάνει για εσάς. Καταλαβαίνετε τι θα μπορούσε να συμβεί, αν δεν ήταν οι άνθρωποι της Σοβιετικής Ένωσης, ο ηρωισμός τους και η νίκη”.
Εκ των πιο πλούσιων στη Ρωσία
Η εταιρία με τα καπνά ανήκει στην Gruppa Agrokom, όπου θα βρεις άλλες 39 επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται 17.000 άνθρωποι. Ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά το 1.3 δισ. ευρώ. Αυτόν τον όμιλο, τον δημιούργησε ο Σαββίδης το 2004. Το έτερο “κόσμημα” είναι η Atlantis-Pak, η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής τεχνητών περιβλημάτων (συσκευασίες προϊόντων κρέατος και τυριών) στον κόσμο. Μόνο το 2015 οι πωλήσεις πρόσφεραν καθαρά κέρδη 99 εκατ. ευρώ, με τις εξαγωγές σε 82 χώρες του πλανήτη να “ευθύνονται” για τα 43.500.000 ευρώ του συνόλου.
Στα best of υπάρχει και ο όμιλος “Ταύρος”, που τον λες και το μεγαλύτερο επεξεργαστή ωμού κρέατος στη νότια Ρωσία, με την γκάμα των προϊόντων να ανέρχεται στα 203 ονόματα, η “Aqua-Don” (επιχείρηση παραγωγής επιτραπέζιου και μεταλλικού νερού, του επιπέδου των 33 εκατομμυρίων φιαλών κάθε χρόνο), η ”Argo-Industrial Complex 21 Century”, με θερμοκήπια και ιχθυοκαλλιέργειες και η “Millennium” -δίκτυο λιανικής πώλησης, που περιλαμβάνει την αλυσίδα σούπερ μάρκετ “Ποικιλία”. Σημείωση: είναι η μοναδική αλυσίδα παντοπωλείων στη Ρωσία.
Oι πραγματικότητες της ζωής
Το concept, από την αρχή ήταν το ίδιο. “Τα εργοστάσια ανοίγουν, έχουν επιτυχία, αν δεν έχουν επιτυχία κλείνουν. Κάποια διαλύονται, κάποια εμφανίζονται. Κάπου στεναχωριέμαι, κάπου τα δέχομαι όλα αυτά σαν πραγματικότητες της ζωής μας”. Για τον ΠΑΟΚ έχει ξεκαθαρίσει πως δεν ισχύει αυτό. Έχει πει ότι “είναι ιστορική σχέση με το παρελθόν, η ψυχή μου. Δεν είναι επιχείρηση”.
Το σύστημα ωστόσο, που ακολουθεί ως επιχειρηματίας προφανώς και είναι επιτυχημένο, αν σκεφτείς ότι είναι στο Νο152 των πιο επιτυχημένων επιχειρηματιών στη Ρωσία, βάσει του Forbes, με τον κολοσσό του να καταλαμβάνει τη 2η θέση στις καλύτερες επιχειρήσεις του Ροστόφ. Έχει βραβευθεί από τη ρωσική ομοσπονδία, για την προσφορά προς την πατρίδα, με το παράσημο τιμής, ενώ τον έχουν επαινέσει ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, συν φυσικά όλοι οι τοπικοί φορείς του Ροστόφ. Να σου πω όμως, και για τη σχέση του με τον Πούτιν.
Ο φίλος του, Βλαδίμηρος Πούτιν
Το 1998 ο Σαββίδης μπλέχτηκε για πρώτη φορά με την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Δεν είχε εμπλοκή στο κόμμα του Πούτιν. Αυτό έγινε το 2003, όταν δέχθηκε πρόσκληση του κόμματος “Ενιαία Ρωσία” και του νυν Προέδρου. Έως το 2003 ήταν μέλος της Νομοθετικής Βουλής, στην περιφέρεια του Ροστόφ και τότε έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του βουλευτή στη Ρωσική Δούμα. Εξελέγη και διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος στην Επιτροπή προϋπολογισμού και φόρων. Το 2007 επέστρεψε στα έδρανα και ήταν μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων. -ήταν υπεύθυνος για τις διαβουλευτικές σχέσεις με το ελληνικό Κοινοβούλιο. Ήταν και αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και μέλος της Κοινοβουλευτικής συνέλευσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Μέχρι σήμερα εδρεύει σε επιτροπές των οποίων ηγείται ο Πούτιν.
Το 2013 έμεινε εκτός ψηφοδελτίου. Είπε πως είχε δεχθεί εσωκομματικό πόλεμο, από τον κυβερνήτη του Ροστόφ. Συμπτωματικά, ήταν η περίοδος που εξέφρασε δημόσια τη διαφωνία του με την πολιτική του κόμματος. Μια από τις ατάκες του, στη συνέντευξη που έκανε θραύση, ήταν “μεγαλώνει η δυσαρέσκεια του κόσμου, τον οποίον δεν υπολογίζουν. Αν δεν τον υπολογίζεις, για ποιο λόγο χρειάζεσαι τη Βουλή;”. Ο Πούτιν του ζήτησε να εξηγήσει τι εννοούσε, εκείνος ξεκαθάρισε πως οι αιχμές αφορούν τον κυβερνήτη του Ροστόφ (μεταξύ άλλων, φέρεται να είπε πως
δημιουργεί εμπόδια σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να στρέφονται σε άλλες λύσεις -εν προκειμένω, ο Σαββίδης σε αυτές που έκανε στην Ελλάδα) και σε αυτό το τηλεφώνημα έληξε η παρεξήγηση. Εξ ου και στις προεδρικές εκλογές του 2013, ο Σαββίδης στήριξε τον ηγέτη της Ρωσίας. Όχι και τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ναι, μπορεί να το κάνει αυτό.
“Γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”
Όταν είπε ο Πούτιν πως “με προβληματίζει το γεγονός ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες προτιμούν να επενδύουν στην Ελλάδα, παρά στη Ρωσία”, δεν εννοούσε το φίλο του. Ο ανταποκριτής του MEGA στη Μόσχα και στενός συνεργάτης του Σαββίδη, Θανάσης Αυγερινός είχε πει το 2013 στο Sentra 103.3 πως “τα κεφάλαια στο εξωτερικό εισρέουν μονάχα όσο το επιθυμεί το Κρεμλίνο. Η εξουσία είναι συγκεντρωτική στην Ρωσία και υπάρχει διαφορετική κουλτούρα κα πολιτικό σύστημα. Δεν θα μπορούσε ο Σαββίδης να εμπλακεί αν δεν είχε την έγκριση της ανώτερης πολιτικής ηγεσίας. Δεν το αποκλείω να λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”.
Από τον Σαββίδη είχε ζητήσει το 2015 ο Πούτιν... να βάλει πλάτη, μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας τον ως “ο πιο πλούσιος Έλληνας”.
Έκτοτε έχουν διαφωνήσει και άλλες φορές, αλλά η σχέση δεν έχει επηρεαστεί. Το αφεντικό του ΠΑΟΚ ήταν πίσω από κάθε συνάντηση του Πούτιν με Έλληνα πολιτικό και μη ξεχνάς πως τον περασμένο Μάιο κάλεσε τον Πρόεδρο στο γάμο του γιου του. Το ίδιο διάστημα τον υποδέχθηκε στο Άγιον Όρος.
Τώρα ενδεχομένως να καταλαβαίνεις τη βάση των ενστάσεων που είχαν οι διπλωματικοί κύκλοι της Δύσης, επί της τηλεοπτικής άδειας που πήρε ο Σαββίδης. Γιατί δηλαδή, τον θεωρούν ως προπομπό του Πούτιν στα δρώμενα της Ελλάδας και δη στον ευαίσθητο τομέα της ενημέρωσης.
