Παρασκευή 3 Απριλίου 2020

Ο «ιδρυματισμός» της κοινωνίας, οι διακινδυνεύσεις, η άρση της καραντίνας


Tου Θανάση Αλεξίου

Είναι προφανές πως η Κυβέρνηση κάνει αγγαρεία στην αντιμετώπιση της επιδημίας. Αντί να ενισχύσει το Ε.Σ.Υ., κωλυσιεργεί με κάθε τρόπο, ενώ επιδοτεί μερίδες του κεφαλαίου που δραστηριοποιούνται στην υγεία και στα ΜΜΕ, όταν οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία δεν έχουν μάσκες, στολές ακόμη και αντισηπτικά. Ωστόσο η άμεση μεταφορά πόρων (30 εκατομμύρια Ευρώ) στον ιδιωτικό τομέα (κλινικές, ιδιωτικές κλινικές και ΜΕΘ) δείχνει πως η πίεση δεν ασκείται πάνω στους πόρους, αλλά πάνω στη κοινωνική οργάνωση κατανομής των πόρων. Με αυτό ως δεδομένο (πως κατανέμονται οι πόροι), η απαγόρευση της κυκλοφορίας και των μετακινήσεων, εμφανίζεται, ως μονόδρομος. Μέρος
αυτής της της κατανομής των πόρων, είναι πως ακόμη και σήμερα, όπως αναφέρει το ΚΕ.Π.Υ. (https://www.healthpolicycenter.gr/) δεν υπάρχει σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης στην κοινότητα, ούτε δειγματοληπτικός έλεγχος του πληθυσμού. Πάμε δηλαδή στα τυφλά.
Από την άλλη η Εθνική Επιτροπή  για τον κοροναϊό, πέρα από την ειδική γνώση και τη τεχνογνωσία διαχείρισης, καθόλα αναγκαία και αποδεκτή, δε διαθέτει ευρύτερη (δι)επιστημονική και κοινωνική νομιμοποίηση. Πόσο μάλλον όταν οι προτάσεις της δε περιορίζονται μόνο στην αντιμετώπιση της επιδημίας, αλλά υποδεικνύουν έμμεσα τρόπους κοινωνικής συμπεριφοράς και μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης (βλ. ατομική ευθύνη, ενοχοποίηση συμπεριφορών, επιτήρηση του κοινωνικού σώματος  κ.λπ.). Εκ των πραγμάτων η Επιτροπή δε μπορεί να διαχειριστεί επιστημονικά ούτε τις κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης, τις «διακινδυνεύσεις» που γεννούν τα μέτρα που προτείνει, ούτε να αξιολογήσει το τίμημα της κοινωνικής απομόνωσης και του «ιδρυματισμού» για το κοινωνικό και ατομικό ψυχισμό, αν θέλουμε η κοινωνία να διατηρηθεί και να αναπαραχθεί ως ολότητα και όχι σε κομμάτια: Εξάλλου η υγεία, ας πούμε, ως ευεξία, είναι κάτι παραπάνω από απουσία ασθενείας (ή, της επιδημίας), πόσο μάλλον όταν οι απόψεις για την αντιμετώπιση της ίδιας της επιδημίας αποκλειστικά και μόνο με «αμυντικά» μέτρα (lockdown κ.λπ.), διίστανται ακόμη και μεταξύ των πλέον ειδικών (βλ. Π.Ο.Υ).
Ακριβώς γι’ αυτό οφείλουμε πλέον ως κοινωνία να διαπραγματευτούμε τους όρους (απ)εγκλωβισμού μας, καθώς οι παράπλευρες απώλειες από αυτό τον ιδιότυπο ιδρυματισμό θα είναι μεσοπρόθεσμα μεγαλύτερες της επιδημίας. Η αύξηση της ενοδοϊκογενειακής βίας και των  γυναικοκτονιών, η αποδιοργάνωση του κοινωνικού ψυχισμού, δείχνει τι έρχεται, το δυστοπικό κοινωνικό τοπίο. Από τη μια, κοινωνική αποειδίκευση (συρρίκνωση προσωπικών και κοινωνικών επαφών, απώλεια κοινωνικών ικανοτήτων, απώλεια της αίσθησης του χρόνου, κατάθλιψη κ.