Ποια Ευρώπη χωρίς βέτο;

Οι συγκρούσεις της τελευταίας εβδομάδας στις Βρυξέλλες, άλλες πιο έντονες (Ουγγαρία), άλλες λιγότερο (Αλβανία), έχουν βέβαια το εστιασμένο ενδιαφέρον τους, ωστόσο στη βάση τους αποτελούν αρχικούς σπασμούς ενός επώδυνου τοκετού. Ομολογουμένως ετερογενής σκοπός, πλην Λακεδαιμονίων (δηλαδή των τρίτων που επιθυμούν την Ε.Ε. περιορισμένη σε ένα ρόλο ενιαίας αγοράς με ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο), είναι η σφυρηλάτηση μιας ευρωπαϊκής ενότητας, ενός κέντρου το οποίο με συνοπτικές διαδικασίες θα κινείται προς μία κατεύθυνση στα μεγάλα θέματα που ταλανίζουν την παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Ο χρόνος είναι λίγος, καθώς το ενδεχόμενο επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ τον επόμενο χρόνο θα σημάνει την εκ νέου περικύκλωση της Ευρώπης από πιέσεις.

Αρκεί ένας χρόνος ώστε η Ευρώπη να αποκτήσει ενιαία φωνή σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας; Ο χρόνος μπορεί να φαίνεται λίγος, ανεπαρκής για τέτοιες αλλαγές. Η Ε.Ε. έχει κάνει βήματα τεράστια σε στιγμές που το παιχνίδι έμοιαζε χαμένο.

Το ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας είναι βέβαια λίγο πιο σύνθετο, καθώς τα κράτη πρέπει να αποδεχθούν συμβιβασμούς σε ζητήματα που αγγίζουν τη συλλογική θεσμική και ιστορική συνείδησή τους. Την κοσμοαντίληψή (τη λεγόμενη Weltanschauung) τους. Εχουν η Γερμανία, η Ισπανία, η Πολωνία και η Ελλάδα ίδια κοσμοαντίληψη; Προφανώς όχι.

Το δικαίωμα βέτο έως τώρα διασφάλιζε ότι η μία κοσμοαντίληψη δεν θα επιβληθεί της άλλης. Τι γίνεται όμως όταν οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία; Οι μικρότεροι φοβούνται ότι θα γίνουν έρμαια των πολιτικών επιλογών των μεγαλύτερων χωρών. Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να είναι σκεπτική απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Γι’ αυτόν τον λόγο και απαιτείται πολύ σοβαρή προεργασία στη διαδικασία εσωτερικών συζητήσεων που ήδη διεξάγονται παρασκηνιακά.

Η εγκατάλειψη της ομοφωνίας προϋποθέτει… ομοφωνία, οπότε μέχρι τότε, δηλαδή μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, η Αθήνα θα πρέπει να έχει ορίσει με πολύ σαφή τρόπο τους δικούς της όρους για κάτι που συμφέρει και την Ελλάδα. Ας σκεφτούμε ένα μελλοντικά δυσοίωνο σενάριο, όπου απαιτείται μια ομόφωνη απόφαση για μια έκτακτη κατάσταση που αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μια χώρα την μπλοκάρει τα πρώτα κρίσιμα 24ωρα και όταν τελικά οι πιέσεις από τους μεγαλύτερους λειτουργούν, είναι πια αργά…

Ολα αυτά είναι σενάρια που όσο περνούν τα χρόνια μπορεί να βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα απ’ ό,τι φαίνεται. Για την Ελλάδα, «η ολοένα στενότερη Ενωση των λαών της Ευρώπης» δεν είναι ρητορικό σχήμα. Είναι εθνικός στόχος.

https://www.kathimerini.gr/opinion/562790005/poia-eyropi-choris-veto/