Πότε τον είδες για πρώτη φορά
Συστήθηκε στο ελληνικό κοινό, τον Δεκαπενταύγουστο του 2010. Παρέστη στην πρώτη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα από το 1922. Όσοι ξέρουν λένε πως ο ναός επαναλειτούργησε, χάρη σε αυτόν. Στην πόρτα της μονής είχε στηθεί βάθρο, στο οποίο ανέβηκε εκείνος και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, για να ψάλουν τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Η σκηνή κατεγράφη από δεκάδες τηλεοπτικέ κάμερες και έτσι το πρόσωπο του Σαββίδη μπήκε στα ελληνικά σπίτια, για πρώτη φορά.
Ο ΠΑΟΚ που ήταν πολλά περισσότερα από μια ομάδα
Στις αρχές του καλοκαιριού, το 2012, βρέθηκε στη θεία λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, στο Πρόχωμα, ένα μικρό χωριό Ποντίων προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη. Είχε φροντίσει εκείνος για την ανέγερση του ναού που είναι πιστό αντίγραφο εκείνου που υπάρχει στη γενέτειρα του. Η δωρεά έγινε στη μνήμη των γονιών του και έχει στον προαύλιο χώρο προτομή του πατέρα του, ενώ στο εσωτερικό υπάρχει αυτό.
To 2012 o ναός γιόρταζε και ο Σαββίδης ήταν ο άνθρωπος με τον οποίον ήθελαν να μιλήσουν οι κάτοικοι. Χρησιμοποίησε ένα γραφείο, δίπλα στην εκκλησία για να τους ακούσει. Επρόκειτο για μακρινούς συγγενείς του, πολιτικούς και μέλη της διοίκησης του ΠΑΟΚ. Ήταν και η μέρα που ένα από τα αδέλφια του “έκλεινε” 43 ημέρες νοσηλείας. Εκείνος έκανε ένα τάμα: πρόσφερε στο χωριό 43 αρνιά για να κεραστούν οι επισκέπτες στο πανηγύρι.
Είχαν ήδη ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για την αγορά του “Δικεφάλου του Βορρά”. Είχε κάνει σχετική απόπειρα και το 2006, χωρίς επιτυχία “γιατί ήταν ανέτοιμος”, είπαν οι έχοντες γνώση. Ο ίδιος είχε σχολιάσει “οι διαπραγματεύσεις κράτησαν επτά χρόνια. Κατάλαβα πως κάποιες δυνάμεις προσπαθούσαν να εμποδίσουν τη διαδικασία”. Δεν το έβαλε κάτω, γιατί ο ΠΑΟΚ ήταν για εκείνον κάτι πολύ περισσότερο από μια ομάδα -όπως έχει πει πολλάκις.
Ομολόγησε και η έξυπνη επιχειρηματική κίνηση θα ήταν ήταν να αφήσει το σύλλογο να καταρρεύσει και μετά να αγοράσει, με λίγα χρήματα. Δεν ήθελε όμως, να είναι μάρτυρας αυτής της πτώσης. Για να νικήσει εν τω μεταξύ, την παράνοια των ελληνικών διαπραγματεύσεων, προσέλαβε διακεκριμένο δικηγόρο, να ερευνήσει και να καταλήξει στο τι ίσχυε. Μετά κινήθηκε μεθοδικά και πήρε αυτό που ήθελε. Όπως κάνει πάντα.
Έχει δώσει +80 εκατ. ευρώ για τον ΠΑΟΚ και 308 εκατ. ευρώ στο κράτος
Λίγους μήνες αργότερα και για την ακρίβεια στις 10/8 έδωσε 10.3 εκατ. ευρώ και εξασφάλισε το 51% των μετοχών, μιας ΠΑΕ που είχε φτάσει στο ναδίρ, σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο. Στις 13/2 του 2013 έδωσε άλλα 15 εκατ. ευρώ και είχε πια στα χέρια του το 74% των μετοχών, ποσοστό που τον Δεκέμβριο έφτασε το 90%, με την επένδυση άλλων 5 εκατομμυρίων ευρώ. Δεν μπορούσε να φτάσει στο 100%, διότι βάσει νόμου το εναπομείναν 10% ανήκει στον Ερασιτέχνη. Αυτό που έκανε ήταν να δώσει 4.600.000 ευρώ ευρώ, για να κάνει αγνώριστο το γήπεδο στην Τούμπα. Για να μη σε κουράζω άλλο, κράτα πως μετά τη νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, που έγινε τον Μάιο του 2016, η επένδυση στην αγαπημένη του ομάδα είχε ξεπεράσει τα 80.000.000 ευρώ, σε μια τετραετία! Στο ίδιο διάστημα, έχει δώσει στα ταμεία του κράτους 308.000.000 ευρώ. Από τις 26/2 του 2013 έχει την ελληνική ιθαγένεια και είναι δημότης της Θέρμης.
“Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός του ποδοσφαίρου”
Pas mal, για τον άνθρωπο που όταν είχε μπλεχτεί με την ποδοσφαιρική ομάδα του Ροστόφ (2002-2005) είχε δηλώσει σε ρωσική εφημερίδα πως “ποτέ δεν υπήρξα φανατικός οπαδός του ποδοσφαίρου. Μικρός έπαιζα μπάλα στην αυλή, αλλά όταν έφτασε η ώρα να αποφασίσω, αντί για το σώμα μου, επέλεξα να προπονώ το μυαλό μου”. Και τι έγινε; “Οταν ανέλαβα την ομάδα, υπέθετα ότι θα διοικούσα από κάποια απόσταση. Σύντομα κατάλαβα ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι χόμπι ούτε αθλητισμός αλλά αρρώστια.Όταν αντιλήφθηκα πως κάποιοι ποδοσφαιριστές κορόιδευαν τους οπαδούς, τους έβαλα στη λίστα των υπό μεταγραφή. Όσο είμαι εγώ στην ομάδα δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα στημένο παιχνίδι. Δεν ήρθα στο ποδόσφαιρο για να λερώσω το όνομά μου. Επιπλέον ή θα παλέψουμε για την κορυφή ή η ομάδα θα συνεχίσει χωρίς εμένα”. Τι έγινε; Συνέχισε χωρίς εκείνον από το 2005, όταν είπε στην Sport-Express.ru ότι “τα χρήματα των ολιγαρχών δεν θα ανεβάσουν το επίπεδο του ρωσικού ποδοσφαίρου. Πρέπει να αλλάξουν πολλά. Δεν είναι λογικό ένας παίκτης να κοστίζει περισσότερο από ό,τι ολόκληρη η δική μας ομάδα. Το Ροστόφ ενδεχομένως πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι τα επόμενα χρόνια θα διεκδικεί μια καλή κατάταξη στη βαθμολογία και τίποτε παραπάνω”.
Δεν εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή “εκτός και αν βλέπω τα χρήματα να πέφτουν στην άμμο”
Ένα από τα πράγματα που είχε καταστήσει σαφή ήταν ότι “ο πρόεδρος δεν πρέπει να εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή”. Το 2003, όταν η Ροστόφ έχασε το κύπελλο “πήγα στα αποδυτήρια και με αυστηρό τόνο ανακοίνωσα σε όλους ότι βρίσκομαι σε αναζήτηση προπονητή διότι οι υπάρχοντες δεν μπορούν να υλοποιήσουν τους στόχους της ομάδας”. Γιατί είχε αλλάξει άποψη; “Όταν βλέπω ότι τα χρήματά μου πέφτουν στην άμμο, δεν μπορώ να μείνω στην άκρη. Στο παιχνίδι με τη Ζενίτ επί 80 λεπτά οι παίκτες δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν τίποτε. Συμβούλεψα τότε τον προπονητή να βάλει στο παιχνίδι συγκεκριμένους παίκτες” δεν το έκανε και έφυγε. Επί των ημερών του, η Ροστόφ είχε δυο ψυχολόγους, για να δουλεύουν επί του ηθικού των παικτών.
Πώς έγινε ο “Τσάρος του Πόντου”
Έως τον Μάρτιο του 2014 είχε γίνει ήδη γνωστός σε όλη την Ελλάδα ως “ο Τσάρος του Πόντου”. Βλέπεις, είχε γίνει πολλά περισσότερα από ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας. Πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του ξενοδοχείου “Μακεδονία Παλλάς” για 100 χρόνια. Οι καθ' ύλην αρμόδιοι υπολόγισαν πως η επένδυση θα ξεπεράσει τα 22 εκατ. ευρώ.
Αγόρασε την πρώην συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη (για το ποσό των 5.5 εκατ. ευρώ), τη Βίλα Ζαρντινίδη (έναντι 2.5 εκατ. ευρώ), το Μέγαρο Λόγγου στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, γνωστή και ως “στοιχειωμένο κόκκινο σπίτι”, ένα εκ των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων στη Θεσσαλονίκη, έκταση 210 στρεμμάτων στο Παλιούρι Χαλκιδικής (project που θα στοιχίσει έως 60 εκατ. ευρώ -έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης για 99 χρόνια) και το “κτίριο του ΝΑΤΟ”, στη Βασιλίσσης Όλγας. Φυσικά, δεν σταμάτησε εκεί.
Ο Θανάσης Αυγερινός είχε διαβεβαιώσει από το 2013 πως ”ο Σαββίδης εννοεί ό,τι λέει και επιμένει πολύ για αυτά που θέλει να επιτύχει. Σαν γνήσιος Καυκάσιος τιμά τις παραδόσεις και την ιστορία του. Είναι πολύ αυστηρός σε τέτοια ζητήματα. Όταν πεθάνει θέλει να θαφτεί κοντά στους γονείς του έξω από την Θεσσαλονίκη. Είναι βαριές κουβέντες και θα τις τιμήσει”. Με όποιο κόστος.
Ο Ιβάν “εμφανίστηκε στις 27/3 του 1959. Ήταν ο βενιαμίν. Έως τα 12, ζούσε σε χωριό της διοικητικής περιφέρειας Τσάλκα -στο νότιο μέρος της Γεωργίας. Η ομώνυμη πόλη είχε ιδρυθεί από Έλληνες, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει από την ανατολική Τουρκία. Για την ιστορία, το “Τσάλκα” σημαίνει “απομακρυσμένος”. Οι καπνεργάτες γονείς του αποφάσισαν το 1971 να μετακομίσουν στο Ροστόφ, που σύμφωνα με τους Σοβιετικούς ήταν ο... πατέρας της μαφίας στην ΕΣΣΔ -η μητέρα ήταν η Οδησσός. Οι γονείς του συνέχισαν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τρόπο που να τιμούν πάντα τις ρίζες τους.
Η πρώτη δουλειά του Ιβάν ήταν αυτή του εργάτη στην κρατική καπνοβιομηχανία “Donskoy Tabak”. Όπως έχει πει, δεν ξεχνά ποτέ πως γεννήθηκε φτωχός. Είναι κάτι που δεν θεωρεί ντροπή. “Ντροπή είναι να πεθαίνεις φτωχός”, έχει διευκρινίσει και δεν αναφερόταν μόνο στα ρούβλια/ευρώ/δολάρια του τραπεζικού λογαριασμού.
Το 1977 κατετάγη στον στρατό, το 1980 πήρε το απολυτήριο, επέστρεψε στο καπνεργοστάσιο έφτασε έως τη θέση του υποδιευθυντή. Είχε ήδη γίνει φοιτητής στην οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Δημόσιας Οικονομίας, στο Ροστόφ και το 1988 πήρε πτυχίο, στον τομέα των logistics -είναι διδάκτωρ και έχει δημοσιεύσει 10 επιστημονικές εργασίες. Τρία χρόνια μετά (τον Δεκέμβριο του 1991) ήλθε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εκείνος έγινε ένας εκ των πολλών επιχειρηματιών που ξεπήδησαν, για να αποκτήσουν κομμάτια της κρατικής περιουσίας. Το 1992 η καπνοβιομηχανία ιδιωτικοποιήθηκε, εκείνος, όχι μόνο δεν κουνήθηκε, αλλά το 1993 ήταν ο νέος Γενικός Διευθυντής, θέση που κράτησε για δέκα χρόνια. Το σλόγκαν του ήταν “να ζούμε και να δουλεύουμε υπό τη ρωσική σημαία”.
Η κυρία Ευγενία, ο στρατάρχης Ζούκοφ και οι άνθρωποι της ΕΣΣΔ
Το 1999 η “Don Tabak” “κρατούσε” το 12% της ρωσικής αγοράς και το 70% της ευρύτερης περιοχής. Το 2014 έγινε η Νο4 εταιρία παραγωγής καπνού, στη Ρωσία. Άνηκε ήδη στον Σαββίδη. Για την ακρίβεια, η σύζυγος του είναι η μεγαλομέτοχος της επιχείρησης που παράγει 45 δισεκατομμύρια τσιγάρα το έτος, εκ των οποίων τα 6.05 δισεκατομμύρια εξάγονται σε 31 χώρες -με τα καθαρά κέρδη να πλησιάζουν τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο δίνει περί τα 562.7 εκατ. ευρώ στο ρωσικό κράτος, σε φόρους.
“Η μεταπολεμική γενιά ήταν ιδιαίτερη. Το εργοστάσιο έδινε επίδομα σε περισσότερα από 600 παιδιά που βρίσκονταν στο δρόμο, μετά τον πόλεμο. Θυμάμαι, όταν δούλευα στο εργοστάσιο ήταν η κυρία Ευγενία, μια αδύναμη, μικροκαμωμένη 80χρονη με μεγάλη καρδιά. Μου έλεγε “δεν τρως καλά αγόρι μου, να σου φέρω ένα σάντουιτς”. Θυμάμαι ακόμα τα χέρια της. Θυμάμαι και τα λόγια του Στρατάρχη Ζούκοφ, που έλεγε στους νέους να σέβονται τους βετεράνους. Έλεγε “οι παλιοί στρατιώτες δεν κάνουν παράπονα. Να είστε ο εαυτός σας και να τους συμπεριφέρεστε με ευαισθησία και σεβασμό. Είναι ένα πολύ μικρό τίμημα που οφείλετε να πληρώσετε, για όσα έχουν κάνει για εσάς. Καταλαβαίνετε τι θα μπορούσε να συμβεί, αν δεν ήταν οι άνθρωποι της Σοβιετικής Ένωσης, ο ηρωισμός τους και η νίκη”.
Εκ των πιο πλούσιων στη Ρωσία
Η εταιρία με τα καπνά ανήκει στην Gruppa Agrokom, όπου θα βρεις άλλες 39 επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται 17.000 άνθρωποι. Ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά το 1.3 δισ. ευρώ. Αυτόν τον όμιλο, τον δημιούργησε ο Σαββίδης το 2004. Το έτερο “κόσμημα” είναι η Atlantis-Pak, η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής τεχνητών περιβλημάτων (συσκευασίες προϊόντων κρέατος και τυριών) στον κόσμο. Μόνο το 2015 οι πωλήσεις πρόσφεραν καθαρά κέρδη 99 εκατ. ευρώ, με τις εξαγωγές σε 82 χώρες του πλανήτη να “ευθύνονται” για τα 43.500.000 ευρώ του συνόλου.