λπ.) και από την άλλη, εργασιακός μεσαίωνας (εργασία εκ περιτροπής, μειώσεις μισθών σε ιδιωτικό, ίσως και στο Δημόσιο κ.ά.). Ούτε, μπορεί να είναι λύση, η συνεχής παράταση της κοινωνικής απομόνωσης, επειδή αυτό θα επιφέρει το πλήρη παροπλισμό της κοινωνίας, τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και αμέσως μετά την επικράτηση  του κοινωνικού κυνισμού, τη κοινωνική εξαχρείωση. Το πρόβλημα του «αποϊδρυματισμού» της κοινωνίας θα το βρούμε μπροστά μας με όλη του την ένταση, εφόσον δεν αρθεί σύντομα η κοινωνική απομόνωση.
Για να διευθετηθεί όμως το ζήτημα προς όφελος της κοινωνίας και όχι προς όφελος «των εχθρών του λαού», η κοινωνία πρέπει να διασφαλίσει πάραυτα, χθες, τα νώτα της, πράγμα που προϋποθέτει πρώτα απ’ όλα τη γενναιόδωρη ενίσχυση, τώρα, σε πραγματικό χρόνο του Ε.Σ.Υ. (κάλυψη των αναγκών στην υγεία, προσλήψεις προσωπικού, επιδημιολογικός έλεγχος της  κοινότητας, αύξηση ΜΕΘ κ.λπ.) αλλά και την ανάκληση της μείωσης στο 50% των αποδοχών των εργαζομένων, της εκ περιτροπής εργασίας, των απολύσεων κ.λπ. Η εναπόθεση του ζητήματος σε ένα μεταγενέστερο χρόνο, θα βρει μια «ιδρυματοποιημένη» κοινωνία με μειωμένα πολιτικά αντανακλαστικά, με λιγότερους οργανωσιακούς πόρους, με φθίνουσες αντιστάσεις και εξαντλημένα αποθέματα σε δύναμη και πολιτικό κουράγιο. Αρκετοί/ές, μάλιστα, μπορεί και να «λείπουν»; Ούτε ήταν ποτέ, όπως διατείνονται συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις του κοινωνικού ζητήματος,  η εξαθλίωση και η αγανάκτηση εφαλτήριο για κοινωνικούς αγώνες και κοινωνικές κατακτήσεις. Μάλλον το αντίθετο συνέβαινε, αν λάβουμε υπόψη την ιστορική πείρα, από την επικράτηση του φασισμού στη Γερμανία στο μεσοπόλεμο, ή, ακόμη τη πρόσφατη πείρα, από τη χώρα μας, όταν το εκκρεμές με τις πλατείες και τους αγανακτισμένους έγειρε προς τη κοινωνική αντίδραση, συμβάλλοντας επίσης στη παθητικοποίηση της κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση ας τεθεί στην ημερήσια διάταξη «τι να κάνουμε»; Αυτό που δεν επιτρέπεται να γίνει, είναι, να αφεθεί το ζήτημα στη «κυβερνητική» της αγοράς και στις πρακτικές κοινωνικού δαρβινισμού που ήδη έχουν ενεργοποιηθεί, καθώς τη στιγμή που εμείς βρισκόμαστε «οικόσιτοι/ες», η ζωή μεγάλων ομάδων του πληθυσμού (εξαρτημένοι, άστεγοι, πρόσφυγες, φυλακισμένοι, καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς κ.ά.), αξιολογείται εξ’ αντικειμένου, ως ανάξια να βιωθεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

«Πολιτική θεολογία και Συνταγματική ηθική»

Η «πολιτική θεολογία» είναι μια διαδεδομένη αλλά αμφίσημη έννοια που χρησιμοποιείται με διαφορετικό περιεχόμενο αφενός σε θύραθεν συμφραζόμε...