Η πανδημία COVID-19 έχει κατεδαφίσει την αντίληψη περί της αμερικάνικης εξαιρετικότητας (εκτός ίσως από ένα… εξαιρετικό επίπεδο της ίδιας της νόσου στις ΗΠΑ). Έχει κατεδαφίσει επίσης και την έξω από την λογική που κυριαρχεί τις τελευταίες δεκαετίες, ότι δηλαδή η πραγματικότητα είναι ουσιαστικά αυτό που θέλουμε εμείς να είναι. Είναι η μαγική σκέψη ότι εάν πετύχουμε ένα ελάχιστο επίπεδο συναίνεσης, θα μπορέσει να χωρέσει η κάμηλος από την βελόνα. Το πρόβλημα είναι ότι ο κορωνοϊός δεν ενδιαφέρεται να υπακούει σε τίποτα τέτοιο, παρά μονάχα στη λογική του αίτιου και του αιτιατού.
Ο Ron Suskind ανέφερε, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Τζ. Μπους, ότι ένας από τους αξιωματούχους του προσωπικού του προέδρου, του είπε ότι «τύποι σαν κι αυτόν, ανήκουν σε αυτό που ονομάζουμε άνθρωποι που βασίζονται στην κοινή λογική», δηλαδή άνθρωποι που «πιστεύουν ότι οι λύσεις προκύπτουν από συνετή μελέτη και ορθή διάγνωση της πραγματικότητας». «Αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος λειτουργεί πια», συνέχισε ο αξιωματούχος. «Είμαστε μια αυτοκρατορία τώρα, και όταν ενεργούμε, δημιουργούμε τη δική μας πραγματικότητα. Και ενώ εσείς μελετάτε αυτή την πραγματικότητα – με σύνεση, όπως κάνετε πάντα- θα δράσουμε και πάλι, δημιουργώντας και άλλες νέες πραγματικότητες, τις οποίες θα πρέπει και πάλι να μελετήσετε και έτσι θα εξελίσσονται τα πράγματα. Εμείς είμαστε τα υποκείμενα της ιστορίας και εσείς, όλοι εσείς, απλώς θα μείνετε για να μελετήσετε τι κάνουμε».
Όλα αυτά είναι αληθινά. Είναι όντως τα υποκείμενα της ιστορίας, αλλά όχι με τον τρόπο που περιγράφει ο αλαζόνας κόπανος του επιτελείου του Μπους. Θα είναι μια ιστορία που θα προειδοποιεί ανά τους αιώνες ότι εδώ υπήρξε απεριόριστη ύβρις και κατάρρευση μιας ακόμη αυτοκρατορίας.
“Οι ιδέες είναι σαν ένας ιός, ανθεκτικές, εξαιρετικά μεταδοτικές… Μόλις μια ιδέα μπει στο μυαλό σου είναι σχεδόν αδύνατο να εξαλειφθεί. Μια ιδέα που είναι πλήρως διαμορφωμένη – πλήρως κατανοητή – θα κολλήσει για πάντα: ακριβώς κάπου εκεί μέσα στο κεφάλι σου”.
Αυτό ήταν ένα απόσπασμα από την ταινία “Inception”, αλλά μερικές φορές ακόμα και οι ταινίες πετυχαίνουν να παρουσιάσουν κάτι ακριβώς όπως είναι. Αυτή η ιδέα, αυτή η αντίληψη, ότι με κάποιο τρόπο η Αμερική δεν περιορίζεται, δεν παίζει με τους κλασικούς κανόνες, ότι αυτή η αχαλίνωτη αλαζονεία μπορεί να μείνει ανεξέλεγκτη: αυτή ήταν η ιδέα – ιός που επέτρεψε μια προεδρία όπως του Ομπάμα -σε μεγάλο βαθμό συμβολική και ανεπιτυχής για τον μέσο Αμερικανό- να ακολουθηθεί από την παρωδία της κυβέρνησης του Τραμπ. Ότι δεν χρειάζεται να ασχοληθείς με τα γεγονότα και να βρεις λύσεις. Προσπαθείς να δημιουργήσεις ενα αφήγημα που να ταιριάζει στα βολικά σχήματα στα οποία πιστεύεις. Προετοιμάζεις το έδαφος για αυτό που ήδη έχεις δρομολογήσει να συμβεί. Το τελικό αποτέλεσμα αυτής της ιδέας που συνόψισε ο κολαούζος του προέδρου τότε, αυτός ο συγκεκριμένος ιός – ιδέα δεν άφησε τίποτα στην πραγματικότητα πέρα από μια επιδημία.
Αυτή η νόσος του Covid-19 δεν πιστεύει στον αμερικανικό εξαιρετισμό, ούτε στο ότι η πραγματικότητα μπορεί να υποκατασταθεί κατά βούληση. Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο ναρκισσιστικός ψυχισμός του αποτελούν ένα εντελώς χαρακτηριστικό δείγμα αυτού του μοντέλου. Πρόκειται για την ιδέα ότι η πραγματικότητα δεν είναι κάτι το στέρεο και ότι τα προβλήματα δεν υπάρχουν για να λύνονται, αλλά μπορούν να ρευστοποιούνται και να μετατραπούν σε αυτό που θέλει ο καθένας να παρουσιάζει. Δυστυχώς όμως ο θανατηφόρος ιός πραγματικά εξαπλώθηκε και κυριαρχεί.