Στα best of υπάρχει και ο όμιλος “Ταύρος”, που τον λες και το μεγαλύτερο επεξεργαστή ωμού κρέατος στη νότια Ρωσία, με την γκάμα των προϊόντων να ανέρχεται στα 203 ονόματα, η “Aqua-Don” (επιχείρηση παραγωγής επιτραπέζιου και μεταλλικού νερού, του επιπέδου των 33 εκατομμυρίων φιαλών κάθε χρόνο), η ”Argo-Industrial Complex 21 Century”, με θερμοκήπια και ιχθυοκαλλιέργειες και η “Millennium” -δίκτυο λιανικής πώλησης, που περιλαμβάνει την αλυσίδα σούπερ μάρκετ “Ποικιλία”. Σημείωση: είναι η μοναδική αλυσίδα παντοπωλείων στη Ρωσία.
Oι πραγματικότητες της ζωής
Το concept, από την αρχή ήταν το ίδιο. “Τα εργοστάσια ανοίγουν, έχουν επιτυχία, αν δεν έχουν επιτυχία κλείνουν. Κάποια διαλύονται, κάποια εμφανίζονται. Κάπου στεναχωριέμαι, κάπου τα δέχομαι όλα αυτά σαν πραγματικότητες της ζωής μας”. Για τον ΠΑΟΚ έχει ξεκαθαρίσει πως δεν ισχύει αυτό. Έχει πει ότι “είναι ιστορική σχέση με το παρελθόν, η ψυχή μου. Δεν είναι επιχείρηση”.
Το σύστημα ωστόσο, που ακολουθεί ως επιχειρηματίας προφανώς και είναι επιτυχημένο, αν σκεφτείς ότι είναι στο Νο152 των πιο επιτυχημένων επιχειρηματιών στη Ρωσία, βάσει του Forbes, με τον κολοσσό του να καταλαμβάνει τη 2η θέση στις καλύτερες επιχειρήσεις του Ροστόφ. Έχει βραβευθεί από τη ρωσική ομοσπονδία, για την προσφορά προς την πατρίδα, με το παράσημο τιμής, ενώ τον έχουν επαινέσει ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, συν φυσικά όλοι οι τοπικοί φορείς του Ροστόφ. Να σου πω όμως, και για τη σχέση του με τον Πούτιν.
Ο φίλος του, Βλαδίμηρος Πούτιν
Το 1998 ο Σαββίδης μπλέχτηκε για πρώτη φορά με την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Δεν είχε εμπλοκή στο κόμμα του Πούτιν. Αυτό έγινε το 2003, όταν δέχθηκε πρόσκληση του κόμματος “Ενιαία Ρωσία” και του νυν Προέδρου. Έως το 2003 ήταν μέλος της Νομοθετικής Βουλής, στην περιφέρεια του Ροστόφ και τότε έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του βουλευτή στη Ρωσική Δούμα. Εξελέγη και διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος στην Επιτροπή προϋπολογισμού και φόρων. Το 2007 επέστρεψε στα έδρανα και ήταν μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων. -ήταν υπεύθυνος για τις διαβουλευτικές σχέσεις με το ελληνικό Κοινοβούλιο. Ήταν και αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και μέλος της Κοινοβουλευτικής συνέλευσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Μέχρι σήμερα εδρεύει σε επιτροπές των οποίων ηγείται ο Πούτιν.
Το 2013 έμεινε εκτός ψηφοδελτίου. Είπε πως είχε δεχθεί εσωκομματικό πόλεμο, από τον κυβερνήτη του Ροστόφ. Συμπτωματικά, ήταν η περίοδος που εξέφρασε δημόσια τη διαφωνία του με την πολιτική του κόμματος. Μια από τις ατάκες του, στη συνέντευξη που έκανε θραύση, ήταν “μεγαλώνει η δυσαρέσκεια του κόσμου, τον οποίον δεν υπολογίζουν. Αν δεν τον υπολογίζεις, για ποιο λόγο χρειάζεσαι τη Βουλή;”. Ο Πούτιν του ζήτησε να εξηγήσει τι εννοούσε, εκείνος ξεκαθάρισε πως οι αιχμές αφορούν τον κυβερνήτη του Ροστόφ (μεταξύ άλλων, φέρεται να είπε πως
δημιουργεί εμπόδια σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να στρέφονται σε άλλες λύσεις -εν προκειμένω, ο Σαββίδης σε αυτές που έκανε στην Ελλάδα) και σε αυτό το τηλεφώνημα έληξε η παρεξήγηση. Εξ ου και στις προεδρικές εκλογές του 2013, ο Σαββίδης στήριξε τον ηγέτη της Ρωσίας. Όχι και τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ναι, μπορεί να το κάνει αυτό.
“Γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”
Όταν είπε ο Πούτιν πως “με προβληματίζει το γεγονός ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες προτιμούν να επενδύουν στην Ελλάδα, παρά στη Ρωσία”, δεν εννοούσε το φίλο του. Ο ανταποκριτής του MEGA στη Μόσχα και στενός συνεργάτης του Σαββίδη, Θανάσης Αυγερινός είχε πει το 2013 στο Sentra 103.3 πως “τα κεφάλαια στο εξωτερικό εισρέουν μονάχα όσο το επιθυμεί το Κρεμλίνο. Η εξουσία είναι συγκεντρωτική στην Ρωσία και υπάρχει διαφορετική κουλτούρα κα πολιτικό σύστημα. Δεν θα μπορούσε ο Σαββίδης να εμπλακεί αν δεν είχε την έγκριση της ανώτερης πολιτικής ηγεσίας. Δεν το αποκλείω να λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”.
Από τον Σαββίδη είχε ζητήσει το 2015 ο Πούτιν... να βάλει πλάτη, μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας τον ως “ο πιο πλούσιος Έλληνας”.
Έκτοτε έχουν διαφωνήσει και άλλες φορές, αλλά η σχέση δεν έχει επηρεαστεί. Το αφεντικό του ΠΑΟΚ ήταν πίσω από κάθε συνάντηση του Πούτιν με Έλληνα πολιτικό και μη ξεχνάς πως τον περασμένο Μάιο κάλεσε τον Πρόεδρο στο γάμο του γιου του. Το ίδιο διάστημα τον υποδέχθηκε στο Άγιον Όρος.
Τώρα ενδεχομένως να καταλαβαίνεις τη βάση των ενστάσεων που είχαν οι διπλωματικοί κύκλοι της Δύσης, επί της τηλεοπτικής άδειας που πήρε ο Σαββίδης. Γιατί δηλαδή, τον θεωρούν ως προπομπό του Πούτιν στα δρώμενα της Ελλάδας και δη στον ευαίσθητο τομέα της ενημέρωσης.
Πότε τον είδες για πρώτη φορά
Συστήθηκε στο ελληνικό κοινό, τον Δεκαπενταύγουστο του 2010. Παρέστη στην πρώτη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα από το 1922. Όσοι ξέρουν λένε πως ο ναός επαναλειτούργησε, χάρη σε αυτόν. Στην πόρτα της μονής είχε στηθεί βάθρο, στο οποίο ανέβηκε εκείνος και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, για να ψάλουν τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Η σκηνή κατεγράφη από δεκάδες τηλεοπτικέ κάμερες και έτσι το πρόσωπο του Σαββίδη μπήκε στα ελληνικά σπίτια, για πρώτη φορά.
Ο ΠΑΟΚ που ήταν πολλά περισσότερα από μια ομάδα
Στις αρχές του καλοκαιριού, το 2012, βρέθηκε στη θεία λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, στο Πρόχωμα, ένα μικρό χωριό Ποντίων προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη. Είχε φροντίσει εκείνος για την ανέγερση του ναού που είναι πιστό αντίγραφο εκείνου που υπάρχει στη γενέτειρα του. Η δωρεά έγινε στη μνήμη των γονιών του και έχει στον προαύλιο χώρο προτομή του πατέρα του, ενώ στο εσωτερικό υπάρχει αυτό.
To 2012 o ναός γιόρταζε και ο Σαββίδης ήταν ο άνθρωπος με τον οποίον ήθελαν να μιλήσουν οι κάτοικοι. Χρησιμοποίησε ένα γραφείο, δίπλα στην εκκλησία για να τους ακούσει. Επρόκειτο για μακρινούς συγγενείς του, πολιτικούς και μέλη της διοίκησης του ΠΑΟΚ. Ήταν και η μέρα που ένα από τα αδέλφια του “έκλεινε” 43 ημέρες νοσηλείας. Εκείνος έκανε ένα τάμα: πρόσφερε στο χωριό 43 αρνιά για να κεραστούν οι επισκέπτες στο πανηγύρι.
Είχαν ήδη ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για την αγορά του “Δικεφάλου του Βορρά”. Είχε κάνει σχετική απόπειρα και το 2006, χωρίς επιτυχία “γιατί ήταν ανέτοιμος”, είπαν οι έχοντες γνώση. Ο ίδιος είχε σχολιάσει “οι διαπραγματεύσεις κράτησαν επτά χρόνια. Κατάλαβα πως κάποιες δυνάμεις προσπαθούσαν να εμποδίσουν τη διαδικασία”. Δεν το έβαλε κάτω, γιατί ο ΠΑΟΚ ήταν για εκείνον κάτι πολύ περισσότερο από μια ομάδα -όπως έχει πει πολλάκις.
Ομολόγησε και η έξυπνη επιχειρηματική κίνηση θα ήταν ήταν να αφήσει το σύλλογο να καταρρεύσει και μετά να αγοράσει, με λίγα χρήματα. Δεν ήθελε όμως, να είναι μάρτυρας αυτής της πτώσης. Για να νικήσει εν τω μεταξύ, την παράνοια των ελληνικών διαπραγματεύσεων, προσέλαβε διακεκριμένο δικηγόρο, να ερευνήσει και να καταλήξει στο τι ίσχυε. Μετά κινήθηκε μεθοδικά και πήρε αυτό που ήθελε. Όπως κάνει πάντα.
Έχει δώσει +80 εκατ. ευρώ για τον ΠΑΟΚ και 308 εκατ. ευρώ στο κράτος
Λίγους μήνες αργότερα και για την ακρίβεια στις 10/8 έδωσε 10.3 εκατ. ευρώ και εξασφάλισε το 51% των μετοχών, μιας ΠΑΕ που είχε φτάσει στο ναδίρ, σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο. Στις 13/2 του 2013 έδωσε άλλα 15 εκατ. ευρώ και είχε πια στα χέρια του το 74% των μετοχών, ποσοστό που τον Δεκέμβριο έφτασε το 90%, με την επένδυση άλλων 5 εκατομμυρίων ευρώ. Δεν μπορούσε να φτάσει στο 100%, διότι βάσει νόμου το εναπομείναν 10% ανήκει στον Ερασιτέχνη. Αυτό που έκανε ήταν να δώσει 4.600.000 ευρώ ευρώ, για να κάνει αγνώριστο το γήπεδο στην Τούμπα. Για να μη σε κουράζω άλλο, κράτα πως μετά τη νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, που έγινε τον Μάιο του 2016, η επένδυση στην αγαπημένη του ομάδα είχε ξεπεράσει τα 80.000.000 ευρώ, σε μια τετραετία! Στο ίδιο διάστημα, έχει δώσει στα ταμεία του κράτους 308.000.000 ευρώ. Από τις 26/2 του 2013 έχει την ελληνική ιθαγένεια και είναι δημότης της Θέρμης.
“Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός του ποδοσφαίρου”
Pas mal, για τον άνθρωπο που όταν είχε μπλεχτεί με την ποδοσφαιρική ομάδα του Ροστόφ (2002-2005) είχε δηλώσει σε ρωσική εφημερίδα πως “ποτέ δεν υπήρξα φανατικός οπαδός του ποδοσφαίρου. Μικρός έπαιζα μπάλα στην αυλή, αλλά όταν έφτασε η ώρα να αποφασίσω, αντί για το σώμα μου, επέλεξα να προπονώ το μυαλό μου”. Και τι έγινε; “Οταν ανέλαβα την ομάδα, υπέθετα ότι θα διοικούσα από κάποια απόσταση. Σύντομα κατάλαβα ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι χόμπι ούτε αθλητισμός αλλά αρρώστια.Όταν αντιλήφθηκα πως κάποιοι ποδοσφαιριστές κορόιδευαν τους οπαδούς, τους έβαλα στη λίστα των υπό μεταγραφή. Όσο είμαι εγώ στην ομάδα δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα στημένο παιχνίδι. Δεν ήρθα στο ποδόσφαιρο για να λερώσω το όνομά μου. Επιπλέον ή θα παλέψουμε για την κορυφή ή η ομάδα θα συνεχίσει χωρίς εμένα”. Τι έγινε; Συνέχισε χωρίς εκείνον από το 2005, όταν είπε στην Sport-Express.ru ότι “τα χρήματα των ολιγαρχών δεν θα ανεβάσουν το επίπεδο του ρωσικού ποδοσφαίρου. Πρέπει να αλλάξουν πολλά. Δεν είναι λογικό ένας παίκτης να κοστίζει περισσότερο από ό,τι ολόκληρη η δική μας ομάδα. Το Ροστόφ ενδεχομένως πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι τα επόμενα χρόνια θα διεκδικεί μια καλή κατάταξη στη βαθμολογία και τίποτε παραπάνω”.
Δεν εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή “εκτός και αν βλέπω τα χρήματα να πέφτουν στην άμμο”
Ένα από τα πράγματα που είχε καταστήσει σαφή ήταν ότι “ο πρόεδρος δεν πρέπει να εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή”. Το 2003, όταν η Ροστόφ έχασε το κύπελλο “πήγα στα αποδυτήρια και με αυστηρό τόνο ανακοίνωσα σε όλους ότι βρίσκομαι σε αναζήτηση προπονητή διότι οι υπάρχοντες δεν μπορούν να υλοποιήσουν τους στόχους της ομάδας”. Γιατί είχε αλλάξει άποψη; “Όταν βλέπω ότι τα χρήματά μου πέφτουν στην άμμο, δεν μπορώ να μείνω στην άκρη. Στο παιχνίδι με τη Ζενίτ επί 80 λεπτά οι παίκτες δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν τίποτε. Συμβούλεψα τότε τον προπονητή να βάλει στο παιχνίδι συγκεκριμένους παίκτες” δεν το έκανε και έφυγε. Επί των ημερών του, η Ροστόφ είχε δυο ψυχολόγους, για να δουλεύουν επί του ηθικού των παικτών.
Πώς έγινε ο “Τσάρος του Πόντου”
Έως τον Μάρτιο του 2014 είχε γίνει ήδη γνωστός σε όλη την Ελλάδα ως “ο Τσάρος του Πόντου”. Βλέπεις, είχε γίνει πολλά περισσότερα από ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας. Πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του ξενοδοχείου “Μακεδονία Παλλάς” για 100 χρόνια. Οι καθ' ύλην αρμόδιοι υπολόγισαν πως η επένδυση θα ξεπεράσει τα 22 εκατ. ευρώ.
Αγόρασε την πρώην συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη (για το ποσό των 5.5 εκατ. ευρώ), τη Βίλα Ζαρντινίδη (έναντι 2.5 εκατ. ευρώ), το Μέγαρο Λόγγου στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, γνωστή και ως “στοιχειωμένο κόκκινο σπίτι”, ένα εκ των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων στη Θεσσαλονίκη, έκταση 210 στρεμμάτων στο Παλιούρι Χαλκιδικής (project που θα στοιχίσει έως 60 εκατ. ευρώ -έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης για 99 χρόνια) και το “κτίριο του ΝΑΤΟ”, στη Βασιλίσσης Όλγας. Φυσικά, δεν σταμάτησε εκεί.
Ο Θανάσης Αυγερινός είχε διαβεβαιώσει από το 2013 πως ”ο Σαββίδης εννοεί ό,τι λέει και επιμένει πολύ για αυτά που θέλει να επιτύχει. Σαν γνήσιος Καυκάσιος τιμά τις παραδόσεις και την ιστορία του. Είναι πολύ αυστηρός σε τέτοια ζητήματα. Όταν πεθάνει θέλει να θαφτεί κοντά στους γονείς του έξω από την Θεσσαλονίκη. Είναι βαριές κουβέντες και θα τις τιμήσει”. Με όποιο κόστος.
Ο Ιβάν “εμφανίστηκε στις 27/3 του 1959. Ήταν ο βενιαμίν. Έως τα 12, ζούσε σε χωριό της διοικητικής περιφέρειας Τσάλκα -στο νότιο μέρος της Γεωργίας. Η ομώνυμη πόλη είχε ιδρυθεί από Έλληνες, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει από την ανατολική Τουρκία. Για την ιστορία, το “Τσάλκα” σημαίνει “απομακρυσμένος”. Οι καπνεργάτες γονείς του αποφάσισαν το 1971 να μετακομίσουν στο Ροστόφ, που σύμφωνα με τους Σοβιετικούς ήταν ο... πατέρας της μαφίας στην ΕΣΣΔ -η μητέρα ήταν η Οδησσός. Οι γονείς του συνέχισαν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τρόπο που να τιμούν πάντα τις ρίζες τους.
Η πρώτη δουλειά του Ιβάν ήταν αυτή του εργάτη στην κρατική καπνοβιομηχανία “Donskoy Tabak”. Όπως έχει πει, δεν ξεχνά ποτέ πως γεννήθηκε φτωχός. Είναι κάτι που δεν θεωρεί ντροπή. “Ντροπή είναι να πεθαίνεις φτωχός”, έχει διευκρινίσει και δεν αναφερόταν μόνο στα ρούβλια/ευρώ/δολάρια του τραπεζικού λογαριασμού.
Το 1977 κατετάγη στον στρατό, το 1980 πήρε το απολυτήριο, επέστρεψε στο καπνεργοστάσιο έφτασε έως τη θέση του υποδιευθυντή. Είχε ήδη γίνει φοιτητής στην οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Δημόσιας Οικονομίας, στο Ροστόφ και το 1988 πήρε πτυχίο, στον τομέα των logistics -είναι διδάκτωρ και έχει δημοσιεύσει 10 επιστημονικές εργασίες. Τρία χρόνια μετά (τον Δεκέμβριο του 1991) ήλθε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εκείνος έγινε ένας εκ των πολλών επιχειρηματιών που ξεπήδησαν, για να αποκτήσουν κομμάτια της κρατικής περιουσίας. Το 1992 η καπνοβιομηχανία ιδιωτικοποιήθηκε, εκείνος, όχι μόνο δεν κουνήθηκε, αλλά το 1993 ήταν ο νέος Γενικός Διευθυντής, θέση που κράτησε για δέκα χρόνια. Το σλόγκαν του ήταν “να ζούμε και να δουλεύουμε υπό τη ρωσική σημαία”.
Η κυρία Ευγενία, ο στρατάρχης Ζούκοφ και οι άνθρωποι της ΕΣΣΔ
Το 1999 η “Don Tabak” “κρατούσε” το 12% της ρωσικής αγοράς και το 70% της ευρύτερης περιοχής. Το 2014 έγινε η Νο4 εταιρία παραγωγής καπνού, στη Ρωσία. Άνηκε ήδη στον Σαββίδη. Για την ακρίβεια, η σύζυγος του είναι η μεγαλομέτοχος της επιχείρησης που παράγει 45 δισεκατομμύρια τσιγάρα το έτος, εκ των οποίων τα 6.05 δισεκατομμύρια εξάγονται σε 31 χώρες -με τα καθαρά κέρδη να πλησιάζουν τα 300 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε χρόνο δίνει περί τα 562.7 εκατ. ευρώ στο ρωσικό κράτος, σε φόρους.
“Η μεταπολεμική γενιά ήταν ιδιαίτερη. Το εργοστάσιο έδινε επίδομα σε περισσότερα από 600 παιδιά που βρίσκονταν στο δρόμο, μετά τον πόλεμο. Θυμάμαι, όταν δούλευα στο εργοστάσιο ήταν η κυρία Ευγενία, μια αδύναμη, μικροκαμωμένη 80χρονη με μεγάλη καρδιά. Μου έλεγε “δεν τρως καλά αγόρι μου, να σου φέρω ένα σάντουιτς”. Θυμάμαι ακόμα τα χέρια της. Θυμάμαι και τα λόγια του Στρατάρχη Ζούκοφ, που έλεγε στους νέους να σέβονται τους βετεράνους. Έλεγε “οι παλιοί στρατιώτες δεν κάνουν παράπονα. Να είστε ο εαυτός σας και να τους συμπεριφέρεστε με ευαισθησία και σεβασμό. Είναι ένα πολύ μικρό τίμημα που οφείλετε να πληρώσετε, για όσα έχουν κάνει για εσάς. Καταλαβαίνετε τι θα μπορούσε να συμβεί, αν δεν ήταν οι άνθρωποι της Σοβιετικής Ένωσης, ο ηρωισμός τους και η νίκη”.
Εκ των πιο πλούσιων στη Ρωσία
Η εταιρία με τα καπνά ανήκει στην Gruppa Agrokom, όπου θα βρεις άλλες 39 επιχειρήσεις, στις οποίες εργάζονται 17.000 άνθρωποι. Ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά το 1.3 δισ. ευρώ. Αυτόν τον όμιλο, τον δημιούργησε ο Σαββίδης το 2004. Το έτερο “κόσμημα” είναι η Atlantis-Pak, η τρίτη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής τεχνητών περιβλημάτων (συσκευασίες προϊόντων κρέατος και τυριών) στον κόσμο. Μόνο το 2015 οι πωλήσεις πρόσφεραν καθαρά κέρδη 99 εκατ. ευρώ, με τις εξαγωγές σε 82 χώρες του πλανήτη να “ευθύνονται” για τα 43.500.000 ευρώ του συνόλου.
Στα best of υπάρχει και ο όμιλος “Ταύρος”, που τον λες και το μεγαλύτερο επεξεργαστή ωμού κρέατος στη νότια Ρωσία, με την γκάμα των προϊόντων να ανέρχεται στα 203 ονόματα, η “Aqua-Don” (επιχείρηση παραγωγής επιτραπέζιου και μεταλλικού νερού, του επιπέδου των 33 εκατομμυρίων φιαλών κάθε χρόνο), η ”Argo-Industrial Complex 21 Century”, με θερμοκήπια και ιχθυοκαλλιέργειες και η “Millennium” -δίκτυο λιανικής πώλησης, που περιλαμβάνει την αλυσίδα σούπερ μάρκετ “Ποικιλία”. Σημείωση: είναι η μοναδική αλυσίδα παντοπωλείων στη Ρωσία.
Oι πραγματικότητες της ζωής
Το concept, από την αρχή ήταν το ίδιο. “Τα εργοστάσια ανοίγουν, έχουν επιτυχία, αν δεν έχουν επιτυχία κλείνουν. Κάποια διαλύονται, κάποια εμφανίζονται. Κάπου στεναχωριέμαι, κάπου τα δέχομαι όλα αυτά σαν πραγματικότητες της ζωής μας”. Για τον ΠΑΟΚ έχει ξεκαθαρίσει πως δεν ισχύει αυτό. Έχει πει ότι “είναι ιστορική σχέση με το παρελθόν, η ψυχή μου. Δεν είναι επιχείρηση”.
Το σύστημα ωστόσο, που ακολουθεί ως επιχειρηματίας προφανώς και είναι επιτυχημένο, αν σκεφτείς ότι είναι στο Νο152 των πιο επιτυχημένων επιχειρηματιών στη Ρωσία, βάσει του Forbes, με τον κολοσσό του να καταλαμβάνει τη 2η θέση στις καλύτερες επιχειρήσεις του Ροστόφ. Έχει βραβευθεί από τη ρωσική ομοσπονδία, για την προσφορά προς την πατρίδα, με το παράσημο τιμής, ενώ τον έχουν επαινέσει ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, συν φυσικά όλοι οι τοπικοί φορείς του Ροστόφ. Να σου πω όμως, και για τη σχέση του με τον Πούτιν.
Ο φίλος του, Βλαδίμηρος Πούτιν
Το 1998 ο Σαββίδης μπλέχτηκε για πρώτη φορά με την πολιτική ζωή της Ρωσίας. Δεν είχε εμπλοκή στο κόμμα του Πούτιν. Αυτό έγινε το 2003, όταν δέχθηκε πρόσκληση του κόμματος “Ενιαία Ρωσία” και του νυν Προέδρου. Έως το 2003 ήταν μέλος της Νομοθετικής Βουλής, στην περιφέρεια του Ροστόφ και τότε έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του βουλευτή στη Ρωσική Δούμα. Εξελέγη και διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος στην Επιτροπή προϋπολογισμού και φόρων. Το 2007 επέστρεψε στα έδρανα και ήταν μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων. -ήταν υπεύθυνος για τις διαβουλευτικές σχέσεις με το ελληνικό Κοινοβούλιο. Ήταν και αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και μέλος της Κοινοβουλευτικής συνέλευσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Μέχρι σήμερα εδρεύει σε επιτροπές των οποίων ηγείται ο Πούτιν.
Το 2013 έμεινε εκτός ψηφοδελτίου. Είπε πως είχε δεχθεί εσωκομματικό πόλεμο, από τον κυβερνήτη του Ροστόφ. Συμπτωματικά, ήταν η περίοδος που εξέφρασε δημόσια τη διαφωνία του με την πολιτική του κόμματος. Μια από τις ατάκες του, στη συνέντευξη που έκανε θραύση, ήταν “μεγαλώνει η δυσαρέσκεια του κόσμου, τον οποίον δεν υπολογίζουν. Αν δεν τον υπολογίζεις, για ποιο λόγο χρειάζεσαι τη Βουλή;”. Ο Πούτιν του ζήτησε να εξηγήσει τι εννοούσε, εκείνος ξεκαθάρισε πως οι αιχμές αφορούν τον κυβερνήτη του Ροστόφ (μεταξύ άλλων, φέρεται να είπε πως
δημιουργεί εμπόδια σε επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να στρέφονται σε άλλες λύσεις -εν προκειμένω, ο Σαββίδης σε αυτές που έκανε στην Ελλάδα) και σε αυτό το τηλεφώνημα έληξε η παρεξήγηση. Εξ ου και στις προεδρικές εκλογές του 2013, ο Σαββίδης στήριξε τον ηγέτη της Ρωσίας. Όχι και τον πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ναι, μπορεί να το κάνει αυτό.
“Γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”
Όταν είπε ο Πούτιν πως “με προβληματίζει το γεγονός ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες προτιμούν να επενδύουν στην Ελλάδα, παρά στη Ρωσία”, δεν εννοούσε το φίλο του. Ο ανταποκριτής του MEGA στη Μόσχα και στενός συνεργάτης του Σαββίδη, Θανάσης Αυγερινός είχε πει το 2013 στο Sentra 103.3 πως “τα κεφάλαια στο εξωτερικό εισρέουν μονάχα όσο το επιθυμεί το Κρεμλίνο. Η εξουσία είναι συγκεντρωτική στην Ρωσία και υπάρχει διαφορετική κουλτούρα κα πολιτικό σύστημα. Δεν θα μπορούσε ο Σαββίδης να εμπλακεί αν δεν είχε την έγκριση της ανώτερης πολιτικής ηγεσίας. Δεν το αποκλείω να λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας”.
Από τον Σαββίδη είχε ζητήσει το 2015 ο Πούτιν... να βάλει πλάτη, μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας τον ως “ο πιο πλούσιος Έλληνας”.
Έκτοτε έχουν διαφωνήσει και άλλες φορές, αλλά η σχέση δεν έχει επηρεαστεί. Το αφεντικό του ΠΑΟΚ ήταν πίσω από κάθε συνάντηση του Πούτιν με Έλληνα πολιτικό και μη ξεχνάς πως τον περασμένο Μάιο κάλεσε τον Πρόεδρο στο γάμο του γιου του. Το ίδιο διάστημα τον υποδέχθηκε στο Άγιον Όρος.
Τώρα ενδεχομένως να καταλαβαίνεις τη βάση των ενστάσεων που είχαν οι διπλωματικοί κύκλοι της Δύσης, επί της τηλεοπτικής άδειας που πήρε ο Σαββίδης. Γιατί δηλαδή, τον θεωρούν ως προπομπό του Πούτιν στα δρώμενα της Ελλάδας και δη στον ευαίσθητο τομέα της ενημέρωσης.
Πότε τον είδες για πρώτη φορά
Συστήθηκε στο ελληνικό κοινό, τον Δεκαπενταύγουστο του 2010. Παρέστη στην πρώτη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα από το 1922. Όσοι ξέρουν λένε πως ο ναός επαναλειτούργησε, χάρη σε αυτόν. Στην πόρτα της μονής είχε στηθεί βάθρο, στο οποίο ανέβηκε εκείνος και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης, για να ψάλουν τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Η σκηνή κατεγράφη από δεκάδες τηλεοπτικέ κάμερες και έτσι το πρόσωπο του Σαββίδη μπήκε στα ελληνικά σπίτια, για πρώτη φορά.
Ο ΠΑΟΚ που ήταν πολλά περισσότερα από μια ομάδα
Στις αρχές του καλοκαιριού, το 2012, βρέθηκε στη θεία λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Πνεύματος, στο Πρόχωμα, ένα μικρό χωριό Ποντίων προσφύγων έξω από τη Θεσσαλονίκη. Είχε φροντίσει εκείνος για την ανέγερση του ναού που είναι πιστό αντίγραφο εκείνου που υπάρχει στη γενέτειρα του. Η δωρεά έγινε στη μνήμη των γονιών του και έχει στον προαύλιο χώρο προτομή του πατέρα του, ενώ στο εσωτερικό υπάρχει αυτό.
To 2012 o ναός γιόρταζε και ο Σαββίδης ήταν ο άνθρωπος με τον οποίον ήθελαν να μιλήσουν οι κάτοικοι. Χρησιμοποίησε ένα γραφείο, δίπλα στην εκκλησία για να τους ακούσει. Επρόκειτο για μακρινούς συγγενείς του, πολιτικούς και μέλη της διοίκησης του ΠΑΟΚ. Ήταν και η μέρα που ένα από τα αδέλφια του “έκλεινε” 43 ημέρες νοσηλείας. Εκείνος έκανε ένα τάμα: πρόσφερε στο χωριό 43 αρνιά για να κεραστούν οι επισκέπτες στο πανηγύρι.
