Το ορόσημο της ΔΕΘ και τα μεγάλα προβλήματα

Αν για την κυβέρνηση υπάρχει σήμερα ένα ορόσημο στον χρόνο, αυτό δεν είναι άλλο από την παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στα εγκαίνια της 88ηςΔΕΘ.

Πέρυσι ο πρωθυπουργός είχε ανέβει στη Θεσσαλονίκη με τον αέρα που του έδινε η διπλή καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εθνικές εκλογές, σε συνδυασμό με την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και τη στασιμότητα που επεδείκνυε το ΠΑΣΟΚ, αλλά και με υψηλές προσδοκίες, καθώς οι οίκοι αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ετοιμάζονταν να αναβαθμίσουν το αξιόχρεο της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα, έστω κι αν οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία είχαν ήδη «θαμπώσει» κάπως την εικόνα της απόλυτης κυριαρχίας και την ευφορία από την εκλογική νίκη.

Ωστόσο η φετινή του παρουσία στη ΔΕΘ «χρωματίζεται» εντελώς διαφορετικά: η Νέα Δημοκρατία «στραπατσαρίστηκε» στις ευρωεκλογές και, ταυτόχρονα, άνοιξε μια συζήτηση εντός του κόμματος και της παράταξης έντονα ταυτοτική, σχετικά με το τι είναι και πού πάει.

Στη συνέχεια ήλθε η διπλή «επίθεση» από τους δύο πρώην προέδρους και πρώην πρωθυπουργούς (Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά), των οποίων η κριτική στην κυβέρνηση απλώνεται σε κάθε τομέα της πολιτικής – από την οικονομία και τα εθνικά θέματα μέχρι τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το μεταναστευτικό.


Σαν να μην αρκούσαν όλα αυτά, η μεγάλη φωτιά στην Αττική «καψάλισε» τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης για σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας.

Ορισμένες δηλώσεις κυβερνητικών και κομματικών στελεχών σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της φωτιάς ή το μέγεθος της καταστροφής που προκάλεσε ήταν τόσο… κακόηχες, ώστε υποχρέωσαν τον Μητσοτάκη να παραδεχθεί ότι δεν μπορεί κάποιος να αισθάνεται ικανοποιημένος και ότι πρέπει να μελετηθεί γιατί η πυρκαγιά «ξέφυγε» και από τον Βαρνάβα κατέληξε σε αστικό ιστό στο Χαλάνδρι.


Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι από τον περασμένο Σεπτέμβριο (για να μην πούμε τον Αύγουστο) έως σήμερα η κυβέρνηση μοιάζει να περνά ένα ακόμα annus horribilis, καθώς

● μετά τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, ήλθαν τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών (όπου η Ν.Δ. απώλεσε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Περιφέρεια Θεσσαλίας),


● ακολούθησε η παρατεταμένη και συνεχιζόμενη περίοδος ακρίβειας, που ροκανίζει τα εισοδήματα των πολιτών και αυξάνει τη δυσφορία στην κοινωνία,


● μετά ήλθε το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο, που το ένα τρίτο της Κ.Ο. της Ν.Δ. αρνήθηκε να στηρίξει, κόντρα στο… μασάζ από κυβέρνηση και κόμμα,

● και ως κερασάκι στην τούρτα ήλθαν οι ευρωεκλογές και το πενιχρό 28%.

Στελέχη της κυβέρνησης και του κόμματος σε ιδιωτικές συζητήσεις τους δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για την εικόνα που εκπέμπει η κυβέρνηση λέγοντας ότι, αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν ήταν βυθισμένα στην εσωστρέφεια και τη διαρκή κρίση, τότε τα πράγματα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μπορεί να ήταν διαφορετικά και η κυβέρνηση πολύ στριμωγμένη.



Τα ίδια στελέχη επισημαίνουν ότι η αίσθηση που υπάρχει είναι πως πλέον απουσιάζει σταθερά από τον κυβερνητικό λόγο ένα κεντρικό αφήγημα το οποίο θα μπορούσε να συνδέσει διάφορες πολιτικές πρωτοβουλίες σε μια ενιαία «γραμμή» και να εμπνεύσει τους πολίτες, οι οποίοι μοιάζουν να… παίρνουν αποστάσεις.
Ανασύνταξη

Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία του Μητσοτάκη στη ΔΕΘ φέτος αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς, εκτός από την περιγραφή της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, εκτιμάται ότι θα (πρέπει να) δώσει και ένα στίγμα ανασύνταξης της κυβέρνησης, η οποία μοιάζει έως τώρα να μην μπορεί να βρει βηματισμό και να προχωρά σε «σημειακού τύπου» και περιορισμένης εμβέλειας παρεμβάσεις σε χρονίζοντα και οξυμμένα προβλήματα – όταν δεν παραδέχεται, έστω και εμμέσως, ότι οι δυνατότητές της για την επίλυση προβλημάτων ή για την ελάφρυνση βαρών είναι περιορισμένες ή ενίοτε και ανύπαρκτες.

Μετά τον περιορισμένο ανασχηματισμό της κυβέρνησης και την… αναδόμηση ορισμένων εκ των γενικών γραμματέων, πλέον το βάρος πέφτει στην παρουσίαση ενός αφηγήματος σχετικά με τα σχεδόν τρία χρόνια της θητείας της, το οποίο θα είναι πειστικό και, ταυτόχρονα, θα συνδυάζει διάφορες φαινομενικά αντίθετες τάσεις.

Τέτοιες είναι π.χ. το αίτημα των «κομματικών» για μια πιο «δεξιά» πολιτική με τον στόχο του «πολυδύναμου εκσυγχρονισμού» που έχει θέσει ως στόχο για τη χώρα ο ίδιος ο Μητσοτάκης ή η έμφαση στις μεταρρυθμίσεις (που συνήθως χρειάζονται κάποιο χρόνο για να παραγάγουν αποτέλεσμα) με παράλληλη – και ταχεία – βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
Η… πραγματική πραγματικότητα

Σε θεωρητικό επίπεδο, ένα τέτοιο εγχείρημα μπορεί να είναι εφικτό. Ωστόσο στην… πραγματική πραγματικότητα τα πράγματα είναι πιο σύνθετα, καθώς συχνά οι εξελίξεις δεν περιμένουν την κυβέρνηση:

● Για παράδειγμα, σε μια χρονιά που ομολογουμένως η χώρα τα πήγε καλύτερα από το παρελθόν στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών (υπό την έννοια ότι κατάφερνε να τις περιορίσει σύντομα, πριν χαθεί ο έλεγχος και τα πράγματα γίνουν επικίνδυνα), η μεγάλη φωτιά στην Αττική «τσαλάκωσε» τη συνολική εικόνα και έφερε την κυβέρνηση σε δύσκολη θέση.

● Επίσης, το ζήτημα της ακρίβειας παραμένει απλώς άλυτο: αντιθέτως, κατά τα φαινόμενα τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος θα συνεχίσουν να προκαλούν… ηλεκτροσόκ στους καταναλωτές και τον Σεπτέμβριο, οι καταστροφές σε καλλιέργειες από τη φωτιά στην Αττική προοιωνίζονται και νέες αυξητικές τάσεις στις τιμές προϊόντων όπως τα οπωροκηπευτικά, ο πληθωρισμός συνεχίζει να βρίσκεται πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ για 2% (έστω κι αν έχει αποκλιμακωθεί σε σχέση με το όχι και πολύ μακρινό παρελθόν) και φυσικά μειώσεις τιμών δεν υπάρχουν ή είναι πολύ περιορισμένες.

● Μένοντας στον τομέα της καθημερινότητας, το ΕΣΥ παραμένει «χαίνουσα πληγή», παρά την προεκλογική δέσμευση του ίδιου του Μητσοτάκη ότι θα αποτελέσει την προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης, υποσχόμενος προσλήψεις και βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Έναν χρόνο μετά, τα πράγματα όχι μόνο δεν έχουν βελτιωθεί, αλλά τα συνδικαλιστικά όργανα γιατρών και νοσηλευτικού / διοικητικού προσωπικού μιλούν διαρκώς για ελλείψεις και κρίσεις.

● Τέλος, σε παραταξιακό επίπεδο, μπορεί οι πολλές γκρίνιες (μετά την 9η Ιουνίου) να έχουν κάπως περιοριστεί, αλλά τόσο στην Κ.Ο. της Ν.Δ. όσο και σε επίπεδο κόμματος υπάρχουν ακόμα παράπονα σχετικά με τον χαρακτήρα και την ταυτότητά του, με πολιτικές της κυβέρνησης, ακόμα και με πρόσωπα που θεωρείται ότι δεν συνάδουν με αυτό που (τα στελέχη θεωρούν ότι) είναι η Ν.Δ.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν προκαλεί καμία έκπληξη το γεγονός ότι έχει ήδη αρχίσει συζήτηση και ονοματολογία για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, παρότι ο ίδιος ο Μητσοτάκης φέρεται να ήθελε να προτείνει ξανά την Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Μάλιστα, κάποιοι βουλευτές έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα στηρίξουν μια τέτοια επιλογή, υπενθυμίζοντας τη στάση του ίδιου του πρωθυπουργού, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προτείνει τον Προκόπη Παυλόπουλο.
Σημειακές παρεμβάσεις

Για την ώρα σε όλα αυτά η κυβέρνηση απαντά με παρεμβάσεις μικρής εμβέλειας (όπως το έκτακτο τέλος που επιβλήθηκε στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να επιδοτηθούν τα τιμολόγια του ρεύματος ή το «καλάθι του μαθητή» ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς), με αίτημα για… υπομονή, όσον αφορά π.χ. στο ΕΣΥ, και με προσπάθεια να αποτρέψει το «φούντωμα» της συζήτησης για το πρόσωπο που θα μπορούσε να γίνει ένοικος του Προεδρικού Μεγάρου.

Όσον αφορά στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας (δηλαδή της ασφάλειας των πολιτών), μπορεί την Τρίτη να παρουσιάστηκε δέσμη μέτρων, ωστόσο τα περισσότερα από αυτά έχουν πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Υπό αυτό το πρίσμα, ο Κ. Μητσοτάκης, ανεβαίνοντας στη συμπρωτεύουσα για την 88η ΔΕΘ, καλείται – εκτός από τα όποια μέτρα παρουσιάσει (π.χ. κάποιες βελτιώσεις στον τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών ή ένα επιπλέον επίδομα στους συνταξιούχους με «προσωπική διαφορά», όπως λένε οι πληροφορίες από το Μαξίμου) – να περιγράψει και τους στόχους της κυβέρνησής του για τα επόμενα τρία χρόνια, όχι μόνο σε οικονομικό, αλλά και σε πολιτικό, θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο.

Με άλλα λόγια, καλείται να περιγράψει ένα αφήγημα σχετικά με το πού θέλει ο ίδιος να πάει η χώρα, με ποιον τρόπο και πώς αυτή η πορεία θα ωφελήσει τους πολίτες.
Ο παράγοντας Ευρώπη

Και, φυσικά, στην όλη συνάρτηση προστίθεται και ο παράγοντας Ευρώπη και, ειδικά, το ζήτημα των νέων δημοσιονομικών κανόνων που θα εφαρμοστούν από το 2025 και εντεύθεν, και οι οποίοι, αν και πιο «χαλαροί» σε σχέση με το παρελθόν σε ορισμένους τομείς, εντούτοις είναι εξίσου αυστηροί στην επίτευξη των στόχων που θέτει το κάθε κράτος – μέλος, αλλά και του γενικότερου στόχου που είναι η μείωση του δημόσιου χρέους.

Η κυβέρνηση βρίσκεται στην τελική φάση της εκπόνησης και κατάθεσης του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2025 – 2028 στην Κομισιόν, το οποίο αναμένεται να προβλέπει ετήσια αύξηση 3% στις δημόσιες δαπάνες και, όπως έχει πει και το Eurogroup, μια συνολική «σύσφιξη» στην Ευρωζώνη.

Με αυτά και με εκείνα, το… επιμύθιο είναι ότι η ΔΕΘ καλείται να παίξει τον ρόλο σημείου επανεκκίνησης για την κυβέρνηση, ωστόσο το ερώτημα είναι αν υπάρχει αρκετό «καύσιμο» για να πάρει μπροστά και να κινηθεί με επιτυχία για τα επόμενα τρία χρόνια.

https://www.topontiki.gr/2024/08/22/to-orosimo-tis-deth-ke-ta-megala-provlimata/