Τύπος Κρίσης 4: Ο Αντιπροσωπευόμενος

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Στον τέταρτο τύπο κρίσης οι Χαρτ και Νέγκρι αναφέρονται στον αντιπροσωπευόμενο ο οποίος αποτελεί την επιτομή της υποταγής και της διαφθοράς των άλλων τριών τύπων δηλαδή του χρεωμένου, του μεσοποιημένου και τουασφαλισμένου.

Ο αντιπροσωπευόμενος εκφράζει το  μοντέλο της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, το οποίο κατά τους συγγραφείς (και όχι μόνο),  αποτελεί ουσιαστικά ένα εμπόδιο για τη δημοκρατία, είναι μία «σχετική δημοκρατία». 

Όπως έχουμε δει και στις δικές μας εκλογές, δεν μπορεί να συμμετάσχει σε αυτές κάποιος ο οποίος δεν είναι πλούσιος ή/και δεν επιχορηγείται από άλλους πλούσιους δημιουργώντας έτσι σχέσεις αλληλεξάρτησης. Η εκλογή κάποιου διευκολύνει περαιτέρω τον πλουτισμό του έχοντας πρόσβαση όχι μόνο σε έναν παχυλό μισθό αλλά και σε αναρίθμητα δημόσια έργα, προμήθειες κτλ.  Διασφαλίζει δε και την ατιμωρησία όπως βλέπουμε στη χώρα μας, σε αντίθεση με αρκετές άλλες χώρες που διατηρούν κάποια υπολείμματα δικαιοσύνης.

Για να αναδειχθεί κάποιος πρέπει επίσης να ελέγχει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τα οποία αναδεικνύουν τους υποψήφιους που, όπως αναφέρθηκε, ή είναι πλούσιοι ή/και χρηματοδοτούνται από συμφέροντα.  

Τα ΜΜΕ είναι και αυτά που καλλιεργούν τον φόβο με τη διαρκή αναφορά σε εγκληματικές ενέργειες, στους πολέμους, στα οικονομικά μέτρα, στην εξαθλίωση. Όλα αυτά συμβάλλουν στο να είναι ο άνθρωπος απομονωμένος, φοβισμένος και απαθής. Το υπόλοιπο πρόγραμμα των ΜΜΕ, όταν αυτό δεν κυριαρχείται από ειδήσεις φόβου, αποτελείται από γελοίες «ψυχαγωγικές» εκπομπές και ταινίες που στόχο έχουν τη μαζική αποχαύνωση και κατά συνέπεια την εύκολη χειραγώγηση.

Ο φόβος συνδυάζεται και με την απίστευτη κατάρρευση των δομών και με μία προς τα κάτω κινητικότητα. Η μεσαία τάξη εξαφανίζεται και μεγάλο μέρος της εντάσσεται πλέον στο πρεκαριάτο με την αβέβαιη εργασία (την αποκαλούν με εύσχημο τρόπο  «ευέλικτη» για να κρυφτεί εντέχνως η απελπισία που προκαλεί)  και τους αβέβαιους μισθούς. Η μεσαία τάξη δεν αποτελεί πλέον μία ομοιόμορφη τάξη και αυτό παραγνωρίζεται από τους διάφορους πολιτικούς που θέλουν να την αντιπροσωπεύσουν. 

Το κράτος δεν προστατεύει πλέον την ιδιωτική περιουσία αλλά ούτε και τη δημόσια – το βλέπουμε άλλωστε στη χώρα μας όπου η μετατροπή του δημοσίου χρέους σε ιδιωτικό σημαίνει τον αφανισμό της περιουσίας του κάθε πολίτη και τη δήμευσή της από τους δανειστές (βλ. πλειστηριασμοί, υπέρμετρη αύξηση της φορολόγησης που οδηγεί σε ρευστοποίηση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας και των καταθέσεων κοκ). Η δε δημόσια περιουσία που αποτελεί περιουσία όλων των Ελλήνων πολιτών αγοράζεται διαρκώς από ξένους οι οποίοι και αυτοί εξωραϊσμένα αποκαλούνται επενδυτές. Η χώρα έχει μετατραπεί σε χώρο, έναν χώρο που φιλοξενεί απλά τους πρώην πολίτες, όταν αυτοί δεν αποφασίζουν να φύγουν.

Ο πολίτης λοιπόν, αυτός ο αντιπροσωπευόμενος, δεν συμμετέχει πουθενά, εξοβελίζεται από την πολιτική ζωή, γίνεται όλο και πιο φτωχός και πρέπει να επιβιώσει σε μία εργασιακή αλλά και κοινωνική ζούγκλα. 

Η πολιτική, όπως έχει διαμορφωθεί, δεν αναφέρεται σε αυτόν. Δεν είναι τυχαίες οι ειρωνικές δηλώσεις πολιτικών που στρέφονται εναντίον του λαού, αυτό συμβαίνει γιατί γνωρίζουν ότι ο λαός δεν έχει πλέον καμία σημασία γι’αυτούς. Ακόμα όμως και αυτή η ψευδεπίγραφη δημοκρατία που αποκαλείται αντιπροσωπευτική, πνέει τα λοίσθια γιατί αναδεικνύεται πλέον μία μορφή παγκόσμιας κυριαρχίας και διακυβέρνησης με ότι αυτό συνεπάγεται. Τα έθνη-κράτη θα είναι κελύφη και θα αποτελούνται από πολλές μικρές αυτόνομες περιφέρειες χωρίς συγκεκριμένα εθνικά χαρακτηριστικά (αρκετές από αυτές, κατόπιν εντολών, θα αποκόπτονται από τα κράτη – κελύφη).

Στα κινήματα όμως τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό έχει τεθεί το ζήτημα της παγίδας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. 

Ωστόσο, η πραγματική δημοκρατία για να αναδειχθεί πρέπει να γίνει αντιληπτή ως έννοια από τους πολίτες, οι οποίοι θα δημιουργήσουν το υποκείμενο που θα την πραγματώσει.