Οι ολέθριες επιπτώσεις της λιτότητας στην υγεία

Του Γιώργου Βήχα

Τα τελευταία 7 χρόνια η Ελλάδα βιώνει μια πρωτοφανή και παρατεταμένη οικονομική κρίση η οποία έχει επηρεάσει όλους τους τομείς της ζωής μας. Κυρίως έχει επηρεάσει τηνΔημόσια υγεία με επιπτώσεις στους δείκτες,  τόσο της νοσηρότητας όσο και της θνητότητας,  με επιπτώσεις και την σωματική αλλά και την ψυχική υγεία του πληθυσμού. Οι παράγοντες που καθόρισαν αυτές τις επιπτώσεις στην δημόσια υγεία είναι πολύ συγκεκριμένοι και έχουν άμεση σχέση με τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν από το 2010 και μετά.

Πρώτος παράγοντας και πολύ καθοριστικός ήταν και είναι η μεγάλη μείωση των δαπανών,

κυρίως της δημόσιας υγείας, μια μείωση που οδήγησε με την σειρά της στις τραγικές ελλείψεις που διαπιστώνουμε κάθε μέρα στις δημόσιες δομές υγείας. Σε φάρμακα, σε νοσοκομειακά υλικά κτλ. Ελλείψεις που έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών κάτι που παρατηρούμε καθημερινά πλέον στα νοσοκομεία. 

Το 2009 οι δαπάνες για την δημόσια υγεία ήταν στα 17 δισεκατομμύρια  περίπου,  ενώ το2014 στα 9 δισεκατομμύρια. Ή σε ποσοστό του ΑΕΠ, το 2009 ήταν στο 8% του ΑΕΠ, το 2014 λίγο λιγότερο από το 5% του ΑΕΠ.

Δεύτερος παράγοντας  είναι η μεγάλη ανεργία και η μεγάλη αύξηση των ανασφάλιστωνπολιτών. Από 4% το 2009 στο 27% σήμερα! Η Ελλάδα είναι η δεύτερη μετά τη Βουλγαρία χώρα με τα χαμηλότερα ποσοστά ασφαλιστικής κάλυψης υγείας του πληθυσμού.Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η ασφαλιστική κάλυψη για την υγεία το 2013 είχε μειωθεί κατά 21% στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, καλύπτοντας το 79% του πληθυσμού από 100%.

Εκτός όμως από την αύξηση των ανασφάλιστων ασθενών και η ανεργία από μόνη της αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την υγεία. Ορισμένοι ερευνητές αναφέρουν πως αύξηση της ανεργίας κατά 1% αυξάνει την θνησιμότητα από ισχαιμία μυοκαρδίου κατά 1,3 %.

Οι επιπτώσεις από τις πολιτικές λιτότητας στην υγεία είναι πολλές και σοβαρές

Παρατηρείται από το 2012 αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας και κυρίως από το 2012 που ήταν 2,7% αυξήθηκε το 2013 στο 3,8%. Αλλά και η νεογνική θνησιμότητα αυξήθηκε από 1,89% το 2012 στο 2,63% το 2013.

Επίσης μειώθηκαν οι γεννήσεις και αυξήθηκαν οι θάνατοι,  με αποτέλεσμα για πρώτη φορά να βλέπουμε σταδιακή αρνητικοποίηση του δείκτη γεννήσεων\θανάτων από το 2011 που ήταν -4.671 στο 2014 να έχουμε -21.592.

Σε αυτό το διαλυμένο τοπίο της υγείας ο πρόσφατος νόμος για την κάλυψη των ανασφάλιστων ασθενών δεν θα τους εξασφαλίσει ουσιαστική πρόσβαση ούτε στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας  ούτε στην Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας . Όταν επιτρέπει πρόσβαση για τις διαγνωστικές εξετάσεις μόνο στις δημόσιες δομές υγείας, ένας μεγάλος αριθμός από τους ανασφάλιστους ασθενείς θα βρεθεί σε ένα μεγάλο αδιέξοδο,  γιατί τα περισσότερα ΠΕΔΥ στερούνται γιατρών βασικών ειδικοτήτων, τα εργαστήρια επίσης  δεν καλύπτουν όλο το φάσμα των βιοχημικών εξετάσεων και πολλά  στερούνται βασικού εξοπλισμού σε μηχανήματα όπως πχ υπερηχογράφους.
Όταν ο προϋπολογισμός για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των  ανασφάλιστων ασθενών, σύμφωνα με τον νέο νόμο είναι μόλις 100 εκατομμύρια  ευρώ,  ενώ θα έπρεπε να είναι 500 εκατομμύρια,  καταλαβαίνουμε πόσο ελλιπής θα είναι αυτή η κάλυψη.

Δυστυχώς όσο διαρκεί η λογική της λιτότητας στην υγεία, οι επιπτώσεις θα είναι όλο και πιο ολέθριες και αντί να εξασφαλιστεί πρόσβαση ισότιμη και καθολική για ανασφάλιστους και ασφαλισμένους, αυτό που θα συμβεί τελικά θα είναι να μετατρέψουμε και τους ασφαλισμένους σε λειτουργικά ανασφάλιστους .

*Ο Γιώργος Βήχας είναι καρδιολόγος,  εθελοντής του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού και μέλος ΔΣ του ΙΣΑ

 https://eleutheriellada.wordpress.com/