Μόλις τον Οκτώβριο, μια έκθεση για την Παγκόσμια Υγεία σχετικά με την ανταπόκριση σε πανδημίες παρουσιάστηκε από το Κέντρο Υγειονομικής Ασφαλείας του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Κατέταξε τις Ηνωμένες Πολιτείες στην πρώτη θέση μεταξύ 195 κρατών σε θέματα πρόληψης, έγκαιρης ανίχνευσης και αναφοράς, ταχείας αντίδρασης και μετριασμού τυχόν πανδημίας. Επίσης, η ΗΠΑ καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στην διατήρηση ενός επαρκούς και εύρωστου συστήματος υγείας, αλλά και στο επίπεδο συμμόρφωσης της χώρας με τους διεθνείς κανόνες.
Εν ολίγοις, η έρευνα είπε ότι είμαστε όσα δεν ήμασταν.
Θεώρησε ότι ολόκληρος ο υπόλοιπος κόσμος βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο σε περίπτωση πανδημίας, αλλά οι ΗΠΑ έλαβαν λαμπρές κριτικές αναφορικά με τις δυνατότητες τους να ανταπεξέλθουν σε ένα τέτοιο γεγονός.
Αυτό προβλήθηκε αναφανδόν από τον Τραμπ τον Φεβρουάριο ως απόδειξη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες για τα ζητήματα που σχετίζονται με την πανδημία. Όποιος έχει ένα ελάχιστο ψήγμα συνείδησης στις ΗΠΑ, θα γνωρίζει ότι το σύστημα υγείας μας είναι κατάφωρα άδικο, απίστευτα τιμωρητικό και σκληρό πέρα κάθε φαντασία. Δεν χρειάζονται μελέτες επ’αυτού. Δεν υπάρχει τρόπος ένα τέτοιο σύστημα να μπορεί να χειριστεί μια συλλογική απειλή, όπως μια πανδημία με στοιχειώδη αποτελεσματικότητα. Είναι ηλίου φαεινότερον σε όσους έχουν μάτια και καρδιά.
Τέτοιες μελέτες συνήθως εγκλωβίζονται στις συνθήκες της κανονικότητας και, διάολε, είναι φυσιολογικό να θεωρείς ότι οι ΗΠΑ είναι φανταστικές σε όλα, μόνον όταν είσαι μέρος της ελίτ ή ένας από τους πιστούς επιστάτες αυτής της ολιγαρχίας. Ίσως το απίστευτο επίπεδο εμπιστοσύνης στις υγειονομικές δυνατότητες των ΗΠΑ που πρόβαλε η μελέτη αυτή, να αφορούσε αποκλειστικά την υποκατηγορία των παικτών του NBA και την ανταπόκριση αυτών στο ενδεχόμενο πανδημίας. Για τον υπόλοιπο λαό, στις υπόλοιπες ΗΠΑ, οι ισχυρισμοί μοιάζουν, εκ των υστέρων πλέον, περίπου ξεκαρδιστικοί (εαν είστε από αυτούς που γελάνε σε κηδείες). Δεν μας παίρνει όμως να έχουμε κηδείες αυτή τη στιγμή.
Πρόκειται για ένα σύστημα χωρίς εγγύηση υγειονομικής περίθαλψης, χωρίς εγγύηση ξεκούρασης, χωρίς εγγύηση στέγης… Αυτά θα έβαζα εγώ σε μια λίστα συνταγών για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η πανδημία.
Αλλά το ίδρυμα Johns Hopkins δεν σταμάτησε εκεί. Έγιναν εντελώς περίεργοι και ανατριχιαστικοί με την Ταϊβάν, την οποία κάποια στιγμή ονόμασαν με την προτιμώμενη από τους Κινέζους ονομασία: “Ταϊπέι και περίχωρα”. Προέβλεψαν επίσης ότι η Ταϊβάν θα υποφέρει, με μονάχα την Κίνα να είναι σε χειρότερη θέση από αυτήν, κατά την πανδημία του Covid-19. Πώς να πιστέψει κανείς κάτι τέτοιο αν μελετήσει την περίπου μανιώδη αντίδρασή τους στην απειλή της πανδημίας; Ο τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης από την Ταϊβάν, ξεπερνάει κάθε προσδοκία και χρήζει θαυμασμού. Παρακολουθήστε αυτόν τον σύνδεσμο εάν θέλετε να δείτε πώς μια λειτουργική, «βασισμένη-στην-πραγματικότητα» κυβέρνηση, ανταποκρίνεται σε μια πανδημία. Ήμουν συγκινημένος από την πίστη στα μέτρα που είχε το κορίτσι που θα δείτε, την πίστη ότι η κυβέρνησή της νοιάζεται για αυτήν, έστω κι αν το σώμα της νοσεί. Μιλώ μόνο για την απάντηση της χώρας στο COVID-19 και για τίποτα παραπάνω, αλλά αυτή η απάντηση, που βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία, φαίνεται να είναι αδιαμφισβήτητη.
Οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες, που φαίνεται να πιστεύουν ότι εξακολουθούν να έχουν κάποιο δικαίωμα να μας υποδεικνύουν τον σωστό δρόμο, συνεχίζουν να μας παραπλανούν, είτε εσκεμμένα είτε όχι. Γίνεται συζήτηση για παράδειγμα για το αν το βασικό είναι να προφυλαχθείς από τα σταγονίδια που επικάθονται στις επιφάνειες, ή από τα σταγονίδια που μεταφέρονται στον αέρα. δείτε τώρα τι συμβαίνει: η έλλειψη εξοπλισμού ατομικής προστασίας (πχ μάσκες) φαίνεται να έχει ωθήσει και πάλι “τους εμπειρογνώμονες” προς την κατεύθυνση των προληπτικών μέτρων για τα σταγονίδια στις επιφάνειες. Τα σταγονίδια που μεταφέρονται με βήχα ή φτέρνισμα, απαιτούν βλέπετε περισσότερη και πιο ενισχυμένη προστασία. Η ανάγκη να τονίζεται η μετάδοση από μολυσμένες επιφάνειες προκύπτει αποκλειστικά από την έλλειψη εξοπλισμού για να αντιμετωπιστεί η μετάδοση των μεταφερόμενων στον αέρα σταγονιδίων.
Αυτή είναι άλλη μία απόπειρα να χωρέσουμε την πραγματικότητα σε καλούπια που να ταιριάζουν στα αποτελέσματα που από πριν έχουμε αποφασίσει ότι θέλουμε. Και όπως συνεχίζω να λέω, ο ιός αδιαφορεί παντελώς για το τι μορφή εμείς θέλουμε να δίνουμε στην αλήθεια. Ακόμα και οι …χάρτινες μάσκες συμβάλλουν στη μείωση της μετάδοσης του ιού στην κοινότητα, αλλά όταν έχουμε έλλειψη σε τέτοιες μάσκες… «Ε εντάξει, δεν βοηθούν και πολύ», λένε στο κοινό. Ο Άντονι Φάουτσι λέει τώρα ότι μπορεί να αλλάξουν τις συμβουλές τους σχετικά με τις μάσκες επειδή «δεν θέλουν το τέλειο να είναι ο εχθρός του καλού», εννοώντας ότι ας έχουμε μια έστω χειρότερη προστασία από το να μην έχουμε καθόλου. Αλλά αυτό ακριβώς υποστηρίζαν με θέρμη μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες. Αν δεν είχαν αρκετές μάσκες για την υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού, αυτό, έπρεπε να το πουν. Αν το έλεγαν, θα μπορούσαν άνθρωποι που έχουν στο σπίτι μάσκες εργασίας για σκόνη, να φορούν έστω αυτές όταν έβγαιναν έξω. Αλλά επιμένουν να αντιμετωπίζουν τους πολίτες με παιδαριώδη τρόπο, ως αναλώσιμους. Στην τελική, όλη αυτή η συμπεριφορά, αυτό το προπέτασμα καπνού, υποσκάπτει την αξιοπιστία τους. Είναι το με τον γονέα που λέει στο παιδί να μην καπνίζει χόρτο, αλλά μετά από λίγο το παιδί του τον πιάνει να το καπνίζει στο μπάνιο…
Τα διδάγματα από αυτή την πανδημία θα γεμίσουν τόμους ολόκληρους. Εκείνοι που με αυστηρό ύφος έλεγαν ότι δεν υπάρχουν επαρκή κεφάλαια για την καθολική υγειονομική περίθαλψη, ότι οι ΗΠΑ για κάποιο μυστηριώδη λόγο εξαιρούνται από τις πραγματικότητες που αντιμετωπίζει ο υπόλοιπος κόσμος – αναπόφευκτα θα αποκαλυφθούν ως ψεύτες και παραμυθάδες. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί στην υγειονομική περίθαλψη επιβλήθηκαν από μια ολιγαρχική ελίτ για να κρατήσουν το σύστημα όρθιο, καθ’εικόνα και ομοίωση με την αρρωστημένη τους οπτική για τον κόσμο.
Και η ιδέα αυτή, μπορεί να αποκαλύψει σε όλους ότι αυτό το σύστημα δεν ήταν παρά μια απάτη. Μπορούμε λοιπόν να έχουμε και εμείς την ελπίδα ότι οι ιδέες είναι “σαν ιός, ανθεκτικές, εξαιρετικά μεταδοτικές… Μόλις μια ιδέα μπει στο μυαλό σου είναι σχεδόν αδύνατο να εξαλειφθεί. Μια ιδέα που είναι πλήρως διαμορφωμένη – πλήρως κατανοητή – θα κολλήσει για πάντα: ακριβώς κάπου εκεί μέσα στο κεφάλι σου”.
Τότε όλα τα πράγματα θα γίνουν δυνατά.
.webp)
.webp)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου