Ακροδεξιά ή λαϊκισμός

Η Ευρώπη κινδυνεύει από την άνοδο της «Ακροδεξιάς» στις ευρωεκλογές. Και πώς ορίζεται αυτή η Ακροδεξιά απ’ την οποία κινδυνεύουν οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες; Ως επί το πλείστον, δεν έχει καμία σχέση με εγκληματικές οργανώσεις, όπως η δική μας Χρυσή Αυγή. Μιλάμε για Ακροδεξιά στην Ιταλία; Η κυβέρνηση Μελόνι δεν έχει παραμορφώσει το πολιτικό τοπίο της μεγάλης χώρας. Και πάντως δεν έχει σχέση με το καθεστώς Ορμπαν στην Ουγγαρία. Μιλάμε για τον κίνδυνο της Λεπέν, που ενδέχεται να είναι η επόμενη πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Δεν αποκλείεται. Στη Γερμανία, η AFD κερδίζει δημοφιλία. Επειδή το ζητούμενο είναι το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης, ας αναρωτηθούμε αν όλ’ αυτά σηματοδοτούν μια επιστροφή της Γηραιάς στον εφιάλτη που έζησε στον Μεσοπόλεμο. Η επέλαση της λεγόμενης «Ακροδεξιάς» οδηγεί αντανακλαστικά στην επέλαση του φασισμού; Η Ιστορία μπορεί να διδάσκει, όμως οι ιστορικές αναλογίες αποπροσανατολίζουν. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες σήμερα δεν είναι η άνοδος της Ακροδεξιάς. Είναι η άνοδος του λαϊκισμού. Οσων πολιτικών δυνάμεων επικαλούνται τα δίκαια του λαού απέναντι στις ελίτ, πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές. Ο λαϊκισμός χρειάζεται κάποιον εχθρό – όχι απλώς δημοκρατικό αντίπαλο. Τον δείχνει με το δάχτυλο στις κοινωνίες, όταν οι δημοκρατικές ελίτ προσπαθούν να εξηγήσουν τη στάση τους με ορθολογικά κριτήρια και στατιστικές. Είναι η αδυναμία τους και κάποτε οφείλουν να καταλάβουν ότι οι κοινωνίες, σε πείσμα του Διαφωτισμού, δεν αντιδρούν ορθολογικά. Το συναίσθημα είναι αξία του ανθρωπισμού.

Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι η Ακροδεξιά. Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι ο λαϊκισμός. Το σημείο εκείνο όπου η Ακροδεξιά συναντάται με την Ακροαριστερά. Κοινώς, η κοινωνική αντίδραση απέναντι στις ελίτ, ασχέτως ιστορικών ή ιδεολογικών καταβολών. Δεν επικαλούνται τον ολοκληρωτισμό ως διέξοδο. Ισως με μόνη εξαίρεση το ΚΚΕ, το οποίο είναι καταστατικά εναντίον της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ομως εκμεταλλεύονται το λεγόμενο «λαϊκό αίσθημα», είτε αυτό έχει «δεξιές» καταβολές είτε έχει «αριστερές». Δεν έχουν σημασία οι καταβολές. Σημασία έχει η δυσανεξία απέναντι στις ελίτ που διαχειρίζονται τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Και για να είμαστε ειλικρινείς, αυτές κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου. Σαν να μην αντιλαμβάνονται το χάσμα που τις χωρίζει από το «λαϊκό αίσθημα», χωρίς το οποίο δεν υπάρχουν. Καταγγέλλουν την Ακροδεξιά και συμπεριφέρονται ενοχικά απέναντι στην Ακροαριστερά. Φταίει το κομβικό σημείο της μετανάστευσης; Μπορεί. Μέχρι προχθές χρέωναν τον φόβο της μετανάστευσης στην Ακροδεξιά. Κατάλαβαν άραγε ότι η μετανάστευση θα είναι το πυρηνικό πρόβλημα της ευρωπαϊκής ηπείρου; Και ότι το θέμα της μετανάστευσης είναι ο κεντρικός πυρήνας της ευρωπαϊκής πολιτικής; Και εννοείται του λαϊκισμού.

https://www.kathimerini.gr/opinion/562988254/akrodexia-i-laikismos/