Είχαν ήδη ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για την αγορά του “Δικεφάλου του Βορρά”. Είχε κάνει σχετική απόπειρα και το 2006, χωρίς επιτυχία “γιατί ήταν ανέτοιμος”, είπαν οι έχοντες γνώση. Ο ίδιος είχε σχολιάσει “οι διαπραγματεύσεις κράτησαν επτά χρόνια. Κατάλαβα πως κάποιες δυνάμεις προσπαθούσαν να εμποδίσουν τη διαδικασία”. Δεν το έβαλε κάτω, γιατί ο ΠΑΟΚ ήταν για εκείνον κάτι πολύ περισσότερο από μια ομάδα -όπως έχει πει πολλάκις.
Ομολόγησε και η έξυπνη επιχειρηματική κίνηση θα ήταν ήταν να αφήσει το σύλλογο να καταρρεύσει και μετά να αγοράσει, με λίγα χρήματα. Δεν ήθελε όμως, να είναι μάρτυρας αυτής της πτώσης. Για να νικήσει εν τω μεταξύ, την παράνοια των ελληνικών διαπραγματεύσεων, προσέλαβε διακεκριμένο δικηγόρο, να ερευνήσει και να καταλήξει στο τι ίσχυε. Μετά κινήθηκε μεθοδικά και πήρε αυτό που ήθελε. Όπως κάνει πάντα.
Έχει δώσει +80 εκατ. ευρώ για τον ΠΑΟΚ και 308 εκατ. ευρώ στο κράτος
Λίγους μήνες αργότερα και για την ακρίβεια στις 10/8 έδωσε 10.3 εκατ. ευρώ και εξασφάλισε το 51% των μετοχών, μιας ΠΑΕ που είχε φτάσει στο ναδίρ, σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο. Στις 13/2 του 2013 έδωσε άλλα 15 εκατ. ευρώ και είχε πια στα χέρια του το 74% των μετοχών, ποσοστό που τον Δεκέμβριο έφτασε το 90%, με την επένδυση άλλων 5 εκατομμυρίων ευρώ. Δεν μπορούσε να φτάσει στο 100%, διότι βάσει νόμου το εναπομείναν 10% ανήκει στον Ερασιτέχνη. Αυτό που έκανε ήταν να δώσει 4.600.000 ευρώ ευρώ, για να κάνει αγνώριστο το γήπεδο στην Τούμπα. Για να μη σε κουράζω άλλο, κράτα πως μετά τη νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, που έγινε τον Μάιο του 2016, η επένδυση στην αγαπημένη του ομάδα είχε ξεπεράσει τα 80.000.000 ευρώ, σε μια τετραετία! Στο ίδιο διάστημα, έχει δώσει στα ταμεία του κράτους 308.000.000 ευρώ. Από τις 26/2 του 2013 έχει την ελληνική ιθαγένεια και είναι δημότης της Θέρμης.
“Ποτέ δεν υπήρξα οπαδός του ποδοσφαίρου”
Pas mal, για τον άνθρωπο που όταν είχε μπλεχτεί με την ποδοσφαιρική ομάδα του Ροστόφ (2002-2005) είχε δηλώσει σε ρωσική εφημερίδα πως “ποτέ δεν υπήρξα φανατικός οπαδός του ποδοσφαίρου. Μικρός έπαιζα μπάλα στην αυλή, αλλά όταν έφτασε η ώρα να αποφασίσω, αντί για το σώμα μου, επέλεξα να προπονώ το μυαλό μου”. Και τι έγινε; “Οταν ανέλαβα την ομάδα, υπέθετα ότι θα διοικούσα από κάποια απόσταση. Σύντομα κατάλαβα ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι χόμπι ούτε αθλητισμός αλλά αρρώστια.Όταν αντιλήφθηκα πως κάποιοι ποδοσφαιριστές κορόιδευαν τους οπαδούς, τους έβαλα στη λίστα των υπό μεταγραφή. Όσο είμαι εγώ στην ομάδα δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα στημένο παιχνίδι. Δεν ήρθα στο ποδόσφαιρο για να λερώσω το όνομά μου. Επιπλέον ή θα παλέψουμε για την κορυφή ή η ομάδα θα συνεχίσει χωρίς εμένα”. Τι έγινε; Συνέχισε χωρίς εκείνον από το 2005, όταν είπε στην Sport-Express.ru ότι “τα χρήματα των ολιγαρχών δεν θα ανεβάσουν το επίπεδο του ρωσικού ποδοσφαίρου. Πρέπει να αλλάξουν πολλά. Δεν είναι λογικό ένας παίκτης να κοστίζει περισσότερο από ό,τι ολόκληρη η δική μας ομάδα. Το Ροστόφ ενδεχομένως πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα ότι τα επόμενα χρόνια θα διεκδικεί μια καλή κατάταξη στη βαθμολογία και τίποτε παραπάνω”.
Δεν εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή “εκτός και αν βλέπω τα χρήματα να πέφτουν στην άμμο”
Ένα από τα πράγματα που είχε καταστήσει σαφή ήταν ότι “ο πρόεδρος δεν πρέπει να εμπλέκεται στη δουλειά του προπονητή”. Το 2003, όταν η Ροστόφ έχασε το κύπελλο “πήγα στα αποδυτήρια και με αυστηρό τόνο ανακοίνωσα σε όλους ότι βρίσκομαι σε αναζήτηση προπονητή διότι οι υπάρχοντες δεν μπορούν να υλοποιήσουν τους στόχους της ομάδας”. Γιατί είχε αλλάξει άποψη; “Όταν βλέπω ότι τα χρήματά μου πέφτουν στην άμμο, δεν μπορώ να μείνω στην άκρη. Στο παιχνίδι με τη Ζενίτ επί 80 λεπτά οι παίκτες δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν τίποτε. Συμβούλεψα τότε τον προπονητή να βάλει στο παιχνίδι συγκεκριμένους παίκτες” δεν το έκανε και έφυγε. Επί των ημερών του, η Ροστόφ είχε δυο ψυχολόγους, για να δουλεύουν επί του ηθικού των παικτών.
Πώς έγινε ο “Τσάρος του Πόντου”
Έως τον Μάρτιο του 2014 είχε γίνει ήδη γνωστός σε όλη την Ελλάδα ως “ο Τσάρος του Πόντου”. Βλέπεις, είχε γίνει πολλά περισσότερα από ένας ποδοσφαιρικός παράγοντας. Πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την εκμετάλλευση του ξενοδοχείου “Μακεδονία Παλλάς” για 100 χρόνια. Οι καθ' ύλην αρμόδιοι υπολόγισαν πως η επένδυση θα ξεπεράσει τα 22 εκατ. ευρώ.
Αγόρασε την πρώην συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη (για το ποσό των 5.5 εκατ. ευρώ), τη Βίλα Ζαρντινίδη (έναντι 2.5 εκατ. ευρώ), το Μέγαρο Λόγγου στην Πλατεία Αγίας Σοφίας, γνωστή και ως “στοιχειωμένο κόκκινο σπίτι”, ένα εκ των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων στη Θεσσαλονίκη, έκταση 210 στρεμμάτων στο Παλιούρι Χαλκιδικής (project που θα στοιχίσει έως 60 εκατ. ευρώ -έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης για 99 χρόνια) και το “κτίριο του ΝΑΤΟ”, στη Βασιλίσσης Όλγας. Φυσικά, δεν σταμάτησε εκεί.
Ο Θανάσης Αυγερινός είχε διαβεβαιώσει από το 2013 πως ”ο Σαββίδης εννοεί ό,τι λέει και επιμένει πολύ για αυτά που θέλει να επιτύχει. Σαν γνήσιος Καυκάσιος τιμά τις παραδόσεις και την ιστορία του. Είναι πολύ αυστηρός σε τέτοια ζητήματα. Όταν πεθάνει θέλει να θαφτεί κοντά στους γονείς του έξω από την Θεσσαλονίκη. Είναι βαριές κουβέντες και θα τις τιμήσει”. Με όποιο κόστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου